< Mani'zanti Mofo Nanekee 1 >

1 Ama avontafera knare nomanizamofo ke Israeli vahe'mokizmi kini ne' Solomoni, Deviti nemofo krente'ne.
Los proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel:
2 Ama knare nomanizamofo ke'mo'a, knare antahi'za neramino, tavumro ante ke nerasmino, taza hinketa oku'ama me'nea kea keta antahita hugahune.
Para entender sabiduría y castigo: para entender las razones prudentes:
3 Knare antahintahi neramino, tazeri fatgo nehanigeta, fatgo avu'ava nehuta, fatgo huta refko nehuta, maka vahe'mofona mago avamente knare avu'avara huzmantegahune.
Para recibir el castigo de prudencia, justicia, y juicio, y equidad:
4 Hagi ama ana nanekemo'a, antahi'zama'a omane'nesia vahera knare antahintahi nezamino, ne'mofara antahiza nezaminke'za knare hu'za maka zana refko hugahaze.
Para dar a los simples astucia, y a los mozos inteligencia y consejo.
5 Knare antahintahima eri'nesimo'a, ama nanekea nentahinkeno rempi hunemina, mago'ane ama' antahi'zana e'nerinkeno, antahi ama'ma hania ne'mo'a, avumro kea erigahie.
Oirá el sabio y aumentará la doctrina; y el entendido adquirirá consejo.
6 Ama nanekemo'a zamaza hina, knare antahintahima eri kene, avame kea antahi ama' nehuta, antahi'zane vahe'mo'zama hu'naza kene, ruzahu ruzahu fraki kea erigahaze.
Para entender parábola y declaración, palabras de sabios, y sus dichos oscuros.
7 Anumzamofonku kore hunteno agorga'a manizana, antahi'zama eri'zamofo agafa'a me'ne. Hu'neanagi neginagi vahe'mo'za knare antahi'zane avumro kegura zamagena humigahaze.
El principio de la sabiduría es el temor de Jehová: los insensatos despreciaron la sabiduría y la instrucción.
8 Mofavre'nimoke, negafa'ma kavumro kema hania kea amage nentenka, negrerama rempima hugamisia kea ha'ontagio.
Oye, hijo mío, el castigo de tu padre, y no deseches la ley de tu madre:
9 Ana kavumro kemo'a, avasase zanu anunte fetori anteankna nehuno, anankempi pasesu nofi anteankna hugantegahie.
Porque aumento de gracia serán a tu cabeza, y collares a tu cuello.
10 Mofavre'nimoke, kumi vahe'mo'za kefoza huogu kavazuma hanazana, ana kefozana osutfa huo.
Hijo mío, si los pecadores te quisieren engañar, no consientas.
11 Tagrane egeta frakineta hazenkezmi omne vaheku ome zmahamneno hnagenka, ovutfa huo.
Si dijeren: Ven con nosotros, espiemos a la sangre: asechemos al inocente sin razón:
12 Fri vahe kumamo'ma vahe'ma zamasgahu nevaziankna huta, zamasimuma eri'za mani'naza vahera zamahe frisune. (Sheol h7585)
Tragarlos hemos como el sepulcro, vivos; y enteros, como los que caen en sima: (Sheol h7585)
13 Mika zago'amo mareri zantamima zamaheta hanaresuna zantamina refko huta nontifi eri antevi'neteta,
Hallaremos riquezas de todas suertes: henchiremos nuestras casas de despojos:
14 musufama erisuna zagoa refko hugamigahunanki, tagrane enoma hanagenka,
Echa tu suerte entre nosotros: tengamos todos una bolsa:
15 mofavre'nimoke, zamagranena ovutfa huo, zamagrama vanarega ovuo.
Hijo mío, no andes en camino con ellos: aparta tu pie de sus veredas:
16 Na'ankure ame hu'za kumira nehu'za, vahera zamahe'za korana eri neragize.
Porque sus pies correrán al mal; e irán presurosos a derramar sangre.
17 Namamo'ma negesigenka krifu anaginte'sanana, ana namamo'a krifufina ohenigeno, krifumo'a amnezankna hugahie.
Porque en vano se tenderá la red delante de los ojos de toda ave.
18 Anahu kna hu'za, vahe'mo'za ruvahe zamahe'naku hazanagi, zamagra'a zamahe nefrize.
Mas ellos a su sangre espían, y a sus almas asechan.
19 E'inahu kanteti'ma musufama fenoma erizamo'a, kahe frigahie.
Tales son las sendas de todo codicioso de codicia, la cual prenderá el alma de sus poseedores.
20 Knare antahintahizamo'a mago a'kna hu'neankino, kama vu'za e'za nehazafi oti'neno kezanetino, vahe atru hu'za nemanizafi ranke huno kezatino kea nehie.
La sabiduría clama de fuera: en las plazas da su voz:
21 Ana a'mo'a tusi kereso nehaza kamofo atuparegati kezatino, rankumapi ufre kafante mani'neno kea nehie.
En las encrucijadas de los murmullos de gente clama: en las entradas de las puertas de la ciudad dice sus razones:
22 Antahiza omane vahe'motma nama'a zupa musena hutma antahizantmi omane vahera manigahaze? Kiza zokago kema knare antahizanku'ma nehzazana, taganetma omanigahafi?
¿Hasta cuándo, o! simples, amaréis la simpleza, y los burladores desearán el burlar, y los insensatos aborrecerán la ciencia?
23 Nagrama i'oma hugantoa kema amage'ma antesanke'na, nagu'a neramina, knare antahi'zani'a rempi huramigahue.
Volvéos a mi reprensión: he aquí que yo os derramaré mi espíritu, y os haré saber mis palabras.
24 Hianagi kema nehugenka antahi nonaminka, kagrite etragote'za nehugenka antahi nonamine.
Por cuanto llamé, y no quisisteis: extendí mi mano, y no hubo quien escuchase:
25 Kavumro'ma negantogenka, keni'a nontahinka, osuo huazama nehanku,
Y desechasteis todo consejo mío, y no quisisteis mi reprensión:
26 ana nona'a kagrite'ma esia hazenkegura, kagiza regahue. Tusi'a hazenke zamo kazeri kagateresige'na, Nagra kagiza regahue.
También yo me reiré en vuestra calamidad; y me burlaré cuando os viniere lo que teméis.
27 Zahoko'mo hiaza huno hazenke zamo'ma tamazeri agaterenkeno, hankro zaho'mo hiaza huno tinko'mo refitege, hazenke'zamo ene kore'zamo tmagritera egahie.
Cuando viniere, como una destrucción, lo que teméis; y vuestra calamidad viniere como un torbellino: cuando viniere sobre vosotros tribulación y angustia:
28 Ana hanige'za zamagra zamazama hanugura kezatigahazanagi, nagra kenona huozamigahue. Zamagra nagrikura hakresnazanagi, onagegahaze.
Entonces me llamarán, y no responderé: buscarme han de mañana, y no me hallarán:
29 Na'ankure zamagra antahi'zama erizankura zamesra hunente'za, Ra Anumzamofona kore hunte zamagesa ontahi'naze.
Por cuanto aborrecieron la sabiduría; y no escogieron el temor de Jehová:
30 Nagrama zamavumro antoankea erinetre'za, zamazeri fatgo huankea amage onte'naze.
Ni quisieron mi consejo; y menospreciaron toda reprensión mía.
31 E'ina hu'negu zamagrama hu'nesaza zamuzmamofona raga'a nesageno, oku'ma hu'naku retroma hu'nesaza zamavu'zmavamofo nona'a havi miza erigahaze.
Comerán pues del fruto de su camino; y de sus consejos se hartarán.
32 Antahintahizmi omane vahe'mokizmia, neginagi zamavu'zmavamo zamahe nefrinkeno, knare hu'none hu'zama hanaza zamo, zamahe frigahie.
Porque el reposo de los ignorantes los matará; y la prosperidad de los insensatos los echará a perder.
33 Hianagi aza'o nagri kema antahisimo'a, hazenke e'ori knare huno nemanino, havizankura korora osu mani fru huno manigahie.
Mas el que me oyere, habitará confiadamente; y vivirá reposado de temor de mal.

< Mani'zanti Mofo Nanekee 1 >