< Mani'zanti Mofo Nanekee 6 >

1 Mofavrenimoke, tava'onkare'ma nemanisimo'ma nofi hugahue hanigenka aza hugahue hananano, rumofonku'ma huvempa hunka kaza hugahuema hananana,
My son, if you have put up security for your neighbor, if you have struck hands in pledge with a stranger,
2 kagraka'a huvempama hu'nenana kemo'ma kinama regatenigenka,
if you have been trapped by the words of your lips, ensnared by the words of your mouth,
3 mofavre'nimoka amana huo, hago agri azampi mani'nananki kagra'a kavufa anteraminka ana nete vunka, kasunku naneke ome hugeno, kina reogante'na amne fru hunka manigahane.
then do this, my son, to free yourself, for you have fallen into your neighbor’s hands: Go, humble yourself, and press your plea with your neighbor.
4 Kavu tokora osunka, kavura omasenenka, ame hunka vuo.
Allow no sleep to your eyes or slumber to your eyelids.
5 Kagra dia afumo'ene namamo enema zagagafama ahe vahe'mofo azampinti ame huno freankna hunka, kagra'a kavufga kaguvazio.
Free yourself, like a gazelle from the hand of the hunter, like a bird from the snare of the fowler.
6 Eri'zama e'ori feru vahe'motma kipazuvemoza nehaza zante ome negeta, rempi huta nentahita, knare antahi'zana eriho.
Walk in the manner of the ant, O slacker; observe its ways and become wise.
7 Kipazuvemofona kva vahe'zmia omanigeno, zamazeri ante fatgohu kva vahe zamia omanigeno, kvama krizamante kva vahe zamia omani'neanagi,
Without a commander, without an overseer or ruler,
8 ne'zamo'ma rama'ama fore hianknafina nezama omane knafima nesagura, ne'zana eri atru nehaze.
it prepares its provisions in summer; it gathers its food at harvest.
9 Eri'zama e'ori feru vahe'motma, nama'a zupa tamavura masegahaze? Nazupa masetamavuna segahaze?
How long will you lie there, O slacker? When will you get up from your sleep?
10 Osi'agna ko kavura masenka hinkrafora antegenko, osiagna ko mago'ane manifru nehunka, osiagna ko mago'ane kagemazampare kazana antenka manifru hananana,
A little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to rest,
11 mago zanka'a omanetfa hanigenka, kumazafa vahemo atireti kazerino fenozanka'a erivagareankna hugahane.
and poverty will come upon you like a robber, and need like a bandit.
12 Mago zazmi omane kefozama nehaza vahe'mo'za akrehe krehe zmageru aruza vano nehaze.
A worthless person, a wicked man, walks with a perverse mouth,
13 Ana vahe'mo'za havigema nehanu'za zamavu resukinegami'za, zamagiareti rekapasga nehu'za, zamazanteti'ene zamazankoreti'ene erigu'a hu'za avame'namera hugahaze.
winking his eyes, speaking with his feet, and pointing with his fingers.
14 Havi avu'avaza'ma erifore'ma hu'zamo'a zamagu'afina avitenege'za, kefo avu'ava zana hakare zupa nehu'za, hazenkea eri hakare hu'za nevaze.
With deceit in his heart he devises evil; he continually sows discord.
15 E'ina hu'negu e'inahu vahetera hantka huno havizamo'a agritera eno, ame huno azeri haviza hanigeno, ana'ma azeri havizama hania knazama eritre kana omanetfa hugahie.
Therefore calamity will come upon him suddenly; in an instant he will be shattered beyond recovery.
16 Sigisi'a zama Ra Anumzamofoma agomanetea zantamina me'neanagi, seveni'a zamo'a Ra Anumzamofo avurera kasrino haviza me'ne.
There are six things that the LORD hates, seven that are detestable to Him:
17 Agra avufga erisga nehuno, ru vahe kefenkami atre'zane, havigema hu'zane, hazenke'a omane vahe'ma aheno korama'a eri fegi atre'zane,
haughty eyes, a lying tongue, hands that shed innocent blood,
18 havi antahintahizamo antahintahifima mevite'zane, havi zante'ma ame huno avreno neviazane ave'nosie.
a heart that devises wicked schemes, feet that run swiftly to evil,
19 Keagama refkohu trate osu'nea zanku tamage nehie huno havige hu vahe'ma, zamagipinti'ma krunagema hu'zama atineramia zane, naga'afima hazenke zama eri hakare nehiazana Anumzamo'a agonete.
a false witness who gives false testimony, and one who stirs up discord among brothers.
20 Mofavrenimoke, negafa'ma kasamisia kasegea otretfa nehunka, negrera'ma rempi hugamisia kea amge'anto.
My son, keep your father’s commandment, and do not forsake your mother’s teaching.
21 Kagu'afi erintenka azeri antakro maka zupa nehunka, avaseseza hiankna hunka rugaginka knankempi anakio.
Bind them always upon your heart; tie them around your neck.
22 Kama vanoma hananana ana kemo kazeri fatgo nehuno, kavu'ma masesanana kegava huneganteno, masenesampinti'ma otisanana nanekea kasamigahie.
When you walk, they will guide you; when you lie down, they will watch over you; when you awake, they will speak to you.
23 Na'ankure ama ana kasegemo'a rampe tavikna higeno, amama rempima huneramia kemo'a masa megeno, kazeri fatgohu kavumro'ma antea kemo'a, mani'zamofo ka me'ne.
For this commandment is a lamp, this teaching is a light, and the reproofs of discipline are the way to life,
24 Savri a'nemo'za kazeri hava huzankura ana kemo kza nehina, neve'enema mani fatgo osu savari avu'avazante vanoma nehania a'mofo haganentake ageru'mo'a kazeri havizana osugahie.
to keep you from the evil woman, from the smooth tongue of the adulteress.
25 Ana a'mofo agi agonagura kegasanea osuge, atregeno kavazu hunaku'ma avureti'ma revumi'ma hugamisia zamo'a kavazua osino.
Do not lust in your heart for her beauty or let her captivate you with her eyes.
26 Na'ankure savri a'enema mase zamo'a kazeri kefo regahianagi, vereti a'mo'ma kavazu haniana kasimu ka'a erigahie.
For the levy of the prostitute is poverty, and the adulteress preys upon your very life.
27 Akru huno neresia tevema hankeri kasumpima antesanana kukenaka'a azerino ontegahifi?
Can a man embrace fire and his clothes not be burned?
28 Teve zugu'ma neresifima kaga vapa'ma vananana, kagagusa teonkasagegosifi?
Can a man walk on hot coals without scorching his feet?
29 E'ina hukna hugahane, tava'onka'arema nemanisia ne'mofo a'enema masege, monkozama hananana hazenke erigahane.
So is he who sleeps with another man’s wife; no one who touches her will go unpunished.
30 Aga'ma netenigeno ne'zama nesia zanku'ma kumzafama erisia vahera, rama'a tamarimpa kna hunontaze.
Men do not despise the thief if he steals to satisfy his hunger.
31 Hu'neanagi ana ne'ma azerisageno'a, seveni'a zupa nama'aza eri'neo seveni'a zupa antegofetu huno miza segahie. Hagi atupa'ma hanuno'a, no'ma'afima ante'nesia fenoma'areti ene mizasegahie.
Yet if caught, he must pay sevenfold; he must give up all the wealth of his house.
32 Hianagi ru ne'mofo a'enema maseno monkozama huntesia ne'mo'a, ana negi' avu'ava zama'areti agra'a azeri haviza nehie.
He who commits adultery lacks judgment; whoever does so destroys himself.
33 Ahe'zama azeri agazema huntesaza zamo'a, agrite me'nesigeno agaze zamo'a vagaore agrite mevava hugahie.
Wounds and dishonor will befall him, and his reproach will never be wiped away.
34 Na'ankure ana a'mofo neve'ma rimpama ahesia zamo marerisigeno nona huno kahenaku esiana asuntagi'zana agripina omanegosie.
For jealousy enrages a husband, and he will show no mercy in the day of vengeance.
35 Ana hazenkere miza antege, rimpa azeri fru hu'naku rama'a zantami eme amisia zamo'a, azeri fru osugahie.
He will not be appeased by any ransom, or persuaded by lavish gifts.

< Mani'zanti Mofo Nanekee 6 >