Matiu 6
1 Vahe'mofo avure fatgo avu'ava nehanage'za kagezankura kva hiho, monafi mani'nea Neramafa'a mizana ontamigahie.
Προσέχετε δὲ τὴν δικαιοσύνην ὑμῶν μὴ ποιεῖν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων πρὸς τὸ θεαθῆναι αὐτοῖς· εἰ δὲ μήγε, μισθὸν οὐκ ἔχετε παρὰ τῷ Πατρὶ ὑμῶν τῷ ἐν τοῖς οὐρανοῖς.
2 Hanki kagrama zamunte omane vahe'ma zamaza hunka keonke'zama zamisunka, ufenkrafahu vahera huzmantege'za ufre'za ugota osiho, havige vahe'mo'za mono nompine (sinagog) kantegane nehaza knara osuo, e'ina hanankeno'a vahe'mo'za kagi erisaga hugahaze. Nagra tamage hu'na nermasmue, hago zamagra mizazmi'a eri'naze.
Ὅταν οὖν ποιῇς ἐλεημοσύνην, μὴ σαλπίσῃς ἔμπροσθέν σου, ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ ποιοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ ἐν ταῖς ῥύμαις, ὅπως δοξασθῶσιν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπέχουσιν τὸν μισθὸν αὐτῶν.
3 Hianagi zamunte omane vahe zamaza hanunka, atregeno hoga kazamo'a, tamaga kazamo'ma hania zana onkeno,
σοῦ δὲ ποιοῦντος ἐλεημοσύνην μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου,
4 e'ina hunka oku'a amigeno, oku'a me'negeno negea Negafa Anumzamo'a mizana kamigahie.
ὅπως ᾖ σου ἡ ἐλεημοσύνη ἐν τῷ κρυπτῷ· καὶ ὁ Πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι.
5 Nunamuma hunaku'ma hanuta, havige vahe'mo'za nehazankna osiho. Na'ankure zamagra mono nompi oti'za mani'ne'za, megi'a kampine oti'ne'za nunamu nehazage'za, vahe'mo'za negazazana osiho. Tamage hu'na Nagra neramasmue, zamagra ko mizazimia eri'naze.
Καὶ ὅταν προσεύχησθε, οὐκ ἔσεσθε ὡς οἱ ὑποκριταί· ὅτι φιλοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ ἐν ταῖς γωνίαις τῶν πλατειῶν ἑστῶτες προσεύχεσθαι, ὅπως φανῶσιν τοῖς ἀνθρώποις· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπέχουσιν τὸν μισθὸν αὐτῶν.
6 Hianagi tamagrama nunamu hunaku hanuta, nomofo agu'afi ufreta, kafa eri kiteta Neramafantega oku'a nunamu hiho. Hinkeno oku'aza negea Neramafa'a mizana tamigahie.
σὺ δὲ ὅταν προσεύχῃ, εἴσελθε εἰς τὸ ταμεῖόν σου καὶ κλείσας τὴν θύραν σου πρόσευξαι τῷ Πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ· καὶ ὁ Πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι.
7 Nunamuma hanuta, agu'agesa omne vahe'mo'za revahe revahe hu'za, megi'a vahe'mo'za (gentiles) hantgazankna kea osiho, na'ankure zamagrama antahi'zana, rama'a naneke nehusunkeno Anumzamo'a antahisie hu'za nehaze.
Προσευχόμενοι δὲ μὴ βατταλογήσητε ὥσπερ οἱ ἐθνικοί· δοκοῦσιν γὰρ ὅτι ἐν τῇ πολυλογίᾳ αὐτῶν εἰσακουσθήσονται.
8 E'i ana hu'negu zamagri knara osiho. Na'ankure antahi onkenageno atupa'ma hu'naza zana ko tamagri Neramafa'a antahi'ne.
μὴ οὖν ὁμοιωθῆτε αὐτοῖς· οἶδεν γὰρ ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὧν χρείαν ἔχετε πρὸ τοῦ ὑμᾶς αἰτῆσαι αὐτόν.
9 Amanahu kna hutma nunamuna hiho. Tagri Nafati'moka monafi mani'nane, Kagri Kagimo ruotage huno mesie.
οὕτως οὖν προσεύχεσθε ὑμεῖς Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς· Ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου·
10 Kagri mona kumara esie, Kagri kavesi'zana monafinka nehazankna huno, ama mopafi efore hanie.
ἐλθάτω ἡ βασιλεία σου· γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς·
11 Mago mago knare'ma nesuna ne'zana menina tamio.
Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον·
12 Kumitia atre'rantegeta, anahu kna huta kumi'ma hurante'namokizmi'a atre'zmanta maneno.
καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφήκαμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν·
13 Ana nehunka tatregeta rerahe'zampina uoframaneno. Hianagi hankromofo azampintira taza hunka tavro. [Na'ankure Kagri mona kumamo mevava hugahie. Tamage.]
καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ.
14 Hagi tamagrima kefoza hurmantesamokizmi kumi'zami atrezmante sageno'a, monare nemania Nafatimo'a, kumi'tamia eri atre ramantegahie.
Ἐὰν γὰρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος·
15 Hagi vahe'mokizmi kefozazimi atre ozmante snageno'a, monare nafatmimo'a, kefo zantamia atre oramantegahie.
ἐὰν δὲ μὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις, οὐδὲ ὁ Πατὴρ ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν.
16 Ne'zama a'o hanuta tavre vahe'mo'za nehaza knara hutma havi tamugosa osiho. Na'ankure e'inahu tamugosa nehanage'za, vahe'mo'za nege'za, ne'za a'o hu'naze hu'za hugahaze. Nagra tamage hu'na neramasmue, ko zamagra mizama'a eri'naze.
Ὅταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὡς οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί· ἀφανίζουσιν γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν ὅπως φανῶσιν τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπέχουσιν τὸν μισθὸν αὐτῶν.
17 Hianagi ne'zama a'o hanutma, tamasenire masavena nefretma, tamugosa sese hiho.
σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί σου τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι,
18 E'ina hanageno nezama a'oma hanaza zana vahe'mo'za onkeho. Hianagi tamagri Neramafa oku'a nemanimo kagegahie. Nehuno oku'a me'negeno negea Neramafa'a mizana tamagrira tamigahie.
ὅπως μὴ φανῇς τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων ἀλλὰ τῷ Πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυφαίῳ· καὶ ὁ Πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυφαίῳ ἀποδώσει σοι.
19 Ama mopafina knare'nare fenona eritru osiho, havi kafamo'ene, krogroheno erihaviza nehanigeno, kumza vahe'mo'za nona anafe hu'za kumza nesaze.
Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται διορύσσουσιν καὶ κλέπτουσιν·
20 Hianagi monafinka fenona havi kafamo'ene, krogro ohegeno, kumza vahe'mo'za nona tagana vaziza kumza ose fenotamina, tamagra eritru hiho.
θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ, ὅπου οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν·
21 Na'ankure fenonka'a me'nenirega, e'i anantega kagu'amo'a megahie.
ὅπου γάρ ἐστιν ὁ θησαυρός σου, ἐκεῖ ἔσται καὶ ἡ καρδία σου.
22 Kavurgamo'a kavufa'mofo rampe tavi me'ne, ana hu'neankino kavurgamo knare huno me'nenigeno'a, mika kavufamofona remsa hugantegahie.
Ὁ λύχνος τοῦ σώματός ἐστιν ὁ ὀφθαλμός. ἐὰν οὖν ᾖ ὁ ὀφθαλμός σου ἁπλοῦς, ὅλον τὸ σῶμά σου φωτεινὸν ἔσται·
23 Hianagi kavurgamo'ma haviza hanigeno'a, mika kavufa hanizamo refitegahie. Hianagi kagu'afi me'nea tavimo asu'ma hanigeno'a, tusi'a hani hugahie.
ἐὰν δὲ ὁ ὀφθαλμός σου πονηρὸς ᾖ, ὅλον τὸ σῶμά σου σκοτεινὸν ἔσται. εἰ οὖν τὸ φῶς τὸ ἐν σοὶ σκότος ἐστίν, τὸ σκότος πόσον.
24 Mago'mo'a tare kva netrentera eri'zana e'origahie. Na'ankure anamo'a mago'mofona avesra hunenteno, mago'mofona avesi nenteno, mago'mofonte amage nenteno, mago'mofona kefenkami atregahie. Kagra Anumzante'ene zagore'enena erizana eri otegahane.
Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν· ἢ γὰρ τὸν ἕνα μισήσει καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει, ἢ ἑνὸς ἀνθέξεται καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει· οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ μαμωνᾷ.
25 E'ina hu'negu, Nagra neramasmue, tamagrama manisnaza zankura tamagesa antahintahi hakare osuta, naza kavera negahune, igati tina negahune, kukena tavufarera na'a hugahune huta ontahiho. Anampina kavemo'a mani'zana agaterenefi, hipi kukenamo'a tavufa agatere'neo?
Διὰ τοῦτο λέγω ὑμῖν, μὴ μεριμνᾶτε τῇ ψυχῇ ὑμῶν τί φάγητε ἢ τί πίητε, μηδὲ τῷ σώματι ὑμῶν τί ἐνδύσησθε· οὐχὶ ἡ ψυχὴ πλεῖόν ἐστιν τῆς τροφῆς καὶ τὸ σῶμα τοῦ ἐνδύματος;
26 Namamo'ma hareno vano nehiana keho, zamagra hoza ante'za, kafiza, eri atru hu'za, kave ante'nompina nontazanagi, monare nemania Neramafa ne'zana nezamie. Namamo'za tamagrira tamagaterenafi? A'o.
ἐμβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ, ὅτι οὐ σπείρουσιν οὐδὲ θερίζουσιν οὐδὲ συνάγουσιν εἰς ἀποθήκας, καὶ ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος τρέφει αὐτά· οὐχ ὑμεῖς μᾶλλον διαφέρετε αὐτῶν;
27 Hagi mago tamimo'ma knare'zama huno mani'zanku'ma antahintahi hakarema hania zamo'a, asimu'a erizazara hugahio? A'o.
τίς δὲ ἐξ ὑμῶν μεριμνῶν δύναται προσθεῖναι ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ πῆχυν ἕνα;
28 Nahigetma kukena huzankura hakare antahintahia nehaze? Flauamo'a nankna huno nehagefi keho, zamagra eri'za e'oriza kukena trora nosaze.
καὶ περὶ ἐνδύματος τί μεριμνᾶτε; καταμάθετε τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ πῶς αὐξάνουσιν· οὐ κοπιῶσιν οὐδὲ νήθουσιν·
29 Ana hianagi Solomoni'a avasese'amo hu'nea knare nare kukena hu'neanagi, ami flauamofo avasese'amo'a agatere'ne.
λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι οὐδὲ Σολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων.
30 Hianagi Anumzamo'ma, amuma me'nea trazama kukenama huma ante'neana, menina me'neanagi vahe'mo'za okina tevefi eri kregahaze. Ana hu'negu tamagrira Anumzamo'a agatereno kukena hurmantegahie. Tamagra osi'a tamentinti'ne naga mani'naze.
εἰ δὲ τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ σήμερον ὄντα καὶ αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον ὁ Θεὸς οὕτως ἀμφιέννυσιν, οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς, ὀλιγόπιστοι;
31 Ana hu'nagu tamagra nanezane tine neneta nakukena hugahune hutma hakare antahintahi osiho.
μὴ οὖν μεριμνήσητε λέγοντες· Τί φάγωμεν; ἤ· Τί πίωμεν; ἤ· Τί περιβαλώμεθα;
32 Na'ankure mono ontahi vahe'mo'za, miko zankura nehakaze. Na'ankure monafi nemania Neramafa'a miko zankuma upama hu'nazana ko antahi'ne.
πάντα γὰρ ταῦτα τὰ ἔθνη ἐπιζητοῦσιν· οἶδεν γὰρ ὁ Πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρῄζετε τούτων ἁπάντων.
33 Hianagi kota zana, Anumzamofo kumaku'ene, fatgo avu'avazanku haketenkeno, ana maka'zana anazanke huno tamamigahie.
ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν.
34 E'i zanku oki fore hania zankura tamagesa hakare osiho. Na'ankure okizana atrenkeno, agra'a kva krino, mago knare'ma esia hazenkea, ana knazupage knaza megahie.
μὴ οὖν μεριμνήσητε εἰς τὴν αὔριον, ἡ γὰρ αὔριον μεριμνήσει ἑαυτῆς· ἀρκετὸν τῇ ἡμέρᾳ ἡ κακία αὐτῆς.
