Roma 2

1 E'ina hu'negu tamagra antahisazana rumo'za haviza hu'naze hutma refko huzmante gahazanagi, tamagranena anahukna hutma havi vahe mani'nazankitma mago'a kea osugahaze. Tamagrama rumokizamigu'ma havi vahe mani'nazanki'za zamata erigahaze hutama huzmantesazana, tamagranena anahukna hu'nazankino, tamagri'enena anazanke hurmantegahie. Na'ankure rumofoma refko nehamoka, kagranena ana hukna hu'nane.

شاید کسی پیش خود فکر کند این مردم چقدر پست هستند که دست به چنین کارهایی می‌زنند. هرگاه کسی بگوید که این اشخاص بدکار باید مجازات شوند، در حقیقت خودش را محکوم می‌کند، چون او نیز همان گناهان را مرتکب می‌شود.

2 Hagi antahi'none, Anumzamo'a fatgo avu'avazanteti, iza'o anazama hania vahera refko huno knazana amigahie.

اما می‌دانیم که خدا عادل است و داوری او بر کسانی که این گونه اعمال را انجام می‌دهند، بر حق است.

3 Kagra rumozama anazama hazana refko hunezmantananki, nahigenka kagra zamagrikna hunananki, Anumzamo'ma refko huzmantesnifintira agateregahue hunka nehane?

ای آدمی، آیا تصور می‌کنی که خدا دیگران را برای چنین گناهانی مجازات خواهد کرد، اما از گناهان تو چشم‌پوشی خواهد نمود؟

4 Kagra nonkano knaza amunanagi knarezantfa huno agazone huneranteno, akoheranteno mani Anumzamo'ma kagri'enema mani'neana? E'i anazamo'a kagritera amneza me'nefi? Kagra nonkano knare'ma hunegantenoma kumipinti'ma kagu'a rukrahema hananegu'ma knama kaminoma ne-eazankura nontahino?

اگر خدا تا به حال نسبت به تو صبر و تحمل نشان داده است، آیا این برای تو مهم نیست؟ آیا متوجه نیستی که مهربانی خدا برای این بوده که تو توبه کنی؟

5 Hianagi krimpa'mo hankavetigenka kumimofoma kamagena humizankura kavenosie. E'i kagra'a, kefoza huno havizantfa hu'nea mizama erisana mizanka'a eri atru nehane. Na'ankure Anumzamo'a rimpahe kna ne-enkino fatgo hunoma refako huzama'a erinte'ama hugahie.

اگر دل خودت را سخت کنی و توبه نکنی برای خود مجازات وحشتناکی فراهم می‌آوری، زیرا به‌زودی روز خشم و غضب خدا فرا می‌رسد روزی که در آن خدا تمام مردم جهان را عادلانه محکوم خواهد کرد،

6 Anumzamo'a zmavu'zamavama nehanaza avamente, magoke magokemofona mizana amitere hugahie.

و به هر کس مطابق کارهایش پاداش یا کیفر خواهد داد.

7 Iza'zo knare zamuzma huvava hu'za nevu'za, ra zamagima erisagu nehake'za, himamu hankave erisigu nehake'za, haviza osniazanku nehakesamokizmia, Anumzamo manivava zmasimura zamigahie. (aiōnios g166)

او زندگی جاوید را به کسانی می‌بخشد که با صبر و تحمل، آنچه را که راست است، به عمل می‌آورند و خواستار جلال و احترام و بقایی هستند که خدا عطا می‌کند. (aiōnios g166)

8 Hu'neanagi Agra rimpa he'zana rukaha hutresigeno, iza'zoma zamagraguke nentahiza, tamage ke'mofo amage'ante zanku zamagena hunemiza, kefo avu'ava nehanaza vahete egahie.

اما بر خودخواهان و آنانی که با حقیقت وجود خدا ضدیت می‌کنند و به راههای گناه‌آلود خود می‌روند، خشم و غضب خود را فرو خواهد ریخت.

9 Kefoza huno havizantfa hu'nea knazamo, kefozama huvava hu'za nevanaza vahetera egahie. Esera Jiu vahete eteno, anahukna huno megi'a vahete enena egahie.

رنج و عذاب گریبانگیر همهٔ کسانی خواهد گردید که گناه می‌ورزند، از یهودی گرفته تا غیریهودی.

10 Hu'neanagi masanentake avasesezama, ragi eri'zama, rimpa fruzana makama knare'zama nehaza vahe Anumzamo'a zamigahie. Esera Jiu vahe zamiteno, anantera anahukna huno megi'a vahera zamigahie.

اما جلال و سربلندی و آرامش الهی نصیب همهٔ آنانی خواهد شد که از خدا اطاعت می‌کنند، چه یهودی و چه غیریهودی،

11 Na'ankure Anumzamo'a magoke mofonkuke osuno, fatgo avesizanteti ana miko vahera refko nehie.

زیرا خدا تبعیض قائل نمی‌شود.

12 Na'ankure megi'a vahe'mo'za Anumzamofo kasege krenteneana ontahine'za kumira hugahazanagi, zamahe fanene hugahie. Jiu vahe'mo'za Anumzamofo kasege eri'naza vahe'mo'zama kumi'ma hanazana, ana kasegereti refkoa huzmanteno knazana zamigahie.

هر کس که گناه کند، هلاک خواهد شد، حتی کسانی که شریعت نوشته شدۀ خدا را نداشته باشند. و کسانی هم که شریعت خدا را دارند، اگر گناه کنند، خدا بنا بر موازین شریعتشان آنها را داوری خواهد کرد.

13 Hu'negu kasegema antahike'zama nehamo'za, Anumzamofo avurera fatgo osu'naze. Hianagi kasegema amage nentaza vahe'mo'za Anumzamofo avufina fatgoa hu'naze.

زیرا با شنیدن احکام شریعت نیست که کسی مقبول خدا می‌گردد بلکه با به عمل آوردن آن.

14 Na'ankure megi'a vahe'mo'za Anumzamofo kasegema krente'neana e'orinazanagi, zamagra zamagu'afina ko havizanki knarezanki hu'za nentahi'za amage'nentaze.

حتی غیریهودیان که شریعت نوشته شدۀ خدا را ندارند، وقتی طبیعتاً از احکام خدا اطاعت می‌کنند نشان می‌دهند که از آنها آگاهند.

15 E'inahu'ma hazazamo zamagrira Anumzamofo kasegema zamagu'afi krenteneana erinteama nehaze. Ana hu'negu zamagra zamagu'afi nentahizageno, antahintahiza'zmimo'a zamasamino, knare'za nehazanki haviza nehazanki huno nezmasamie.

معلوم است که شریعت خدا بر دلشان نوشته شده است، زیرا وجدان و افکارشان یا آنان را متهم می‌کند یا تأییدشان می‌نماید.

16 Hagi mago kna ne-enkino Anumzamo'a Jisas Kraisimpi ana miko vahe'mofo oku'a antahintahizmia refko hugahie. Ama Knare Musenkemo hu'nea kante neramasamue.

و این است پیامی که من اعلام می‌کنم: روزی خواهد آمد که خدا توسط عیسی مسیح، افکار و انگیزه‌های مخفی همه را داوری خواهد کرد.

17 Hianagi tamagra Jiu vahe mani'none nehutma, Anumzamofo kasegemofonte mani'neta, Anumzamo'ene tragoteta mani'none hutma tamagra tamavufa erisaga nehaze.

و اما شما یهودیان، تصور می‌کنید که چون خدا شریعت و احکام خود را به شما عطا کرده است، بنابراین از شما خشنود است، و می‌بالید به اینکه برگزیدگان خدا هستید.

18 Tamagra Agri'ma avesi'nea zana inazamo fatgo hune ko antahi'naze. Na'ankure agri kasegema korapa rempi huramigeta antahi'naze.

شما اراده و خواست خدا را می‌دانید و خوب را از بد تشخیص می‌دهید، چون احکام او را از کودکی آموخته‌اید،

19 Tamagra zamavu asuhu vahe'mokizmi kama zamaveri nehuta, hanimpima mani'naza vahe'mokizmi tavi mani'none huta nehaza zankura, knare'za nehune hutma nehaze.

شما یقین کامل دارید که راه خدا را به خوبی می‌شناسید؛ به همین جهت خود را راهنمای نابینایان می‌دانید، و خویشتن را چراغهایی می‌پندارید که راه خدا را به آنانی که در تاریکی گمراه شده‌اند، نشان می‌دهند.

20 Tamagra tamagesama antahizana vahe'mo'zama neginagi avu'avazama nehaza vahe'mokizmi kana zamaveri nehune nehuta, mofavremokizmi Anumzamofo kana rempi hunezamune huta nehaze. Na'ankure Anumzamofo kasegefina, knare antahi'zane tamage'zana antahi vagare'none huta nentahize.

شما گمان می‌کنید که راهنمای مردم نادان هستید و می‌توانید امور الهی را حتی به کودکان نیز بیاموزید، زیرا تصور می‌کنید احکام خدا را که پر از معرفت و راستی است، می‌دانید.

21 Tamagrama vahe'mokizmi rempi hunezamita, hagi nahigeta tamagra'a rempi huta nontahize? Tamagra musufa oseho huta nezmasamize. Hianagi tamagra'a musufa nosazo?

حال، شما که دیگران را تعلیم می‌دهید، چرا خودتان نمی‌آموزید؟ به دیگران می‌گویید که دزدی نکنید؛ آیا خودتان دزدی نمی‌کنید؟

22 Tamagra ru venenene anene monkoza osiho huta nehazanagi, tamagra'a anazana nosazo? Tamagra havi anumzante mono huonteho nehuta, mono nozmifintira kumzafa nosazo?

می‌گویید که زنا کردن گناه است؛ آیا خودتان زنا نمی‌کنید؟ می‌گویید که نباید بت‌پرستی کرد؛ آیا خودتان از اشیائی که از معابد دزدیده شده‌اند، استفاده نمی‌کنید؟

23 Tamagra kasegema antahi'naza zankura tamufga erisaga nehaze. Hu'neanagi kasegema rutagrazana Anumzamofona ra agi eri haviza nehaze.

شما به دانستن احکام خدا فخر می‌فروشید، اما با زیر پا نهادن آنها، به خدا توهین می‌کنید.

24 Na'ankure avontafepima hu'neana, Megi'a vahe'mo'zama Anumzamofo agima huhavizama nehazana, na'ankure tamagrama haza avu'ava zante anahu kea nehaze hu'ne. (Ais 52:5, Izik 36:20.)

پس جای تعجب نیست که در کتب مقدّس نوشته شده: «به سبب شما، قومها نام خدا را کفر می‌گویند!»

25 Na'ankure Jiu vahe'motma tavufga tgahu tamavutamava zamo'ma knare'ma hanie hanutma, kasegemofo amagema antesageno'e. Hianagi kasegema rutagrenageno'a tamavufga taga nehaza tamavutamavazamo'a amne'zankna hugahie.

سنت ختنۀ یهودی در صورتی ارزش دارد که از دستورهای خدا اطاعت کنید. در غیر این صورت، هیچ بهتر از قومهای غیریهود نیستید.

26 Hagi megi'a vahe'mo'za zamavufaga taga osune'za, Anumzamofo kasegema amagema'antesazana, zamufga taga osu'naza zamo'a zamufga tgahu vahekna hugahaze.

زیرا اگر غیریهودیان احکام خدا را اطاعت کنند، آیا خدا تمام امتیازات و افتخاراتی را که قصد داشت به شما یهودیان بدهد، به ایشان نخواهد داد؟ یقیناً خواهد داد.

27 Tamage amega avufga taga osu, megi'a vahepinti iza'o Anumzamofo kasege amagema antesimo, Jiu vahe oku tamavufga taga hu'nesaza vahe'mota Anumzamofo kasege amage nontesaza vahe'motagu keagafi manigahaze hu'za hurmantegahaze.

در این صورت وضع غیریهودیان ختنه نشده که احکام خدا را اطاعت می‌کنند، در پیشگاه خدا از وضع شما یهودیان خیلی بهتر خواهد بود، زیرا شما با وجود اینکه ختنه شده‌اید و صاحب کتب مقدّس هستید، باز احکام خدا را اطاعت نمی‌کنید.

28 Hu'negu tamagra tamage Jiu vahera omani'naze. Na'ankure Jiu vahe'mo'zama kaseneramante'za oku tamavufga tgama huramante'naza zamo'a tamazeri Jiu vahera ose'ne.

فراموش نکنید که هر که پدر و مادرش یهودی باشند و خود نیز ختنه شده باشد، یهودی نیست.

29 Hianagi tamage Jiu vahe'ma mani'naku'ma hanu'za, kasegemofo amage antegahaze. Tamage oku avufgama taga hu'zana agu'afi tumo'amofo Anumzamofo Avamumo erifore hugahianki, amega avufgare erifore osugahie. E'inama nehaza vahe'mo'za vahe'mofo tegatirompage, Anumzamofontegati ra zamagima erisaza zanku nehakaze.

بلکه یهودی واقعی کسی است که در باطن خود یهودی باشد؛ و ختنه نیز ختنۀ دل است، که به دست روح خدا انجام می‌شود، نه از طریق مقرراتی نوشته‌شده. تحسین چنین شخصی از جانب دیگران نیست، بلکه از جانب خداست.