< Matayo 5 >
1 Yesu bho abhuene bhumati, akabhoka ni kulota Kukidonda. Bho atamili pasi bhanafunzi bha muene bhakahida.
Jisua'n loko ngei hah a mûn chu muol chunga a kala, mahan ânsunga. A ruoisingei a kôla an hong intûpa,
2 Akafunula kinywa kiake ni kubhafundisya, akajobha,
male anni ngei hah a minchu phut zoi:
3 “Heri bhabhajhele bhab'onyi bha roho kwandabha bhufalme bhwa kumbinguni ndo bhwa bhene.
“Ratha tienga inrienga ânriet ngei chu satvur anni; Invân Rêngram an ta ani sikin.
4 Heri bhabhaj'hele ni huzuni, kwa ndabha bhibetakufarijibhwa.
Rathanvâingei chu satvur anni; Pathien'n rathanngamna a pêk ngei rang ani!
5 Heri bhenye bhololo, kwandabha bhibetakurithi nchi.
Rangâiinchînngei chu satvur anni; Pathien chonginkhâm an la man rang ani!
6 Heri bhenye njala ni kiu, j'ha kiki, kwa ndabha obhu bhibetakushibishwa.
Pathien'n a minnângngei sin ranga ôina lientak dônngei chu satvur anni; Pathien'n mulungchukna a pêk ngei rang ani!
7 Heri j'habhaj'hele ni Rehema.
Mulungjûrpuina dôn ngei chu satvur anni; Pathien mulungjûrpuina an chang rang ani!
8 Heri j'ha bhaj'hele, ni muoyo safi kwa ndabha abhu bhibetakumbona K'yara.
Mulung inthiengngei chu satvur anni; Pathien an la mu rang ani!
9 Heri bhapatanishi, kwa ndabha abhu bhibetakukutibhwa bhana bha K'yara.
Inngêina ranga sintho ngei chu satvur anni; Pathien'n ama nâingei tiin a la koi ngei rang ani!
10 Heri bhala bhabhitesibhwa kwa ndabha j'ha haki kwandabha bhufalme bhwa mbinguni ndo bhwa bhene.
Pathien'n a minnângngei sin sikin nuomlona tuong ngei chu satvur anni; Invân Rêngram an ta ani!”
11 Heru muenga ambabho bhanu bhakabhaligha ni kubhatesya, au kujobha kila aina j'ha bhubhibhi dhidi j'ha muenga kwa bhudesi kwa ndabha j'ha nene.
“Ku nûkjûingei nin nina sika min nangni an êroa, an nunuom nangni an loa, milak saloi ngeiin nangni an nôn tika chu satvur nin ni.
12 Muhobhokai ni kushangilila. kwa ndabha thawabu j'ha muenga ndo m'baha kunani kumbinguni. Kwa kuj'ha efe ndo bhanu kyabhabhatesili manabii bhabhatamili kabla j'ha muenga.
Nin râiminsân ungla, nin ta rangin râisânman lientak invâna darin aom sikin. Nin motona lei om dêipungei hah khom nunuomlona an lei tuong ngâi ani.”
13 Muenga ndo muinyu ghwa dunia. Lakini kama muinyu ghuj'haseli ladha j'hiake, j'hibetabhwesya bhuli kuj'ha muinyu kabhele? Kamwe jhibhwesya lepi kuj'ha j'hinofu kwa khenu khenge kyokyoha khela, isipokuwa kutaghibhwa kwibhala ni kukanyibhwa ni magolo gha bhanu.
“Mitin ta rangin michi angin nin ni. Aniatachu michi hih a âlna ahong dongin chu min âl nôk thei ni khâi mak. Mangmunboi ahong changa, masikin an paia, mingeiin an sirpol ngâi ani.
14 Muenga ndo nuru j'ha bhulimwengu. Mji ghwa ghujengibhu panani pa kid'honda ghwifighika lepi.
“Nangni ngei hah rammuol pumpui rangin vâr angin nin ni. Tângsîpa khopui aom chu inthup thei ngâi mak.
15 Bhwala bhanu bhibhwasya lepi taa ni kubheka pasi pa kikapu, bali kwenye kinara, naghu ghikabhaangasya bhoha bha bhaj'hele, mugati mu nyumba.
Tutên châti mochokin khuriâi nuoia dar ngâi mak ngei; manêkin chu in sûnga mi murdi a êlminvârna rangin châtidarna kêng an dar ngâi ani.
16 Lekai nuru j'hamuenga j'hij'hakai mbele j'ha bhanu kwa namna ambaj'ho kujha, bhaghabhonai matendo jhinu manofu ni kuntukusya dadi j'hinu j'haaj'hele kumbinguni.
Ma angdên han nin vâr hah mingei makunga vâr ngêt rese, hankêng nin neinun sa tho ngei hah mûng an ta, male invâna om nin Pa minpâk thei an tih.
17 Mkaikufikirira nihidili kuj'hionanga sheria bhwala manabii. Nihidili lepi kuijhonanga lakini kutimisya.
“Moses le Dêipungei Balam minchûnangei minboi ranga juongin ni be no roi. Ma ngei hah minboi ranga juong ni mu-unga, an minchûnangei ajuongtung dikna ranga kêng ki ni.
18 Kwakueli nikabhajobhela kujha mpaka mbingu ni dunia syoha sipetayi jhij'helepi yodi imonga bhwala nukta j'himonga j'ha sheria jhibetakubhosibhwa mu sheria hadi apo khila khenu pakibetakuj'ha kimali kutimisibhwa.
Pilchung le invân a om kâr chu Balam chong ânziek ahâng chînte mo, miziek dukriekte mo hi boi no nih, neinunngei murdi mongna ahongtung mâka chu ti hi riettit roi.
19 Henu j'hij'hioha j'hola j'haibeta kubomola amri sidebesidebe mojawapo j'ha amri e'se ni kubhamanyisya bhangi kubhomba agha ibetakukutibhwa n'debe mubhufalme bhwa mbinguni. Lakini jhejhoha azishikaye na kuzifuata ataitwa mkubwa mu bhufalme bhwa mbinguni.
Masikin tukhomin hi chongpêkngei lâia achîntak khom jômloiin, ma angdênin tho sa rangin midangngei khom a minchûn chu invân Rêngrama chu mi chîntak nîng a tih. Nikhomrese tukhomin Balam a jôma, ma angdênin tho sa rangin mi a minchûa anin chu invân Rêngrama chu mi lien nîng a tih.
20 Kwa ndabha nikabhajobhela haki j'ha muenga j'hikatayi kujhongeseka haki j'ha bhaandishi ni Mafarisayo, kwa fyofyoha fela mwibetalepi kuj'hingila mu bhufalme bhwa mbinguni.
Hanchu, Pathien lungdo sinna lama Balam minchupungei le Phariseengei nêkin taksôn-omin nin om vaiin kêng invân Rêngrama nin lût thei rang tiin nangni ki ril ani.
21 Mup'heliki j'hajobhibhu muandi sana, “Usikomi” na 'j'haj'hioha j'haibeta kukhoma basi ajhele mu hatari j'ha hukumu.'
“Tienlâia mingei kôm chu, ‘Mi that no roh; tukhom mi that chu roijêkna makunga inding a tih,’ tiin an ril ngâi ti nin riet.
22 Lakini nikabhajobhela j'hej'hioha j'haikan'dadila ndongomunu ibetakuj'ha mu hukumu. Na j'hej'hioha j'haibetakumbola ndongomunu kuj'ha, 'Bhebhe ndo munu j'haghwilondeka lepi!' ibetakuj'ha mu hatari j'ha baraza. Ni j'hej'hioha j'haijobha, 'Bhebhe n'jinga!' ibetakuj'ha mu hatari j'ha muoto bhwa jehanamu. (Geenna )
Ania, atûn keiman chu: Tukhom a lâibungpa chunga a taksîn chu roijêkna makunga tuongin om a tih, tukhom a lâibungpa kôm, ‘Mangmunboipa!’ ti chu roijêkna makunga tuongin om a tih, male tukhom a lâibungpa kôm mangmunboi, amopa ti chu meidîla se rangin ichi aom ani. (Geenna )
23 Na kama ghwipisya sadaka j'ha j'hobhi munu madhabahu na ghwikhomboka, kuj'ha ndongobhu aj'he ni lijambo dhidi j'ha bhebhe,
Masikin mâichâm motona Pathien kôm neinunpêk ne pêk rang lâitak khomin na lâibungpa'n nu chunga mulung hoiloina a dôn iti ni riettitin chu,
24 jhilekai sadaka mbele j'ha madhabahu, kisha kamulai nj'hela j'hiaku kapatanaj'hi hoti ni ndongobhu, na kisha uhidai kupisya sadaka j'ha j'hobhi.
mâichâm motona ne neinunpêk ne pêk rang hah mâk inla, inrangin sênla, na lâibungpa leh inngêina va sin bak inla, masuole chu hongkîr nôk inla Pathien kôma ne neinunpêk rang hah pêk roh.
25 Patanai ni mshtaki ghwa j'hobhi manyata, ukajhiaghe pamonga nu muene munj'hela kul'ota kumahakama, bila naha mshtaki ghwa j'hobhi ibnhwesya kukuleka mabhoko mwa hakimu, ni hakimu akulekai mmabhoko gha askari, naghwe ghwisopibhwa muligereza.
“Mîn dabi thôn nang an doia roijêkna muna nang an tuongin chu zora ala om sûngin nin bâiinkhamna hah inngêipui roh, roijêkna mun nin tung mân. Amuna voikhat pai na va tungin chu, ama'n roijêkpu kuta nang bâng a ta, misûrngei kuta nang bâng a ta, male jêl-ina khum nini rang ani.
26 Amini kya nikabhjobhela, kamwe wibetalepi kuj'ha huru hadi ulepai senti j'ha mwishu j'ha pesa j'hawidaibhwa.
Nangni ki ril, poisate tena luo lei nu thuon mâka chu ma muna han om tit ni tih.
27 Mup'heliki j'hinenibhu kuj'ha, 'Ukatai kuzini.'
“Inrê no roh, an lei ti hah nin riet.
28 Lakini nikabhajobhela j'hej'hioha jhiambona n'dala kwa kun'noghela amalili kuzini naku mun'teema ghwake.
Ania, atûn Keiman chu: tukhomin nupang midit enin a ena, amanu hah luo rang a nuomin chu a mulungrîla amanu leh han an inrêa, theiloi changin aom zoi, tiin nangni ki ril ani.
29 Na kama lihu lya bhebhe lya kulia likusababisya kwikungufula, libhosiaj'hi na ulitaghai kutali nu bhebhe. Kwa kuj'ha ndo afadhali kiungo kimonga mu m'bele bhwako kyonangikai kuliko m'bele bhuoha kutangibhwa jehanamu. (Geenna )
Masikin ni mit chang tieng han nang aminpalin chu kêlpai inla, vôrpai kelen roh! Na takpum, pumpuia meidîla se nêkin chu na takpuma abâk inkhat ânsam hah chu nata rangin asa uol. (Geenna )
30 Ni kama kiubhoko kya bhebhe kya kulia kikusababishila kwikungufula, dumulayi kisha utaghai patali nabhi. Kwandabha ni afadhali kiungo kimonga mu mbele bhwaku kuliko m'bele bhuoha kusopibhwa jehanamu. (Geenna )
Nu kut changtieng nang aminpalin chu tanpai inla, pai kelen roh! Na takpum, pumpuia meidîla se nêkin chu na takpuma abâk inkhat ânsam hah chu nata rangin asa uol ani.” (Geenna )
31 J'hijobhibhu pia, j'hej'hioha j'ha ikamb'enga n'dala, na ampelai hati j'ha talaka.'
“‘Tukhom a lômnu a mâkin chu mâkna lekha a pêk rang ani,’ an ti sa.
32 Lakini nene nikabhajobhela, j'hoj'hioha j'hiakandeka n'dala munu, isipokuj'ha kwa ndabha j'ha zinaa, ambombayi kuj'ha mzinzi. Na j'hej'hioha j'hiikan'gega baada j'ha kup'elibhwa talaka abhombaghe bhuzinzi.
Hannirese atûn Keiman chu: tukhom pasalin a lômnu hah roi danga niloiin, taksôn omloina sika a mâka anin chu a lômnu hah inrê a minchang ani; male mi lômnu mâksai inneipui nôkpu chu amanu hah a inrêpuiin theiloi a changsa ani, ti nangni ki ril ani.
33 Kabhele, mp'heliki lyajobhibhu kwa bhala bha muandi, 'Mkatai kulapa kwa bhudesi, bali mupelekaghe fiapo fyinu kwa Bwana.'
“Tienlâia mingei kôm chu, ‘No chonginkhâm hah set nôn la, Pumapa makunga nên khâmna hah tho roh,’ an ti, tiin nin riet sa.
34 Lakini nikabhajobhela, mkata kulapa hata kidogo, ama kwa mbingu, kwa ndabha ndo enzi j'ha K'yara;
Aniatachu atûn keiman chu, chonginkhâm nin sin zorân inkhâmna ite mang no roi. Invân sâmin khom, khomâkinsâm no roi, Pathien Rêngsukmun ani sikin;
35 bhwala kwa dunia, kwandabha ndo mahali pa kubheka kiti kya kukanyila njayu syake, ama kwa Jerusalemu, kwa ndabha ndo miji ghya mfalme m'mbaha.
pilchung sâmin khom, khomâkinsâm no roi, a ke darna ani sikin. Jerusalem sâmin khom, khomâkinsâm no roi, ma khi Rêng roiinpuitak khopui ani sikin.
36 Bhwala usilapi kwa mutu bhwaku, kwandabha ghwibhwesya lepi kubhomba luj'huwili limonga kuj'ha lubhalafu au lutitu.
Nin lu sâmin khom khomâkinsâm no roi, samsang inkhat luo hih nin minchek thei le nin minhâng thei aom loi sikin.
37 Bali malobhi ghinu ghaj'helayi, 'Ena, ena, Lepi, lepi.' Kwa kuj'ha ghaghizidi aghu ghihoma kwa j'hola mwovu.
‘Ani’ nônchu ‘Nimak’ vai ti roi, mapêna nin ti hah chu Saloipa Inkhat renga hong kêng ani.”
38 Mup'helikhi j'hijobhibhu kuj'ha, 'Lihu kwa lihu, ni linu kwa linu.'
“‘Mit ruthûla mit,’ ‘hâ ruthûla hâ,’ an ti hah nin riet.
39 Lakini nene nikabhajobhela, Musitolani ni munu muovu; lakini akakutobhai litama lya kulia nsanusilaghe ni leng'he pia.
Aniatachu atûn keiman chu: nin chunga asaloi tho ngei chunga phubaluok no roi. Tukhomin ni bieng chang tieng a bênin chu, voi tienga ni bieng khom minbên sa roh.
40 Na kama j'hoj'hioha ilonda kulota ni bhebhe mahakamani na akunyakili kanzu lya bhebhe, ndekelaghe ni joho lya bhebhe pia.
Tukhom nu sûng kancholi lâk rang a râivala roijêkna muna nang tuong rang a bôkin chu na kâncholiinchuol khom pêk sa roh.
41 Na j'hej'hioha j'haikulasimisya kulota naku maili j'himonga, lotayi naku maili mbili.
Mi'n a puok kilometer khat pêl rangin nang a tiin chu kilometer inik pêlpe roh.
42 J'hej'hioha jhaikus'oma mpelai, na ukatakunjepa j'hoj'hioha j'hailonda ku kuj'hasima.
Mi'n neinun imini nang a zong zorân chu, maha a kôm pêk roh; mi lâkâi nang a zongpu hah lei min pûk roh.”
43 Mp'heliki j'hij'hobhibhu un'ganai jirani ghwa j'hobhi, na un'dadilayi adui ghwa jhobhi.'
“Na malngei lungkham inla, na râlngei mumâk roh,” an ti iti nin riet.
44 Lakini nikabhajobhela, mubhaganai maadui bhinu, mubhas'omelayi bhabhakabhadadisya.
Aniatachu atûn keiman chu: nin râlngei lungkham ungla, an nunuom nangni lo ngei hah chubai tho pe roi,
45 Ili kuj'ha muj'helaghe bhana bha tata j'hinu j'haaj'hele kumbinguni. Kwa kuj'ha ibhomba lij'hobha libhaangasilaj'hi bhabhibhi ni bhanofu, na ikabhatonyela fula bhaovu ni bhanofu.
masikin invâna nin Pa nâingei nin hongni theina rangin. Ama'n misiengei le misangei chunga a nisa hah ân-angbangin a min suok ngâia, asa sinngei le asie sinngei chunga khom ruo a min juong pe ngei ngâi.
46 Kama m'beta kubhagana bhabhikabhagana muenga, mwikabha thawabu gani? Kwani bhatoza ushuru bhibhomba lepi naha?
Nang lungkhamngei vai nu lungkham ngeiin te ithomo Pathien'n râisânman nang a pêk ranga? Mahah chu sum rusuongpungei khomin an tho ngâi!
47 Na kama mkabhasalimila bhalongobhinu tu mwikabha kiki zidi j'ha bhangi? Je! Bhanu bha mataifa bhibhomba lepi naha?
Hanchu, nin malngei kôm vai nin chongin te imo aliek nin tho uola? Mahah chu sonongngei khomin an tho ngâi!
48 Henu j'hilondeka kuj'ha bhakamilifu, kama tata ghwenu ghwa kumbinguni kyaaj'hele n'kamilifu.
Invâna nin Pa asa akipphar anghan nangni khom nan satna hah akipphar ngêt rang ani!