< 사도행전 19 >
1 아볼로가 고린도에 있을 때에 바울이 윗지방으로 다녀 에베소에 와서 어떤 제자들을 만나
Apolos feꞌe sia Korintus ma, Paulus feꞌe lao ndule kota-kota sia leteꞌ, de ana losa kota Efesus. Sia naa, nandaa no atahori hira mana ramahere Lamatuaꞌ Yesus ena.
2 가로되 `너희가 믿을 때에 성령을 받았느냐?' 가로되 `아니라 우리는 성령이 있음도 듣지 못하였노라'
Ana natane se nae, “Toronoo nggare! Faiꞌ naa, leleꞌ hei mimihere Lamatuaꞌ Yesus, hei simbo Lamatualain Dula-dale Meumare Na, do hokoꞌ?” Ara rataa rae, “Hokoꞌ. Hai nda feꞌe rena oi, Lamatualain naꞌena Dula-daleꞌ onaꞌ naa sa.”
3 바울이 가로되 그러면 너희가 무슨 세례를 받았느냐? 대답하되 요한의 세례로라
Boe ma Paulus natane fai nae, “Dadꞌi ara sarani hei, no saraniꞌ bee?” Rataa rae, “Tungga Yohanis sarani na.”
4 바울이 가로되 `요한이 회개의 세례를 베풀며 백성에게 말하되 내 뒤에 오시는 이를 믿으라 하였으니 이는 곧 예수라' 하거늘
Paulus nae, “Rena dei! Yohanis sarani atahori fo tao bukti ara raloeꞌ tao salaꞌ ena. Te misinedꞌa taꞌo ia! Tungga fai ana nanori atahori Israꞌel ra nae, ara musi ramahere Yesus, Atahori fo Lamatuaꞌ nae haituaꞌ a.”
5 저희가 듣고 주 예수의 이름으로 세례를 받으니
Basa de, ara roꞌe Paulus sarani se, fo ara masoꞌ dadꞌi Lamatuaꞌ Yesus bobꞌonggi Na.
6 바울이 그들에게 안수하매 성령이 그들에게 임하시므로 방언도 하고 예언도 하니
De Paulus ndae liman neu se ma hule-oꞌe. Boe ma Lamatualain Dula-dale Meumare Na onda neu se. Ara ola-olaꞌ rendiꞌ dedꞌeat mataꞌ-mataꞌ fo sira nda rahineꞌ ra sa. Lamatualain o pake se fo rafadꞌe saa mana nae dadꞌiꞌ.
Basa se atahori sanahulu rua.
8 바울이 회당에 들어가 석 달 동안을 담대히 하나님 나라에 대하여 강론하며 권면하되
Leleꞌ Paulus leo sia Efesus, ana hii masoꞌ atahori Yahudi ra ume hule-oꞌe na fo nanori lutuꞌ-leloꞌ Lamatualain parenda Na. Ana olaꞌ nda bambi-bambiꞌ sa. Ana tao taꞌo naa losa fula telu.
9 어떤 사람들은 마음이 굳어 순종치 않고 무리 앞에서 이 도를 비방하거늘 바울이 그들을 떠나 제자들을 따로 세우고 두란노 서원에서 날마다 강론하여
Te hambu atahori nda simbo nenori na sa, de ara labꞌan e. Ara ratatale atahori sia naa, fo afiꞌ tungga Yesus Dala Masodꞌa Na. Naa de, Paulus no atahori mamahereꞌ ra lao hela ume hule-oꞌeꞌ a. De reu raꞌabꞌue mia ume sakolaꞌ esa. Tenu umeꞌ a, atahori sa, naran Tiranus.
10 이같이 두 해 동안을 하매 아시아에 사는 자는 유대인이나 헬라인이나 다 주의 말씀을 듣더라
Paulus nanori se losa too rua; de basa atahori sia nusa Asia rena Lamatuaꞌ Yesus Dudꞌui Malole Na. Mana renaꞌ ra, atahori Yahudi ro atahori nda Yahudi ra sa.
11 하나님이 바울의 손으로 희한한 능을 행하게 하시니
Leleꞌ naa, Lamatualain fee Paulus koasa fo ana tao manadadꞌi manaseliꞌ mataꞌ-mataꞌ.
12 심지어 사람들이 바울의 몸에서 손수건이나 앞치마를 가져다가 병든 사람에게 얹으면 그 병이 떠나고 악귀도 나가더라
Onaꞌ a, mete ma atahori roꞌe rala Paulus papaꞌa langga na, do bobꞌori na, fo tao neu atahori mamahedꞌiꞌ ra, naa hedꞌi nara hai tuteꞌ a. Losa nitu deꞌulakaꞌ ra o lao hela atahori boe.
13 이에 돌아다니며 마술하는 어떤 유대인들이 시험적으로 악귀 들린 자들에게 대하여 주 예수의 이름을 불러 말하되 `내가 바울의 전파하는 예수를 빙자하여 너희를 명하노라' 하더라
Sia naa, hambu atahori Yahudi ra malangga agama na esa, no ana tou nara hitu. Nara na, Sakewa. Ana nara reu sudꞌiꞌ a sia bee-bꞌee fo oi nitu ra sia atahori ra. Ara oi sobꞌa nitu ra no Yesus naran rae, “Ho muhine Yesus fo Paulus nafadꞌeꞌ naa, do? Ia naa, au parenda nggo pake Yesus nara Na, lao hela atahori ia leo!” Hambu atahori Yahudi mahineꞌ feaꞌ ruma o sobꞌa tao taꞌo naa boe.
14 유대의 한 제사장 스게와의 일곱 아들도 이 일을 행하더니
15 악귀가 대답하여 가로되 `예수도 내가 알고 바울도 내가 알거니와 너희는 누구냐?' 하며
Lao esa fai, Sakewa ana nara parenda taꞌo naa ma, nitu deꞌulakaꞌ sa nataa nae, “Au uhine Yesus. Au o uhine Paulus boe. Te hei ia ra, seka?”
16 악귀 들린 사람이 그 두사람에게 뛰어올라 억제하여 이기니 저희가 상하여 벗은 몸으로 그 집에서 도망하는지라
Boe ma, atahori nitu taoꞌ naa, namanasa seli. Ana tutu se ma tao naꞌahina se. Ana sidꞌa badꞌu nara, losa ara rela ro maꞌahola nara mia ume naa.
17 에베소에 거하는 유대인과 헬라인들이 다 이 일을 알고 두려워하며 주 예수의 이름을 높이고
Basa ma, dudꞌuit naa nenedꞌui-bꞌenggaꞌ losa basa atahori Yahudi ma nda Yahudi ra sa sia Efesus bubꞌuluꞌ. Basa atahori mana rena dudꞌuit naa, ramatau ma titindindiiꞌ. Ma ara koa-kio Lamatuaꞌ Yesus, huu Ana fee koasa monaeꞌ naa neu Paulus.
18 믿은 사람들이 많이 와서 자복하여 행한 일을 고하며
Boe ma, atahori mamahere feuꞌ ra risiꞌ sira toronoo mamahere nara, fo soi rala nara, ma rataa sala nara.
19 또 마술을 행하던 많은 사람이 그 책을 모아 가지고 와서 모든 사람 앞에서 불사르니 그 책 값을 계산한 즉 은 오만이나 되더라
Sira ruma, mana pake koasa maꞌahatuꞌ. Ara radꞌuru basa susura koasa maꞌahatu nara, de lalangge se. Mete ma reken susura naa ra feli na, doi fulaꞌ rifon lima nulu.
20 이와 같이 주의 말씀이 힘이 있어 흥왕하여 세력을 얻으니라
Atahori ra dui-bꞌengga Lamatuaꞌ Dudꞌui Malole Na hatuꞌ-rerelon sia bee-bꞌee. Atahori mana mamahereꞌ ra, boe ramaheta, huu Lamatuaꞌ Dedꞌea-oꞌola Na, masoꞌ rala nara.
21 이 일이 다 된 후 바울이 마게도냐와 아가야로 다녀서 예루살렘에 가기를 경영하여 가로되 내가 거기 갔다가 후에 로마도 보아야 하리라 하고
Basa na ma, Paulus naꞌetuꞌ fo bali Yerusalem neu. Te ralan hii nae neu naꞌahulu sia nusa Makedonia ma Akaya, dei fo nisiꞌ Yerusalem. Ana duꞌa nae, “Malole lenaꞌ, au uu seꞌu atahori mamahereꞌ ra sia mamanaꞌ ia ra dei. Te taꞌo bee o, au musi losa Roma.”
22 자기를 돕는 사람 중에서 디모데와 에라스도 두 사람을 마게도냐로 보내고 자기는 아시아에 얼마간 더 있으니라
Ana denu nonoo nara Timotius no Erastus, raꞌahuluꞌ Makedonia reu. Te ana feꞌe leo dooꞌ sia nusa Asia.
23 그 때쯤 되어 이 도로 인하여 적지 않은 소동이 있었으니
Leleꞌ naa, hambu dedꞌeat monaeꞌ esa sia kota Efesus soꞌal Yesus Dala Masodꞌa Na.
24 즉 데메드리오라 하는 어떤 은장색이 아데미의 은감실을 만들어 직공들로 적지 않은 벌이를 하게 하더니
Dedꞌeat naa huu-pata na taꞌo ia: Sia naa, hambu mana tao lilo fulaꞌ esa, naran Demetrius. Ana tao ume sosonggo anak ra mia lilo fulaꞌ, fo seo neu atahori Efesus ra, fo ara songgo lamatua na esa, naran Artemis. Tatao na laku, ma tukan nara, hetar. Naa de, ana hambu doiꞌ nae na seli.
25 그가 그 직공들과 이러한 영업하는 자들을 모아 이르되 `여러분도 알거니와 우리의 유족한 생활이 이 업에 있는데
Lao esa ma, Demetrius naꞌabꞌue nala tukan nara, ma tukan feaꞌ ra, de olaꞌ no se nae, “Ama nggare no toronoo nggare! Hei bubꞌuluꞌ masodꞌa tara maloleꞌ onaꞌ ia, huu hita hambu doiꞌ naen seli mia tatao tara ia.
26 이 바울이 에베소뿐 아니라 거의 아시아 전부를 통하여 허다한 사람을 권유하여 말하되 사람의 손으로 만든 것들은 신이 아니라하니 이는 그대들도 보고 들은 것이라
Te aleꞌ ia, hita tita no mata tara ma rena no ndiki tara ena, huu-tonggon mia Paulus oꞌola nara. Ana dunggu-mbau atahori hetar, rae saa fo hita taoꞌ ia ra, nda naꞌena ngguna saa saꞌ boe. Ana nae, paton fo hita taoꞌ ia, lamatua lelekoꞌ. Nda akaꞌ a atahori sia Efesus rena e sa, te atahori sia basa nusa Asia ra o rena e boe.
27 우리의 이 영업만 천하여질 위험이 있을 뿐 아니라 큰 여신 아데미의 전각도 경홀히 여김이 되고 온 아시아와 천하가 위하는 그의 위엄도 떨어질까 하노라' 하더라
De rena malolole! Dei fo hita tao sa fai, mete ma basa atahori ra akaꞌ a tungga Paulus se? Ara nda nau hasa saa fo hita taoꞌ ia ra sa ena! Misinedꞌa, o! Aleꞌ ia, atahori hetar koa-boꞌu neu Artemis, hita lamatua inan fo mata meulauꞌ naa. Ara rema mia ndule nusa Asia, losa raefafoꞌ suu na, fo songgo Artemis sia ume sosonggo huuꞌ a sia hita kota Efesus ia. Dadꞌi afiꞌ losa atahori nda toe e sa ena ma nda nau rema sia ia sa ena!”
28 저희가 이 말을 듣고 분이 가득하여 외쳐 가로되 `크다, 에베소 사람의 아데미여' 하니
Ara rena taꞌo naa ma, ramanasa reuꞌ ena. De nggasi rae, “Sodꞌa-moleꞌ neu Artemis! Artemis mata meulauꞌ! Hai atahori Efesus koa-boꞌu Artemis!”
29 온 성이 요란하여 바울과 같이 다니는 마게도냐 사람 가이오와 아리스다고를 잡아가지고 일제히 연극장으로 달려들어 가는지라
Ara eki-randu taꞌo naa ma, atahori mia bee-bꞌee reu raꞌabꞌue ro se, losa kotaꞌ naa sofeꞌ no atahori. Te basa se bingun. Atahori ramue tungga-tungga dalaꞌ losa kota a moo loaꞌ na. Ara humu atahori rua de lea ro se risiꞌ naa reu. Ruꞌa se nara nara, Gayus ma Aristarkus. Atahori ra humu se, huu ruꞌa se, Paulus ana mana tungga nara mia Makedonia.
30 바울이 백성 가운데로 들어가고자 하나 제자들이 말리고
Paulus rena nala ma, ana nau nisiꞌ atahori mana ramueꞌ ra taladꞌa nara. Te atahori mamahereꞌ sia naa ra nda nau fee ne neu sa.
31 또 아시아 관원 중에 바울의 친구 된 어떤 이들이 그에게 통지하여 연극장에 들어가지 말라 권하더라
Hambu atahori monaen hira mia nusa Asia, rahine Paulus. Ara denu atahori reu rafadꞌe Paulus fo afiꞌ nisiꞌ atahori mana ramueꞌ ra.
32 사람들이 외쳐 혹은 이 말을 혹은 저 말을 하니 모인 무리가 분란하여 태반이나 어찌하여 모였는지 알지 못하더라
Sia moo loaꞌ naa, atahori sangga dedꞌeat naa huu-pata na. Ruma randu lelekoꞌ rae, “Taꞌo ia!” Ruma fai nggasi rae, “Taꞌo naa!” Tao-tao te atahori hetar nda ritaꞌ rae taꞌo bee saꞌ boe. Ara tungga-tunggaꞌ a.
33 유대인들이 무리 가운데서 알렉산더를 권하여 앞으로 밀어내니 알렉산더가 손짓하며 백성에게 발명하려 하나
Basa boe ma, atahori Yahudi ruma ramatau. Ara duꞌa rae, afiꞌ losa atahori naa ra tudꞌu rae sira mana ratatale fo dedꞌeat ia dadꞌi. Naa de, ara ndunduuꞌ atahori esa mataꞌ neu dadꞌi sira mana ola-ola na. Atahori naa, nara na Aleksander. Ara roꞌe fo nasalaꞌe se, rae dedꞌeat naa, nda atahori Yahudi ra tatao na sa. Aleksander botiꞌ lima na, de ai se fo afiꞌ ramue. Boe ma ana sobꞌa olaꞌ nasalaꞌe atahori Yahudi ra.
34 저희는 그가 유대인인 줄 알고 다 한 소리로 외쳐 가로되 `크다 에베소 사람의 아데미여' 하기를 두 시 동안이나 하더니
Ara bubꞌuluꞌ rae eni atahori Yahudi ma, ara nggasi rahereꞌ fai rae, “Fee hadꞌat neu Artemis! Artemis mata meulauꞌ! Hai atahori Efesus koa-boꞌu Artemis!” Ara eki-randu onaꞌ naa, losa jam rua.
35 서기장이 무리를 안돈시키고 이르되 `에베소 사람들아 에베소 성이 큰 아데미와 및 쓰스에게서 내려온 우상의 전각지기가 된 줄을 누가 알지 못하겠느냐?
Basa ma malangga mana parenda Efesus nambariiꞌ de ai fee se nenee. Ana olaꞌ nae, “Odi-aꞌa sia kota Efesus! Basa atahori bubꞌuluꞌ hita lamatua Artemis na onda mia lalai a, nema nisiꞌ hita e. Dadꞌi hita atahori Efesus, mana taꞌaboi e. Nda hambu atahori bisa lea hendi hita hak na sa, huu naa dadꞌi dudꞌuit de basa atahori bubꞌuluꞌ ena. Dadꞌi, taꞌo bee de hei akaꞌ eki-randu taꞌo ia? Mae atahori ombon-koson tungga sira hihii nara, hei afiꞌ mimue leli taꞌo ia!
36 이 일이 그렇지 않다 할 수 없으니 너희가 가만히 있어서 무엇이든지 경솔히 아니하여야 하리라
37 전각의 물건을 도적질하지도 아니하였고 우리 여신을 훼방하지도 아니한 이 사람들을 너희가 잡아 왔으니
Hei mendi atahori karuꞌa ra sia ia, onaꞌ ara tao deꞌulakaꞌ. Tao-tao te ara nda ramanaꞌo saa saꞌ boe mia Artemis ume sosonggo huuꞌ na sa. Ara nda olaꞌ raꞌatutudꞌaꞌ nara malole na sa. Dadꞌi hei fee salaꞌ saa neu se?
38 만일 데메드리오와 및 그와 함께 있는 직공들이 누구에게 송사할 것이 있거든 재판 날도 있고 총독들도 있으니 피차 고소할 것이요
Misinedꞌa malole, o! Hita taꞌena mamana nggero dedꞌeat. Atahori mana nggero dedꞌeat ra o rahati. De mete ma Demetrius se rae radꞌedꞌea, musi tungga dala na dei, fo mendi dedꞌeat naa nisiꞌ mamana nggero dedꞌeat.
39 만일 그 외에 무엇을 원하거든 정식으로 민회에서 결단할지라
Ma mete ma rae soꞌu dalaꞌ feaꞌ fai, hela fo reu maꞌiraꞌ ro lasi-lasi adat ra.
40 오늘 아무 까닭도 없는 이 일에 우리가 소요의 사건으로 책망 받을 위험이 있고 우리가 이 불법 집회에 관하여 보고할 재료가 없다' 하고
Afiꞌ losa mana parenda Roma fee salaꞌ neu nggita huu dedꞌeat ia. Mete ma ara rae rahine huu-pata na, hita tataa saa fai o? Dedꞌeat ia nda naꞌena huu-pataꞌ sa!”
Olaꞌ basa taꞌo naa ma, malangga naa denu basa atahori ra saranggaa. De basa se baliꞌ.