Lucas 8
1 Te kꞌu riꞌ, ri Jesús e rachiꞌl ri e kabꞌlajuj utijoxelabꞌ, xutzijoj ri utz laj taq tzij rech ri ajawarem rech ri Dios, pa taq ri tinimit xuqujeꞌ ri leꞌaj.
Et factum est deinceps, et ipse iter faciebat per civitates, et castella prædicans, et evangelizans regnum Dei: et duodecim cum illo,
2 E rachiꞌl xuqujeꞌ jujun ixoqibꞌ ri xesax itzel taq uxlabꞌal chike, ri María ri kabꞌix Magdalena che, ri xesax wuqubꞌ itzel taq uxlabꞌal che,
et mulieres aliquæ, quæ erant curatæ a spiritibus malignis et infirmantibus: Maria, quæ vocatur Magdalene, de qua septem dæmonia exierant,
3 ri Juana rixoqil ri Cuza, ri kabꞌan rech puꞌwiꞌ ri ujastaq ri Herodes, ri Susana xuqujeꞌ e kꞌi ixoqibꞌ ri xkiya ri kirajil chutoꞌik ri Jesús.
et Joanna uxor Chusæ procuratoris Herodis, et Susanna, et aliæ multæ, quæ ministrabant ei de facultatibus suis.
4 Jaljoj taq tinimit xepe wi ri winaq xulkila ri Jesús. Are xkimulij kibꞌ kꞌi winaq, ri Jesús xutzijoj we jun kꞌambꞌejabꞌal noꞌj riꞌ chike:
Cum autem turba plurima convenirent, et de civitatibus properarent ad eum, dixit per similitudinem:
5 Jun ajtikolobꞌ xeꞌ pa tikoꞌnijik. Are xukꞌyaq ri ijaꞌ, kꞌo xqaj chuxukut ri bꞌe, xtakꞌaleꞌxik xuqujeꞌ xkitij ri chochiꞌ.
Exiit qui seminat, seminare semen suum. Et dum seminat, aliud cecidit secus viam, et conculcatum est, et volucres cæli comederunt illud.
6 Xqaj kꞌu nikꞌaj puꞌwiꞌ ri abꞌaj, are xkꞌiy loq, ri tikoꞌn xbꞌachꞌuꞌyarik rumal maj rax ulew xuriqo.
Et aliud cecidit supra petram: et natum aruit, quia non habebat humorem.
7 Nikꞌaj chik xqaj chikixoꞌl ri kꞌix, are xkꞌiy loq, xjiqꞌ chuxoꞌl ri kꞌix.
Et aliud cecidit inter spinas, et simul exortæ spinæ suffocaverunt illud.
8 Xqaj kꞌu nikꞌaj pa utz laj ulew, xeꞌl kꞌu loq, xekꞌiyik. Xkiya jujun ciento uwach chkijujunal. Are xtoꞌtaj chubꞌixik we jastaq riꞌ, xubꞌij: Ri kꞌo uxikin chutatabꞌexik, chutatabꞌej.
Et aliud cecidit in terram bonam: et ortum fecit fructum centuplum. Hæc dicens clamabat: Qui habet aures audiendi, audiat.
9 Ri utijoxelabꞌ xkita che ri Jesús jas kel kubꞌij waꞌ we kꞌambꞌejabꞌal noꞌj riꞌ.
Interrogabant autem eum discipuli ejus, quæ esset hæc parabola.
10 Ri Jesús xubꞌij: Yaꞌtal chiꞌwe ix kiwetaꞌmaj ri awatalik che ri ajawarem rech ri Dios, chike kꞌu nikꞌaj winaq chik, rukꞌ kꞌambꞌejabꞌal noꞌj kechꞌabꞌexik rech: Pune kekaꞌyik man kakil taj, pune kakito man kakichꞌobꞌ taj.
Quibus ipse dixit: Vobis datum est nosse mysterium regni Dei, ceteris autem in parabolis: ut videntes non videant, et audientes non intelligant.
11 Are waꞌ ri kel kubꞌij ri xintzijoj chiꞌwe: Ri ijaꞌ are ri utzij ri Dios.
Est autem hæc parabola: Semen est verbum Dei.
12 Ri e kꞌo chuxukut ri bꞌe, are ri winaq ri kakitatabꞌej ri utzij ri Dios, ri itzel kꞌut kapetik, karesaj bꞌik ri tzij pa kanimaꞌ rech man kekojon taj xuqujeꞌ man kekolotaj taj.
Qui autem secus viam, hi sunt qui audiunt: deinde venit diabolus, et tollit verbum de corde eorum, ne credentes salvi fiant.
13 Ri e kꞌo puꞌwiꞌ ri abꞌaj are ri winaq ri kakikꞌamawaꞌj ri tzij rukꞌ kiꞌkotemal are kakitatabꞌej, maj kꞌu kikꞌaꞌmalil, jubꞌiqꞌ qꞌotaj kakikoj ri tzij, kꞌa te riꞌ keꞌl kanoq are kopan ri kꞌaxkꞌolal.
Nam qui supra petram, qui cum audierint, cum gaudio suscipiunt verbum: et hi radices non habent: qui ad tempus credunt, et in tempore tentationis recedunt.
14 Ri ijaꞌ ri xqaj pa taq ri kꞌix, are ri winaq ri kakito, are kꞌu keꞌ ri junabꞌ kejiqꞌ kan rumal taq ri rajawaxik, ri qꞌinomal, xuqujeꞌ ri jastaq rech ri uwachulew, man kewachin ta kꞌut.
Quod autem in spinas cecidit: hi sunt qui audierunt, et a sollicitudinibus, et divitiis, et voluptatibus vitæ euntes, suffocantur, et non referunt fructum.
15 Are kꞌu ri ijaꞌ ri xqaj pa utz laj ulew are ri winaq ri kakitatabꞌej ri tzij rukꞌ ronojel kanimaꞌ, kakiyak ri tzij pa kanimaꞌ, amaqꞌel kewachinik rumal cher amaqꞌel kakichakuj ri utzij ri Dios.
Quod autem in bonam terram: hi sunt qui in corde bono et optimo audientes verbum retinent, et fructum afferunt in patientia.
16 Maj jun winaq riꞌ ri kutzij jun qꞌaqꞌ, kꞌa te riꞌ kuchꞌuq rukꞌ jun laq. Xane kutzij jun qꞌaqꞌ rech kuya chikaj rech kꞌo kiqꞌaqꞌ ri kok bꞌik pa ri ja.
Nemo autem lucernam accendens, operit eam vase, aut subtus lectum ponit: sed supra candelabrum ponit, ut intrantes videant lumen.
17 Maj jun jastaq ri awatalik ri mat kariqitaj na, xuqujeꞌ maj jun ri awatalik ri mat ketaꞌmataj na kumal konojel ri winaq.
Non est enim occultum, quod non manifestetur: nec absconditum, quod non cognoscatur, et in palam veniat.
18 Xaq jeriꞌ chitatabꞌej we riꞌ, ri kꞌo, kꞌo rukꞌ, kꞌo kayaꞌtaj na che, ri maj kꞌo rukꞌ, pune kubꞌij chi rech jun jastaq, kesataj na che.
Videte ergo quomodo audiatis? Qui enim habet, dabitur illi: et quicumque non habet, etiam quod putat se habere, auferetur ab illo.
19 Xopan kꞌu ri unan ri Jesús xuqujeꞌ ri e rachalal chi rilik. Sibꞌalaj kꞌi winaq kꞌut e kꞌo pa ri ja e sutininaq chirij ri Jesús, man kekwin taj keqet rukꞌ.
Venerunt autem ad illum mater et fratres ejus, et non poterant adire eum præ turba.
20 Xkibꞌij che ri Jesús: Ri anan xuqujeꞌ ri awachalal kakaj katkilo, e kꞌo cho le ja.
Et nuntiatum est illi: Mater tua et fratres tui stant foris, volentes te videre.
21 Ri Jesús xubꞌij chike: Are e nunan xuqujeꞌ e wachalal, ri winaq ri kakitatabꞌej ri utzij ri Dios xuqujeꞌ kakichakubꞌej.
Qui respondens, dixit ad eos: Mater mea et fratres mei hi sunt, qui verbum Dei audiunt et faciunt.
22 Jun qꞌijal xaqꞌan ri Jesús pa jun jukubꞌ bꞌinibꞌal puꞌwiꞌ jaꞌ, xubꞌij chike ri utijoxelabꞌ: Chujqꞌax chꞌaqaꞌp rech le plo.
Factum est autem in una dierum: et ipse ascendit in naviculam, et discipuli ejus, et ait ad illos: Transfretemus trans stagnum. Et ascenderunt.
23 Are e bꞌenaq puꞌwiꞌ ri plo, xwar ri Jesús, xpe kꞌu jun nimalaj kyaqiqꞌ puꞌwiꞌ ri plo, xuchapleꞌj okem ri jaꞌ pa ri jukubꞌ bꞌinibꞌal, xuchapleꞌj qajem chuxeꞌ ri jaꞌ, sibꞌalaj xibꞌibꞌal.
Et navigantibus illis, obdormivit, et descendit procella venti in stagnum, et complebantur, et periclitabantur.
24 Ri tijoxelabꞌ xebꞌe chukꞌasuxik, xkiraq kichiꞌ xkibꞌij: Ajtij, ajtij, kujjiqꞌik. Xwaꞌjil ri Jesús, xuyaj ri kyaqiqꞌ xuqujeꞌ ri jaꞌ, ri kyaqiqꞌ xtaniꞌk, ronojel xjoriꞌk.
Accedentes autem suscitaverunt eum, dicentes: Præceptor, perimus. At ille surgens, increpavit ventum, et tempestatem aquæ, et cessavit: et facta est tranquillitas.
25 Xubꞌij kꞌu chike ri utijoxelabꞌ: ¿Jawjeꞌ kꞌo wiꞌ ri ikojobꞌal? Ri tijoxelabꞌ xemayijanik xuqujeꞌ xkixiꞌj kibꞌ kakitatabꞌela chibꞌil taq kibꞌ. ¿Jachin waꞌ we achi riꞌ cher kataqan puꞌwiꞌ ri jaꞌ xuqujeꞌ ri kyaqiqꞌ keniman che?
Dixit autem illis: Ubi est fides vestra? Qui timentes, mirati sunt ad invicem, dicentes: Quis putas hic est, quia et ventis, et mari imperat, et obediunt ei?
26 Xoꞌpan pa ri tinimit Gadara, ri kꞌo apanoq cho ri Galilea chuchiꞌ ri plo.
Et navigaverunt ad regionem Gerasenorum, quæ est contra Galilæam.
27 Ri Jesús are xqaj pa ri jukubꞌ bꞌinibꞌal puꞌwiꞌ jaꞌ, xuriq jun achi ri kꞌo jun itzel uxlabꞌal che upetik pa ri tinimit, we achi riꞌ najtir chik man kukoj ta ratzꞌyaq, xuqujeꞌ man kakꞌojiꞌ ta cho rachoch, xane pa taq ri muqbꞌal kaminaq kakꞌojiꞌ wi.
Et cum egressus esset ad terram, occurrit illi vir quidam, qui habebat dæmonium jam temporibus multis, et vestimento non induebatur, neque in domo manebat, sed in monumentis.
28 We achi riꞌ are xril ri Jesús, xuraq uchiꞌ, xukulik xqaj choch, rukꞌ chuqꞌabꞌ xubꞌij: ¿Jas kaj la chwe, Jesús ralkꞌwaꞌl ri nimalaj Dios? Kinta toqꞌobꞌ che la man kabꞌan ta la kꞌax chwe.
Is, ut vidit Jesum, procidit ante illum: et exclamans voce magna, dixit: Quid mihi et tibi est, Jesu Fili Dei Altissimi? obsecro te, ne me torqueas.
29 Jewaꞌ xubꞌij rumal cher ri Jesús xtaqanik rech ri itzel Uxlabꞌal kel bꞌik che ri achi. Kꞌi chi mul ubꞌanom rech che ri achi, pune kajatꞌix ri raqan rachiꞌl ri uqꞌabꞌ rukꞌ chꞌichꞌ jatꞌibꞌal xuqujeꞌ kachajixik, kutꞌoqopij kan ri chꞌichꞌ jatꞌibꞌal, ri itzel uxlabꞌal kujururej bꞌik pa taq ri kꞌolibꞌal ri katzꞌinowik.
Præcipiebat enim spiritui immundo ut exiret ab homine. Multis enim temporibus arripiebat illum, et vinciebatur catenis, et compedibus custoditus. Et ruptis vinculis agebatur a dæmonio in deserta.
30 Ri Jesús xuta che: ¿Jas ri abꞌiꞌ? Legión nubꞌiꞌ, xchaꞌ. Jewaꞌ xubꞌij rumal cher sibꞌalaj e kꞌi ri itzel taq uxlabꞌal oꞌkinaq che.
Interrogavit autem illum Jesus, dicens: Quod tibi nomen est? At ille dixit: Legio: quia intraverant dæmonia multa in eum.
Et rogabant illum ne imperaret illis ut in abyssum irent. (Abyssos g12)
32 Xkita toqꞌobꞌ che ri Jesús rech kuya bꞌe chike kok chike ri nikꞌaj aq ri tajin keyuqꞌux puꞌwiꞌ ri juyubꞌ. Ri Jesús xuya bꞌe chike.
Erat autem ibi grex porcorum multorum pascentium in monte: et rogabant eum, ut permitteret eis in illos ingredi. Et permisit illis.
33 Are xel bꞌik ri itzel taq uxlabꞌal che ri achi, xoꞌk chike ri aq, konojel ri aq xebꞌe pa ri plo, xejiqꞌik.
Exierunt ergo dæmonia ab homine, et intraverunt in porcos: et impetu abiit grex per præceps in stagnum, et suffocatus est.
34 Are xkil ri aꞌjyuqꞌabꞌ ri xbꞌantajik, xaꞌnimajik, xkiya utzijoxik ri xkꞌulmatajik chike ri winaq pa ri tinimit, xuqujeꞌ pa taq ri leꞌaj.
Quod ut viderunt factum qui pascebant, fugerunt, et nuntiaverunt in civitatem et in villas.
35 Xeꞌl kꞌu bꞌik konojel ri winaq chi rilik ri xbꞌantajik, xeꞌkiriqa ri achi ri xel itzel uxlabꞌal che, tꞌuyul rukꞌ ri Jesús, are xkilo chi utz uwach, xuqujeꞌ ukojom chi ratzꞌyaq xkixiꞌj kibꞌ che.
Exierunt autem videre quod factum est, et venerunt ad Jesum, et invenerunt hominem sedentem, a quo dæmonia exierant, vestitum ac sana mente, ad pedes ejus, et timuerunt.
36 Konojel ri winaq ri xkil ri xkꞌulmatajik xkitzijoj chike ri winaq jas jeꞌ xbꞌan chukunaxik ri achi.
Nuntiaverunt autem illis et qui viderant, quomodo sanus factus esset a legione:
37 Xepe kꞌu ri winaq rech ri tinimit Gadara, xkibꞌochiꞌj ri Jesús, rech kel bꞌik pa ri tinimit, rumal cher sibꞌalaj xkixiꞌj kibꞌ. Ri Jesús xaqꞌan bꞌik pa jun jukubꞌ bꞌinibꞌal xel bꞌik pa ri tinimit.
et rogaverunt illum omnis multitudo regionis Gerasenorum ut discederet ab ipsis: quia magno timore tenebantur. Ipse autem ascendens navim, reversus est.
38 Ri achi ri xel itzel uxlabꞌal che are xraj xutereneꞌj ri Jesús. Ri Jesús xubꞌij che:
Et rogabat illum vir, a quo dæmonia exierant, ut cum eo esset. Dimisit autem eum Jesus, dicens:
39 Chattzalij cho awachoch, chatzijoj ronojel ri nimaq taq jastaq ri xubꞌan ri Dios awukꞌ. Xtzalij kꞌu ri achi pa ri utinimit, xutzijoj ronojel ri xubꞌan ri Jesús rukꞌ.
Redi in domum tuam, et narra quanta tibi fecit Deus. Et abiit per universam civitatem, prædicans quanta illi fecisset Jesus.
40 Are xtzalij ri Jesús pa Galilea ri winaq ri aꞌyeninaq apanoq xekiꞌkotik are xkil uwach.
Factum est autem cum rediisset Jesus, excepit illum turba: erunt enim omnes exspectantes eum.
41 Xopan kꞌu jun achi rukꞌ ri Jesús, ubꞌiꞌ Jairo, jun kꞌamal bꞌe pa ri Sinagoga, xukulik xqaj cho ri Jesús, xuta toqꞌobꞌ che rech keꞌ rukꞌ cho ri rachoch.
Et ecce venit vir, cui nomen Jairus, et ipse princeps synagogæ erat: et cecidit ad pedes Jesu, rogans eum ut intraret in domum ejus,
42 Jeriꞌ rumal cher ri Jairo xa jun umiꞌal kꞌolik, kabꞌlajuj ujunabꞌ raj kꞌu kakamik, ri Jesús kꞌut xeꞌ rukꞌ ri Jairo, are kꞌu ri winaq sibꞌalaj e kꞌi, kakipuyila ri Jesús.
quia unica filia erat ei fere annorum duodecim, et hæc moriebatur. Et contigit, dum iret, a turba comprimebatur.
43 Kꞌo kꞌu jun ixoq chikixoꞌl ri winaq, kabꞌlajuj junabꞌ xaq katuruw ukikꞌel, maj jun ajkun kwininaq chukunaxik.
Et mulier quædam erat in fluxu sanguinis ab annis duodecim, quæ in medicos erogaverat omnem substantiam suam, nec ab ullo potuit curari:
44 Ri ixoq xqebꞌ chrij ri Jesús, xuchap ri uchiꞌ ri umanta, aninaq xtaniꞌ ri kikꞌ che.
accessit retro, et tetigit fimbriam vestimenti ejus: et confestim stetit fluxus sanguinis ejus.
45 Ri Jesús xuta chike ri winaq: ¿Jachin xinchapowik? Rumal kꞌu cher kojonel ri winaq xkibꞌij chi man aꞌreꞌ taj xechapow ri Jesús, ri Pedro xubꞌij che: Ajtij e sibꞌalaj kꞌi winaq kakipaqchiꞌj la xuqujeꞌ kakipuyij la.
Et ait Jesus: Quis est, qui me tetigit? Negantibus autem omnibus, dixit Petrus, et qui cum illo erant: Præceptor, turbæ te comprimunt, et affligunt, et dicis: Quis me tetigit?
46 Ri Jesús xubꞌij che: Kꞌo jun winaq ri xinchapowik. Xinnaꞌo kꞌo chuqꞌabꞌ xel bꞌik chwe.
Et dicit Jesus: Tetigit me aliquis: nam ego novi virtutem de me exiisse.
47 Are xril ri ixoq chi xnabꞌetaj ri xubꞌano, kabꞌiribꞌatik, xukulik xqaj cho ri Jesús, chkiwach konojel ri winaq xutzijoj jas rumal xuchap ri manta, xuqujeꞌ chi aninaq xutzirik.
Videns autem mulier, quia non latuit, tremens venit, et procidit ante pedes ejus: et ob quam causam tetigerit eum, indicavit coram omni populo: et quemadmodum confestim sanata sit.
48 Ri Jesús xubꞌij che: Numiꞌal, ri akojobꞌal xatukunaj, jat pa jaꞌmaril.
At ipse dixit ei: Filia, fides tua salvam te fecit: vade in pace.
49 Tajin katzijon na ri Jesús, are xopan jun uꞌtaqoꞌn ri kꞌamal bꞌe rech ri Sinagoga, xuꞌbꞌij che: Man kaya ta chi latzꞌ che ri ajtij, xkam ri amiꞌal.
Adhuc illo loquente, venit quidam ad principem synagogæ, dicens ei: Quia mortua est filia tua, noli vexare illum.
50 Are xuta ri Jesús, xubꞌij che ri Jairo: Man kaxiꞌj ta awibꞌ, we kakojo chi kakunataj ri amiꞌal, kakunatajik.
Jesus autem, audito hoc verbo, respondit patri puellæ: Noli timere, crede tantum, et salva erit.
51 Are xopan ri Jesús cho rachoch ri Jairo, man xuya ta bꞌe xok japachinaq rukꞌ, xwi ri Pedro, Juan xuqujeꞌ ri Jacobo, xuqujeꞌ ri utat unan ri ali.
Et cum venisset domum, non permisit intrare secum quemquam, nisi Petrum, et Jacobum, et Joannem, et patrem, et matrem puellæ.
52 Ri winaq ri e kꞌo chilaꞌ, kakibꞌisoj xuqujeꞌ kakoqꞌej ri ali. Ri Jesús xubꞌij chike, man kixoqꞌ ta chik, ri ali xaq kawarik, man kaminaq taj.
Flebant autem omnes, et plangebant illam. At ille dixit: Nolite flere: non est mortua puella, sed dormit.
53 Ri winaq are xkita we riꞌ xkichapleꞌj uyoqꞌik ri Jesús rumal cher ketaꞌm chi kaminaq chik ri ali.
Et deridebant eum, scientes quod mortua esset.
54 Ri Jesús xuchap ri uqꞌabꞌ ri ali, xubꞌij che: Chatwaꞌjiloq ali.
Ipse autem tenens manum ejus clamavit, dicens: Puella, surge.
55 Ri ali aninaq xwaꞌjilik, xtzalij loq ri ranimaꞌ. Ri Jesús kꞌut xtaqan chuyaꞌik uwa ri ali.
Et reversus est spiritus ejus, et surrexit continuo. Et jussit illi dari manducare.
56 Sibꞌalaj xemayijan ri utat unan ri ali. Ri Jesús xubꞌij chike chi man kakitzijoj ri xkꞌulmatajik che jun chik.
Et stupuerunt parentes ejus, quibus præcepit ne alicui dicerent quod factum erat.
