< Luka 11 >
1 Jhatokili wakati Yesu is'oka mahali fulani, mmonga ghwa bhanafunzi bha muene akan'jobhela, “Bwana, tumanyisiajhi tete kus'oka kama Yohana kya abhafundisi bhanafunzi bha muene'.
Ɛda bi, na Yesu rebɔ mpaeɛ wɔ baabi. Ɔwieeɛ no, nʼasuafoɔ no mu baako ka kyerɛɛ no sɛ, “Awurade, kyerɛ yɛn mpaeɛbɔ, sɛdeɛ Yohane kyerɛɛ nʼasuafoɔ mpaeɛbɔ no.”
2 Yesu akabhajobhela, Pamwisali, mjobhayi, 'Dadi, lihina lya jhobhi litakasibhwayi. Ufalme bhwa bhebhe uhidayi.
Ɔka kyerɛɛ wɔn sɛ, “Sɛ morebɔ mpaeɛ a, monka sɛ, “‘Agya, wo din ho nte, wʼahennie mmra.
3 Utupelayi n'kate ghwitu ghwa kila ligono.
Ma yɛn yɛn daa aduane ɛnnɛ.
4 Utusamehajhi makosa gha jhotu, kama tete kyatukabhasamehe bhoha bhabhatukosili. Usitulongosi mu majaribu.”
Fa yɛn bɔne kyɛ yɛn sɛdeɛ yɛde wɔn a wɔfom yɛn no bɔne kyɛ wɔn no. Na mma yɛnkɔ sɔhwɛ mu.’”
5 Yesu akabhajobhela, “Niani kwa muenga ibeta kujha rafiki ambajhe ibeta kundotela pakilu, ni kun'jobhela, Rafiki nijhasimayi mikate midatu.
Yesu bisaa wɔn sɛ, “Mo mu hwan na ɔbɛkɔ ne yɔnko hɔ dasuo mu akɔka akyerɛ no sɛ, ‘Me nua, fɛm me aduane kakra,
6 Kwandabha rafiki jhangu anihidili hanu naha kuhoma mu safuari nani nidulili kya kunjandalila.
ɛfiri sɛ, ɔhɔhoɔ bi abɛfu me mu, na menni aduane biara a mede bɛma no,’
7 Ni jhola jhaajhe mugati akajibu, usinitaabisi, ndiangu undendibhu, ni bhanabhangu, pamonga ni nene tumalili kugona pa kitanda. Nibhwesya lepi kujhumuka ni kupela bhebhe mikate.
na ɔbɛma no mmuaeɛ afiri ne dan mu sɛ, ‘Nha me! Mato me ɛpono mu ne me mma ada. Merentumi nsɔre mma wo biribiara.’
8 Nikabhajobhela, japokuwa ijhumuka lepi ni kupela mikate kama rafiki jhake, kwa kujhendelela kun'gongela bila soni, ibeta kujhumuka nikupela fipandi fingi fya mikate kulengana ni mahitaji gha jhobhi.
Mereka akyerɛ mo sɛ, na ade asa no enti, ɔyɛ ne yɔnko koraa mpo a, ɔrensɔre. Nanso, ɛsiane sɛ ɔkɔɔ so srɛɛ no no enti, ɛbɛma wasɔre ama no deɛ ɛhia no no nyinaa.
9 Nani kabhele nikabhajobhela, Mus'okayi, namu mwipelibhwa; mulondayi namu nwikabha, mupigayi hodi namu mwifungulibhwa.
“Ɛno enti mereka akyerɛ mo sɛ; Mommisa, na wɔbɛma mo; monhwehwɛ na mobɛhunu; mompem na wɔbɛbue mo.
10 Kwa kujha khila munu jhais'oka ibeta kupokela na khila munu jhailonda ikabha, ni khila munu jhaipga hodi ibetakufungulibhwa.
Na obiara a ɔbisa no, wɔma no; na obiara a ɔhwehwɛ no, ɔhunu; na deɛ ɔpem no, wɔbue no.
11 Dadi jholekhu miongoni mwa muenga, mwanamunu akan'sokayi somba akampela liyoka?
“Agya bɛn na ɔwɔ mo mu na ne ba bisa no burodo a ɔbɛma no ɛboɔ,
12 Au akas'omayi lifombi akampela kip'el'el'e?
anaasɛ ɔbisa no apataa a, ɔbɛma no ɔwɔ, anaasɛ ɔbisa nkosua a ɔbɛma no nyanyankyerɛ?
13 Kwa hiyo, ikajhiajhi mwe bhaovu mumanyili kubhap'ela bhana bhinu zawadi sinofu, je nesu lepi sana Dadi jhinu ghwa kumbinguni kwamba ibeta kubhap'ela Roho mtakatifu abhu bhabhakarisoka?”
Na sɛ mo a moyɛ nnebɔneyɛfoɔ mpo nim sɛdeɛ moma mo mma nnepa a, ɛbɛyɛ dɛn na mo Agya a ɔwɔ ɔsoro no remfa Honhom Kronkron no mma wɔn a wɔbisa no no!”
14 Baadaye, Yesu akajha ikemela pepo, ni munu mwenye pepo ajhele bubu. Bho pepo limbokili, munu ojhu abhwesi kulongela. Umati bhwastaajabili nesu.
Ɛberɛ bi Yesu tuu honhommɔne bi a ɛyɛ mumu firii onipa bi mu. Honhommɔne no tu firii ne mu no, ɔkasaeɛ ma ɛyɛɛ nnipa a na wɔwɔ hɔ no nyinaa ahodwirie.
15 Lakini bhanu bhangi bhakajobha, ojho ibhosya mapepo kwa Beelzebul, mbaha ghwa mapepo
Nanso, ebinom kaa sɛ, “Ɔnam ahonhommɔne panin Beelsebul tumi so na ɛtu ahonhommɔne.”
16 Bhangi bhan'jaribili kwa kundonda abhalasiajhi ishara kuhomela kumbinguni.
Afoforɔ nso pɛɛ sɛ wɔsɔ no hwɛ enti, wɔka kyerɛɛ no sɛ, ɔnyɛ nsɛnkyerɛnneɛ bi a ɛfiri ɔsoro nkyerɛ wɔn.
17 Lakini Yesu aghatambuili mawazo gha bhene nikubhajobhela, “Khila ufalme bhwa wibeta kugawanyika ibeta kujha ukebha, ni nyumba jhajhigawanyiki jhibeta kubina.
Nanso, ɔhunuu wɔn adwene maa wɔn mmuaeɛ sɛ, “Kuro biara a emu akyekyɛ no dane amamfo. Saa ara nso na efie biara a emu kyekyɛ no guo.
18 Kama shetani ibeta kujha agawanyiki, ufalme bhwa muene bhwibeta kujhema bhuli? kwandabha mwijibha nibhosya mapepo kwa Belzebuli
Na sɛ ɔbonsam nso ko tia ne ho a, ɛbɛyɛ dɛn na nʼahennie agyina? Deɛ enti a mereka saa asɛm yi ne sɛ, mose menam Beelsebul tumi so na metu ahonhommɔne.
19 Kama nene nibhosya mapepo kwa Belzebuli, je bhajhinu bhibhosya mapepo kwa njela jheleku? kwandabha ejhe bhene bhibeta kubhahukumu muenga.
Na sɛ menam Beelsebul tumi so na metu ahonhommɔne a, hwan so na mo nkurɔfoɔ nam tu ahonhommɔne? Saa na ɛteɛ de a, mo nkurɔfoɔ no ara na wɔbɛbu mo atɛn.
20 Lakini, kama nibhosya mapepo kwa kikhonji kya K'yara basi ufalme bhwa K'yara ubhahidili.
Nanso, sɛ menam Onyankopɔn tumi so na ɛtu honhommɔne de a, na ɛkyerɛ sɛ Onyankopɔn Ahennie no aba mo so.
21 Munu mwenye nghofu ajhe ni silaha ilenda kunyumba jha jhobhi fenu fya muene fibetakujha salama.
“Sɛ ɔhoɔdenfoɔ de akodeɛ wɛn ne fie a, obiara rentumi nkɔwia nʼagyapadeɛ;
22 Lakini akavamibhwayi ni munu mwenye nghofu zaidi, munu jhola mwenye nghofu ibeta kunyaka silaha sya muene, ni kulola mali sya muene syoha.
nanso, sɛ deɛ ne ho yɛ den na ɔwɔ akodeɛ pa sene no kɔ ne so a, ɔdi ne so nkonim, gye nʼakodeɛ a ɔde ne ho too so no, sesa nʼagyapadeɛ no nyinaa kɔ.
23 Muene jhajhelepi pamonga ni nene ajhe kinyume ni nene, ni muene jhaibeta kubhonganiya pamonga nani nitabhwanya.
“Obiara a ɔnni mʼafa no tia me, na deɛ ɔne me mmoaboa ano no, hwete mu.
24 Pepo n'chafu pa ikamboka munu, ilota kulonda ni mahali pa padulili ni mesi ili ap'omosekajhi. Paibetakudula, ajobha nikerebhuka kwa nihomili.
“Sɛ wɔtu honhommɔne firi onipa bi mu a, ɛkyinkyini hwehwɛ homebea, nanso, ɛnnya bi. Na sɛ wannya homebea a, ɔka sɛ, ‘Mɛsane akɔ onipa a mifirii ne mu baeɛ no mu bio.’
25 Akakerebhukajhi ni kukolela nyumba jhifyaghilibhu na jhitamili kinofu.
Na sɛ ɔsane kɔ onipa no mu a, ɔbɛhunu sɛ ɛhɔ te a ɛfi biara nni mu na biribiara yɛ pɛpɛɛpɛ.
26 Hivyo ilota ni kulonda mapepo saba ghaghajhele maovu kuliko muene ni kubhaleta bhahidayi bhatamayi mahali pala. Ni hali jha munu ojhu jhijha mbaya kuliko kyajhikajhela mara jha kuanza.”
Afei, ɔsane nʼakyi kɔfa ahonhommɔne afoforɔ nson a wɔyɛ den kyɛn no ba ma wɔn nyinaa bɛtena hɔ. Yei ma onipa no sɛe koraa sene sɛdeɛ anka na ɔte kane no.”
27 Jhatokili kwamba bhoijobha malobhi aghu, n'dala fulani akakuesya sauti zaidi jha bhoha pa mkutano bhwa bhanu ni kujobha” Libarikibhu lileme lya likuhoguili ni mabhele ghauyong'ili”
Yesu gu so rekasa no, ɔbaa bi firi nnipakuo no mu kaa sɛ, “Nhyira nka yafunu a ɛwoo wo ne nufoɔ a wonumuu ano!”
28 Lakini muene akajobha, bhabarikibhu bhala bhabhi p'elekesya lilobhi lya K'yara ni kulitunza.
Yesu ka kyerɛɛ no sɛ, “Ɛwom deɛ, nanso nhyira ne wɔn a wɔte Onyankopɔn asɛm na wɔdi so.”
29 Wakati umati bhwa bhanu bhikibhonganiya ni kujhongeseka, Yesu akajhanda kujobha “Kizazi ekhe ndo kizazi kya uovu. Kilonda ishara, na ijhelepi ishara jhebhibeta kupelibhwa zaidi jha Yona.
Nnipa no kyeree Yesu so no, ɔka kyerɛɛ wɔn sɛ, “Nnɛmma yi yɛ nnebɔneyɛfoɔ. Wɔhwehwɛ nsɛnkyerɛnneɛ bi ahunu nanso wɔrenhunu nsɛnkyerɛnneɛ biara sɛ Yona nsɛnkyerɛnneɛ no.
30 Maana kama Yona kyaajhele ishara kwa bhanu bha Ninawi, ndo mwana ghwa Adamu kya ibekujha ishara kwa kizazi ekhe.
Na sɛdeɛ Yona yɛeɛ no yɛɛ nsɛnkyerɛnneɛ maa Ninewefoɔ a, saa ara na Kristo nso bɛyɛ nsɛnkyerɛnneɛ ama nnɛmma yi.
31 Malkia ghwa kusini ibeta kujhema ligono lya hukumu ni bhanu bha kizazi ekhe ni kubhahukumu bhene, kwani muene ahomili kumwishu mwa nchi ili ahidayi kup'elekesya hekima sya Solomoni, ni apa ajhe mbaha kuliko Solomoni.
Atemmuo da no, Seba Ɔhemmaa bɛsɔre atia ɔman yi, ɛfiri sɛ, ɔfiri asase ano nohoa bɛtiee Salomo nyansa nsɛm. Nanso, deɛ ɔsene Salomo no wɔ ha.
32 Bhanu bha Ninawi bhibeta kujhema mu hukumu pamonga ni bhanu bha kizazi ekhe ligono lya hukumu bhibeta kukihukumu, kwani bhene bhatubuili kwa mahubiri gha Yona, na langayi, apa ajhe mbaha kuliko Yona.
Atemmuo da no, Ninewe mmarima bɛsɔre atia nnɛmma yi na wɔabu mo fɔ ɛfiri sɛ, ɛberɛ a Yona kaa asɛmpa no, wɔnuu wɔn ho. Nanso, deɛ ɔsene Yona wɔ ha.
33 Ajhelepi munu jhejhioha, jhaibhwesya taa ni kujhibheka sehemu jha pasi jhaijhe ni ngisi jhajhibhoneka lepi au pasi pa likapu, ila ibhwasya ni kubheka panani pa khenu ili khila munu jhaijhingila abhwesyayi kulola muenga.
“Obiara nsɔ kanea mfa nsie, na mmom, ɔde si petee mu na ahyerɛn ama wɔn a wɔba mu no nyinaa.
34 Lehu lya bhebhe ndo taa jha mb'ele. Lihu lya bhebhe likajhelayi linofu basi mb'ele bhwa bhebhe wibetakujha mu muenga. Lakini lihu lya bhebhe likajhelayi libaya basi mb'ele bhwa bhebhe bhuoha wibeta kujha mu ngisi.
Wʼani yɛ wo onipadua kanea. Ɛno enti, sɛ wʼani yɛ a, na wo onipadua nso yɛ hann. Nanso, sɛ ɛnyɛ a, ɛma wo onipadua no dane sum tumm.
35 Kwa hivyo, mkihadhariajhi ili mwanga, bhwabhujhele mugati mwa jhomu usisopibhu ngisi.
Enti hwɛ yie na hann a ɛwɔ wo mu no annane sum.
36 Efyo basi, kama mb'ele ghwa jhobhi bhuoha bhujhe mu mwanga, na ajhelepi sehemu jha jhijhele mu ngisi, basi mbele bhwa bhebhe wibetakujha sawa ni taa jha jhiyaka ni kupisya mwanga kwa muenga.”
Sɛ wo onipadua yɛ hann a esum nni fa baabiara a, onipadua no bɛhyerɛn sɛdeɛ kanea hyerɛn gu wo so.”
37 Bhoamali kulongela, Farisayo amwaliki akaliajhi kyakulya kunyumba jha muene, ni muene Yesu akajhingila mugati ni kujha pamonga nabhu.
Yesu kasa wieeɛ no, Farisini bi hyiaa no adidie enti ɔkɔeɛ sɛ ɔne no rekɔdidi.
38 Ni Mafarisayo bhasyangele jinsi kya abelikusamba hoti kabla jha kyakulya kya kimihi.
Farisini no hunuu sɛ Yesu anhohoro ne nsa ansa sɛdeɛ wɔn amanneɛ kyerɛ ansa na ɔredidi no, ɛyɛɛ no nwanwa.
39 Lakini Bwana akabhajobhela, “Muenga Mafarisayo mwisuka kwibhala kukikombi ni bakuli, lakini mugati mwa muenga mumemili tamaa ni uovu.
Yesu hunuu Farisini no adwene ka kyerɛɛ no sɛ, “Mo Farisifoɔ deɛ, mohohoro nkukuo ne nwowaa ho, nanso efi, anibereɛ ne nnebɔne ahyɛ mo ma tɔ!
40 Muenga bhanu bhamuduli ufahamu, Je muene jha abhombili kwibhala abhombilepi ni mugati kabhele?
Adwenemherɛfoɔ! Ɛnyɛ deɛ ɔyɛɛ akyire no ara na ɔyɛɛ emu nso?
41 Mubhapelayi maskini ghaghajhele mugati, ni mambo ghoha ghibeta kujha manofu kwa muenga.
Monyɛ ahiafoɔ adɔeɛ na biribiara ho bɛte ama mo.
42 Lakini ole bhinu Mafarisayo, kwani mwipisya zaka sya mnanaa ni nchi cha ni khila aina jha mbogha jha bustani. Lakini mughalekili mambo gha haki ni kun'gana K'yara. Ndo muhimu zaidi kubhomba gha haki ni kun'gana K'yara, bila kuleka kubhomba ni agha ghangi kabhele.
“Mo Farisifoɔ, monnue! Moma mo nnɔbaeɛ so ntotosoɔ dudu, nanso mototo adeteneneeyɛ ne ɔdɔ a mode dɔ Onyankopɔn no ase. Sɛ mokɔ hyiadan mu a, mpanin tenaberɛ na mopɛ. Saa ara nso na sɛ mokɔ badwa mu a, mopɛ sɛ nnipa hunu mo kyea mo.
43 Ole bhinu Mafarisayo, kwa kujha mwigana kutama pa fiti fya palongolo mu masinagogi ni kuamkibhwa ni salamu sya heshima mu soko.
“Mo Farisifoɔ, monnue! Sɛ mokɔ hyiadan mu a, mpanin tenaberɛ na mopɛ.
44 Ole bhinu kwani mwiwaningana ni makaburi ghaghadulili alama ambajho bhanu bhigenda panani pa bhene bila kumanya.”
“Monnue! Ɛfiri sɛ, mote sɛ adamena a ɛso asram na nnipa nante so a wɔnnim sɛ wɔnam adamena so.”
45 Mwalimu mmonga ghwa sheria sya kiyahudi akan'jibu ni kujobha, “Mwalimu, kyawijobha kikatuudhi kabhele tete.”
Mmaranimfoɔ no mu baako ka kyerɛɛ no sɛ, “Ɔkyerɛkyerɛfoɔ, sɛ woka saa a na woakasa atia yɛn nso.”
46 Yesu akajobha, “Ole bhinu, bhalimu bha sheria! kwani mukabhapela bhanu misighu mibhabha ghyabhibhwesyalepi kughip'enda, walakini muenga mwigusya lepi misighu ejhu hata kwa jhimonga ghya kikhonji kya jhomu.
Yesu buaa no sɛ, “Mo mmaranimfoɔ nso, monnue! Mohyɛ mmara a ɛyɛ den ma nnipa, nanso mo deɛ, monni so sɛ sɛdeɛ ɛsɛ.
47 Ole bhinu, kwandabha mwijenga ni kubheka kumbukumbu mu makaburi gha manabii ambabho bhakomibhu ni bhakhokhobhinu.
“Monnue! Ɛfiri sɛ, moatoto adiyifoɔ a mo ankasa anaa mo agyanom kumm wɔn no nna so.
48 Hivyo muenga mwishuhudila ni kukubaliana ni mbombo syabhabhombili bhakhokhobhinu kwandabha hakika bhabhakhomili manabii ambabho mwijenga kumbukumbu mu makaburi gha bhene.
Mo nneyɛeɛ yi di adanseɛ sɛ mopene deɛ mo agyanom yɛeɛ no so. Nʼasekyerɛ ne sɛ, mo agyanom kunkumm adiyifoɔ no na mo nso mototoo wɔn nna so maa wɔn.
49 Kwandabha ejhu kabhele, hekima jha K'yara jhifobha, 'Nibeta kubhatumila manabii ni mitume na bhene bhibeta kubhatesya ni kubhakoma baadhi jha bhene.
Yei ne deɛ Onyankopɔn aka afa mo ho: ‘Mɛsoma adiyifoɔ ne asomafoɔ aba mo nkyɛn na mobɛkunkum bi na moataa wɔn a aka no.’
50 Kizazi ekhe kibeta kuwajibika kwa damu jha manabii bhabhakhomibhu kuhomela kwa dunia,
Mereka akyerɛ mo sɛ, adiyifoɔ no mogya a wɔka gu firi ewiase ahyɛaseɛ no,
51 Kuhoma damu jha Abeli hadi damu jha Zakaria, jhaakhomibhu pagati pa madhabahu ni patakatifu. Ena, nikabhajobhela muenga, kizazi ekhe kibeta kuwajibika.
ɛfiri Habel kum so kɔsi Sakaria, a wɔkumm no wɔ afɔrebukyia ne kronkronbea ntam hɔ no so, wɔbɛbisa ɛho asɛm afiri mo nkyɛn.
52 Ole bhinu bhalimu bha sheria sya kiyahudi, kwandabha mtolili fungulusya bhufahamu mwebhene mwijhingila lepi ni bhala bhabhilonda kujhingila mkabhabesya.”
“Mo, mmaranimfoɔ, monnue! Mode nokorɛ hinta mo nkurɔfoɔ. Mo ankasa monni so, na mommma wɔn a wɔpɛ sɛ wɔdi so no kwan mma wɔnni so.”
53 Baada jha Yesu kubhoka pala, bhaandishi ni Mafarisayo bhampingili ni kubishana ni muene juu jha mambo ghamehele.
Ɔfiri Farisini no efie hɔ a ɔrekɔ no, mmaranimfoɔ ne Farisifoɔ no dii nʼakyi de nsɛmmisa dwanee ne ho,
54 Bhakajaribu kun'kamula kwa malobhi gha muene.
pɛɛ sɛ ɔka biribi a wɔbɛgyina so anya no akyere no.