< Hechos 19 >
1 Ri Apolos kꞌo pa ri tinimit Corinto, are kꞌu ri Pablo xikꞌow pa taq tinimit ri naqaj e kꞌo wi, kꞌa te riꞌ xopan pa ri tinimit Éfeso, chilaꞌ xuꞌriq wi e kꞌi kojonelabꞌ.
Apollos Korint xǝⱨiridiki waⱪtida, Pawlus sǝpǝr ⱪilip, iqki ⱪuruⱪluⱪ arⱪiliⱪ Əfǝsus xǝⱨirigǝ kǝldi. U yǝrdǝ bǝzi muhlislar bilǝn uqrixip,
2 Xuta chike: ¿La xikꞌamawaꞌj ri Tyoxalaj Uxlabꞌixel are xixkojonik? Man xqakꞌamawaꞌj taj, xechaꞌ. Man e qetaꞌm taj we kꞌo Tyoxalaj Uxlabꞌixel.
ulardin: — Silǝr etiⱪad ⱪilƣininglarda, Muⱪǝddǝs Roⱨ silǝrgǝ ata ⱪilinƣanmu? — dǝp soridi. — Yaⱪ, biz ⱨǝtta Muⱪǝddǝs Roⱨ bar degǝnni zadi anglimaptikǝnmiz, — dǝp jawab bǝrdi ular.
3 ¿Jachin chike qasanaꞌ xikꞌamawaꞌj ix? Are ri qasanaꞌ rech ri Juan, xecha che.
Pawlus yǝnǝ: — Undaⱪta, silǝr ⱪandaⱪ qɵmüldürülüxtǝ qɵmüldürülgǝnsilǝr? — dǝp soridi. — Biz Yǝⱨya [pǝyƣǝmbǝr] yǝtküzgǝn qɵmüldürülüxni ⱪobul ⱪilduⱪ, — dedi ular.
4 Ri Pablo xubꞌij chike: Ri qasanaꞌ ri xubꞌan ri Juan, xubꞌano rech kakikꞌex kikꞌuꞌx ri winaq che kimak xubꞌij kꞌu chike ri winaq chi rajawaxik kekojon che ri kape na, ri Jesús.
Pawlus: — Yǝⱨya [pǝyƣǝmbǝr] hǝlⱪⱪǝ yǝtküzgǝn qɵmüldülürüx bolsa gunaⱨlarƣa towa ⱪilixni bildüridiƣan qɵmüldürülüx bolup, ularƣa ɵzidin keyin kǝlgüqigǝ, yǝni Əysaƣa etiⱪad ⱪilix kerǝklikini tapiliƣanidi, — dedi.
5 Are xetoꞌtaj chutatabꞌexik ri xbꞌix chike, xbꞌan kiqasanaꞌ pa ri ubꞌiꞌ ri Ajawxel Jesús.
Ular buni anglap, Rǝb Əysaning namida qɵmüldürülüxni ⱪobul ⱪildi.
6 Are xuya ri uqꞌabꞌ ri Pablo pa kiwiꞌ, xqaj ri Tyoxalaj Uxlabꞌixel pa kiwiꞌ, xechꞌaw pa juleꞌ taq chꞌabꞌal chik, xuqujeꞌ xkiqꞌalajisaj ri utzij ri Dios.
Pawlus ⱪolini ularning üstigǝ tǝgküzüp turuxi bilǝn, Muⱪǝddǝs Roⱨ ularƣa qüxti. Buning bilǝn ular namǝlum tillarda sɵzlǝxkǝ ⱨǝm pǝyƣǝmbǝrlǝrqǝ wǝⱨiy-bexarǝtlǝrni yǝtküzüxkǝ baxlidi.
7 E kabꞌlajuj achyabꞌ chkonojel.
Ular tǝhminǝn on ikki ǝrkǝk kixi idi.
8 Ri Pablo oxibꞌ ikꞌ xtzijonik xuqujeꞌ xmenkꞌetinik chirij ri ajawarem rech ri Dios pa ri Sinagoga.
Pawlus üq ay dawamida [Əfǝsus xǝⱨiridiki] sinagogⱪa kirip, yürǝklik bilǝn sɵz ⱪilip, ular bilǝn Hudaning padixaⱨliⱪidiki ixlar toƣrisida munazirilixip ⱪayil ⱪilixⱪa tirixti.
9 E kꞌo jujun man xkaj taj xekojon che ri utzij ri Jesús, xkichapleꞌj ubꞌixik itzel taq jastaq chike ri kojonelabꞌ chikiwach konojel ri winaq. Rumal riꞌ, ri Pablo xel bꞌik pa ri Sinagoga, xuꞌkꞌam bꞌik ri kojonelabꞌ, amaqꞌel, xtzijon kukꞌ pa ri ja tijobꞌal re ri achi ubꞌiꞌnam Tirano. Xuchoqꞌ uwach ri xbꞌix che.
Lekin bǝziliri jaⱨilliⱪ ⱪilip ixinixni rǝt ⱪilip, halayiⱪ aldida [Rǝbning] yoliƣa ⱨaⱪarǝt kǝltürgǝndǝ, Pawlus ulardin qiⱪip, muhlislarnimu ayrip qiⱪti. U ⱨǝrküni Tirannus isimlik adǝmning leksiyihanisida munazirǝ-muzakirǝ ɵtküzdi.
10 Kebꞌ junabꞌ jewaꞌ xkꞌulmatajik xaq jeriꞌ ri winaq aꞌj Israel xuqujeꞌ ri winaq ri man aꞌj Israel taj ri e kꞌo pa taq ri tinimit rech Asia, xkitatabꞌej ri utzij ri Ajawxel.
Bu ix ikki yil dawamlaxti. Nǝtijidǝ, Asiya ɵlkisidiki pütün hǝlⱪ, Yǝⱨudiylar bolsun, Greklǝr bolsun ⱨǝmmǝylǝn Rǝbning sɵz-kalamini anglidi.
11 Ri Dios kꞌut xuya kwinem che ri Pablo kubꞌan nimaq taq kꞌutbꞌal xuqujeꞌ kunanik.
Huda Pawlusning ⱪolliri arⱪiliⱪ karamǝt mɵjizilǝrni yaratti.
12 Ri yawabꞌibꞌ kekunatajik are kaya ri kisuꞌt xuqujeꞌ chꞌuqbꞌal taq kichꞌek chirij ri Pablo xuqujeꞌ ri itzel taq uxlabꞌal keꞌl bꞌik chike.
Kixilǝr ⱨǝtta ⱪol yaƣliⱪ wǝ pǝrtuⱪlarni Pawlusning tenigǝ tǝgküzüp, andin kesǝllǝrning yeniƣa apirip, ularning üstigǝ yapatti. Nǝtijidǝ, kesǝllǝr saⱪiyip, yaman roⱨlar ulardin qiⱪip ketǝtti.
13 Kꞌo kꞌu jun wok winaq aꞌj Israel ri kewaꞌkat pa taq kiꞌ tinimit, keꞌkesaj itzel taq uxlabꞌal, kakikoj ri ubꞌiꞌ ri Ajawxel Jesús, kakibꞌij: Pa ri ubꞌiꞌ ri Jesús ri kutzijoj ri Pablo, katqesaj bꞌik itzel uxlabꞌal.
Lekin xu ǝtrapta yüridiƣan, «jinkǝx» Yǝⱨudiylarin bǝzilirimu Rǝb Əysaning namini ixlitip baⱪⱪusi kelip, jin qaplaxⱪanlar üstidǝ turup jinlarƣa: «Pawlus jakarlawatⱪan Əysaning namidin sanga ⱪattiⱪ buyruⱪ berimǝn!» dǝydiƣan boldi.
14 Ri kebꞌanow we riꞌ are ri e wuqubꞌ ralkꞌwaꞌl ri Esceva, jun pare kꞌamal bꞌe.
Bu ixni ⱪilidiƣanlarning arisida Skewa isimlik bir Yǝⱨudiy bax kaⱨinning yǝttǝ oƣlimu bar idi.
15 Junmul kꞌut are xkaj jewaꞌ xkibꞌano, ri itzel uxlabꞌal xubꞌij chike: Wetaꞌm uwach ri Jesús, xuqujeꞌ wetaꞌm jachin riꞌ ri Pablo, ¿ix jachin kꞌu ri ix?
Lekin [ular ⱪoƣliwǝtmǝkqi bolƣan] yaman Roⱨ ularƣa jawabǝn: — Əysani tonuymǝn, Pawlustin hǝwirim bar, biraⱪ ɵzünglar kim bolisilǝr?! — dewidi,
16 Ri achi kꞌut ri kꞌo itzel uxlabꞌal che, xukꞌyaq ribꞌ chikij rukꞌ chꞌuꞌjilal, xkixiꞌxitej kꞌu kibꞌ, xkiriq kꞌax xuqujeꞌ kechꞌanchꞌatik xebꞌe cho kachoch.
yaman Roⱨ qaplixiwalƣan kixi ularƣa etilip qiⱪip, ularni urup xama ⱪilip, ularning üstidin ƣalib kǝldi. Ular yalingaq wǝ yarilanƣan ⱨalda ɵydin ⱪeqip qiⱪip kǝtti.
17 We kꞌulmatajik riꞌ xetaꞌmataj kumal konojel ri winaq ri e kꞌo pa ri tinimit Éfeso, winaq aꞌj Israel, xuqujeꞌ winaq ri man aꞌj Israel taj, konojel xkixiꞌj kibꞌ, rumal riꞌ xkinimarisaj uqꞌij ri Ajawxel Jesús.
Bu ix Əfǝsus xǝⱨiridǝ turuwatⱪan barliⱪ Yǝⱨudiylar wǝ Greklǝrgimu mǝlum bolup, ⱪorⱪunq ⱨǝmmisini basti wǝ Rǝb Əysaning nami uluƣlandi.
18 E kꞌi chike ri winaq ri xekojonik, xkitzujuj kibꞌ che ri man utz taj ri kibꞌanom kan nabꞌe.
Nǝtijidǝ, nurƣun etiⱪadqilar burunⱪi ⱪilƣanlirini iⱪrar ⱪilip, aldiƣa qiⱪti.
19 E kꞌi xuqujeꞌ chike ri kakibꞌan kan itzinik nabꞌe xkikꞌam loq ri kiwuj ri rech itzibꞌal, xkiporoj chkiwach konojel ri winaq. Ri rajil ri wuj ri xkiporoj, are kawinaq lajuj mil qꞌana pwaq.
Seⱨirgǝrlik ⱪilƣanlardin nurƣun adǝmlǝr ɵzlirining seⱨirgǝrlik kitab-palnamilirini ǝkelip [bir yǝrgǝ dɵwilǝp], kɵpqilikning aldida kɵydürüxti. Bu kitablarning ⱪimmiti jǝmiy ǝllik ming kümüx tǝnggigǝ yetǝtti.
20 E kꞌi winaq xekojonik rumal ronojel ri xkꞌulmatajik.
Xundaⱪ ⱪilip, Rǝbning sɵz-kalami küqgǝ igǝ bolup, bǝrⱪ urup üstünlükkǝ ɵtti.
21 Ri Pablo xuchomaj kisolixik ri tinimit rech Macedonia, rech Acaya, are majaꞌ keꞌ pa ri tinimit Jerusalén. Xuchomaj chi we xtoꞌtaj pa Jerusalén, rajawaxik keꞌ pa ri tinimit Roma.
Bu ixlar yüz bǝrgǝndin keyin, Pawlus kɵnglidǝ, Makedoniyǝ wǝ Ahaya ɵlkisidin ɵtüp Yerusalemƣa berixⱪa niyǝt baƣlidi. U: — U yǝrgǝ barƣandin keyin, Rim xǝⱨirini kɵrüp kelixim kerǝk, — dedi.
22 Xuꞌtaq kꞌu bꞌik ri Timoteo rachiꞌl ri Erasto, kebꞌ chike ri ketobꞌan rukꞌ, xebꞌe pa Macedonia. Are kꞌu ri areꞌ xkanaj kan jun janipa qꞌij pa Asia.
Xuning bilǝn, u ɵzigǝ yardǝmdǝ boluwatⱪanlardin Timotiy bilǝn Erastus ikkiylǝnni Makedoniyǝgǝ ǝwǝtiwetip, ɵzi yǝnǝ bir mǝzgil Asiya ɵlkisidǝ turdi.
23 Pa taq ri qꞌij riꞌ xchapleꞌtaj jun chꞌoꞌj chkixoꞌl ri winaq pa ri tinimit Éfeso rumal ri utz laj tzij rech ri kꞌakꞌ taq tzij.
Dǝl xu qaƣda, [Əfǝsus xǝⱨiridǝ] [Rǝbning] yoli toƣruluⱪ eƣir malimaqiliⱪ kɵtürüldi.
24 Kꞌo kꞌu jun achi ubꞌiꞌ Demetrio. Jun chꞌayal chꞌichꞌ ri kubꞌan alaj taq ja che saq pwaq karesaj uwach ri rachoch ri Diana ri kidios ri winaq aꞌj Éfeso, nima pwaq kakichꞌek ri achyabꞌ ri kechakun rukꞌ.
Ayal ilaⱨ Artemisni sürǝtlǝp kümüx tǝkqǝ-ⱨǝykǝllǝrni yasiƣuqi Dimitriy isimlik bir zǝrgǝr bar idi. Uning bu ixi ⱨünǝrwǝnlǝrgǝ kɵp payda tapⱪuzatti.
25 Ri Demetrio xuꞌmulij ajchakibꞌ, xuqujeꞌ nikꞌaj achyabꞌ ri junam kichak rukꞌ, xubꞌij chike: Iwetaꞌm chi nim tajin kiqachꞌek chrij we chak riꞌ.
Dimitriy ⱨünǝrwǝnlǝrni wǝ xuningƣa ohxax ixlar bilǝn xuƣulliniwatⱪan baxⱪa ustilarni yiƣip, ularƣa: — Buradǝrlǝr, bizning gülliniximizning bu ix bilǝn baƣliⱪ ikǝnlikini bilisilǝr;
26 Kiwil bꞌa ri achi Pablo, kubꞌij chi we tzꞌaq riꞌ e winaq e bꞌanowinaq man e dios taj. Man xwi ta kꞌu ukojom kikꞌuꞌx ri winaq pa Éfeso, xane ukojom kikꞌuꞌx konojel ri winaq ri e kꞌo pa ri tinimit Asia.
ⱨazir ⱨeliⱪi Pawlusning nemǝ ixlarni ⱪilip yürgǝnlikini angliƣan ⱨǝm kɵrgǝn boluxunglar kerǝk. U: «Ⱪol bilǝn yasiwalƣan nǝrsilǝr ilaⱨlar ǝmǝs» deyix bilǝn, pǝⱪǝt Əfǝsusta ǝmǝs, bǝlki pütkül Asiya ɵlkisidǝ degüdǝk nurƣunliƣan kixilǝrni ⱪayil ⱪilip, azdurup burawatidu.
27 We man nim chik kilik ri templo rech ri Diana, kasach uwach waꞌ we qakꞌay, sibꞌalaj kꞌax riꞌ. Man kaya ta chi kꞌu uqꞌij we nimalaj dios ri kaqꞌijilax kumal konojel ri winaq aꞌj Asia, xuqujeꞌ kumal konojel ri winaq ri e kꞌo cho ri uwachulew.
Əmdi ⱨazir bizning bu sodimizƣa bǝtnam qaplax hǝwpi bolupla ⱪalmay, bǝlki büyük ayal ilaⱨ Artemisning buthanisimu ǝrzimǝs dǝp ⱪarilip, ⱨǝtta Asiya ɵlkisi wǝ pütkül jaⱨan ibadǝt ⱪilidiƣan [bu ayal ilaⱨimizning] xan-xǝripimu yoⱪilix hǝwpigǝ duq keliwatidu! — dedi.
28 Ri winaq are xkita ri xbꞌix chike, sibꞌalaj xpe koyawal, xkiraq kichiꞌ, xkibꞌij: ¡Nim uqꞌij ri Diana ri kidios ri aꞌj Éfeso!
Bu sɵzlǝrni angliƣan kɵpqilik ƣǝzǝpkǝ qɵmüp, ⱪayta-ⱪayta: — Əfǝsusluⱪlarning Artemisimiz büyüktur! — dǝp quⱪan kɵtürüxkǝ baxlidi.
29 Konojel ri winaq ri e kꞌo pa ri tinimit xkikꞌyaq kibꞌ chikij ri Gayo, xuqujeꞌ ri Aristarco are waꞌ ri achyabꞌ aꞌj Macedonia e rachiꞌl ri Pablo. Ri winaq xeꞌkicharchatej bꞌik xeꞌkikꞌam bꞌik pa ri kꞌolibꞌal ri kakimulij wi kibꞌ ri winaq.
Buning bilǝn pütkül xǝⱨǝr malimatang bolup kǝtti. Halayiⱪ Pawlusning sǝpǝrdaxliridin Makedoniyǝlik Gayus wǝ Aristarhuslarni tutup sɵrǝp, serk mǝydaniƣa tǝngla yopurulup mangdi.
30 Ri Pablo are xraj xok bꞌik chikixoꞌl ri winaq, ri kojonelabꞌ man xkiya ta bꞌe che.
Pawlus halayiⱪ arisiƣa kirmǝkqi bolƣanidi, lekin muhlislar uning kirixigǝ yol ⱪoymidi.
31 E kꞌo xuqujeꞌ jujun qꞌatal tzij rech ri tinimit Asia, kech chꞌabꞌeꞌn ri Pablo, xkitaq ubꞌixik che chi man kok ta chkixoꞌl ri winaq.
Ⱨǝtta Pawlusning dostliri bolƣan ɵlkǝ ǝmǝldarliridin bezilirimu uningƣa hǝwǝr yǝtküzüp, uni serk mǝydaniƣa berixⱪa tǝwǝkkül ⱪilmasliⱪⱪa jekilidi.
32 Ri winaq ri kimulim kibꞌ xkiraq kichiꞌ, xkibꞌij jaljoj taq jastaq. E kꞌi chike man ketaꞌm taj jas che kimulim kibꞌ.
Əmdi bǝzilǝr buni dǝp warⱪirisa, bǝzilǝr uni dǝp warⱪirixip, pütün sorun warang-qurungƣa toldi; kixilǝrning kɵpinqisi ɵzlirining nemigǝ yiƣilƣanliⱪinimu bilmǝytti.
33 Kꞌo kꞌu jun achi aj Israel chilaꞌ ubꞌiꞌ Alejandro, xkichꞌikmayij bꞌik rech kubꞌij jas tajin kakꞌulmatajik. Ri Alejandro xuyak ri uqꞌabꞌ rech man kechꞌaw ta na ri winaq.
Yǝⱨudiylar Iskǝndǝr isimlik adǝmni aldiƣa ittirip qiⱪiriwidi, kɵpqilik uni aldiƣa turƣuzdi. Iskǝndǝr kɵpqilikkǝ ⱪol ixariti ⱪilip, [Yǝⱨudiylarni] aⱪlimaⱪqi boldi.
34 Ri winaq are xkichꞌobꞌo chi ri Alejandro aj Israel, konojel xkiraq kichiꞌ, xkibꞌij: ¡Nim uqꞌij ri Diana, ri kidios ri aꞌj Éfeso!
Biraⱪ kɵpqilik uning Yǝⱨudiy ikǝnlikini bilip ⱪelip, ⱨǝmmisi tǝngla: — Əfǝsusluⱪlarning Artemisimiz büyüktur! — dǝp ikki saǝtqǝ quⱪan kɵtürüp turuxti.
35 Xpe kꞌu jun qꞌatal tzij rech ri tinimit xkwinik xuꞌtanabꞌa ri winaq, xubꞌij chike: Achyabꞌ aꞌj Éfeso, konojel ri winaq ketaꞌm chi we tinimit Éfeso are e chajil re ri utemplo ri qadios Diana, ri utzꞌaqil xa xqaj loq chikaj.
Ahirda, xǝⱨǝrning bax mirzisi halayiⱪni tinqlandurup mundaⱪ dedi: — Əy Əfǝsusluⱪlar! Biz Əfǝsusluⱪlarning xǝⱨirining büyük Artemisning buthanisining wǝ uning asmandin qüxkǝn süritining ⱪoƣdiƣuqisi ikǝnlikini bilmǝydiƣan kim bar!
36 Qetaꞌm kꞌut chi man kꞌo ta jun ri mat retaꞌm. Xaq jeriꞌ makiyak ta chꞌoꞌj, qas chichomaj na ri kibꞌano.
Bu ixlarni inkar ⱪilalmiƣanikǝn, ɵzünglarni besiwelixinglar, baxbaxtaⱪliⱪ ⱪilmasliⱪinglar kerǝk.
37 We achyabꞌ we iꞌkꞌamom loq man kꞌo ta jun awas kibꞌanom, maj jastaq keleqꞌam pa ri templo, man e yoqꞌoꞌwinaq ta che ri qaDiana, ri qadios.
Qünki silǝr bu kixilǝrni bu yǝrgǝ [soraⱪⱪa tartixⱪa] elip kǝldinglar; lekin ular ya buthanilarni bulƣuqilar ya bizning ayal ilaⱨimizƣa kupurluⱪ ⱪilƣuqilardin ǝmǝs.
38 Ri Demetrio xuqujeꞌ ri rajchakibꞌ we kꞌo kichꞌoꞌj rukꞌ jachinaq, are kipatan ri qꞌatal taq tzij xuqujeꞌ ri qꞌatbꞌal taq tzij ri e kꞌolik. Chilaꞌ jeꞌkibꞌij wi jachike ri kꞌo pa kanimaꞌ.
Əgǝr Dimitriy wǝ uningƣa ⱪoxulƣan ⱨünǝrwǝnlǝrning mǝlum bir kixining üstidin xikayiti bolsa, soraⱪhanilar oquⱪ turmaⱪta wǝ soraⱪqi waliylarmu bar. Ular xu yǝrlǝrdǝ bir-biri bilǝn dǝwalaxsun;
39 We kꞌo chi ne jun jastaq ri kiwaj, kuyaꞌo kibꞌij chaqe rech kaqamulij qibꞌ chuchomaxik.
wǝ baxⱪa birǝr mǝsililiringlar bolsa, rǝsmiy sorunda bir tǝrǝp ⱪilinixi lazim.
40 Xibꞌibꞌal riꞌ we kabꞌix chaqe chi xa man kujniman ta chike ri ketaqan pa qawiꞌ, xa rumal ri xbꞌantaj waral kamik. Jas kꞌu kaqabꞌij riꞌ we xta chaqe ri xkꞌulmataj kamik qetaꞌm uj chi man kꞌo ta rumal.
Biz ǝmdi yǝnǝ bügünki wǝⱪǝni topilang dǝp ǝrz ⱪilinix hǝwpidǝ turuwatimiz; qünki bu malimanqliⱪning ⱨeq sǝwǝbi kɵrsitilmigǝqkǝ, ⱨesabinimu berǝlmǝymiz-dǝ!
41 Are xtoꞌtaj ri qꞌatal tzij chubꞌixik we tzij riꞌ xuꞌtaq bꞌik ri winaq cho taq kachoch.
Bu sɵzlǝrni ⱪilip bolup, u yiƣilƣan halayiⱪni tarⱪitiwǝtti.