Matendo ya Mitume 13
1 Henu mu kanisa lya Antiokia pajhele n baadhi jha manabii ni bhalimu. Bhajhele Barnaba, Simeoni (jhaakutisbhu Nigeri). Lukio wa Kirene, Manaeni (Ndongo jha abeli kujha ghwa damu ghwa Herode kiongozi ghwa mkoa), ni Sauli.
Ndị amụma na ndị nkuzi ụfọdụ nọkwa na nzukọ dị nʼAntiọk. Ụfọdụ nʼime ha bụ Banabas na Simiọn onye a na-akpọ nwoke ojii, na Lusiọs onye Sirini, na Manaen (onye azụlitekọrọ ya na eze Herọd), na Sọl.
2 Bho bhakamwabudu Bwana ni kufunga, Roho mtakatifu ajobhili, “Munitengelayi palubhafu Barnba ni Sauli bhaibhombayi mbombo jha nibhakutili.”
Mgbe ha nọ na-efe Onyenwe anyị ofufe na-ebukwa ọnụ, Mmụọ Nsọ sịrị, “Kewapụtaranụ m Banabas na Sọl, nʼihi ọrụ ahụ nke m kpọrọ ha.”
3 Baada jha kanisa kufunga, kus'oka, ni kubheka mabhoko gha bhene panani pa bhanu abha bhakabhaleka bhalotayi.
Ya mere, mgbe ha busiri ọnụ kpekwa ekpere, ha bikwasịrị ha aka nʼisi zipụ ha.
4 Kwa hiyo Barnabasi ni Sauli bhantiijhi Roho mtakatifu na bhaselili kulota seleukia; kuhomela okhu bhasafiri mu bahari kulotela kisiwa kya Kipro.
Ebe Mmụọ Nsọ zipụrụ ha, ha gbadara Selusia, sitekwa ebe ahụ gbadaa Saiprọs.
5 Bho bhajhe mu mji ghwa Salami, bhalitangasili lilobhi lya K'yara mu masinagogi gha bhayahudi. Pia bhajhele pamonga ni Yohana Marko kama msaidizi ghwa bhene.
Mgbe ha bịaruru Salamis, ha banyere nʼụlọ nzukọ ndị Juu kwusaa okwu Chineke. Jọn sokwa ha dịka onye na-ejere ha ozi.
6 Bho bhalolili katika kisiwa kyoha mpaka Pafo, bhan'kolili munufulani mmabhi Myahudi nabii ghwa bhudesi ambajhe lihina lya muene lyajhele Bar Yesu.
Mgbe ha gazuchara obodo niile ndị ahụ mmiri gbara gburugburu ruo Pafọs, ha zutere otu onye mgbaasị, onye Juu bụ onye amụma ụgha a na-akpọ Ba-Jisọs.
7 Mmabhi ojho ashirikiene ni liwali Sergio Paulus, jha ajhele munu mwenye luhala. Munu ojho abhaaliki Barnaba ni Sauli kwandabha alondeghe kupeleka lilobhi lya K'yara.
Ya na otu onye ọchịchị obodo, aha ya bụ Sajiọs Pọlọs nọ. Ọ bụ nwoke nwere ọgụgụisi nʼebe ọ dị ukwuu, ọ kpọrọ Banabas na Sọl ka ha gwa ya okwu nke Chineke.
8 Lakini Elima “mmabhi jhola” (Naha ndo lihina lya muene kya lyatafsiribhu) abhapingili; ajaribu kugeusya liwali jhola abhoka mu imani.
Ma onye mgbaasị ahụ, onye aha ya bụkwa Elimas (nʼihi nke a bụ aha ya ma asụgharịa ya) malitere igbochi ha site nʼimegharị onyeisi ahụ anya ka ọ ghara ịnabata okwukwe ahụ.
9 Lakini Sauli jha akutibhweghe Paulo, ajhele amemesibhu Roho mtakatifu, akan'kazila mihu
Ma Sọl, onye aha ya bụkwa Pọl, onye jupụtara na Mmụọ Nsọ, legidere ya anya
10 ni kujobha, “Ewe muana ghwa ibilisi umemesibhu ni aina syoha sya udesi ni udhaifu. Bhebhe ndo adui ghwa kila aina jha haki. Wibetalepi kuleka kusigeusya nj'ela sya Bwana, syasinyeokili je, wibeta kubhwenya?
sị, “Gị nwa ekwensu, jupụtara nʼaghụghọ na nʼihe ọjọọ dị iche iche. Gị onye iro nke ezi omume niile. Ọ bụ na i gaghị akwụsị imerụ ụzọ niile ziri ezi nke Onyenwe anyị?
11 Henu langayi, kibhoko kya Bwana kijhe panani pa jhobhi, na wibeta kujha kipofu. Wibetalepi kulibhona lijobha kwa muda “Mara jhejhuejhu ukungu ni ngisi fyabinili panani pa Elimasi; akajhanda kusyngoka pala kus'oka bhanu bhandongo syajhi kwa kun'kamula kibhoko.
Nʼihi ya lee, iwe nke Onyenwe anyị ga-adakwasị gị. Ị ga-ekpụ ìsì nwa oge, ị gaghị enwe ike hụ ìhè nke anyanwụ.” Nʼotu oge ahụ, ọ hụkwaghị ụzọ ọzọ. Ọ malitere na-ebigharị aka, na-achọkwa onye ga na-edugharị ya.
12 Baada jha liwali kubhona kya kitokili akyelili kwandabha asyangesibhu kwa mafundisu kuhusu Bwana.
Mgbe onyeisi ahụ hụrụ ihe mere, o kweere, nʼihi na o juru ya anya bụ ozizi nke okwu Onyenwe anyị.
13 Henu Paulo ni rafiki bha muene bhasafiri mjini kuhoma Pafo na bhafikiri Perge mu Pamfilia. Lakini Yohana akabhaleka ni kukerebhuka Yerusalemu.
Pọl na ndị otu ya ji ụgbọ mmiri site na Pafọs garuo Pega nke dị nʼala Pamfilia. Nʼebe a ka Jọn hapụrụ ha laghachi Jerusalem.
14 Paulo ni rafiki yake bhasafiri kuhoma Perge na bhafikili Antiokia jha Pisidia. Okhu bhalotili mu sinagogi ligono lya sabato ni kutama pasi.
Site na Pega ha gara ruo Antiọk obodo nke dị na Pisidia. Nʼụbọchị izuike, ha banyere nʼụlọ nzukọ ndị Juu nọdụ ala.
15 Baada jha kusoma sheria ni manabii bhalongosi bha sinagogi abhakalaghisili ujumbe bhakajobha, “Ndongo, kama mujhe ni ujumbe bhwa kupela muoyo bhanu apa, mujobhayi”
Mgbe a gụpụtasịrị site nʼakwụkwọ iwu na nke ndị amụma, ndịisi ụlọ ekpere ahụ zigara ya ozi, sị, “Ụmụnna anyị, ọ bụrụ na unu nwere okwu ịgbaume nye anyị, biko kwuonụ ya.”
16 Kwa hiyo Paulo akajhema ni kubhapungila kibhoko; akajobha, “Bhagosi bha Israeli ni mwamukan'tii K'yara, mupelekisiajhi.
Pọl guzoro ọtọ nʼetiti ha feere ha aka ya, sị, “Unu ndị Izrel na unu ụmụnna m ndị mba ọzọ na-atụ egwu Chineke. Geenụ m ntị.
17 K'yara ghwa abha bhanu bha Israeli abhachaguili bha dadijhitu ni kubhabhomba bhanu bhamehele bho bhitama mu nchi jha Misri na kwa kibhoko kya muene kujhinulibhwa abhalonguisi kwibhala kwa muene.
Chineke nke Izrel họpụtara nna nna anyị ha mee ha mba dị ukwu nʼoge ha nọ nʼobodo Ijipt. O ji ike aka ya dupụta ha site nʼala ahụ.
18 Kwa miaka arobaini abhavumilili pa jangwa.
Ọ nagidere ha iri afọ anọ nʼime ọzara.
19 Baada jha kughaharibu mataifa saba pa nchi jha kaanani, abhapelili bhanu bha tete nchi jha bhene kwa urithi.
O bibiri mba asaa dị ukwuu nʼime ala Kenan nʼihi ha, nyekwa ndị ya obodo a ka ọ bụrụ nke ha.
20 Matukio agha ghoha ghatokili zaidi jha miaka mia nne na hamsini. Baada jha fenu efe fyoka, K'yara abhapelili bhaamuzi mpaka Samweli Nabii.
Nke a bụ ihe dị ka narị afọ anọ na iri afọ ise. “Mgbe nke a gasịrị, o nyere ha ndị ikpe dị iche iche ruo oge Samuel onye amụma.
21 Baada jha agha, bhanu bhasokili mfalme, hiyo K'yara abhapelili Sauli mwana ghwa Kishi munu ghwa kabila lya Benjamini, kujha mfalme ghwa miaka arobaini.
Mgbe ahụ ha rịọrọ ka enye ha eze, Chineke nyekwara ha Sọl, nwa Kish, onye si nʼagbụrụ Benjamin pụta, onye chịrị iri afọ anọ.
22 Kisha baada jhe K'yara kumbosya mu ufalme an'jinuili Daydi kujha mfalme ghwa bhene. Jhajhele kuhusu Daudi kwamba K'yara ajobhili, 'Nin'kabhili Daudi mwana ghwa Yese kujha munu jha aganikibhu ni muoyo bhwa nene; ambaye ibeta kubhomba khila khenu kyanilonda.
Mgbe o wepụsịrị ya, o mere Devid ka ọ bụrụ eze ha. Ọ gbara ama banyere ya sị, ‘Achọtala m Devid nwa Jesi, nwoke nke dị ka ọchịchọ obi m nke si dị. Ọ bụkwa onye ga-eme ihe niile m chọrọ ka o mee.’
23 Kuhomela mu lukholo lwa munu ojho K'yara ajhiletili Israeli mkombozi Yesu, kama kya ahidi kubhomba.
“Jisọs onye si nʼezinaụlọ Devid pụta ka Chineke wetaara Izrel Onye nzọpụta ahụ bụ Jisọs, dịka o kwere nkwa izite.
24 Ele lyabhwajhili kuhomele, kabla jha Yesu kuhida Yohana kwanza atangasili ubatisu bhwa toba kwa bhanu bhoha bha Israeli.
Ma tupu ọbịbịa ya, Jọn ekwusala nye ndị Izrel banyere baptizim nke nchegharị.
25 Nu muene Yohana bho imalisila mbombo jha muene, ajobhili, 'Mwifikiri nene ne niani? Nene ne jhola lepi. Lakini map'elekesiajhi jhaibe takuhida kumbele jha nene, nilondekalepi kuhobhosya filatu fya muene mu magolo.
Nʼoge Jọn na-arụsị ọrụ ya, ọ na-asị, ‘Onye ka unu chere na m bụ? Abụkwaghị m onye ahụ. Mba! Abụghị m ya. Ma otu onye ahụ na-abịa nʼazụ m, onye m na-erughị ịtọpụ eriri akpụkpọụkwụ ya.’
26 Ndongo bhana bha lukholo lwa Abrahamu, ni bhala ambabho kati jha muenga mukamwabudu K'yara, kwandabha jha tete kwamba ujumbe obho bhwa ukombozi ulaghisibhu.
“Ya mere, ụmụnna m, ndị si nʼagbụrụ Ebraham na ndị niile na-atụ egwu Chineke, ozi nke nzọpụta a dịrị anyị niile.
27 Kwa bhala bhabhitama Yerusalemu, ni bhatawala bha bhene bhan'tambuili lep kwa bhuhalisia, na bhwala bhan'tambuili lepi ujumbe bhwa manabii kwa kun'hukumu kifo Yesu.
Ndị bi na Jerusalem na ndị na-achị ha amataghị ya, nke ha ji aghọta okwu ndị amụma nke a na-agụpụtara ha kwa izu, bụ nʼụbọchị izuike. Ma ha mere ka okwu ahụ mezuo, mgbe ha mara ya ikpe ọnwụ.
28 Japokuwa bhakabhilepi sababu jhinofu jha kifo mugati mwa muene bhakan'soka Pilato an'komayi.
Ọ bụ ezie na ha achọtaghị ihe kwesiri ọnwụ nʼaka ya. Ma ha rịọrọ Pailet ka o nye ike ka e gbuo ya.
29 Bho bhamalili mamboghohe ghaghalembibhu kuhusu muene, bhakan'selesya mu libehe ni kungoneka mu likaburi.
Mgbe ha mezuru ihe niile e dere banyere ya, ha budatara ya site nʼelu obe, lie ya.
30 Lakini K'yara amfufuili kuhoma kwa bhafu.
Ma Chineke mere ka o si nʼọnwụ bilie.
31 Abhonekana kwa magono ghamehele kwa bhala bhabhalotili pamonga ni muene kuhoma Galilaya kulotela Yerusalemu. Bhanu abha henu ndo mashahidi bhabhanu.
Ndị niile soro ya jegharịa site na Galili ruo Jerusalem hụkwara ya anya ọtụtụ ụbọchị. Ndị a bụkwa ndị na-agba ama nʼihu ndị mmadụ banyere ya.
32 Hivyo tukabhaletela habari jhinofu kuhusu ahadi sya bhapelibhu bhakhokho bhitu.
“Anyị na-ezikwa unu oziọma a, nke nkwa ahụ Chineke kwere ndị nna nna anyị ha.
33 K'yara abhakili ahadi e'se kwa tete, bhana bhabhi, kwa e'lu amfufuili Yessu ni kun'kerebhusya kabhele mu uhai. E'le kabhele lyalembibhu mu Zaburi, jha pili; Bhebhe ghwe mwanabhangu lelu njele ne Dadijhu.
O mezuola ha nye anyị bụ ụmụ ha, site na-ime ka Jisọs site nʼọnwụ bilie, dịka e dere ya nʼakwụkwọ Abụ ọma, “‘Ị bụ ọkpara m, taa abụrụla m nna gị.’
34 Kabhele kuhusu bhukweli ni kwamba amfufuili kuhomela kwa bhafu ili kwamba mb'ele ghwa muene usiharibiki, alongili naha. Nibeta kup'ela utakatifu ni baraka halisi sya Daudi.
Ma banyere ime ka o site nʼọnwụ bilie, ka ọ ghara ịlaghachi nʼire ure ọzọ. Nke a bụ ihe o kwuru, “‘Aga m emezuru gị nkwa nsọ ahụ niile m kwere Devid.’
35 Ejhe ndo sababu jha kujobha kabhele mu Zaburi jh'enge, ghwibetalepi ni husu mtakatifu ghwa jhobhi kubhubhona uozo.'
E dekwara ya nʼebe ọzọ nʼabụ ọma, “‘Ị gakwaghị ahapụ anụ ahụ nke Onye gị dị nsọ ka ọ hụ ire ure.’
36 Kwa kujha baada jha Daudi kutumikila mapenzi gha K'yara pa kizazi kya muene, agonili agonesibhu pamonga ni bha dsdi jhabhi, na abhubhwene uharibifu,
“Mgbe Devid rụzuru ọrụ Chineke chọrọ ka ọ rụọ nʼọgbọ ha, ọ nwụrụ, e likọọ ya na ndị nna nna ya ha o rekwara ure.
37 Lakini jhaafufulibh ni K'yara aubhwelepi uharibifu.
Ma onye ahụ Chineke mere ka o site nʼọnwụ bilite erekwaghị ure.
38 Efyo na imanyikanayi kwa muenga, ndongo, kup'etela munu ojho, n'samaha ghwa dhambi uhubiribhu.
“Ya mere, ụmụnna m, achọrọ m ka o doo unu anya na mgbaghara mmehie dịkwa nʼime nwoke a, bụ Jisọs, anyị na-ekwusa nye unu.
39 Kwa muene khila jhaiamini ibhalangibhwa haki kwa mambo ghoha ambagho sheria jha Musa ngajhibhepelilepi haki.
A na-esite na ya gụọ onye ọbụla kwere nʼonye ezi omume ọ bụladị site nʼihe ndị ahụ niile nke iwu Mosis na-apụghị ịgụ unu dị ka ndị ezi omume.
40 Hivyo basi mujhelayi bhaangalifu kwamba khenu kya bhakilongelili manabii kisihomeli kwa jhomu:
Lezienụ anya ka ihe niile ndị amụma kwuru ghara ịdakwasị unu.
41 Langayi, enyi bha mwidharau, na mkasya nngalayi ni kujhangamila; kwa vile nibhomba mbombo ambayo mwibhwesya lepi kujhikiera, hata kama munu ibetakubhajhelesya.
“‘Lee, unu ndị na-akwa emo, nọrọnụ na mgbagwoju anya ma lakwanụ nʼiyi. Nʼihi na agaje m ime otu ihe nʼụbọchị unu nke unu na-agaghị ekwe na o mere, ọ bụladị na mmadụ kọrọ unu maka ya.’”
42 Bwakati Paulo ni Barnaba bho bhabhokili, bhanu bhakabhas'oka bhelongelayi malobhi agha ligono lya sabato ijayo.
Mgbe Pọl na Banabas na-apụ, ndị mmadụ rịọrọ ha ka ha bịakwa nʼizu ụka ọzọ gwa ha okwu gbasara ihe ndị a.
43 Bwakati mkutano wa sinagogi bho bhumaliki Bhayahudi bhingi ni bhaongofu thabiti bhabhakesisi Paulo ni Barnaba, ambabho bhalongili nabhu na bhabhahimizi bhajhendelelayi mu neema jha K'yara.
Mgbe a gbasara nzukọ ahụ, ọtụtụ ndị Juu na ndị mba ọzọ na-atụ egwu Chineke sooro Pọl na Banabas, ndị gwara ha okwu, rịọsiekwa ha ike ka ha nọgide nʼamara Chineke.
44 Sabato jhajhafwatili karibu mji bhuoha bhwabhonganiki kupeleka litobhi lya K'yara.
Nʼụbọchị izuike ọzọ ahụ, ọtụtụ ndị bi nʼobodo ahụ pụtara ịnụrụ okwu Onyenwe anyị.
45 Bhayahudi bho bhabhuene makutano, bhajhe ni bhwifu ni kulongela malobhi ghaghapingili fenu fyafijobhibhu ni Paulo na bhindighili.
Mgbe ndị Juu hụrụ igwe mmadụ ndị a, obi ha jupụtara nʼekworo, ha bidokwara ikwu okwu ọjọọ megide okwu niile Pọl na-ekwu.
46 Lakini Paulo ni Barnaba bhalongili kwa ujasiri ni kujobha, “Jhajhemuhimu kwamba lilobhi lya K'yara lilongelibhwayi kwanza henu. Kwa kujha mkalisukumila patali kuhomela kwa muenga ni kwibhona kujha mkastahililepi uzima bhwa milele mulangayi twibeta kubhageukila mataifa. (aiōnios g166)
Ma Pọl na Banabas kwuru okwu na-asọghị anya sị, “Ọ dị mkpa na anyị buuru ụzọ gwa unu okwu nke Chineke, ma ebe ọ bụ na unu jụrụ ịnabata ya, na-echekwa na unu ekwesighị inweta ndụ ebighị ebi, lee, anyị ga-agakwuru ndị mba ọzọ. (aiōnios g166)
47 Kama vile Bwana kya atuamuamuili, akajobha, Nibhabhekili muenga kama nuru kwa bhanu bha mataifa, kwamba mletayi wokovu kwa pande syoha sya dunia.”
Nʼihi na nke a bụ ihe Onyenwe anyị nyere anyị nʼiwu, “‘Emeela m ka unu bụrụ ìhè nye ndị mba ọzọ, ka ị nwee ike weruo nzọpụta nʼebe niile ụwa sọtụrụ.’”
48 Mataifa bho bhap'eliki e'le, bhahobhelili ni kulisifila lilobhi lya Bwana. Bhingi bha bhasalibhu kwa uzima bhwa milele bhakyeriri. (aiōnios g166)
Mgbe ndị mba ọzọ nụrụ ihe ndị a, obi tọrọ ha ụtọ, ha sọpụkwara okwu nke Onyenwe anyị. Ya mere ndị niile a họpụtara inweta ndụ ebighị ebi bụ ndị kwenyerenụ. (aiōnios g166)
49 Lilobhi lya Bwana lyaenili nchi jhioha.
Ya mere okwu Onyenwe anyị gbasara ruo ebe niile nʼobodo ahụ.
50 Lakini Bhayahudi bhabhasokili bhabhakihomisi ni bhadala muhimu, kabhele ni bhalongosi bha mji. Agha ghachochili malombosi dhidi jha Paulo ni Barnaba na bhabhataghili kwibhala kumipaka ghya mji.
Mgbe ahụ, ndị Juu kpaliri obi ọtụtụ ụmụ nwanyị na-atụ egwu Chineke ndị ọnọdụ ha dị elu, na ndị ikom ndị nke ndu obodo ahụ. Ha kpasuru mkpagbu megide Pọl na Banabas si otu a, chụpụ ha site nʼobodo ahụ.
51 Lakini ni Paulo ni Barnaba bhakung'utili lifu mafumbi lya magolo gha bhene. Kisha bhalotili mu mji bhwa Ikonia.
Ha tichapụrụ aja dị nʼụkwụ ha ka ọ bụrụ ihe ịdọ aka na ntị mmegide ha. Ha hapụrụ obodo ahụ gaa Aikoniọm.
52 Ni bhanafunzi bhamemili ni furaha pamonga ni Roho mtakatifu.
Ma ndị na-eso ụzọ ya jupụtakwara nʼọṅụ na nʼike nke Mmụọ Nsọ.
