Luka 19
1 Yesu ajhingili ni kup'eta pagati pa Yeriko.
耶稣走进耶利哥城，穿城而过。
2 Ni apu pajhele ni munu mmonga jhaakutibhweghe Zakayo. Ambajhe ajhele mbaha ghwa bhatoza ushuru kabhele munu tajiri.
有一个名叫撒该的税吏长，非常富有。
3 Akajha ijaribu kumbona Yesu ndo munu kulola kwandabha jha umati bhwa bhanu, kwandabha ajhe mfupi ghwa kimo.
他想看看耶稣到底是谁，但在人群中，身材矮小的他无法看见。
4 Hivyo, alongolili mbio mbele sya bhanu, akakwela panani pa mkuyu ili abhwesiajhi kumbona, kwandabha Yesu akaribili kup'etela njela ejhu.
于是他跑到前面，爬上一棵无花果树，想在耶稣经过的时候看看他的样子。
5 Wakati Yesu afikili mahali pala, akalenga kunani akan'jobhela, 'Zakayo, selelayi manyata, maana lelu lazima nishindayi munyumba jha bhebhe.'.
耶稣走到这里后往上一看，对他说：“撒该，快下来，今天我要住在你家中。”
6 Akabhomba haraka, akaselela ni kun'karibisya kwa furaha.
撒该马上爬下来，高兴地迎接耶稣到他家去。
7 Bhanu bhoha bho bhabhuene aghu bhalalamiki, bhakajobha, 'Alotili kun'gendela munu mwenye dhambi.'
众人见状议论纷纷：“他竟要住在这样的罪人家中！”
8 Zakayo akajhema akan'jobhela Bwana, Nusu gha mali jha nene nikabhapela maskini, na jhikajhiajhi ninyakili munu jhejhioha khenu, ni betakunkerebhusila mara nne.'
撒该站着对主说：“主啊，你看，我正在把一半的家财分给穷人，如果我曾欺骗谁，就会四倍奉还！”
9 Yesu akan'jobhela, lelu wokovu ufikili munyumba ejhe, kwandabha muene kabhele ni mwana ghwa Ibrahimu.
耶稣说：“今天这栋房子迎来了救赎，他也是亚伯拉罕的子孙。
10 Kwandabha mwana ghwa munu ahidili kulonda ni kuokola bhanu bhabhajhaghili.'
因为人子来寻找和拯救的就是迷失之人。”
11 Bho ap'eliki aghu, ajhendelili kulongela ni kupisya mifano, kwandabha ajhele karibu ni Yerusalemu, ni bhene bhafikilireghe kujha ndo Mfalme bhwa K'yara ajhele karibu kubhonekana mara jhimonga.
众人专心听着耶稣的话。由于这里接近耶路撒冷，加上民众都认为上帝之国即将出现，于是耶稣就讲了一个故事。
12 Hivyo akabhajobhela, 'Ofisa mmonga alotili nchi jha patali ili apokelayi ufalme ni kisha akerebhukajhi.
他说：“从前有一个贵族，他离开家去远方接受王位加冕，然后再回到家。
13 Abhakutili bhatumishi bhwa muene kumi, akabhapela mafungu kumi, akabhajobhela, mubhombelayi biashara mpaka pa nibeta kukerebhuka.'
他叫了自己的十个仆人来，将钱平分给他们，然后说：‘你们用这钱去做投资，一直到我回来。’
14 Lakini bhananchi bha muene bhan'dadili na hivyo bhakalaghisya bhajumbe bhalotayi kun'kesya ni kujobha, Twilondalepi munu ojho atutawalayi.'
但这国家的人都憎恨他，于是派一个代表跟过去，说：‘我们不想这个人做王统治我们。’
15 Ikajha bho akerebhwiki kunyumba baada jha kujha mfalme, akaamuru bhala bhatumishi bha abhalakili hela bhakutibhwayi kwa muene, abhwesiajhi kumanya faida jheleku bhajhikabhili kwa kubhomba biashara.
贵族获得王位后返回，然后将那些拿钱投资的仆人召来，询问他们做投资的收益情况。
16 Wa kuanza akahida, akajobha, `Bwana, fungu lya jhobhi libhombili mafungu kumi zaidi.'
第一个仆人上前说：‘主人，你的钱已经赚了十倍。’
17 Ofisa ojhu akan'jobhela, kinofu mtumishi rinofu. Kwandabha wajhele ghwe mwaminifu mu khenu kidebe, wibeta kujha ni madaraka juu jha miji kumi.'
国王说：‘做得好，你是个好仆人，因为你证明了在小事上很忠心，我现在派你去管理十座城。’
18 Wa pili akahida, akajobha, 'Bwana, fungu lya jhobhi libhombili mafungu mahanu.'
第二个过来说：‘主人，你的钱已经赚了五倍。’
19 Afisa ojhu akan'jobhela, 'Tolayi mamlaka juu jha miji mihanu.'
国王说：‘我派你去管理五座城。’
20 Ni jhongi akahida, akajobha, `Bwana ejhe apa hela jha jhobhi najhitunzili kinofu mu kitambala,
另一个仆人走进来说：‘主啊，你看，这是你的钱，现在还给你。我用布包着它，确保安全。
21 Kwandabha natikili bhebhe ghwe n'kali. ghwibhosya khela kya ubhekilepi ni kuvuna khela kya ubelikupanda.'
你是个严厉的人，我很害怕你。我怕你会拿走不属于你的东西，会收走你没有种下的作物。’
22 Afisa ojhu akan'jobhela, 'Kwa malobhi ghaku ghwe muene, nibeta kuhukumu, ebhe mtumishi n'nofu lepi. Ghwamanyili kujonene ne munu nenkali nitola kya nikibhekilepi ni kuvuna ambakyo napandilepi.
国王回答：‘我要根据你这番话来审判你。你知道我很严厉，会拿走不属于我的东西，会收走我没有种下的作物。
23 Basi, mbona ghwabhekilepi hela jha nene benki, ili nikakerebhukayi niitolayi pamonga ni faida?
那你为什么不把我的钱存入银行，等我回来的时候，就可以连本带息取回来？’
24 Ofisa akabhajobhela bhanu bhabhajhemili apu, 'Munyakayi lifungu e'lu ni kumpela jhola mwenye mafungu kumi.'
国王对身边站着的仆人说：‘把他的钱拿走，交给那赚了十倍的人。’
25 Bhakan'jobhela, `Bwana, muene ajhe ni mafungu kumi.'
侍卫说：‘但主人，他已经有了十倍的钱了。’
26 'Nikabhajobhela, kila munu jhaa jhe naku ibeta kupelibhwa nesu, lakini jhaadulili, hata khela kya ajhenaku kitolibhwa.
国王说：‘告诉你们吧，那些已经有的，还会有更多。没有的，现在有的也会被拿走。
27 Lakini abha maadui bha nene, ambabho bhilonda lepi nijhelayi mfalme ghwa bhene, mubhaletayi apa ni kubhakoma mbele jha muenga.”
至于那些不愿意我做国王统治他们的敌人，现在把他们拉到这里来，当着我的面杀掉！’”
28 Baada jha kujobha aghu, akajhendelela palongolo akakwela kulota Yerusalemu.
耶稣讲完这个故事，就继续向前朝着耶路撒冷走去。
29 Bho akaribili Bethfage ni Bethania, karibu ni kidonda kya Mizeituni, akabhalaghisya bhanafunzi bha muene bhabhele,
快到伯法其和伯大尼时，他来到了橄榄山，在那里叫来两名门徒，对他们说：
30 Akajobha: `Mulotayi mu kijiji kya jirani. Mkajhingilayi, mwibeta kun'kolela mwana -punda apandisibhulepi akona. Mumbopolayi, mundetayi kwa nene.
“你们到前面的村子去，进去后会看见有一个地方拴着一头从未有人骑过的小驴，解开它的绳子，把它牵来。
31 Kama munu abhakotili kwandajha kiki mwibhopola? 'Mujobhayi, “Bwana akandonda.”
如果有人问为什么解开它，你们就说：‘主需要它。’”
32 Bhala bhabhatumibhu bhakalota bhakambona mwana-punda kama Yesu kyaabhajobhili.
两名门徒出发了，后来发生的一切与耶稣所说如出一辙。
33 Bho bhikambopola mwana-punda bhamiliki bhakebhajobhela, 'Kwandajha kiki mkambopola mwana punda ojhu?'
他们解开小驴的时候，驴主人问：“你们为什么解开它？”
34 Bhakajobha, `Bwana akandonda.'
他们说：“主需要它。”
35 Basi, bhakampelekela Yesu bhakatandika ghobho sya bhene panani pa mwana punda ni kun'kwesya Yesu panani.
门徒把小驴牵到耶稣那里，把自己的衣服搭在驴背上，耶稣坐在上面。
36 Bho ilota bhanu bhakatandasya maguanda gha bhene mu njela.
耶稣骑驴前行，众人把自己的衣服铺在路上。
37 Bho iselela kidonda kya Mizeituni, jumuiya jhioha jha bhanafunzi bhakajhanda kushangilila ni kun'tukusya k'yara kwa sauti mbaha, kwandabha jha mambo mabhaha bhaghabhwene,
当他走近耶路撒冷，这里也是橄榄山的下山路，门徒们因为看见了所有神迹，开始充满喜悦地大声赞美上帝。
38 Bhakajobha, 'Ndo mbarikibhwa mfalme jhaihida kwa lihina lya Bwana! Amani kumbinguni, ni utukufu panani!'
他们大声喊：“奉主之名前来的王，赞颂你！愿和平降临天堂，愿荣耀降临至高天堂！”
39 Baadhi jha Mafarisayo pa mkutano bhakan'jobhela, Mwalimu, bhagudamisiajhi bhanafunzi bha jhobhi.'
民众中有几个法利赛人对他说：“老师，不要让你的门徒说这些！”
40 Yesu akajibu akajobha, `Nikabhajobhela, kama abha bhakagudamayi, maganga ghibeta kukwesya sauti.'
耶稣说：“我告诉你们，他们若保持沉默，石头就要呼喊了！”
41 Yesu bhoaukaribili mji aulelili,
耶路撒冷越来越近了，耶稣看见这座城，开始为之哭泣，
42 Akajobha, laiti ngaumanyi hata bhebhe, mu ligono e'le mambo ambagho ghibeta kuletela amani! Lakini henu ghakifighili pamihu gha jhobhi.
他说：“我真希望你们——就是你们啊，在今天能知道通往平安的路，但都隐藏起来了，你们看不到。
43 Kwa kujha magono ghihida ambagho maadui bha jhobhi bhibeta kujenga liboma karibu ni bhebhe ni kukusyongoka ni kukukandamisya kuh'oma khila lubhafu.
时间一到，你们的仇敌就会包围过来，搭建斜坡攻击你们，把你们团团围住，困住你们，
44 Bhibeta kubinisya pasi bhebhe ni bhanabhu. Bhibeta lepi kulekela hata liganga limonga panani pa l'enge, kwandabha ghwatambuili lepi wakati K'yara bho ijaribu kuokola'.
他们会彻底摧毁你们，还有你们的孩子。所有的石头建筑都会轰然倒塌，因为你们在救赎到来之刻拒绝接受。”
45 Yesu akajhingila mu lihekalu, akajhanda kubhabhenga bhala bhabhahemelisiaghe,
耶稣走进神庙，赶走做买卖之人，
46 Akabhajobhela, “Jhilembibhu, 'Nyumba jha nene jhibeta kujha nyumba jha sala, 'lakini muenga mujhifwanyili kujha lipangu lya bhanyang'anyi”.
他对他们说：“经文上记着：‘我的殿将用于祷告’。你们却把它变成贼窝了。”
47 Henu, Yesu akajha ifundisya khila ligono mu hekalu. Makuhani bhabhaha ni bhalimu bha sheria ni bhalongosi bha bhanu bhalondeghe kun'koma,
然后他每天都在神庙里教导众人。祭司长、宗教老师和首领都想杀害他，
48 Lakini bhabhwesi lepi kukabha njela jha kubhomba naha, kwandabha bhanu bhoha bhajhele bha kamp'el'ek'esya kwa makini.
但又不知道如何下手，因为众人都围着他并聆听。
