Mani'zanti Mofo Nanekee 1
1 Ama avontafera knare nomanizamofo ke Israeli vahe'mokizmi kini ne' Solomoni, Deviti nemofo krente'ne.
以色列王達味之子撒羅滿的箴言：
2 Ama knare nomanizamofo ke'mo'a, knare antahi'za neramino, tavumro ante ke nerasmino, taza hinketa oku'ama me'nea kea keta antahita hugahune.
是為教人學習智慧和規律，叫人明瞭哲言，
3 Knare antahintahi neramino, tazeri fatgo nehanigeta, fatgo avu'ava nehuta, fatgo huta refko nehuta, maka vahe'mofona mago avamente knare avu'avara huzmantegahune.
接受明智的教訓－－仁義、公平和正直，
4 Hagi ama ana nanekemo'a, antahi'zama'a omane'nesia vahera knare antahintahi nezamino, ne'mofara antahiza nezaminke'za knare hu'za maka zana refko hugahaze.
使無知者獲得聰明，使年少者獲得知識和慎重，
5 Knare antahintahima eri'nesimo'a, ama nanekea nentahinkeno rempi hunemina, mago'ane ama' antahi'zana e'nerinkeno, antahi ama'ma hania ne'mo'a, avumro kea erigahie.
使智慧者聽了，增加學識；使明達人聽了，汲取智謀，
6 Ama nanekemo'a zamaza hina, knare antahintahima eri kene, avame kea antahi ama' nehuta, antahi'zane vahe'mo'zama hu'naza kene, ruzahu ruzahu fraki kea erigahaze.
好能明瞭箴言和譬喻，明瞭智者的言論和他們的隱語。
7 Anumzamofonku kore hunteno agorga'a manizana, antahi'zama eri'zamofo agafa'a me'ne. Hu'neanagi neginagi vahe'mo'za knare antahi'zane avumro kegura zamagena humigahaze.
敬畏上主是智慧的肇基；只有愚昧人蔑視智慧和規律。
8 Mofavre'nimoke, negafa'ma kavumro kema hania kea amage nentenka, negrerama rempima hugamisia kea ha'ontagio.
我兒，你應聽你父親的教訓，不要拒絕你母親的指教，
9 Ana kavumro kemo'a, avasase zanu anunte fetori anteankna nehuno, anankempi pasesu nofi anteankna hugantegahie.
因為這就是你頭上的冠冕，你頸上的珠鏈。
10 Mofavre'nimoke, kumi vahe'mo'za kefoza huogu kavazuma hanazana, ana kefozana osutfa huo.
我兒，如果惡人勾引你，你不要聽從；
11 Tagrane egeta frakineta hazenkezmi omne vaheku ome zmahamneno hnagenka, ovutfa huo.
如果他們說：「來跟我們去暗算某人，無故地陷害無辜。
12 Fri vahe kumamo'ma vahe'ma zamasgahu nevaziankna huta, zamasimuma eri'za mani'naza vahera zamahe frisune. (Sheol h7585)
我們要像陰府一樣活活地吞下他們，把他們整個吞下去，有如墮入深坑裏的人； (Sheol h7585)
13 Mika zago'amo mareri zantamima zamaheta hanaresuna zantamina refko huta nontifi eri antevi'neteta,
這樣，我們必獲得各種珍寶，以贓物充滿我們的房屋。
14 musufama erisuna zagoa refko hugamigahunanki, tagrane enoma hanagenka,
你將與我們平分秋色，我們將共有同一錢囊。」
15 mofavre'nimoke, zamagranena ovutfa huo, zamagrama vanarega ovuo.
我兒，你不要與他們同流合污，該使你的腳遠離他們的道路，
16 Na'ankure ame hu'za kumira nehu'za, vahera zamahe'za korana eri neragize.
因為他們雙腳趨向兇惡，急於傾流人血。
17 Namamo'ma negesigenka krifu anaginte'sanana, ana namamo'a krifufina ohenigeno, krifumo'a amnezankna hugahie.
在一切飛鳥眼前，張設羅網，盡屬徒然。
18 Anahu kna hu'za, vahe'mo'za ruvahe zamahe'naku hazanagi, zamagra'a zamahe nefrize.
其實，他們不外是自流己血，自害己命。
19 E'inahu kanteti'ma musufama fenoma erizamo'a, kahe frigahie.
這就是謀財害命者的末路：他必要送掉自己的性命。
20 Knare antahintahizamo'a mago a'kna hu'neankino, kama vu'za e'za nehazafi oti'neno kezanetino, vahe atru hu'za nemanizafi ranke huno kezatino kea nehie.
智慧在街上吶喊，在通衢發出呼聲；
21 Ana a'mo'a tusi kereso nehaza kamofo atuparegati kezatino, rankumapi ufre kafante mani'neno kea nehie.
在熱鬧的街頭呼喚，在城門和市區發表言論：「
22 Antahiza omane vahe'motma nama'a zupa musena hutma antahizantmi omane vahera manigahaze? Kiza zokago kema knare antahizanku'ma nehzazana, taganetma omanigahafi?
無知的人，你們喜愛無知；輕狂的人，你們樂意輕狂；愚昧的人，你們憎恨知識，要到何時呢﹖
23 Nagrama i'oma hugantoa kema amage'ma antesanke'na, nagu'a neramina, knare antahi'zani'a rempi huramigahue.
你們應回心聽我的勸告。看，我要向你們傾吐我的心意，使你們瞭解我的言詞。
24 Hianagi kema nehugenka antahi nonaminka, kagrite etragote'za nehugenka antahi nonamine.
但是，我呼喚了，你們竟予以拒絕；我伸出了手，誰也沒有理會。
25 Kavumro'ma negantogenka, keni'a nontahinka, osuo huazama nehanku,
你們既蔑視了我的勸告，沒有接受我的忠言；
26 ana nona'a kagrite'ma esia hazenkegura, kagiza regahue. Tusi'a hazenke zamo kazeri kagateresige'na, Nagra kagiza regahue.
因此，你們遭遇不幸時，我也付之一笑；災難臨到你們身上時，我也一笑置之。
27 Zahoko'mo hiaza huno hazenke zamo'ma tamazeri agaterenkeno, hankro zaho'mo hiaza huno tinko'mo refitege, hazenke'zamo ene kore'zamo tmagritera egahie.
當災難如暴風似的襲擊你們，禍害如旋風似的捲去你們，困苦憂患來侵襲你們時，我也置之不顧。
28 Ana hanige'za zamagra zamazama hanugura kezatigahazanagi, nagra kenona huozamigahue. Zamagra nagrikura hakresnazanagi, onagegahaze.
那時，他們呼求我，我必不答應：他們尋找我，必尋不著我；
29 Na'ankure zamagra antahi'zama erizankura zamesra hunente'za, Ra Anumzamofona kore hunte zamagesa ontahi'naze.
因為他們憎恨知識，沒有揀選敬畏上主，
30 Nagrama zamavumro antoankea erinetre'za, zamazeri fatgo huankea amage onte'naze.
沒有接受我的勸告，且輕視了我的一切規諫。
31 E'ina hu'negu zamagrama hu'nesaza zamuzmamofona raga'a nesageno, oku'ma hu'naku retroma hu'nesaza zamavu'zmavamofo nona'a havi miza erigahaze.
所以他們必要自食其果，飽嘗獨斷獨行的滋味。
32 Antahintahizmi omane vahe'mokizmia, neginagi zamavu'zmavamo zamahe nefrinkeno, knare hu'none hu'zama hanaza zamo, zamahe frigahie.
的確，無知者的執迷不悟殺害了自己；愚昧人的漠不關心斷送了自己。
33 Hianagi aza'o nagri kema antahisimo'a, hazenke e'ori knare huno nemanino, havizankura korora osu mani fru huno manigahie.
但是，那聽從我的，必得安居，不怕災禍，安享太平。
