< Lucas 22 >

1 Are tajin kaqeteqobꞌ loq ri nimaqꞌij rech kaxlan wa ri maj chꞌam rukꞌ, ubꞌiꞌnam Pascua.
Men de usyrede Brøds Højtid, som kaldes Paaske, nærmede sig.
2 Ri e kꞌamal taq bꞌe ke ri chꞌawenelabꞌ cho ri Dios pa kiwiꞌ ri winaq, xuqujeꞌ ri aꞌjtijabꞌ rech ri taqanik, kakaj kakisach uwach ri Jesús, rumal kakixiꞌj kibꞌ chikiwach ri winaq.
Og Ypperstepræsterne og de skriftkloge søgte, hvorledes de kunde slaa ham ihjel; thi de frygtede for Folket.
3 Are kꞌu ri Itzel xok pa ranimaꞌ ri Judas ubꞌiꞌnam Iscariote, jun chike ri kabꞌlajuj tijoxelabꞌ.
Men Satan gik ind i Judas, som kaldes Iskariot og var en af de tolv.
4 Ri Judas xeꞌ kukꞌ ri e kꞌamal taq kibꞌe ri e chꞌawenelabꞌ cho ri Dios pa kiwiꞌ ri winaq, xuqujeꞌ ri e kꞌamal taq bꞌe ke ri chajil rech ri Templo, chuchomaxik jas jeꞌ kubꞌan chujachik ri Jesús chike.
Og han gik hen og talte med Ypperstepræsterne og Høvedsmændene om, hvorledes han vilde forraade ham til dem.
5 Xekiꞌkot kꞌut are xkita ri xbꞌix chike, xaq jeriꞌ xkichomaj uyaꞌik pwaq che ri Judas.
Og de bleve glade og lovede at give ham Penge.
6 Areꞌ xukꞌam ri pwaq, xuqujeꞌ xutzukuj jun qꞌotaj jawjeꞌ e maj wi winaq rech kujach ri Jesús.
Og han tilsagde det; og han søgte Lejlighed til at forraade ham til dem uden Opløb.
7 Are xopan ri nimaqꞌij rech ri kaxlan wa ri maj chꞌam rukꞌ, che riꞌ xuqujeꞌ kakamisax ri chij rech ri Pascua.
Men de usyrede Brøds Dag kom, paa hvilken man skulde slagte Paaskelammet.
8 Ri Jesús xuꞌtaq bꞌik ri Pedro xuqujeꞌ ri Juan, xubꞌij chike: Jix jiꞌsukꞌumaj apanoq ri jastaq ri kajawataj chaqe, rech kaqabꞌan ri waꞌim rech Pascua.
Og han udsendte Peter og Johannes og sagde: „Gaar hen og bereder os Paaskelammet, at vi kunne spise det.‟
9 Ri tijoxelabꞌ xkita che: ¿Jawjeꞌ kaj wi la keꞌqabꞌana wi?
Men de sagde til ham: „Hvor vil du, at vi skulle berede det?‟
10 Ri Jesús xubꞌij chike: Are kixok bꞌik pa ri tinimit, kikꞌulaj jun achi, rukꞌaꞌm jun qꞌebꞌal jaꞌ, chitereneꞌj bꞌik, kꞌa pa ri ja ri kopan wi.
Men han sagde til dem: „Se, naar I ere komne ind i Staden, skal der møde eder en Mand, som bærer en Vandkrukke; følger ham til Huset, hvor han gaar ind,
11 Kꞌa te riꞌ chita che ri ajchoqꞌe ri ja, kuta ri ajtij: “¿Jawjeꞌ kꞌo wi ri ja ri kinwikꞌowisaj wi ri Pascua kukꞌ ri nutijoxelabꞌ?”
og I skulle sige til Husbonden i Huset: Mesteren siger: Hvor er det Herberge, hvor jeg kan spise Paaskelammet med mine Disciple?
12 Kukꞌut riꞌ chiꞌwach jun nima ja ri kꞌo chikaj, sukꞌumatalik, chilaꞌ chibꞌana wi ri rekeqꞌij.
Og han skal vise eder en stor Sal opdækket; der skulle I berede det.‟
13 Ri e tijoxelabꞌ xebꞌe kꞌu pa ri tinimit, xeꞌkiriqa kꞌut ronojel jetaq ri xubꞌij ri Jesús chike. Xkibꞌan kꞌu ri rekeqꞌij rech ri Pascua.
Og de gik hen og fandt det saaledes, som han havde sagt dem; og de beredte Paaskelammet.
14 Are xopan ri qꞌotaj rech ri waꞌim, ri Jesús xtꞌuyiꞌ kukꞌ ri utijoxelabꞌ chwi ri mexa.
Og da Timen kom, satte han sig til Bords, og Apostlene med ham.
15 Kꞌa te riꞌ xubꞌij chike: Sibꞌalaj nurayim loq utijik waꞌ we rekeqꞌij riꞌ iwukꞌ nabꞌe cho ri nukamikal.
Og han sagde til dem: „Jeg har hjerteligt længtes efter at spise dette Paaskelam med eder, førend jeg lider.
16 Rumal kꞌa te kintij chi waꞌ junmul are kopan ri qꞌij rech ri ajawarem rech ri Dios.
Thi jeg siger eder, at jeg skal ingen Sinde mere spise det, førend det bliver fuldkommet i Guds Rige.‟
17 Xukꞌam kꞌu ri qumubꞌal vino, xutyoxij che ri Dios, kꞌa te riꞌ xubꞌij: Chijacha chiꞌwach, chixqumunoq.
Og han tog en Kalk, takkede og sagde: „Tager dette, og deler det imellem eder!
18 Qas tzij kinbꞌij chiꞌwe chi man kinqumuj ta chi na ri uwaꞌl uva, kꞌa pa ri qꞌij ri kape ri ajawarem rech ri Dios.
Thi jeg siger eder, at fra nu af skal jeg ikke drikke af Vintræets Frugt, førend Guds Rige kommer.‟
19 Xuqujeꞌ xukꞌam ri kaxlan wa, are xtyoxitaj rumal che ri Dios xuya chike ri utijoxelabꞌ, xubꞌij: We kaxlan wa riꞌ are retwachil nubꞌaqil ri kajach na rumal iwe, chitijaꞌ che naꞌtabꞌal we.
Og han tog Brød, takkede og brød det og gav dem det og sagde: „Dette er mit Legeme, det, som gives for eder; gører dette til min Ihukommelse!‟
20 Are xtijtaj ri kirekeqꞌij, xukꞌam ri qumubꞌal xubꞌij: Are waꞌ retwachil ri kꞌakꞌ chomanik ri kabꞌantaj na pa ri nukikꞌel ri katixtobꞌ na rumal iwe.
Ligesaa tog han ogsaa Kalken efter Aftensmaaltidet og sagde: „Denne Kalk er den nye Pagt i mit Blod, det, som udgydes for eder.
21 Chiwetaꞌmaj kꞌut chi kꞌo wukꞌ puꞌwiꞌ ri mexa ri uqꞌabꞌ ri kinjachow na.
Men se, hans Haand, som forraader mig, er her paa Bordet hos mig.
22 Qas tzij ri Ukꞌojol ri Achi kajach na jetaq ri tzꞌibꞌatal loq, xa kꞌu kꞌax rech ri kajachow na.
Thi Menneskesønnen gaar bort, som det er beskikket; dog ve det Menneske, ved hvem han bliver forraadt!‟
23 Ri tijoxelabꞌ kꞌut xkichapleꞌj utatabꞌeloꞌxik chibꞌil taq kibꞌ: ¿Jachin kabꞌanow na wa we riꞌ?
Og de begyndte at spørge hverandre indbyrdes om, hvem af dem det dog kunde være, som skulde gøre dette.
24 Xuqujeꞌ kakitatabꞌela chibꞌil taq kibꞌ jachin ri nim ubꞌanik chikixoꞌl.
Men der opstod ogsaa en Trætte iblandt dem om, hvem af dem der maatte synes at være den største.
25 Ri Jesús kꞌut xubꞌij chike: Ri e taqanel pa kiwiꞌ ri e tinimit kakibꞌan kꞌax chike ri kiwinaq, xuqujeꞌ are keqꞌinomar pa kiwiꞌ ri winaq, kakibꞌij chi sibꞌalaj e utz, xa kꞌu man je ta riꞌ.
Men han sagde til dem: „Folkenes Konger herske over dem, og de, som bruge Myndighed over dem, kaldes deres Velgørere.
26 Man jeꞌ ta kꞌu riꞌ kixnoꞌjin ix, xane ri winaq ri karaj kux nim uqꞌij, rajawaxik kunitzꞌarisaj ribꞌ. Xuqujeꞌ ri karaj kataqanik are chuxoq patanijel.
I derimod ikke saaledes; men den ældste iblandt eder blive som den yngste, og Føreren som den, der tjener.
27 Rumal ¿jachin ta kꞌu riꞌ ri nim uqꞌij? ¿La are ri winaq ri katꞌuyiꞌ chwi ri mexa o are ri kapatanijik? ¿La man kꞌu are nim uqꞌij ri katꞌuyiꞌ puꞌwiꞌ ri mexa? Pune jeriꞌ, in kꞌo in chiꞌxoꞌl che ipatanixik.
Thi hvem er størst: den, som sidder til Bords? eller den, som tjener? Mon ikke den, som sidder til Bords? Men jeg er iblandt eder som den, der tjener.
28 Ix kꞌut, ixkꞌolinaq wukꞌ pa ronojel ri kꞌaxkꞌolal ri wikꞌowisam.
Men I ere de, som have holdt ud med mig i mine Fristelser.
29 Rumal kꞌu riꞌ kinya chiꞌwe ri jun ajawarem, jetaq ri xuya chwe in, ri tataxel.
Og ligesom min Fader har tildelt mig Kongedømme, tildeler jeg eder
30 Rech kixtꞌuyiꞌ na wukꞌ pa ri nuajawarem, xuqujeꞌ kixtꞌuyiꞌ pa ri jeꞌlik tem kiqꞌat tzij pa kiwiꞌ ri lajuj wok winaq aꞌj Israel.
at skulle spise og drikke ved mit Bord i mit Rige og sidde paa Troner og dømme Israels tolv Stammer.‟
31 Simón, ri Itzel xatuto rech karetzꞌabꞌej awach, jetaq ri kakꞌulmataj rukꞌ ri tiriko.
Men Herren sagde: „Simon, Simon! se, Satan begærede eder for at sigte eder som Hvede.
32 Xa kꞌu xinbꞌan chꞌawem paꞌwiꞌ rech man kattzaq ta pa ri akojobꞌal, xuqujeꞌ are kattzalij wukꞌ kaya kichuqꞌabꞌ ri awachalal.
Men jeg bad for dig, at din Tro ikke skal svigte; og naar du engang omvender dig, da styrk dine Brødre!‟
33 Xubꞌij ri Simón Pedro che: Rajawam nukꞌuꞌx kineꞌ ukꞌ la, pune keꞌ la pa ri cheꞌ, xuqujeꞌ we kakam la.
Men han sagde til ham: „Herre! jeg er rede til at gaa med dig baade i Fængsel og i Døden.‟
34 Ri Jesús xubꞌij: Pedro, kamik are majaꞌ katzitziriqiꞌn ri akꞌ, kawawaj na ubꞌixik oxibꞌ mul chi awetaꞌm nuwach.
Men han sagde: „Peter! jeg siger dig: Hanen skal ikke gale i Dag, førend du tre Gange har nægtet, at du kender mig.‟
35 Kꞌa te riꞌ xubꞌij ri Jesús chike konojel ri utijoxelabꞌ: Are xixintaq bꞌik, xinbꞌij chiꞌwe chi maj kꞌolibꞌal irajil kikꞌambꞌik, xuqujeꞌ maj ixajabꞌ kikꞌambꞌik, ¿la kꞌo kꞌu xajawataj chiꞌwe? Ri tijoxelabꞌ xkibꞌij: Man kꞌo taj.
Og han sagde til dem: „Da jeg udsendte eder uden Pung og Taske og Sko, manglede I da noget?‟ Og de sagde: „Intet.‟
36 Chanim kꞌut ri kꞌo yakbꞌal urajil chukꞌama bꞌik, je xuqujeꞌ ri kꞌo uchim, are kꞌu ri maj kꞌo rukꞌ chukꞌayij ri umanta chuloqꞌo jun usakꞌibꞌal.
Men han sagde til dem: „Men nu, den, som har en Pung, tage den med, ligesaa ogsaa en Taske; og den, som ikke har noget Sværd, sælge sin Kappe og købe et!
37 Rumal kinbꞌij chiꞌwe chi kakꞌulmataj na ronojel ri tzꞌibꞌatal loq: Ri areꞌ xajilax chkixoꞌl ri e bꞌanal taq kꞌax. Tajin kꞌu kakꞌulmataj ri tzꞌibꞌatal loq chwij.
Thi jeg siger eder: Det, som er skrevet, bør opfyldes paa mig, dette: „Og han blev regnet iblandt Overtrædere; ‟ thi ogsaa med mig har det en Ende.‟
38 Ri tijoxelabꞌ xkibꞌij: Ajawxel, kꞌo kebꞌ sakꞌibꞌal qukꞌ. Ri Jesús xubꞌij chike: Xaqareꞌ laꞌ.
Men de sagde: „Herre! se, her ere to Sværd.‟ Men han sagde til dem: „Det er nok.‟
39 Xel bꞌik ri Jesús pa ri tinimit jetaq ri naqꞌatal che, xeꞌ pa ri juyubꞌ Olivos. Ri utijoxelabꞌ xeteriꞌ bꞌik ri chirij.
Og han gik ud og gik efter sin Sædvane til Oliebjerget; men ogsaa Disciplene fulgte ham.
40 Are xoꞌpan pa ri juyubꞌ, xubꞌij chike: Chibꞌana chꞌawem rech man kixtzaq ta pa ri mak.
Men da han kom til Stedet, sagde han til dem: „Beder om ikke at falde i Fristelse.‟
41 Ri Jesús kꞌut xutas apanoq ribꞌ chike ri utijoxelabꞌ, kꞌa te riꞌ xukiꞌk xubꞌan chꞌawem.
Og han rev sig løs fra dem, saa meget som et Stenkast, og faldt paa Knæ, bad og sagde:
42 Xubꞌij kꞌut: Tat, kꞌo ta bꞌa ne wi, kaj la man kinriq ta waꞌ we kꞌaxal riꞌ, xa kꞌu man in taj kabꞌan we, xane lal.
„Fader, vilde du dog tage denne Kalk fra mig! dog ske ikke min Villie, men din!‟
43 Xukꞌut kꞌu ribꞌ jun ángel cho chuyaꞌik uchuqꞌabꞌ.
Men en Engel fra Himmelen viste sig for ham og styrkede ham.
44 Sibꞌalaj kꞌax kꞌu ri ranimaꞌ xubꞌan kꞌu chꞌawem rukꞌ chuqꞌabꞌ, sibꞌalaj xel kꞌu pa jaꞌ, ri jaꞌ ri xel che jer kꞌo ri utzatzal ri kikꞌ xtzꞌutuw pa ri ulew.
Og da han var i Dødsangest, bad han heftigere; men hans Sved blev som Blodsdraaber, der faldt ned paa Jorden.
45 Are xtoꞌtaj che chꞌawem, xtzalij kukꞌ ri utijoxelabꞌ, tajin kꞌu kewarik xubꞌuꞌriqaꞌ, rumal sibꞌalaj e qꞌiꞌtajinaq rumal ri bꞌis ri kakinaꞌo.
Og da han stod op fra Bønnen og kom til Disciplene, fandt han dem sovende af Bedrøvelse.
46 Xubꞌij ri Jesús chike: ¿Jas che tajin kixwarik? Chixwaꞌjiloq, chibꞌana chꞌawem rech man kixtzaq ta pa mak.
Og han sagde til dem: „Hvorfor sove I? Staar op og beder, for at I ikke skulle falde i Fristelse.‟
47 Kꞌa tajin na katzijon ri Jesús are xaq kꞌa teꞌ xoꞌpan sibꞌalaj e kꞌi winaq, nabꞌe bꞌik chikiwach jun chike ri tijoxelabꞌ ubꞌiꞌ Judas. Ri Judas xqet chuxukut ri Jesús, rech xutzꞌumaj.
Medens han endnu talte, se, da kom der en Skare; og han, som hed Judas, en af de tolv, gik foran dem og nærmede sig til Jesus for at kysse ham.
48 Ri Jesús xuta che ri Judas: ¿La rukꞌ jun tzꞌumanik kakꞌayij ri uKꞌojol ri Achi?
Men Jesus sagde til ham: „Judas! forraader du Menneskesønnen med et Kys?‟
49 Are kꞌu ri e tijoxelabꞌ ri kisutim rij ri Jesús, are xkilo ri tajin kakꞌulmatajik xkibꞌij: Ajawxel, ¿la utz kujchꞌoꞌjin rukꞌ sakꞌibꞌal?
Men da de, som vare omkring ham, saa, hvad der vilde ske, sagde de: „Herre! skulle vi slaa til med Sværd?‟
50 Jun kꞌut chike ri tijoxelabꞌ xusakꞌij bꞌik ri wiqiqꞌabꞌ uxikin ri patanil re ri kinimal ri chꞌawenel cho ri Dios chikiwach ri winaq.
Og en af dem slog Ypperstepræstens Tjener og afhuggede hans højre Øre.
51 Ri Jesús xubꞌij chike: Chiya chilaꞌ. Xuchap kꞌu ri uxikin ri achi, xukunaj.
Men Jesus tog til Orde og sagde: „Lad dem gøre ogsaa dette!‟ Og han rørte ved hans Øre og lægte ham.
52 Kꞌa te riꞌ xubꞌij chike ri e kꞌamal taq kibꞌe ri e chꞌawenelabꞌ cho ri Dios pa kiwiꞌ ri winaq, chike ri e chajil taq ri Templo rech ri Dios, xuqujeꞌ chike ri e kꞌamal taq kibꞌe ri winaq, ri xuꞌlik chuchapik. ¿La in jun elaqꞌom kꞌut che ri kixpe chinuchapik rukꞌ sakꞌibꞌal rachiꞌl cheꞌ?
Men Jesus sagde til Ypperstepræsterne og Høvedsmændene for Helligdommen og de Ældste, som vare komne til ham: „I ere gaaede ud som imod en Røver med Sværd og Knipler.
53 Xinkꞌojiꞌ ya ronojel qꞌij iwukꞌ pa ri Templo, maj ya jun xutzaq uqꞌabꞌ chwij, xa kꞌu xopan ri qꞌotaj are ri qꞌequꞌmal kabꞌan rech.
Da jeg var daglig hos eder i Helligdommen, udrakte I ikke Hænderne imod mig; men dette er eders Time og Mørkets Magt.‟
54 Xkichap kꞌu ri Jesús, xkikꞌam bꞌik cho rachoch ri ki kinimaꞌqil ri chꞌawenel cho ri Dios pa kiwiꞌ ri winaq. Ri Pedro kꞌut utereneꞌm ri Jesús, xa kꞌu naj kꞌo wi kan che.
Og de grebe ham og førte ham bort og bragte ham ind i Ypperstepræstens Hus; men Peter fulgte efter i Frastand.
55 Xkikuch jun qꞌaqꞌ cho ri ja, konojel xkimulij kibꞌ chirij, ri Pedro xtꞌuyiꞌ xuqujeꞌ kukꞌ.
Og de tændte en Ild midt i Gaarden og satte sig sammen, og Peter sad midt iblandt dem.
56 Xa kꞌu kꞌo jun aj ikꞌ xrilo chi tꞌuyul qaj ri Pedro kukꞌ, kꞌo xukaꞌyej xubꞌij che: Waꞌ we achi riꞌ rachiꞌl xuqujeꞌ ri Jesús.
Men en Pige saa ham sidde i Lysskæret og stirrede paa ham og sagde: „Ogsaa denne var med ham.‟
57 Ri Pedro kꞌut xrawaj ubꞌixik, xubꞌij: Ixoq, man wetaꞌm ta in uwach ri achi riꞌ.
Men han fornægtede ham og sagde: „Jeg kender ham ikke, Kvinde!‟
58 Man naj ta qꞌotaj ikꞌowinaq are xpe chi jun achi, xubꞌij che ri Pedro: At xuqujeꞌ at kachiꞌl. Ri Pedro xubꞌij: Achi, man e wachiꞌl ta in.
Og lidt derefter saa en anden ham og sagde: „Ogsaa du er en af dem.‟ Men Peter sagde: „Menneske! det er jeg ikke.‟
59 Are xikꞌow jun hora, kꞌo chi jun achi xubꞌij che ri Pedro: Waꞌ we achi riꞌ rachiꞌl ri Jesús, aj Galilea xuqujeꞌ.
Og omtrent en Time derefter forsikrede en anden det og sagde: „I Sandhed, ogsaa denne var med ham; han er jo ogsaa en Galilæer.‟
60 Ri Pedro xubꞌij: Achi man wetaꞌm ta in jas riꞌ tajin katzijoj rij. Qas che ri qꞌotaj ri xutzalij uwach ri tzij, xtzitziriqiꞌn ri amaꞌ akꞌ.
Men Peter sagde: „Menneske! jeg forstaar ikke, hvad du siger.‟ Og straks, medens han endnu talte, galede Hanen.
61 Are kꞌu ri Ajawxel xtzalqꞌomijik, xukaꞌyej ri Pedro. Xnaꞌtaj kꞌu che ri Pedro jas ri bꞌiꞌtal che rumal ri Ajawxel: Kꞌamajaꞌ na katzitziriqiꞌn ri akꞌ are kawowaj uqꞌalajisaxik nuwach oxibꞌ mul.
Og Herren vendte sig og saa paa Peter; og Peter kom Herrens Ord i Hu, hvorledes han havde sagt til ham: „Førend Hanen galer i Dag, skal du fornægte mig tre Gange.‟
62 Xel kꞌu loq chilaꞌ xutzoqopij jun bꞌisobꞌal laj roqꞌej.
Og han gik udenfor og græd bitterligt.
63 Ri achyabꞌ kꞌut ri e chajininaq ri Jesús xkichapleꞌj uchꞌayik xuqujeꞌ utzeꞌxik uwach.
Og de Mænd, som holdt Jesus, spottede ham og sloge ham;
64 Xkichꞌuq ri ubꞌoqꞌoch, kꞌa te riꞌ kakita che: Chariqaꞌ jachin xatchꞌayowik.
og de kastede et Klæde over ham og spurgte ham og sagde: „Profetér! hvem var det, som slog dig?‟
65 Je xuqujeꞌ sibꞌalaj kꞌi kꞌax taq tzij xkibꞌij che.
Og mange andre Ting sagde de spottende til ham.
66 Are xsaqirik, xkimulij kibꞌ konojel ri e kꞌamal taq bꞌe ke ri tinimit, ri e kꞌamal taq kibꞌe ri e chꞌawenelabꞌ cho ri Dios pa kiwiꞌ ri winaq, je xuqujeꞌ ri aꞌjtijabꞌ rech ri taqanik, xkikoj kichuqꞌabꞌ chi keꞌ ri Jesús chkiwach ri e qꞌatal taq tzij.
Og da det blev Dag, samlede Folkets Ældste sig og Ypperstepræsterne og de skriftkloge, og de førte ham hen for deres Raad
67 Xkibꞌij kꞌu che: chabꞌij chaqe we at ri, ri at Cristo. Ri Jesús, xubꞌij: Pune kinbꞌij chiꞌwe, riꞌ man kinikoj taj.
og sagde: „Er du Kristus, da sig os det!‟ Men han sagde til dem: „Siger jeg eder det, tro I det ikke.
68 We ta kinbꞌan xuqujeꞌ kꞌotbꞌal chiꞌ chiꞌwe, man kitzalij ta riꞌ uwach.
Og om jeg spørger, svare I mig ikke, ej heller løslade I mig.
69 Xa kꞌu kamik riꞌ ri uKꞌojol ri Achi katꞌuyiꞌ na pa ri uwiqiqꞌabꞌ ri Dios, ri kwinel che ronojel.
Men fra nu af skal Menneskesønnen sidde ved Guds Krafts højre Haand.‟
70 Konojel kꞌu ri winaq junam xkibꞌij: ¿La at kꞌut at ukꞌojol ri Dios? Ri Jesús xubꞌij: Ix xixbꞌinik.
Men de sagde alle: „Er du da Guds Søn?‟ Og han sagde til dem: „I sige det; jeg er det.‟
71 Ri winaq kꞌut xkibꞌij: ¿La kaꞌjawataj kꞌu na winaq rech kakiqꞌalajisaj chaqe ri xubꞌij? Uj xqata rukꞌ ri qaxikin ri xubꞌij rukꞌ ri uchiꞌ.
Men de sagde: „Hvad have vi længere Vidnesbyrd nødig? vi have jo selv hørt det af hans Mund!‟

< Lucas 22 >