Matayo 23
1 Baadaye akalongela ni bhumati bhwa bhanafunzi bha muene ni bhanu. Akajobha,
Ningĩ Jesũ akĩĩra ikundi cia andũ o hamwe na arutwo ake atĩrĩ:
2 “Bhaandishi ni Mafarisayo bhitamila kiti kya Musa.
“Arutani a watho na Afarisai maikaragĩra gĩtĩ kĩa Musa.
3 Henu kyokyoha khela kyabhakaa munu kubhomba, mubhombayi khoni mukabhachungusya. Lakini msijhesi matendo gha bhene, kwa ndabha bhene bhitamka mambo gha bhibhomba lepi.
Nĩ ũndũ ũcio, maathĩkagĩrei na mwĩkage ũrĩa wothe marĩmwĩraga. No mũtigekage ũrĩa mekaga, nĩgũkorwo matiĩkaga ũrĩa mahunjagia.
4 Kweli, bhene bhikhonga misighu ghyaghitopa ambaghyo ni figumu kup'henda, na kisha bhakabhap'endesya bhanu mu mabega gha bhene. Lakini bhene bhihegelesya lepi hata kikonji kujhip'henda.
Mohaga mĩrigo mĩritũ mũno makamĩigĩrĩra ciande cia andũ, no-o ene matiendaga o na kũmĩhutia na kaara.
5 Matendo ghoha agha ghakaghabhomba ili bhalangibhuajhi ni bhanu. Kwa ndabha bhene bhipanula masanduku gha bhene na bhijhongesya mapindo gha mavazi gha bhene.
“Ũrĩa wothe mekaga, mekaga nĩguo monwo nĩ andũ: Maaraaramagia tũthandũkũ tũrĩa meyohaga thiithi tũrĩ na maandĩko thĩinĩ, na makaraihia ciohe cia ndigi cia nguo ciao,
6 Bhene bhip'hendelela kutama maeneo gha kifahari mu sherehe ni mu fiti fya heshima mugati mu masinagogi,
na nĩmendete gũikara handũ ha gũtĩĩo maruga-inĩ, na gũikarĩra itĩ cia mbere thĩinĩ wa thunagogi;
7 ni kusalimibhwa kwa heshima maeneo gha pa soko, ni kukutibhwa “Bhalimu” ni bhanu.
na nĩmendete kũgeithio ndũnyũ-inĩ, na gwĩtwo nĩ andũ ‘Rabii’.
8 Lakini muenga mwilondeka lepi kukutibhwa “Bhalimi,” kwa ndabha mujhenaku Mwalimu mmonga tu, yaani Kristu na muenga mwebhoha lukholo.
“No inyuĩ mũtikanetwo ‘Rabii’, nĩgũkorwo Mũnene wanyu no ũmwe, na inyuothe mũrĩ a ithe ũmwe.
9 Musin'kuti munu jhojhioha jhola pa duniani apa kujha dadi jhinu, kwa kujha myenaku dadi yinu, mmonga tu, nu muene ajhele kumbinguni.
Na mũtikaneete mũndũ o na ũrĩkũ gũkũ thĩ ‘baba’, nĩgũkorwo mũrĩ na Ithe o ũmwe, nake arĩ igũrũ.
10 Bhwala musihidi kukutibhwa 'bhalimu,' kwa kujha mjhenaku Mwalimu tu, yaani Kristu.
O na mũtikanetwo ‘mũrutani’, nĩgũkorwo mũrĩ na ‘Mũrutani’ o ũmwe, nake nĩwe Kristũ.
11 Bali jhaajhe mbaha mugati mwa muenga ibetakujha n'tumishib ghwa muenga. Jhejhioha jhola jhaikwikuesya ibetaselesibhwa.
Ũrĩa mũnene thĩinĩ wanyu nĩatuĩkage ndungata yanyu.
12 Na jhejhioha jha ibetakwiselesya ibetakukwesibhwa.
Nĩgũkorwo ũrĩa wothe wĩtũgagĩria nĩakanyiihio, na ũrĩa wothe wĩnyiihagia nĩagatũũgĩrio.
13 Lakini ole bhwinu bhaandishi ni Mafarisayo, bhanafiki! Mkabhafungila bhanu bhufalme bhwa mbinguni. Namu mwibhwesya lepi kujhingila, na mkabharuhusu lepi bha bhijhingila kubhomba aghu.
“Kaĩ mũrĩ na haaro-ĩ, inyuĩ arutani a watho na Afarisai, hinga ici! Mũhingagĩrĩria andũ gũtoonya ũthamaki wa igũrũ, na inyuĩ-ene mũtitoonyaga, o na mũtirekaga arĩa marenda gũtoonya matoonye. (
“Kaĩ mũrĩ na haaro-ĩ, inyuĩ arutani a watho na Afarisai, hinga ici! Mũtoonyagĩrĩra nyũmba cia atumia a ndigwa, mũkamatunya indo ciao, na mũkahooyaga mahooya maraihu ma kwĩonania. Nĩ ũndũ ũcio nĩmũkaherithio makĩria ma andũ arĩa angĩ.)
15 Mwilobhoka kwiselya jha bahari ni kufika kummbomba munu mmonga jhaiamini ghala gha mughamanyisi, na paijha kama muenga, mwibhomba mara mbili mwana ghwa jehanamu kama muenga mwebhene kyamujhele. (Geenna g1067)
“Kaĩ mũrĩ na haaro-ĩ, inyuĩ arutani a watho na Afarisai hinga ici! Mũtuĩkanagia bũrũri na mũkaringa iria mũgĩcaria mũndũ ũmwe mũmũgarũre amũrũmĩrĩre, na aamũrũmĩrĩra mũkamũtua mũrũ wa Jehanamu maita meerĩ manyu. (Geenna g1067)
16 Ole bhinu muenga bhalongosi bhabhilola lepi, muenga mwijobha, Jhejhioha jha ilapa ku lihekalu khenu lepi. Lakini jhailapa kwa dhabahu jha hekalu, afungibhu kwa kiapo kya muene.
“Kaĩ mũrĩ na haaro-ĩ, inyuĩ atongoria atumumu! Muugaga atĩrĩ, ‘Mũndũ o na ũrĩkũ angĩĩhĩta na hekarũ, ũcio ti ũndũ; no mũndũ angĩĩhĩta na thahabu ya hekarũ-rĩ, ũcio nĩekuohwo nĩ mwĩhĩtwa wake.’
17 Muenga fipofu bhapumbafu, kheleku kibhaha kuliko khenge, dhahabu au lihekalu ambalyo libhabhekili bhakfu dhahabu kwa K'yara?
Inyuĩ atumumu aya akĩĩgu! Nĩ kĩĩ kĩnene? Nĩ thahabu ĩyo, kana nĩ hekarũ ĩrĩa ĩtũmaga thahabu ĩtuĩke nyamũre?
18 Na, j'hejhioha jhailapa kwa madhabahu, khenu lepi. Bali jhailapa kwa sadaka jhaijhele panani pa muene, afungibhu ni kiapo kya muene.
Ningĩ muugaga atĩrĩ, ‘Mũndũ o na ũrĩkũ angĩĩhĩta na kĩgongona-rĩ, ũcio ti ũndũ; no mũndũ angĩĩhĩta na kĩheo kĩrĩa kĩrĩ kĩgongona-igũrũ, ũcio nĩekuohwo nĩ mwĩhĩtwa wake.’
19 Muenga bhanu fipofu, khelekhu kibhaha kuliko khenge, sadaka au madhabahu ambagho ghibheka bhakfu sadaka syasipisibhwa kwa K'yara?
Inyuĩ andũ aya atumumu! Nĩ kĩĩ kĩnene? Nĩ kĩheo kĩu, kana nĩ kĩgongona kĩrĩa gĩtũmaga kĩheo kĩu gĩtuĩke kĩamũre?
20 Henu, muene jhailapa kwa madhabahu ilapa kwa ejhu ni kwa fenu fyoha fyafijhele panani pa muene.
Nĩ ũndũ ũcio, ũrĩa wĩhĩtaga na kĩgongona, ehĩtaga nakĩo na akehĩta na kĩrĩa gĩothe kĩrĩ kĩgongona-igũrũ.
21 Nu muene jhailapa kwa hekalu, ilapa kwa elu na kwa muene jhaitama mugati mwa muene.
Nake ũrĩa wĩhĩtaga na hekarũ, ehĩtaga nayo na akehĩta na ũrĩa ũikaraga thĩinĩ wayo.
22 Nu muene jhailapa kwa mbingu, ilapa kwa kya enzi kya K'yara ni kwa muene jhaitama kunani kwa muene.
Nake ũrĩa wĩhĩtaga na igũrũ, ehĩtaga na gĩtĩ kĩa ũnene kĩa Ngai, na akehĩta na ũrĩa ũgĩikaragĩra.
23 Ole bhinu, bhaandishi ni Mafarisayo, bhanafiki! Kwa kujha mwilepa zaka kwa bizali, mnaanaa ni nchicha, lakini mwilepa mambo masitu gha sheria- haki, rehema, ni imani. Lakini agha mwilondeka kujha mughabhombili, na siyo kuleka ghangi bila kughatekelesya.
“Kaĩ mũrĩ na haaro-ĩ, inyuĩ arutani a watho na Afarisai, hinga ici! Mũrutaga gĩcunjĩ gĩa ikũmi kĩa nyeni; na nĩcio terere, na bitharĩ, na thuu. No nĩmũtiganĩirie maũndũ marĩa ma bata makĩria marĩa makoniĩ watho na nĩmo kĩhooto, na kũiguanĩra tha, na wĩhokeku. Maya-rĩ, nĩmo mwagĩrĩirwo nĩ gwĩka mũtegũtiganĩria macio mangĩ.
24 Muenga bhalongosi fipofu, muenga ambabho mwichuja lenu lidusu mwimila ngamia!
Inyuĩ atongoria aya atumumu! Inyuĩ mũcungaga rũmuru, no mũkameria ngamĩĩra.
25 Ole bhinu, bhaandishi ni Mafarisayo, bhanafiki kwa kujha mwisuka kwibhala ku fikombe ni kwibhala ku sahani, lakini mugati mumemili dhuluma ni kutokujha ni kiasi.
“Kaĩ mũrĩ na haaro-ĩ, inyuĩ arutani a watho na Afarisai, hinga ici! Mũthambagia gĩkombe na mbakũri mwena wa nja, no thĩinĩ-rĩ, kũiyũrĩte ũkoroku na kwenda kwĩhũũnia.
26 Muenga Mafarisayo fipofu, musukayi hoti mugati mu kikombi ni musahani, ili lubhafu lwa kwibhala nu luene lujhelayi kinofu pia.
Wee Mũfarisai ũyũ mũtumumu! Amba ũthambie gĩkombe na mbakũri mwena wa thĩinĩ, naguo mwena wa nja o naguo nĩũgũthera.
27 Ole bhinu, bhaandishi ni Mafarisayo, bhanafiki! kwa ndabha mwiwaningana ni makaburi ghaghabakibhu chokaa, ambagho kwa kwibhala ghibhonekana manofu, lakini kwa mugati ghamemili mafupa gha bhafu ni khila khenu kyakijhele kichafu.
“Kaĩ mũrĩ na haaro-ĩ, inyuĩ arutani a watho na Afarisai, hinga ici! Mũhaana mbĩrĩra hake mũnyũ mwerũ, iria cionekaga irĩ thaka mwena wa nja, no thĩinĩ ciyũrĩte mahĩndĩ ma andũ akuũ, na gĩko kĩa mĩthemba yothe.
28 Fefuefu, namu kwa kwibhala mwibhonekana bhenye haki mbele sa bhanu, lakini kwa mugati mumemili bhunafiki ni bhudhalimu.
No taguo andũ mamuonaga mũrĩ athingu mwena wa nja, no mwena wa thĩinĩ mũiyũirwo nĩ ũhinga na waganu.
29 Ole bhinu, bhaandishi ni Mafarisayo, bhanafiki! kwa kujha mwijenga makaburi gha manabii ni kughapamba makaburi gha bhenye haki.
“Kaĩ mũrĩ na haaro-ĩ, inyuĩ arutani a watho na Afarisai, hinga ici! Mwakagĩra anabii mbĩrĩra na mũkagemia mbĩrĩra cia arĩa athingu.
30 Muenga mwijobha, kama tungeishi magono gha tata ghwitu, ngatujhelepi pamonga nabhu kujhitisya lilopa lya manabii.
Mũgacooka mũkoiga atĩrĩ, ‘Tũngĩarĩ muoyo hĩndĩ ya maithe maitũ-rĩ, tũtingĩagwatanĩire nao gũita thakame ya anabii.’
31 Henu, mwishuhudila mwebhene kujha muenga ndo bhana bha abhu bha bhakomili manabii.
Nĩ ũndũ ũcio mũkaruta ũira wa atĩ inyuĩ mũrĩ njiaro cia arĩa mooragire anabii.
32 Pia muenga mwikamilisya kumemesya sehemu jhajhilondeka dhambi sya bha tata jhinu.
Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, kĩiyũrĩrĩriei kĩgeri kĩa mehia ma maithe manyu ma tene.
“Inyuĩ nyoka ici! Inyuĩ ciana cia nduĩra! Mũgaagĩtheema atĩa gũtuĩrwo ciira wa gũikio Jehanamu? (Geenna g1067)
34 Henu, langayi, nikabhatuma kwa muenga manabii, bhanu bhabhajhe ni hekima, ni bhaandishi. Baadhi jha bhene bhibeta kubhakhoma ni kubhasulubisya. Na baadhi jha bhene mwibetakubhatobha mgati mu masinagogi gha muenga ni kubhabhenga kuh'omela mji umonga hadi bhongi.
Nĩ ũndũ ũcio-rĩ, ngũmũtũmĩra anabii, na andũ arĩa oogĩ, o na arutani. Amwe ao nĩmũkamooraga na mwambe amwe ao mũtĩ-igũrũ, na arĩa angĩ mũmahũũre na iboko thĩinĩ wa thunagogi cianyu na mũmaingate kuuma itũũra rĩmwe nginya rĩrĩa rĩngĩ.
35 Matokeo ni kwamba panani pa muenga pibeta kuhomela lilopa lyoha lya bhenye haki syasijhitisibhu pa duniani, kujhandila kilo pa lya Habili jhaajhe ni haki hadi kwa lilopa lya Zakaria mwana ghwa Barakia, jha mwan'komili kati jha patakatifu ni madhabahu.
Na nĩmũgagĩcookererwo nĩ thakame yothe ya andũ arĩa athingu, ĩrĩa ĩrĩkĩtie gũitwo gũkũ thĩ, kuuma thakame ya Habili ũrĩa warĩ mũthingu, nginya thakame ya Zekaria mũrũ wa Barakia, ũrĩa mworagĩire gatagatĩ ka Handũ-harĩa-Hatheru na kĩgongona.
36 Bhukweli, nikabhajobhela, mambo agha ghoha ghibetakukikabha kizazi e'khe.
Ngũmwĩra atĩrĩ na ma, maũndũ maya mothe nĩmagakinyĩra rũciaro rũrũ.
37 Yerusalemu, Yerusalemu, bhebhe jhaukabhakhoma manabii ni kubhahomelela maganga bhala ambabho bhatumwa bha bhebhe! mara silenga nibhabhongeniye bhana bha bhebhe pamonga kama vile n'ng'oko kya ikafibhonganiya fyana fya muene pasi pa mababatilu gha muene, lakini ghwabelili!
“Wee Jerusalemu, Jerusalemu, wee ũragaga anabii, na ũkahũũra arĩa matũmĩtwo kũrĩ wee na mahiga nyuguto, nĩ maita maingĩ atĩa ndanenda gũcookanĩrĩria ciana ciaku hamwe, ta ũrĩa ngũkũ ĩcookanagĩrĩria tũcui twayo rungu rwa mathagu mayo, no ndũnjĩtĩkagĩria!
38 Langai, nyumba jha jhobhi jhisiele bhukhebha.
Atĩrĩrĩ, nyũmba yaku ĩtigĩtwo ĩkirĩte ihooru.
39 Nani nikujobhela, Kujhandila henu ni kujhendelela ghwibeta lepi kunibhona, hadi paghibeta kujobha, 'Abarikibhu muene jhaibetakuhida ku lihina lya Bwana.'”
Ngũmwĩra atĩrĩ, kuuma rĩu mũtikanyona rĩngĩ nginya rĩrĩa mũkoiga atĩrĩ, ‘Kũrathimwo nĩ mũndũ ũrĩa ũgũũka na rĩĩtwa rĩa Mwathani.’”
