< Mateo 5 >

1 Are xril ri Jesús ri kikꞌiyal ri winaq, xpaqiꞌ cho ri juyubꞌ, kꞌa te riꞌ xtꞌuyiꞌk, xkimulij kꞌu kibꞌ ri utijoxelabꞌ chirij.
Nikhat hi mihonpi kikhom chu amu phat in, Yeshua chu moul chung a akaldoh in chule atou phat in aseijuite chu akimvel'a ahung kikhom un ahi.
2 Ri Jesús xuchapleꞌj ubꞌixik we tzij riꞌ:
Chuin Ama apaodoh in amaho chu hiche thuhi ahil pan in, ajah uva asei tai.
3 E tewchiꞌtal ri mebꞌaibꞌ pa kanimaꞌ, rumal cher aꞌreꞌ aꞌjchoqꞌe ri ajawarem rech ri Dios.
“Lhagaova vaichaho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh Van gam chu amaho'a ahi.
4 E tewchiꞌtal ri koꞌqꞌik rumal cher kakubꞌisax na kikꞌuꞌx.
Lhasetna neiho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh amaho chu lhamonga umdiu ahi.
5 E tewchiꞌtal ri kakimochꞌ kibꞌ rumal cher kakikꞌamawaꞌj na ri ulew che kechabꞌal.
Mi lungneng ho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh ama hon leiset chung pumpi alo diu ahi.
6 E tewchiꞌtal ri kenumik, xuqujeꞌ kachaqiꞌj kichiꞌ chubꞌanik ri sukꞌal rumal cher kayaꞌtaj na chike ri urayibꞌal kikꞌuꞌx.
Thudih a din jeh a gilkel dangchah thoh ho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh ama hon lung nachimna anei diu ahi.
7 E tewchiꞌtal ri kakitoqꞌobꞌisaj kiwach nikꞌaj winaq chik rumal cher katoqꞌobꞌisax na kiwach aꞌreꞌ.
Mi lungset them ho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh amaho chu lungsetna chang diu ahi.
8 E tewchiꞌtal ri chꞌajchꞌoj kanimaꞌ rumal cher kakil na uwach ri Dios.
Mi lungtheng ho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh amahon Pathen amu diu ahi.
9 E tewchiꞌtal ri kechakunik chuyaꞌik jaꞌmaril rumal cher kabꞌix na ralkꞌwaꞌl ri Dios chike.
Mi sucham ho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh amaho Pathen chate kiti diu ahi.
10 E tewchiꞌtal ri kabꞌan kꞌax chike rumal ubꞌanik ri sukꞌal, rumal cher kech na ri ajawarem rech ri Dios.
Adih boljeh a hesohna chang ho Pathen in phatthei aboh diu ahi, ijeh inem itileh Van gam chu amahoa ahi.
11 Chixkiꞌkotoq are kabꞌix itzel taq jastaq chiꞌwe, xuqujeꞌ kixtzukuxik rech kabꞌan kꞌax chiꞌwe, xuqujeꞌ kabꞌan ronojel uwach bꞌanoj tzij chiꞌwij xa rumal we in.
Kanung jui nahi jeh uva mihon nahouset uva, nabol hesoh uva, jouva nabol'uva chule nang ho douna a thil phalou jouse aseiteng uleh Pathen phatthei boh chang ding nahi uve.
12 Chixkiꞌkotoq, xuqujeꞌ noj ri iwanimaꞌ che kiꞌkotemal, rumal cher kayaꞌtaj na jun nimalaj tojbꞌal iwe pa ri kaj. Jeriꞌ xbꞌan chike ri e qꞌalajisal taq tzij rech ri Dios ri xepe kan chiꞌwach ix nabꞌe.
Nang ho kipah thanom'un chule hapan kipah uvin, ajeh chu van a nasan dingu kipaman alen e. Ajehchu amahon themgao masaho jong chu hitobanga hi anabol hesoh'u ahi.
13 Ri ix ix atzꞌam rech ri uwachulew. We man katzayin chi ri atzꞌam ¿jas kubꞌan kꞌut rech katzayin chi na? Maj chi kutayij, xane kakꞌyaq bꞌi riꞌ kumal ri winaq, ketzelax uwach xuqujeꞌ katakꞌaleꞌxik.
“Nangho leiset chi nahiuve. Hinlah chi chu a alna beitaleh ipin ki alsah kit tantem? Chule ima chan phachom tapon tin, pai mang le miho chotpha bep hiding ahi.
14 Ix kixtunan ri uwachulew. Ri tinimit ri kꞌo puꞌwiꞌ ri juyubꞌ man kakwin taj karawaj ribꞌ.
‘Nang ho vannoi vah nahiuve, lhang vuma khopi kisel theilou tobang chu nahi uve.’
15 Xuqujeꞌ man katzij ta jun qꞌaqꞌ tunabꞌal kꞌa te riꞌ kachꞌuq rukꞌ jun kaxon. Xane kaya puꞌwiꞌ jun kꞌolibꞌal jastaq rech kuꞌtunaj konojel ri e kꞌo pa ri ja.
Koiman thaomei avah in chujouleh lo akhu khum jipoi. Hisang chun akhom chunga aki tung in, in sunga um jouse avah chun asalvah jin ahi.
16 Xaq jeriꞌ tunan ri itunal chkiwach ri winaq rech kakil ri utz taq chak ri kibꞌano, xuqujeꞌ kakiqꞌijilaꞌj ri Tataxel ri kꞌo pa ri kaj.
Hitobang chun navah uchu miho masang ah kilang hen, chuteng amahon na thilpha bol uchu mu uvin tin, van'a um na Pau chu avahchoi diu ahi.
17 Michomaj chi xinpe che uchupik ri taqanik xuqujeꞌ ri xkibꞌij ri e qꞌalajisal taq tzij rech ri Dios, man je ta riꞌ, xane in petinaq che unimaxik.
“Ipi jeh a hunga kahi nei hekhel hih un. Keima hi Mose Danbu ahilouleh themgao ho lekhajih subei dinga hung kahipoi. Asumang dinga hunga hijo louva, asubulhit a hung kahijoi.
18 Qas tzij kinbꞌij chiꞌwe chi are kꞌa kꞌo na ri kaj rachiꞌl ri uwachulew, maj jun tzꞌibꞌ, maj xa ta ne jun tzꞌut rech ri taqanik kasach uwach, ronojel kakꞌulmataj na.
Tahbeh a kaseipeh nahi uve, Van le leiset aman masanga Pathen Dan thu chu aguilhun sohkei masang sea, ajem neopen le ajem sipah geiya jong mang lou ding ahi.
19 Xapachin ri man kunimaj ta jun chike we taqanik riꞌ, pune are ri sibꞌalaj nitzꞌ chike xuqujeꞌ kuꞌtaqchiꞌj chi nikꞌaj je kakibꞌano, nitzꞌ kabꞌan na chi rilik pa ri ajawarem rech chilaꞌ chikaj. Xapachin kꞌu ri kunimaj xuqujeꞌ kuꞌtaqchiꞌj chi nikꞌaj chunimaxik ri taqanik, nim na kil pa ri ajawarem rech chilaꞌ chikaj.
Nang man thupeh aneopen na nahsah moa chule midang jong hitia chu nahil'a ahileh, Van gama chu aneopen nahi ding ahi. Hinlah koi hijongleh Pathen Dan thu juiya chule hiche ho chu ahil'a ahileh Van gama alen kiti ding ahi.
20 Qas kinbꞌij chiꞌwe chi man kixok taj pa ri ajawarem rech ri kaj we man kikꞌow na ri isukꞌal chikiwach ri e fariseos xuqujeꞌ ri aꞌjtijabꞌ rech ri taqanik.
Hinlah kahil chah nahiuve. Nangho na chonphat nau chu Dan thuhil ho le Pharisee ho sanga aphat joh louva ahileh Van gam'a chu nalut louhel diu ahi.
21 Ri ix itom chi xbꞌix chike ri qamam ojer: Matkamisanik, xuqujeꞌ Xapachin ri kakamisanik, kaqꞌat na tzij puꞌwiꞌ.
“Nanghon ipu ipateu jah a, ‘Tolthat hih in, koi hijong leh mithat chu thupi tanna dinga kicha jinga um ding ahi’ tia ana kiseipeh chu naja tauve.
22 Ri in kꞌut kinbꞌij chiꞌwe, xapachin ri kayojtaj rukꞌ ri rachalal, kaqꞌat na tzij puꞌwiꞌ. Xapachin ri kutzukuj chꞌoꞌj rukꞌ ri rachalal kaqꞌat na tzij puꞌwiꞌ cho ri qꞌatbꞌal tzij. Xuqujeꞌ xapachin ri karetzelaj ri rachachal kaqꞌat na tzij puꞌwiꞌ pa ri tyoꞌnel qꞌaqꞌ ri maj ukꞌisik. (Geenna g1067)
Hinlah keiman nangho jah a kaseipeh nahi uve, koi hijongleh khat chunga lunghanga chu athu kitan ding ahi. Nangman koiham khat chu mingol pannabei natileh thutanna mun'a kipuilut ding kicha'a um ding nahi. Nangman mi na gaosap'a ahileh Damun meidil'a kicha a um ding nahi. (Geenna g1067)
23 Xaq jeriꞌ, we tajin kaya ri asipanik cho ri tzujbꞌal sipanik kꞌa te riꞌ kanaꞌtaj chawe chi ri awachalal yojtajinaq awukꞌ.
Hijeh chun nangman hou in a maicham thilto ding nachoiya, mi koiham khat in nangma kilung doupina nanei na geldoh a ahileh,
24 Chaya kan ri asipanik cho tzujbꞌal sipanik. Jat nabꞌe rukꞌ ri awachalal, jaꞌta toqꞌobꞌ che, kꞌa te riꞌ chattzalij loq chutzujik ri asipanik.
Maicham mun'a na thilto ding chu dalhan, gachen chuche mi chuto gakicham lhon in, chuteng leh hung in chule Pathen maicham'a kilhaina thilto chu napeh ding ahi.
25 We kꞌo jun akꞌulel ri raj katuꞌtzujuj cho ri qꞌatbꞌal tzij, chattzijon rukꞌ aninaq are bꞌenaq pa ri bꞌe, rech man katujach ta che ri qꞌatal tzij, rumal we xatujach che ri qꞌatal tzij, ri qꞌatal tzij katujach chi che jun ri katkꞌamow bꞌik pa ri cheꞌ.
Na kidoupi chutoh thutanna mun'a dinga na kilhon pina lampia chun, agan na theiyin kihou champi jeng in. Achuti louleh themmo na chanpa chun thutan vaihompa khut a napedoh intin, ama chun amopo khat khut a peson intin, chule songkul a na khumpai ding ahi.
26 Qas tzij kinbꞌij chawe chi man katel ta kꞌu loq chilaꞌ we man katoj kan ri kꞌisbꞌal centaw akꞌas.
Hiti chu hita henlang hileh, nangman achaina pen sum nasah chai masang sea chu itinama jongleh chua kona chu nalha ong thol kit lou ding ahitai.
27 Ri ix itom bꞌiꞌtal loq: Mabꞌan mak rukꞌ ri kꞌulanik winaq.
“Thupeh a thu ana kiseisa, ‘Nangman jonbol hih in’ kiti hi nana ja tauve.
28 Kinbꞌij in chiꞌwe xapachin ri kukaꞌyej jun ixoq xuqujeꞌ kurayij kamakun rukꞌ, xmakun riꞌ rukꞌ pa ranimaꞌ.
Hinlah keiman kaseipeh nahi uve, koi hileh numei khat jon lunga ve achu amanu chutoh alunga jong ahitai.
29 Xaq jeriꞌ, we ri abꞌoqꞌoch ri kꞌo pa awiqiqꞌabꞌ katutaqchiꞌj pa mak, chawesaj, chakꞌyaqa bꞌik. Are katanik katzaq jubꞌiqꞌ che ri atyoꞌjal, cho ri ronojel ri atyoꞌjal kakꞌyaq bꞌik pa ri tyoꞌnel qꞌaqꞌ ri maj ukꞌisik. (Geenna g1067)
Hijeh chun namit chu mitpha hikhat tou jongleh hichun na kipal lhuhsah a ahileh, kaldoh in lang paimang jeng in, nangma ding in natibah khat namansah chu na tahsa pumpi damun a akilelut sang in aphajoi. (Geenna g1067)
30 We ri aqꞌabꞌ ri wiqiqꞌabꞌ katutaqchiꞌj pa mak, chasakꞌij, chakꞌyaqa bꞌik. Are katanik katzaq jubꞌiqꞌ che ri atyoꞌjal cho ri kakꞌyaq bꞌik ronojel pa ri tyoꞌnel qꞌaqꞌ ri maj ukꞌisik. (Geenna g1067)
Chule nakhut jetlam in na chonset sah a ahileh sat lhan lang paimang jeng in. Ajeh chu nangma dinga na tahsa pumpi damun a akilelut sang in, natibah khat aman chu apha joi. (Geenna g1067)
31 Bꞌiꞌtal loq: Ri karetzelaj uwach ri rixoqil chuya jun uwuj jawjeꞌ kubꞌij wi chi xkijach kibꞌ.
“Danbua thu kisun, ‘Pasal in ajinu ada ding leh amanu chu dana lekha apeh a ahetsah leh ahithei jenge’ tia kisei chu naja tauve.
32 Ri in kꞌut kinbꞌij chiꞌwe, ri kujach rixoqil man xa ta rumal chi xriqitaj chi rukꞌ jun achi, tajin kutaqchiꞌj ri rixoqil pa mak, je xuqujeꞌ ri winaq ri kakꞌuliꞌ rukꞌ ri jachtalik, kamakun xuqujeꞌ.
Hinlah keiman kasei ahi, mikhat in aji chu pasal dang toh alup khom jeh tilouva thu dang jeh'a ada ahileh, amanu chu ajonsah ahitai: chule koi hi jongleh akidasa numei ki chenpia chu mi jong ahi.
33 Xuqujeꞌ itom riꞌ xbꞌix chike ri iwatiꞌt imam ojer: Chabꞌana ri chꞌekom tzij, ri xabꞌij kabꞌano, chabꞌana ri xatzuj ubꞌanik cho ri Dios.
“Chule malai mite ki seipehsa thu nana jahsau chu, ‘Nangman nakihahsel na chu sukeh hih in, nangman Pakaiya naki hahselna nabulhit tei ding ahi’ kiti ahi.
34 Ri in kꞌut kinbꞌij chiꞌwe, man kibꞌan ta chꞌekoj tzij cho ri kaj, rumal cher are utꞌuyulibꞌal ri Dios.
Hinlah keiman kaseipeh nahi uve, imachan ki hahsel hih beh un! Van pan in ki hahsel hih un, ajeh chu van chu Pathen laltouna ahi.
35 Man kibꞌan ta chꞌekoj tzij cho ri uwachulew, rumal cher are utakꞌalibꞌal ri Dios. Man kibꞌan ta chꞌekom tzij cho ri tinimit Jerusalén, rumal cher are utinimit ri nimalaj Taqanel.
Chule leiset pan in ki hahsel hih un, ajeh chu leiset hi akengto ngapna ahi. Chule Jerusalem pan in ki hahsel hih un, ajeh chu Jerusalem hi Leng loupi khopi ahi.
36 Xuqujeꞌ man kibꞌan ta chꞌekoj tzij puꞌwiꞌ ri ijolom, rumal cher man kixkwin taj kisaqirisaj o kiqꞌeqꞌarisaj ri iwiꞌ.
Ka luchung pan beh a kaki hahsel ding hitante ti hih in. Ajeh chu nangman na samjang khat cha jong nakan sah thei lou chule na vom sah thei poi.
37 Are kibꞌij “jeꞌ” o “jeriꞌ”, qas je bꞌa riꞌ chibꞌanaꞌ; xuqujeꞌ are kibꞌij “man je ta riꞌ”, je xuqubꞌa riꞌ chibꞌanaꞌ. Rumal tzi che ri itzel kape wi we xaq bꞌanoj tzij kibꞌano.
Hinlah naki houlim nau chu ‘Henge, ka nom e ahilouleh ka nompoi’ tia sei chu hi jeng hen. Hi cheng kalval chu agi loupa a kon ahi.
38 Ri ix itom ri xbꞌixik: We kꞌo jun winaq karesaj jun bꞌoqꞌochaj, kesax xuqujeꞌ na jun ubꞌoqꞌoch ri winaq riꞌ, xuqujeꞌ we kꞌo jun winaq karesaj jun wareaj kesax xuqujeꞌ na jun uware we winaq riꞌ.
“Dan thun gim bolna chu atotoh hi ding: Mit khat khel'a mi khat, chule ha khat khel'a ha khat hi ding ahi kiti chu naja tauve.
39 Ri in kinbꞌij chiꞌwe: Man kibꞌan ta chꞌoꞌj rukꞌ ri kubꞌan kꞌax chiꞌwe. We kꞌo jun winaq kixuchꞌay che ri ipalaj ri kꞌo pa iwiqiqꞌabꞌ, chiya chi ri jun ipalaj che.
Hinlah kaseipeh nahi uve, mi gilou lethuh hih un! Koiham khat in na ngeiphe jetlam abeh'a ahileh, na ngeiphe alang khat jong dopeh in.
40 We kꞌo jun kumaj kan ri akamiꞌx, chaya xuqujeꞌ kan ri achakeꞌt che.
Chule koi hileh nahehse aum a chule na sangkhol ah alah mang a ahileh na ponchol jong chu pehtha jeng tan.
41 We kꞌo jun katutaqchiꞌj che ukꞌamik bꞌik jun eqaꞌn jun kilómetro, chakꞌama bꞌik at kebꞌ.
Chule sepai khat in athilpo dia nacham louva, mile khat napui leh mile ni chan gathah peh in.
42 Ri winaq ri kuta jastaq chawe, chaya che. Ri kuta uqajanik chawe, man kakꞌekꞌej ta uyaꞌik che.
Na henga thum ho chu pen, chule nangma koma bat a thum chu kihei mangsan go hih in.
43 Itom xuqujeꞌ ri bꞌiꞌtal loq: Chaloqꞌaj ri ajil tzꞌaqat xuqujeꞌ chawetzelaj ri akꞌulel.
“Danbu in, ‘Naheng nakom ngailun’ chule namelma chu hot bol in, tia asei chu naja tauve.
44 Kinbꞌij kꞌu in chiꞌwe: Chiꞌloqꞌaj ri iꞌkꞌulel xuqujeꞌ chibꞌana chꞌawem pa kiwiꞌ ri kixkitzukuj rech kakibꞌan kꞌax chiꞌwe.
Hinlah keiman kasei ahi, na melma teu chu ngailu uvin, na gaosap teu chu phatthei boh un, na hotbol teu ding in thilpha bol un, chule nahsah mo tah a nabol teu le na gimbol teu ding in taovun.
45 Rech jeriꞌ qas kixux ralkꞌwaꞌl ri iTat ri kꞌo pa ri kaj. Areꞌ kabꞌanowik chi kel loq le qꞌij pa kiwiꞌ ri itzel taq winaq xuqujeꞌ pa kiwiꞌ ri e utz taq winaq, xuqujeꞌ kubꞌan jabꞌ pa kiwiꞌ ri e sukꞌ taq winaq xuqujeꞌ ri man e sukꞌ taj.
Hitia na bol uchu nangho van'a um na Pau chate tahbeh nahiu kihetna ahi. Ajeh chu Aman migilou le mipha chunga nisa vah apen, chule mi dih le mi dihlou chunga jong go ajuhsah in ahi.
46 We xaq xwi kiꞌloqꞌaj ri winaq ri kixloqꞌanik, ¿jas ta kꞌu riꞌ ri tojbꞌal iwe kikꞌamawaꞌj? ¿La man kꞌu jewaꞌ kenoꞌjin xuqujeꞌ le toqꞌil taq alkabal?
Nang hon nangailu teu bou na ngailut uva ahileh, hichea chu ipi kipa man nasan diu um ding ham? Kaidong hon jong hitobang chu abolu ahi.
47 Xuqujeꞌ we xaq xwi kiya rutzil uwach ri iwachalal ¿jas kꞌu riꞌ ri kꞌakꞌ jastaq ri kibꞌano? ¿La man kꞌu jewaꞌ kenoꞌjin ri winaq ri man aꞌj Israel, taj?
Nang ho nagol teu dinga bou na phat uva ahileh, midang to ipi naki kheh nau um em? Hitobang chu milim houhon jong abolu ahi.
48 Xaq jeriꞌ, qas tzꞌaqat chixnoꞌjinoq jetaq ri iTat ri kꞌo chilaꞌ chikaj, tzꞌaqat kanoꞌjinik.
Hijeh chun van a um na Pau chamkim ahi bang in, nangho jong chamkim un” ati.

< Mateo 5 >