< Mani'zanti Mofo Nanekee 27 >

1 Okina e'inahu'za hugahue hunka kavufga rana osuo, na'ankure mago mago knamo'ma erino'ma e'nia zana ontahi'nane.
Ne te glorifie pas du lendemain, car tu ne sais pas ce qu'enfantera le jour suivant.
2 Atregeno ru vahe'mo'za husga hunegantena, kagra'agura husga osuo. Rurega vahe'mo'za husga huganteho, kagra'a kavufga husga osuo.
Qu'un autre te loue, et non ta bouche; un étranger, et non tes lèvres.
3 Havemo'a kna higeno, kasepamo'a tusi'a knanentake hu'neanagi, neginagi vahe'mo'zama nehaza zamavu'zmavamo'a, ana tarega zana agatereno tusi'a knanentake hu'ne.
La pierre est lourde et le sable est pesant: plus que l'un et l'autre pèse la colère de l'insensé.
4 Rimpama ahe'zamo'a havizantfa higeno, asivazi zamo'a ti hageno eankna hugahianagi vahe'mofo zante'ma negeno arimpa haviza hu'zamo'a, tusia havizantfa hu'ne.
La fureur est cruelle et la colère impétueuse; mais qui pourra tenir devant la jalousie?
5 Havi avu'ava'ma hanigenkama amate huama huntenka azeri fatgo'ma hu'zamo'a, frakinkama avesima nentenka azeri fatgoma osanana zana agatere'ne.
Mieux vaut une réprimande ouverte qu'une amitié cachée.
6 Knampa kamo'ma kazeri fatgo hukuma katama kami'zamo'a, ha' vahekamo regavatga huno kagi'ma antako'ma hania avu'avara agatere'ne.
Les blessures d'un ami sont inspirées par la fidélité, mais les baisers d'un ennemi sont trompeurs.
7 Amu'ma hu'nesimo'a, tumemofo rima'a one atregahie. Hianagi agazanku'ma nehania vahe'mofona aka hu'nesia nezamo'agi, agitera haga hugahie.
Celui qui est rassasié foule aux pieds le rayon de miel, mais à celui qui a faim tout ce qui est amer paraît doux.
8 Nonkuma zamire'ma maniso'e osu vahe'mo'za, namamo'zama nozamire manirava osu kanke kankema hazankna nehaze.
Comme l'oiseau qui erre loin de son nid, ainsi l'homme qui erre loin de son lieu.
9 Kavesima kanteno kavumroma ante'zamo'a, mnanentake masavemo'ene knare mnavovo zamo mnaviankna huno rone'amofo agu'a azeri muse hugahie.
L'huile et les parfums réjouissent le cœur; telle la douceur d'un ami dont le conseil vient du cœur.
10 Roneka'ane negafa rone'amofona kamefira huozamio. Hazenkema e'nerisunka kazama hinogura negafu nontega ovuo. Tava'onkare'ma nemanisimofo nontega vu'zamo'a, afete'ma mani'nenia nagafu nontegama vu'zana ageterene.
N'abandonne pas ton ami et l'ami de ton père, et n'entre pas dans la maison de ton frère au jour de ta détresse; mieux vaut un voisin proche qu'un frère éloigné.
11 Mofavre'nimoka, ama' antahi'za e'nerigeno nagu'amo'a muse nehina, ana zamo'a knama nami'za huhaviza hunenantaza vahera kenona zamia huzamantegahie.
Mon fils, deviens sage et réjouis mon cœur, afin que je puisse répondre à celui qui m'outrage.
12 Knare antahi'zama me'nesia vahe'mo'a hazenkema agrite'ma eku'ma haniazana ko negeno, maniganenigeno agateregahie. Hianagi knare antahi'zama omane vahe'mo'a, avua onkeno ana hazenkefina vuno ufregahie.
L'homme prudent voit le mal et se cache; les simples passent et en portent la peine.
13 Zamagenka antahinkama osu'nesana vahe'mo'za nofi'ma kagripinti hugahune hanagenka, amanea ozaminka nakre kuzmia avame zana erinege'za, ana nofi'ma hu'nesaza zana eme vakanegahie.
Prends son vêtement, car il a répondu pour autrui; demande des gages à cause des étrangers.
14 Mago ne'mo'ma nanterama'afima kezatino, so'egane huno'ma haniana, vahe'ma sifna aheankna hugahie.
Bénir son prochain à haute voix et de grand matin est réputé comme une malédiction.
15 Ke fra nehuno kema huvavama nehia a'mo'a, nomo trovari huvava hiankna nehie.
Une gouttière continue dans un jour de pluie et une femme querelleuse se ressemblent.
16 E'ina hu kna a'nema zamazeri ante fatgohu kema zamasamia zamo'a, zaho'ma azeriankna nehuno, masave fre'nea azanteti azerigeno arugraru vaziankna hugahie.
Celui qui la retient, retient le vent, et sa main saisit de l'huile.
17 Aenireti'ma, aenima kane'agonama nehiankna huno, vahe'mo'a, vahe'mofo antahintahia azeri fatgo hugahie.
Le fer aiguise le fer; ainsi un homme aiguise un autre homme.
18 Fiki zafama kegava hanimo'a, raga'a tagino negahie. Hagi iza'o kva'amofoma kegava huntesimo'a, ra agi agra erigahie.
Celui qui garde son figuier en mangera les fruits, et celui qui garde son maître sera honoré.
19 Timpima kvugosama kanankna huno, kavukava'ma hanazamo'a kagu'afima me'neaza eri ama nehie.
Comme dans l'eau le visage répond au visage, ainsi le cœur de l'homme répond à l'homme.
20 Fri vahe kuma'mo'ene, fri vahe'mo'za avi'ma notazankna huno, vahe'mofo zamavenesia zamo'a zamura nosie. (Sheol h7585)
Le schéol et l'abîme ne sont jamais rassasiés, de même les yeux de l'homme ne sont jamais rassasiés. (Sheol h7585)
21 Koline, silvama azeri agruma hunakura, tusi'a tevefi kre'za negazanagi, vahe'mofoma reheno negeana ragima amizanteti reheno nege.
Le creuset est pour l'argent, et le fourneau pour l'or; que l'homme éprouve de même la louange qu'il reçoit!
22 Neginagi vahe'mofona neginagi avu'ava atresiegura, havereti witima refuzafupeno hona'a hareankna hunka zmahegahananagi, ana neginagi zamavu'zamava'ma nehaza zampintira, zamazeri otregahane.
Quand tu pilerais l'insensé dans un mortier, comme on broie le grain, avec le pilon, sa folie ne se séparerait pas de lui.
23 Memene, sipisipi afukamo'zama nemaniza nomaniza zamia rezaganenka ke so'e hunka negenka, kagu'areti hunka kegava huzamanto.
Connais bien l'état de tes brebis, applique ton attention à ton troupeau;
24 Na'ankure, fenozamo'a mevava osanigeno, ragima eri'zamo'a mago naga nofitera meno ovugahie.
car la richesse ne dure pas toujours, ni une couronne d'âge en âge.
25 Trazama akafri atresigeno'ma kasefa hagesigeno agonaregati trazana erinoma ufresigeno'a,
Mais quand l'herbe a paru, que la verdure s'est montrée, que le foin des montagnes est recueilli,
26 sipisipi afu'mo'zane meme afu'mo'za nenesageno, sipisipi afumofona azoka'aretira kukena hatino nentanino, meme afura mopama mizasega'are zagorera atreno zagoa erigahie.
tu as des agneaux pour te vêtir, des boucs pour payer un champ;
27 Hagi meme afumofo ami rima'a, rama'a me'nenkeno agrane noma'afima nemaniza naga'amo'zane nenesageno, kazokzo eri'za mofane'amo'za nesazama'anena megahie.
tu as en abondance le lait des chèvres, pour ta nourriture et celle de ta maison, et pour l'entretien de tes servantes.

< Mani'zanti Mofo Nanekee 27 >