Mani'zanti Mofo Nanekee 10

1 Solomoni knare antahintahi zamofo naneke, erigofa huno krente'nea naneke. Ama' antahintahine mofavremo'a, nefana azeri muse nehie. Hianagi neginagi antahintahine mofavremo'a, nererana rimpa erihaviza higeno, asuzampi nemanie.

Salomos ordsprog. En vis sønn gleder sin far, men en uforstandig sønn er sin mors sorg.

2 Havi kazigati'ma erisana feno zamo'a kaza osugahianagi, mani fatgoma hunka mani'zamo'a, fri zampintira kagu vazigahie.

Ugudelighets skatter gagner ikke, men rettferdighet frir fra døden.

3 Fatgoma huno'ma nemania vahera, Ra Anumzamo'a atregeno agazankura nosie. Hianagi fatgo osu'zama haza vahera, zamatrenige'za erinaku'ma maragu'zamaneti'za zana e'origahaze.

Herren lar ikke den rettferdige sulte, men de ugudeliges attrå støter han bort.

4 Feru'ma maniza vahe'mokizmia zamuntera nomane. Hianagi amuhoma hu'za eri'zama erizamo'za, rama'a fenoza nentaze.

Den som arbeider med lat hånd, blir fattig, men den flittiges hånd gjør rik.

5 Ama' antahi'zama eri'nea vahe'mo'a, ne'zamo'ma nenama hianknafina, ne'zana eritru nehie. Hianagi ne'zama hamareno eri atruhu knafima, avu'ma masea vahe'mo'a agazegu hugahie.

En klok sønn samler om sommeren; en dårlig sønn sover i høsttiden.

6 Fatgo vahe'mokizmia zamasenirera asomu'mo'a, kini fetori antani zamanteankna nehie. Hianagi kefozama nehaza vahe'mokizmi kemo'a, hazenkezana refi'nete.

Velsignelser kommer over den rettferdiges hode, men de ugudeliges munn skal deres vold skjule.

7 Fatgo vahe'mo'zama ko'ma knare zama hu'naza zankura, vahe'mo'za antahinezmi'za muse nehaze. Hianagi kefo zama nehia vahe'mofona, agi agenke'a omanegahie.

Den rettferdiges minne lever i velsignelse, men de ugudeliges navn råtner bort.

8 Ama' antahintahine vahe'mo'za, eri'za kea nevaririze. Hianagi tavare vahe'mo'za, haviza nehaze.

Den som har visdom i hjertet, tar imot Guds bud; men den som har dårens leber, går til grunne.

9 Iza'zo mika zampima mani fatgoma haza vahe'mo'za, knare hu'za nemanize. Hianagi fatgo zama osnimo'a, fra'okigahie.

Den som vandrer i ustraffelighet, vandrer trygt, og den som går krokveier, blir opdaget.

10 Regavumi kavami huzamo'a, hazenke eri kamigahie. Hagi tavre vahe'mo'za zamagra'a haviza hugahaze.

Den som blunker med øiet, volder smerte, og den som har dårens leber, går til grunne.

11 Fatgo vahe'mofo zamagipinti'ma atiramia kemo'a, asimu ami tinkapui'mo atiramino eankna nehie. Hianagi kefozama nehaza vahe'mokizmi zamagipinti'ma atiramia kemo'a, vahe'ma hazenkema zami zamarimpa he'zana zana refi'nete.

Den rettferdiges munn er en livsens kilde, men de ugudeliges munn skal deres vold skjule.

12 Vahe'ma antahi havizama hu'zamo'a, ha' fra hu'za eri fore nehie. Hianagi vahe'ma avesima ante'zamo'a, miko kefozana refi'nete.

Hat vekker trette, men kjærlighet dekker over alle overtredelser.

13 Knare antahizamo'a knare'ma huno refkomahu vahe'mofo zamagipinti atineramie. Hianagi knare antahintahi omane vahe'mofona agumpi sefu amigahaze.

På den forstandiges leber finnes visdom, men stokken er for den uforstandiges rygg.

14 Ama' antahi'zane vahe'mo'a, antahi'zana erite erite huno, rama'a enerie. Hianagi neginagi kema haza vahe'mo'za, mika zankura atupa nehu'za, ame hu'za haviza hugahaze.

De vise gjemmer på kunnskap, men dårens munn truer med ødeleggelse.

15 Feno vahe'mokizmi feno zamimo'a, vihu huzmanteankna hugahie. Hianagi zamunte'ma omaneazamo zamunte omane vahera zamazeri haviza nehie.

Rikmanns gods er hans faste stad; de fattiges armod er deres ødeleggelse.

16 Fatgo zamavu'zamava'ma nehaza vahe'mokizmia mizazmia, knare nomaniza erigahaze. Hianagi kefozama nehaza vahe'mo'za, havi miza erigahaze.

Det som den rettferdige vinner, blir ham til liv; den ugudeliges inntekt blir ham til synd.

17 Avumro'ma anteankema antahimia vahe'mo'a, knare nomaniza eri kante nevie. Hianagi zamazeri fatgoma hazanke'ma zamavesrama huntaza vahe'mo'za, havifi nevaze.

En vei til liv er den som akter på tukt; men den som forakter tilrettevisning, fører vill.

18 Rimpa knama hu'nea vahe'mo'ma ana rimpa knama refitenakura, rama'a havige nehie. Hagi vahe'mokizmi zamagenkema hu vahera, neginagi vahere.

Den som skjuler hat, har falske leber, og den som fører ut ondt rykte, han er en dåre.

19 Rama'a kegagama huzamo'a, kumipi kavareno nevie. Hianagi iza'o agefu'nama kegavama himo'a, ama' antahi'zane vahe mani'ne.

Hvor det er mange ord, mangler det ikke på synd; men den som holder sine leber i tømme, er klok.

20 Fatgo vahe'mofo kemo'a, knare silvagna hu'ne. Hianagi havi vahe'mokizmi antahintahimo'a, haviza huno mago kna'a omane'ne.

Den rettferdiges tunge er som utsøkt sølv; de ugudeliges hjerte er intet verdt.

21 Fatgo vahe'mofo kemo'a, rama'a vahe zamazeri hanavenetie. Hianagi neginagi vahe'mo'za antahi amahu antahintahigura atupa hu'za nefrize.

Den rettferdiges leber nærer mange, men dårer dør, fordi de er uten forstand.

22 Ra Anumzamo'a zamazeri feno vahe nesea asomumo'a, asunku'zana eri ozamigosie.

Det er Herrens velsignelse som gjør rik, og eget strev legger ikke noget til.

23 Neginagi vahe'mo'za, kefo avu'ava zana kiza zokago hazankna hu'za nehaze. Hianagi ama' antahintahine vahe'mo'za, knare antahintahifi muse hu'za makaza nehaze.

For dåren er det en lyst å gjøre skamløse gjerninger, men visdom er en lyst for den forstandige mann.

24 Kefo vahe'mo'zama koro'ma nehazazamo'a, zamagrite egahie. Hianagi fatgo vahe'mo'za zamave'ma nesiazana erigahaze.

Det som den ugudelige gruer for, det skal komme over ham; men de rettferdiges ønsker skal Gud opfylle.

25 Kefo avu'avazama nehaza vahe'mokizmia unu ko'ma atuno esuno'a, zamavareno fregahie. Hianagi fatgo vahe'mo'za oti hanaveti'za, mani'vava hugahaze.

Når en storm farer forbi, så er den ugudelige ikke mere; men den rettferdige har en evig grunnvoll.

26 Feru vahe'ma eri'za erinogu'ma huntesanana, ana vahe'mo'za aka'zamo vahe'mokizmi zamagipi ufreno akahiankna nehu'za, tokimo vahe'mokizmi zamavurgafi ufareno aka heankna kagritera hugahaze.

Som eddik for tennene og røk for øinene, slik er den late for den som sender ham.

27 Ra Anumzamofoma koro'ma hunteno agorga'ama mani'zamo'a, za'za kafuzage manigahane. Hianagi kefozama hu vahe'mokizmia knazamia erikofa hinke'za, za'zatera omanigahaze.

Herrens frykt forlenger livet, men de ugudeliges år forkortes.

28 Fatgo vahe'mo'zama amuha'ma nehaza zamofo nena'a musezane. Hianagi havi avu'ava'zama nehaza vahe'mo'zama amuha'ma nehazazamo'a amene zankna hugahie.

De rettferdige har glede i vente, men de ugudeliges håp blir til intet.

29 Ra Anumzamofo avu'ava'zamo'a fatgo vahe'mokizmi, vihu huzmanteankna hu'ne. Hianagi havi avu'ava'zama nehaza vahe'mokizmia, zamazeri haviza hugahie.

Herrens vei er en fast borg for den ustraffelige, men den er ødeleggelse for dem som gjør urett.

30 Fatgo vahe'mokizmia zamazeri torera osugahie. Hianagi havi zamavu'zmava'ma nehaza vahe'mo'za ama'na mopafina omanigahaze.

De rettferdige skal aldri rokkes, men de ugudelige skal ikke få bo landet.

31 Fatgo vahe'mofo agipinti'ma atiramia kemo'a, knare antahi'za atiramino nevie. Hianagi akrehe krehe ageru'ene vahe'mofona azeri taganegahie.

Den rettferdiges munn bærer visdoms frukt, men den falske tunge skal skjæres av.

32 Fatgo vahe'mofo zamagipintira vahe'mokizmi zamazahu naneke atineramie. Hianagi kefo vahe'mokizmi zamagipintira, akrehe krehe kemo atineramie.

Den rettferdiges leber forstår hvad der er til behag, men de ugudeliges munn er bare falskhet.