Matayo 6
1 Zingatilayi kutokubhomba matendo gha haki mbele sya bhanu ili kwilasya, vinginevyo ghikabhalepi thawabu kuhomela kwa Tata j'ha aj'hele kumbinguni.
Προσέχετε δὲ τὴν δικαιοσύνην ὑμῶν μὴ ποιεῖν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων πρὸς τὸ θεαθῆναι αὐτοῖς· εἰ δὲ μήγε, μισθὸν οὐκ ἔχετε παρὰ τῷ Πατρὶ ὑμῶν τῷ ἐν τοῖς οὐρανοῖς.
2 Hivyo basi paghwih'omesya usikhobhi tarumbeta ni kwisifu muene bhanafiki kyabhibhomba mu masinagogi ni mu mitaa, ili kuj'ha bhanu bhabhasifuaj'hi. Kweli nikabhajobhela, bhamalikupokela thawabu j'ha bhene.
Ὅταν οὖν ποιῇς ἐλεημοσύνην, μὴ σαλπίσῃς ἔμπροσθέν σου, ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ ποιοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ ἐν ταῖς ῥύμαις, ὅπως δοξασθῶσιν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπέχουσιν τὸν μισθὸν αὐτῶν.
3 Lakini bhebhe paghwih'omesya kibhoko kya bhebhe kya kushoto kisimanyi kya kibhoko mbeka nikibhoko kya kulia,
σοῦ δὲ ποιοῦντος ἐλεημοσύνην μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου,
4 ili kuj'ha zawadi j'ha bhebhe j'hihomesibhwaghe kwa siri. Ndipo Tata ghwako alangai sirini ibetakup'hela thawabu j'hiakhu.
ὅπως ᾖ σου ἡ ἐλεημοσύνη ἐν τῷ κρυπτῷ· καὶ ὁ Πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι.
5 Na paghwij'ha ghwis'oma, usij'hi kama bhanafiki, kwa kuj'ha bhilonda kuj'hema ni kus'oma mu masinagogi ni mu kona sya mitaani, ili kwamba bhanu bhabhalangai. Kueli nikabhajobhela bhamalili kuj'hambelela thawabu sya bhene.
Καὶ ὅταν προσεύχησθε, οὐκ ἔσεσθε ὡς οἱ ὑποκριταί· ὅτι φιλοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ ἐν ταῖς γωνίαις τῶν πλατειῶν ἑστῶτες προσεύχεσθαι, ὅπως φανῶσιν τοῖς ἀνθρώποις· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπέχουσιν τὸν μισθὸν αὐτῶν.
6 Lakini bhebhe, paghwis'oma, j'hingilaghe kugati. Fungai ndiangu na usomaghe kwa dadij'hu j'ha aj'hele sirini. Ndipo Tata ghwako j'hairanga mu siri ibetakupela thawabu j'hiaku.
σὺ δὲ ὅταν προσεύχῃ, εἴσελθε εἰς τὸ ταμεῖόν σου καὶ κλείσας τὴν θύραν σου πρόσευξαι τῷ Πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ· καὶ ὁ Πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι.
7 Na paghwijha ghwis'oma usikhelukiri malobhi ghaghadulili ni maana kama mataifa kya bhibhomba kwa kuj'ha bhifikiri kuj'ha bhibeta kuphelekibhwa kwandabha j'ha malobhi mingi ghabhijobha.
Προσευχόμενοι δὲ μὴ βατταλογήσητε ὥσπερ οἱ ἐθνικοί· δοκοῦσιν γὰρ ὅτι ἐν τῇ πολυλογίᾳ αὐτῶν εἰσακουσθήσονται.
8 Henu, usij'hi kama bhene, kwa kuj'ha Tata ghwako amanyili mahitaji gha bhebhe hata kabla us'omili lepi kwa uene.
μὴ οὖν ὁμοιωθῆτε αὐτοῖς· οἶδεν γὰρ ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὧν χρείαν ἔχετε πρὸ τοῦ ὑμᾶς αἰτῆσαι αὐτόν.
9 Henu s'omaghe naha: Tata ghwetu j'ha uj'hele kunani, ulitukusiaghe litabhu liaku.
οὕτως οὖν προσεύχεσθε ὑμεῖς Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς· Ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου·
10 Bhufalme bhuaku uhidai mapenzi ghaku ghabhombekai apa paduniani kama okhu kumbinguni.
ἐλθάτω ἡ βασιλεία σου· γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς·
11 Utupelaghe n'kate ghwitu ghwa kila ligono.
Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον·
12 utusameayi lideni lyitu, kama tete kyatukabhasamehe bhadeni bhitu.
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφήκαμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν·
13 Na usituleti mu majaribu, lakini utuj'hepusiaghe kuhoma kwa j'hola mwovu.
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ.
14 Ikaj'hiaghe m'beta kubhasamehe bhanu makosa ghabhu, Tata ghuakhu j'haaj'hele kumbinguni pia ibetakubhasamehe muenga.
Ἐὰν γὰρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος·
15 Lakini ikaj'hiaghe mwibetalepi kubhasamehe makosa ghabhu, bhwala Tata ghuakho ibetalepi kubhasamehe muenga makosa ghinu.
ἐὰν δὲ μὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις, οὐδὲ ὁ Πατὴρ ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν.
16 Zaidi j'ha ghoha, paghwijha ufungili, usilasi sura j'ha huzuni kama bhanafiki kya bhibhomba, kwa kuj'ha bhikunja sura sya bhene ili kuj'ha bhanu bhabhamanyai kuj'ha bhafungili. Kueli nikabhabhola, bhamalili kuj'hambelela thawabu j'ha bhene.
Ὅταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὡς οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί· ἀφανίζουσιν γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὅπως φανῶσιν τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπέχουσιν τὸν μισθὸν αὐτῶν.
17 Lakini bhebhe, pa ghwij'he ufungili, bakaghe mafuta mutu ghwa j'hobhi na usukaghe pamihu pa j'hobhi.
σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι,
18 Hivyo haitakuonyesha mbele ya watu kuwa umefunga, lakini tu itakuwa kwa Baba yako aliye sirini. Na Tata ghwako j'hailola sirini ibetakup'hela thawabu j'ha bhebhe.
ὅπως μὴ φανῇς τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων ἀλλὰ τῷ Πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυφαίῳ· καὶ ὁ Πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυφαίῳ ἀποδώσει σοι.
19 Ukatakwitunzila hazina j'ha bhebhe muene apa pa dunia, ambapo nondo ni kutu sij'honanga, ambapo bhaheji bhibomola ni kuh'eja.
Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται διορύσσουσιν καὶ κλέπτουσιν·
20 Baada j'hiake, ghwitunzilaghe hazina j'hiakhu muene kumbinguni, ambapo bhwala nondo bhwala kutu jibhwesya lepi kuj'honanga, na ambapo bhah'eji bhibhwesya lepi kubomola ni kuh'eja.
θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ, ὅπου οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν·
21 Kwa kuj'ha hazina j'ha bhebhe j'hij'hele, ndipo ni muoyo ghwakho paghwibeta kuj'ha pia.
ὅπου γάρ ἐστιν ὁ θησαυρός σου, ἐκεῖ ἔσται καὶ ἡ καρδία σου.
22 Lihu ndo taa j'ha m'bele. Henu ikaj'helayi lihu lyakhu lisima, m'mbele bhuoha bhwibeta kujasibhwa ni nuru.
Ὁ λύχνος τοῦ σώματός ἐστιν ὁ ὀφθαλμός. ἐὰν οὖν ᾖ ὁ ὀφθαλμός σου ἁπλοῦς, ὅλον τὸ σῶμά σου φωτεινὸν ἔσται·
23 Lakini ikaj'hiaghe lihu lya bhebhe libovu, m'bele bhwakhu bhuovu bhumemili ngisi totoro. Henu, ikaj'hiaghe nuru ambaj'ho ij'hele mugati j'ha bhebhe ndo ngisi hasa ndo ngisi mmbaha kiasi gani!
ἐὰν δὲ ὁ ὀφθαλμός σου πονηρὸς ᾖ, ὅλον τὸ σῶμά σου σκοτεινὸν ἔσται. εἰ οὖν τὸ φῶς τὸ ἐν σοὶ σκότος ἐστίν, τὸ σκότος πόσον.
24 J'hij'helepi hata mmonga j'haibhuwesya kubhatumikila mabwana bhabhele, kwa kuj'ha ibetakun'dadila mmonga ni kun'gana j'hongi, au la sivyo ibetakwih'omesya kwa mmonga ni kun'dharau j'hongi. Mwibhwesya lepi kun'tumikila K'yara ni mali.
Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν· ἢ γὰρ τὸν ἕνα μισήσει καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει, ἢ ἑνὸς ἀνθέξεται καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει· οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ.
25 Henu nikujobhela, usiwi ni mashaka kuhusu maisha ghakhu, kuj'ha ghwibeta kulya kiki au ghwibeta kunywa kiki, au kuhusu m'mbele ghwaku, ghwibeta kufuala kiki. Je! Maisha zaidi lepi j'ha kyakulya ni m'bele zaidi lepi ya mavazi?
Διὰ τοῦτο λέγω ὑμῖν, μὴ μεριμνᾶτε τῇ ψυχῇ ὑμῶν τί φάγητε ἢ τί πίητε, μηδὲ τῷ σώματι ὑμῶν τί ἐνδύσησθε· οὐχὶ ἡ ψυχὴ πλεῖόν ἐστιν τῆς τροφῆς καὶ τὸ σῶμα τοῦ ἐνδύματος;
26 Langai fidege fya fij'hele kunani. Bhipanda lepi na bhivuna lepi na bhibhonganya lepi na bhikutunza gharani, lakini Tata ghwa kunani akabhalesya bhene. Je muenga bha thamani lepi zaidi kuliko bhene?
ἐμβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ, ὅτι οὐ σπείρουσιν οὐδὲ θερίζουσιν οὐδὲ συνάγουσιν εἰς ἀποθήκας, καὶ ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος τρέφει αὐτά· οὐχ ὑμεῖς μᾶλλον διαφέρετε αὐτῶν;
27 Na niani miongoni mwa muenga kwa kujihangaisya ibhwesya kuj'hongesya dhiraa j'himonga mu bhuhai bhwa maisha ghake?
τίς δὲ ἐξ ὑμῶν μεριμνῶν δύναται προσθεῖναι ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ πῆχυν ἕνα;
28 Na kwandabha j'ha kiki mwij'ha ni bhuogha kuhusu mavazi? Fikirini kuhusu maua mu mig'onda, jinsi kya ghij'ha. Ghibhomba lepi mbombo na ghibhwesya lepi kwifweka.
καὶ περὶ ἐνδύματος τί μεριμνᾶτε; καταμάθετε τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ πῶς αὐξάνουσιν· οὐ κοπιῶσιν οὐδὲ νήθουσιν·
29 Bado nikabhajobhela hata Sulemani mu bhutukufu bhwake bhuoha akifweki lepi kama mmonga ghwa agha.
λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι οὐδὲ Σολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων.
30 Ikaj'hiaghe K'yara akaghafueka mat'ondo mu mig'onda, ambaghyo ghidumu ligono limonga ni kilabhu ghitaghibhwa mu muoto, je, ni kwa kiasi gani ibetakufwalika muenga, muenga j'ha muj'hele ni imani ndusu?
εἰ δὲ τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καὶ αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεὸς οὕτως ἀμφιέννυσιν, οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς, ὀλιγόπιστοι;
31 Henu musij'hi ni bhuogha ni kujobha, 'Je twibetakulya kiki?' au “Je twibetakunywa kiki?” au “Je twifuala ngobho gani?”
μὴ οὖν μεριμνήσητε λέγοντες· Τί φάγωμεν; ἤ· Τί πίωμεν; ἤ· Τί περιβαλώμεθα;
32 Kwa kuj'ha mataifa bhilonda mambo kama agha, ni dadi j'hinu ghwa mbinguni amanyili kuj'ha mwilonda aghu.
πάντα γὰρ ταῦτα τὰ ἔθνη ἐπιζητοῦσιν· οἶδεν γὰρ ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρῄζετε τούτων ἁπάντων.
33 Lakini h'oti mulondai bhufalme bhuake ni haki j'hiakhe na agha ghoha ghibetakukabidhibhwa kwa j'hoghwe.
ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν.
34 Henu, usibhoni shaka kwandabha j'ha kilabhu, kwa kij'ha j'hibetakwishughulikila j'hiene. Khila ligono kuj'ha ni litalisu lya muene.
μὴ οὖν μεριμνήσητε εἰς τὴν αὔριον, ἡ γὰρ αὔριον μεριμνήσει ἑαυτῆς· ἀρκετὸν τῇ ἡμέρᾳ ἡ κακία αὐτῆς.
