< Matayo 5 >
1 Yesu bho abhuene bhumati, akabhoka ni kulota Kukidonda. Bho atamili pasi bhanafunzi bha muene bhakahida.
Kambo Yecu to mwerkang ka nubo ducceri kwiken dor bang-er. La cin yikenwi, nob bwankacebo bou cinen.
2 Akafunula kinywa kiake ni kubhafundisya, akajobha,
Wumom mor nerer ciro takri to merang cinen.
3 “Heri bhabhajhele bhab'onyi bha roho kwandabha bhufalme bhwa kumbinguni ndo bhwa bhene.
Bi bwiyer kiniwo bwini na yuwa tangbeceu nyori liyar kwama ki cii.
4 Heri bhabhaj'hele ni huzuni, kwa ndabha bhibetakufarijibhwa.
Bibwiyer kiniwo kibwatummeu, wori ciyatin macinen dangnee.
5 Heri bhenye bhololo, kwandabha bhibetakurithi nchi.
Bibwiyer ki nubo wo ki kunne wori kwalito dorbitinero ki cii.
6 Heri bhenye njala ni kiu, j'ha kiki, kwa ndabha obhu bhibetakushibishwa.
Biwiyer ki nub wurab kange dulo mwe wucakke wori atin bwam ki cii.
7 Heri j'habhaj'hele ni Rehema.
Bibwiyer ki nub cika bwinib wori, atinci bwinicito.
8 Heri j'ha bhaj'hele, ni muoyo safi kwa ndabha abhu bhibetakumbona K'yara.
Bibwiyer ki nubo nero wucakkeu, wori ciyen to kwama.
9 Heri bhapatanishi, kwa ndabha abhu bhibetakukutibhwa bhana bha K'yara.
Bibwiyer ki nubo ki fuwer nerereu, wori a cociki bi biylo kwama.
10 Heri bhala bhabhitesibhwa kwa ndabha j'ha haki kwandabha bhufalme bhwa mbinguni ndo bhwa bhene.
bibwiyer ki nubo wuro cii ne cii dotangeti ker caccaker, liyar kwama ki cii.
11 Heru muenga ambabho bhanu bhakabhaligha ni kubhatesya, au kujobha kila aina j'ha bhubhibhi dhidi j'ha muenga kwa bhudesi kwa ndabha j'ha nene.
Bibwiyer ki kom no nubo to komtiri, yila cii ne kom dotange ti ka kaa cii kwakomti kiner kan-nge bi kulentito bwir wo cuwer keceu, kermin.
12 Muhobhokai ni kushangilila. kwa ndabha thawabu j'ha muenga ndo m'baha kunani kumbinguni. Kwa kuj'ha efe ndo bhanu kyabhabhatesili manabii bhabhatamili kabla j'ha muenga.
Kom ma bilangtum bo man ki dii kau, wori Bitininge kumeu na dur dii kwama. Nan wo nubo ne bibei tomange dotange biro yii kaale na nyime komeu.
13 Muenga ndo muinyu ghwa dunia. Lakini kama muinyu ghuj'haseli ladha j'hiake, j'hibetabhwesya bhuli kuj'ha muinyu kabhele? Kamwe jhibhwesya lepi kuj'ha j'hinofu kwa khenu khenge kyokyoha khela, isipokuwa kutaghibhwa kwibhala ni kukanyibhwa ni magolo gha bhanu.
Kom mam dor bitinerembo cano mambo lem lumacekori, bi'amanyi na yilau cuko tak? mani ani yilamti kinan'ngen tak dila atin cutan wi na fuwarangum kina nubek.
14 Muenga ndo nuru j'ha bhulimwengu. Mji ghwa ghujengibhu panani pa kid'honda ghwifighika lepi.
Kom filang dor bitinero kowo cinar loro tom bidukleu mani yurangek.
15 Bhwala bhanu bhibhwasya lepi taa ni kubheka pasi pa kikapu, bali kwenye kinara, naghu ghikabhaangasya bhoha bha bhaj'hele, mugati mu nyumba.
Nubo mani kwer talkire tire dokken mor bulene, nyori ca kunnyii cayo fiye tikacek nane nubo luweu filang.
16 Lekai nuru j'hamuenga j'hij'hakai mbele j'ha bhanu kwa namna ambaj'ho kujha, bhaghabhonai matendo jhinu manofu ni kuntukusya dadi j'hinu j'haaj'hele kumbinguni.
No nyori filang kume k acera kabum nubem ciya tom yorak na ngenek kumekotiyeu naci caklang tee kume wo dii kwama.
17 Mkaikufikirira nihidili kuj'hionanga sheria bhwala manabii. Nihidili lepi kuijhonanga lakini kutimisya.
Km kware komki mabou nan bubam werfun nobto mangebo. ma boubo nan bubamci Dila nan dimci.
18 Kwakueli nikabhajobhela kujha mpaka mbingu ni dunia syoha sipetayi jhij'helepi yodi imonga bhwala nukta j'himonga j'ha sheria jhibetakubhosibhwa mu sheria hadi apo khila khenu pakibetakuj'ha kimali kutimisibhwa.
Wori bilenker miyi komti, diko kange bitineu an dim dila kiker biduwar kakaa denka win wo mani dimti mor bolang atin dim dikero kang.
19 Henu j'hij'hioha j'hola j'haibeta kubomola amri sidebesidebe mojawapo j'ha amri e'se ni kubhamanyisya bhangi kubhomba agha ibetakukutibhwa n'debe mubhufalme bhwa mbinguni. Lakini jhejhoha azishikaye na kuzifuata ataitwa mkubwa mu bhufalme bhwa mbinguni.
Nawori niwo kimwo duwal duwale mor werfunen wonine kakaa ci merang kangum ciya manyeri, aciioco nawo duwal-duwale mor liyar kwamar.
20 Kwa ndabha nikabhajobhela haki j'ha muenga j'hikatayi kujhongeseka haki j'ha bhaandishi ni Mafarisayo, kwa fyofyoha fela mwibetalepi kuj'hingila mu bhufalme bhwa mbinguni.
Lari miyi komti miki “cawo-cawo cakcake kumeu tano labo cakcake nob mulangkab kange faricawbori, mani kakadokanti liyar kwamareu.
21 Mup'heliki j'hajobhibhu muandi sana, “Usikomi” na 'j'haj'hioha j'haibeta kukhoma basi ajhele mu hatari j'ha hukumu.'
Kom nuwa kam inyi nubo nan duweu, kom taide dor, cano wo twaldoreri cikino cito warka.
22 Lakini nikabhajobhela j'hej'hioha j'haikan'dadila ndongomunu ibetakuj'ha mu hukumu. Na j'hej'hioha j'haibetakumbola ndongomunu kuj'ha, 'Bhebhe ndo munu j'haghwilondeka lepi!' ibetakuj'ha mu hatari j'ha baraza. Ni j'hej'hioha j'haijobha, 'Bhebhe n'jinga!' ibetakuj'ha mu hatari j'ha muoto bhwa jehanamu. (Geenna )
La min yi kom ti woma funer kange keceri, kino mor cito warka. woyi kece, mun nifiro bwireri! cikino mor cito doka mor kirak kwamak. (Geenna )
23 Na kama ghwipisya sadaka j'ha j'hobhi munu madhabahu na ghwikhomboka, kuj'ha ndongobhu aj'he ni lijambo dhidi j'ha bhebhe,
Nawo nyori mwane funer nerer ti. tanyi landi kwabi kemwe wiki kwomka dorek kange mori,
24 jhilekai sadaka mbele j'ha madhabahu, kisha kamulai nj'hela j'hiaku kapatanaj'hi hoti ni ndongobhu, na kisha uhidai kupisya sadaka j'ha j'hobhi.
Dubom luman nerok kabum tan nyi lanem, yaa yam mwem. ki kabana, fuwang kangum kange kemwe na nyi me nabou na ne funer nerer mwero.
25 Patanai ni mshtaki ghwa j'hobhi manyata, ukajhiaghe pamonga nu muene munj'hela kul'ota kumahakama, bila naha mshtaki ghwa j'hobhi ibnhwesya kukuleka mabhoko mwa hakimu, ni hakimu akulekai mmabhoko gha askari, naghwe ghwisopibhwa muligereza.
Maa yuelka kange nii kiyangnye mwe kambo mudor nurer yaa kabum bolangem, ka nii kiyange mwe neken nen nii bolange nin nibolange an neken nen nii tomange ciyatin merkennen furcina.
26 Amini kya nikabhjobhela, kamwe wibetalepi kuj'ha huru hadi ulepai senti j'ha mwishu j'ha pesa j'hawidaibhwa.
Bilinker mi yinenti, mani mwa certi wi firen dila mwatin yati kemero ci bwang mwenten tieu.
27 Mup'heliki j'hinenibhu kuj'ha, 'Ukatai kuzini.'
Kom nuwa toki mare buraka.
28 Lakini nikabhajobhela j'hej'hioha jhiambona n'dala kwa kun'noghela amalili kuzini naku mun'teema ghwake.
Dila miyi komti, tona niwo to nawi ye, ki dilanka nuwa keri, cin kweri cin mam buroka kange co mor nerece.
29 Na kama lihu lya bhebhe lya kulia likusababisya kwikungufula, libhosiaj'hi na ulitaghai kutali nu bhebhe. Kwa kuj'ha ndo afadhali kiungo kimonga mu m'bele bhwako kyonangikai kuliko m'bele bhuoha kutangibhwa jehanamu. (Geenna )
Ca no nuwa me cacciyoro an dok nen kottankari, kurangum co, minangwi fiye muwiyeu. La diker win mor ayak cam, ca merbo curen buyet mwero gwam mor kira kwamak. (Geenna )
30 Ni kama kiubhoko kya bhebhe kya kulia kikusababishila kwikungufula, dumulayi kisha utaghai patali nabhi. Kwandabha ni afadhali kiungo kimonga mu mbele bhwaku kuliko m'bele bhuoha kusopibhwa jehanamu. (Geenna )
Kakaa kom mweko cacciyero tano atin atim dok nen kottang kari, mwattumco miranwi fiye muwiyeu. wori in La diker win mor a yakcam, kange merka buye mweko gwam kirak kwama. (Geenna )
31 J'hijobhibhu pia, j'hej'hioha j'ha ikamb'enga n'dala, na ampelai hati j'ha talaka.'
Yilam to ki niwo ywa wice ri, a neco bifumer nyaka kangeko.
32 Lakini nene nikabhajobhela, j'hoj'hioha j'hiakandeka n'dala munu, isipokuj'ha kwa ndabha j'ha zinaa, ambombayi kuj'ha mzinzi. Na j'hej'hioha j'hiikan'gega baada j'ha kup'elibhwa talaka abhombaghe bhuzinzi.
Dila miyi komti tano wo ywa wiceri, cano nobo dor kangka diker kayakardi, cin yilam kico ni burokak.
33 Kabhele, mp'heliki lyajobhibhu kwa bhala bha muandi, 'Mkatai kulapa kwa bhudesi, bali mupelekaghe fiapo fyinu kwa Bwana.'
Kom nuwa ten cin yi ki nubo burombo nan duwoo kom werde weri cwerke, dila kwama werka kumeko kwamanin.
34 Lakini nikabhajobhela, mkata kulapa hata kidogo, ama kwa mbingu, kwa ndabha ndo enzi j'ha K'yara;
Dila miyi kom ti komti kom werde weri di kwamaka wori Nkunjala kwama;
35 bhwala kwa dunia, kwandabha ndo mahali pa kubheka kiti kya kukanyila njayu syake, ama kwa Jerusalemu, kwa ndabha ndo miji ghya mfalme m'mbaha.
kakaa kange dorbitiner fititim nanice, kakaa Wurcalima, wori biten liya dur.
36 Bhwala usilapi kwa mutu bhwaku, kwandabha ghwibhwesya lepi kubhomba luj'huwili limonga kuj'ha lubhalafu au lutitu.
Ca bu nano ka werweri ki dor kumerdi, la mani ka dolti kom yilam ki yiri duwekume fuwoje kakaa fije.
37 Bali malobhi ghinu ghaj'helayi, 'Ena, ena, Lepi, lepi.' Kwa kuj'ha ghaghizidi aghu ghihoma kwa j'hola mwovu.
Dila Ker kumero a yilam NYO Nyo, nonindi 'Nyonin, nyonin. Cano dikero cumweri, kino bwirkonin.
38 Mup'helikhi j'hijobhibhu kuj'ha, 'Lihu kwa lihu, ni linu kwa linu.'
Kom nuwa toki ki, Nuwe nyii nue nundo tak nyii nunne.
39 Lakini nene nikabhajobhela, Musitolani ni munu muovu; lakini akakutobhai litama lya kulia nsanusilaghe ni leng'he pia.
Dila miyi komti kom mare Kwobkangka kange niwo na bwireu, nyiyoco nyeu, no cii malicom dan-nge cattiyereri, kom yilam cinen wineu ken.
40 Na kama j'hoj'hioha ilonda kulota ni bhebhe mahakamani na akunyakili kanzu lya bhebhe, ndekelaghe ni joho lya bhebhe pia.
No ni kannge wii a yakenti ki kiyange kume kabum boulangem meriwori naci yo belle kueri kom netten nii wo lalan kumeko.
41 Na j'hej'hioha j'haikulasimisya kulota naku maili j'himonga, lotayi naku maili mbili.
Cano ni dokkom yam nako kwininugri kom ya kannyace yob.
42 J'hej'hioha jhaikus'oma mpelai, na ukatakunjepa j'hoj'hioha j'hailonda ku kuj'hasima.
Komne nii wo mekomeu, tak kom kware niwo do naan ti kumeneu.
43 Mp'heliki j'hij'hobhibhu un'ganai jirani ghwa j'hobhi, na un'dadilayi adui ghwa jhobhi.'
Kom nuwa dike tokeu, mwan cii ni bidome mweu mwanko ni kiye mweu.
44 Lakini nikabhajobhela, mubhaganai maadui bhinu, mubhas'omelayi bhabhakabhadadisya.
Dila min yi kom ti kom cii nob kiyeb kume bo, kom kwob nubo nekom dotannge tiye nin dilo kom ma nubowuri, cil komenin bibuyer, komma nubo wo ko kom tiyeu nin dikoro ken.
45 Ili kuj'ha muj'helaghe bhana bha tata j'hinu j'haaj'hele kumbinguni. Kwa kuj'ha ibhomba lij'hobha libhaangasilaj'hi bhabhibhi ni bhanofu, na ikabhatonyela fula bhaovu ni bhanofu.
Naweu nakom yilam bibiyo lo tekume wo dikwamau. wori dok kakuko wennii bwirninti kannge nii ken twom wucakke kannge nii maakenin mwom dikwamati.
46 Kama m'beta kubhagana bhabhikabhagana muenga, mwikabha thawabu gani? Kwani bhatoza ushuru bhibhomba lepi naha?
Wori cano kom ki cwi nubowuri cwikom tiyeri, nyii dikedde kom fiya? kebonyo nob yoka doreko matiya?
47 Na kama mkabhasalimila bhalongobhinu tu mwikabha kiki zidi j'ha bhangi? Je! Bhanu bha mataifa bhibhomba lepi naha?
Kume keneu tano kom yarum ka 'Kebkumebri, yekamani la tangece? kobonyo nubo nyombo kwamau matiya?
48 Henu j'hilondeka kuj'ha bhakamilifu, kama tata ghwenu ghwa kumbinguni kyaaj'hele n'kamilifu.
Dila naweu nyi lam nyo kom yilam cikocok nawo tekumu wodiyeu.