< Matiu 5 >
1 Hagi Jisasi'ma hakare vea kevuma nezmageno'a, mago agonare mareri'ne. Anante'ma umanige'za, amage'ma nentaza disaipoli naga'mo'za Agrite e'naze.
Iyesus b́ shuuts shoydek't sha'iru ay asho b́ bek'tsok'on, guri abaats kesht beeb́dek'i, b́ danifwots b́maants t'iinbodek'i.
2 Anante Agra agafa huno rempi hunezamino, amanage hu'ne,
Hank'o et tnwere daniyo dek'b́twi.
3 Zamufama anterami'za avamupima manisaza vahe'mo'za, Anumzamofo asomura erigahaze. Na'ankure mona kumara zamagri kumare.
«Dari mengstu bok b́wottsotse, Ik'ats te'eyirwots derekne.
4 Zamasu zampi mani'ne'samokizmia, Anumzamo'a asomu huzmantegahie. Na'ankure Agra zamazeri fru hugahie.
Ik'o boon b́ k'up'shitwotse, shiyanirwots derekne.
5 Akohe'za nemanimokizmia Anumzamo'a asomu huzmantegahie. Na'ankure maka mopa zamisige'za erigahaze.
Sheeng ashuwots datso bo naatetwotse derekne.
6 Fatgo avu'avaku zamaganeteno, tinku zamesiaza nehazamokizmia Anumzamo'a asomu huzmantegahie. Na'ankure Agra zamagrira knare huzmantegahie.
Kááw keewo k'ak'irwotsnat shashwirwots, boworitwootse derekne.
7 Vaheku'ma zamasunku hunezmantamokizmia Anumzamo'a asunku huzmantegahie. Na'ankure Anumzamo'a asuntgi zamantegahie.
Bosh maac'o k'ewetwosh maac' nefitwots derekne.
8 Zamagu'amo'ma agru hu'nesamo'za, Asomu erigahaze. Na'ankure zamagra Anumzana kegahaze.
Nib s'ayin detstswots Ik'o bobek'etwotse derekno.
9 Ha'ma erifru nehazamo'za, asomu erigahaze. Na'ankure zamagrikura Anumzamofo mofavre hugahaze.
Ash ashi dagotse manonat jeenon woshitwots, Ik'i nana'uwotsiye eteetwotse derekne.
10 Knare zamavuzmama nehanage'za hafra huzmantesamo'za, asomura erigahaze. Na'ankure mona kumamo'a zamagri'za segahie.
Kááw keewosh gisheyirwots Ik'i mengstu bok bwottsotse Derekne.
11 Vahe'mo'ma huhaviza huneramanteno, kanonkeve neramino, maka hankromofo nanekea havige huno hugofi neramanteno, Nagriteku huno havigema huramantesimota, asomu erigahagahaze.
«T jangosha err ashaashwots itn boc'ashor bogiishor, kooton it shúútso bot'afiwor derek itne.
12 Kaninkaha hutma muse hiho, na'ankure avamutami'mofo fenozana rama'a monafinka me'ne. Na'ankure korapara kasnampa vahera anahukna hu'za zamahe'naze.
Dari mengstotse it daatsit k'awntso een b́wottsotse gene'ore, ayide gene'ore. Itiyere shin teshts nebiyiwotsi mank'o gishewo boats betsrne.»
13 Tamagra ama'na mopare hage mani'naze. Hianagi ana hagemo'ma haga'ama omanesigeno'a, inanknahu huno hage'a ete erigahie? E'i mago knare'za hugara osiankino, atresnage'za vahe'mo'za zamagareti rehaviza hutregahaze.
Manats dabt Iyesus hank'owa bíet, «It datsatsi beerok'o itne, ernmó beero b́shaawo b́ t'ut'etka wotiyal b́shaawo aak'alrniya aaniy daatso b́faliti? Úromaants juweyar ashon net'eyoniyere okoon shinomaants egoshor woteratse.
14 Tamagra ama mopamofo tavi mani'naze. Mago rankumamo agonare me'nesia rankumamo'a fra okigahie.
Itiye datsansh sháán itne, guri abaats ageets kitu ááshosh falratsane.
15 Vahe'mo'za ramu tavi rekru hu'za baketifina nontaze. Tavi ante azotare hantintenageno remasa nompina nehie.
Ashuwots c'eesho c'eeshde'er mootse fa'a ash jamwotssh b́sháánitwok'o girgijiyatsa bogedfoni bako oosh shirots dashan geraknee.
16 Anahu kante tavika'a atregeno, vahe'mokizmirera remsa hanige'za, knare kavu kvara nege'za, monafi mani'nea Negafana ra agi amigahaze.
Mank'o ashuwots it sheeng fino be'ear it nih darotstso bo mangiytwok'o, it sháánonwere ash jami shinatse shááne.»
17 Tamagra kasegene, kasnampa vahe ke eri atreku e'ne hutma Nagrikura osiho. Nagra kasegene kasnampa ke eri atrenaku ome'noanki, eri knare hunaku e'noe.
Aaninwere Iyesus hank'o bíet, «Muse nemonat nebiyiwots danits dano gakosh twatsok'o itsh bíarerawok'owa, taaye bos'eentwok'o woshoshe t weyi bako gákosh waratse.
18 Nagra tamagerafa hu'na neramasmue, monane mopane vaga'oreno me'nena, mago onensa avoma kasegefi me'nea zamo'a vagaore me'nenkeno, hakare zamo'a efore hugahie.
Ariko itsh keewirwe, daronat datson bobeshefetsosh nem jamo s'eenetwe bako nemotse fidel múk'na'a iku wee k'op'u t'afratsane.
19 Hagi iza'o ana kasegefinti mago rufutagino, rumofo rempi humino, ana hiho hanuno'a, agra ositfa mona kumapina manigahie. Hianagi mago vahe'mo'ma Anumzamofo kasegema amage nenteno, rempi vahe huzmisuno'a, mona kumapina henka ra agine vahe manigahie.
Mansha tzazi múkna'anotsitse dab iku gaketwonat k'osh ashuwotswor bogaketwok'o boon danit asho dari mengstotse múk'ee b́wotitiye. Ernmó t tzazi jamanotsi s'eentsosh, k'oshwotswere bo s'eentsitwok'o boon danit asho dari mengstotse een wotitwe.
20 Na'ankure Nagra neramasmue, tamagri tamavu'tamavamo'ma fatgo huno kasegere ugagota hu'naza vahe'mofone, Farisi vahe'mokizmima, zamagatema oresiana, tamagra mona kumapina ovugahaze.
Manshe kááw it woto nem danifwotsenat ferisawino eteefwotskoniyere bogo b́k'azal b́jamon dari mengstots it kindrawok'o itsh keewirwe.
21 Tamagra ko antahi'naze, tamagehe'ima zamasmi'naza kea, Kagra mago vahera ahe ofrio, hagi iza'o vahe'ma ahe frisimo'a, keagare otigahie hu'ne.
«Yoots dúr teshts ashuwotssh eteetso shishrte, manwere ‹úd'k'aye, ash úd'tsats angshetwe› eteeke.
22 Hianagi Nagra anage nehue, iza'o nefuma rimpa kna huntesimo'a, agra keagare otigahie. Aza'o mago nefuma huhaviza hunte'simofona, avare'za kanisolo kva vahete (Sanhedrin) vugahaze. Hagi iza'o neginagi ke nehie huno hanimofona, tusi'a tevefi avare tregahaze. (Geenna )
Taamó itsh keewirwe, bíeshwi fayitw jamats angsha angsheti, ando bí'eshush, ‹Nee woterawani!› err c'ashetwo angshirwots shinatse bíats angsheti, ‹Dartsani› err c'ashetu jamo gahanem tawotsa b́kinditwok'o bíats angsheti. (Geenna )
23 E'ina hu'negu, kagrama ofa ka'a erinka kre sramanavu itare'ma esunka, negafu'ma rimpa hegante nenia zanku antahisunka,
Eshe nee n wosho gizi wosh t'intseyiru t'arp'ezok Ik'osh n door, niyats iirts eshwo b́ beewo n gawitka wotiyal,
24 ana kresramana vu itare ofa ka'a atrenka ete vunka, kotazana ana negafu'ene ome kasunke hutenka, henka ofaka'a eme amio.
n wosho gizi wosh t'intsiru tarap'ezmanok gerk'rar, amr shini n eeshunton manewe, maniyere okoon aanar n wosho t'intswe.
25 Hagi mago'mo naneke hugantenaku hanimofona karanka nevutna ame'ama hunka rimpa eri fru huo, aru kagrira kavreno ke refakohu vahete vanigeno, anante ke refakohu ne'mo'a kavreno kina kva ne'te vanigeno, hagi kagrira kasaga huno kina nompi katre'zanku, ana huo.
N balngaro neen s'amire angishi moo maants b́ damfere weerindatse káári n balangaronton ik wotowe. Man woto b́k'zal n nbalangaro danyosh, danyonwere polisosh, polisonu beshde'er b́ ime tipi moots n kinditi.
26 Tamage hu'na kagrira negasamue, kagra anampintira atioramitfa hugahane, hagi agima ahegantesiama'a mizase varesunka henka kina nompintira atiramigahane.
Aroniye neesh ti keewiri, niyats angshets santimi tebu day ni'ishfetsosh b́ jamon manitse keyatsne.»
27 Tamagra antahi'naze amanagema hu'nea kea, Tamagra ru vene, a'ene monko'zana osugahaze hu'ne.
Manats dabt Iyesus hank'owa bíet, «Wido amk'aye!» eteetsok'o shishrte.
28 Hianagi Nagra neramasmue, aza'o mago a' negeno kesane hanimo'a, hago ana a'ene monko'za agu'afina hu'ne.
Taamó itsh keewirwe, «Máátso s'iilt tewnts jamo, manoor b́ nibotse binton k'eeree» etre.
29 Tamaga kavurgamo kazeri kumipi katre'na, eri tagitinka mate vuo, na'ankure ru maka kavufa tevefi (hell) vu'zankura, mago kvufamo fanane hani'ana, knare hugahie. (Geenna )
N k'ani ááwo morro nfinitwok'o neen b́woshitka wotiyal, kishde juk'rowe! niats jamó gahanemits b́ juwewoniyere níatsatse ikoko nt'ut'o neesh k'anefe. (Geenna )
30 Kazantmaga'amo kumipi kavrentena, taga hunka matevu atro. Ru mika kavufamo tevefi vu'zankura mago kavufa atresanana, e'i knare'za hugahie. (Geenna )
N k'ani kisho morro n finitwok'o b́ k'aliyal, k'ut'de juk'rowe, niats jamo gahanemits b́ juwewoniyere niatsotse ikoku n t'ut'o k'anefe neesha. (Geenna )
31 Korapara anage huno avona krente'ne, Iza'o a' ama huntenaku hanuno'a, a' atre avonkre amino hu'ne.
«B́ máátsu fakshitu jamo bin b́fakshtsok'o kitsit frmo bish ímee» etre.
32 Ana hanigeno Nagra anage tamagrikura nehue, mago vahe'mo a' a'mo monko'za osu'nenigeno atre'siana, ana ne'mo'a ana ara huntesigeno monko'zana hugahie. Hanigeno iza'o, vemo'ma atre'nesia a'ma erisia ne'mo'a, monko'za hugahie.
Taamó «Widi jangon b́wotiyala bako, b́ máátsu fakshitu jamo widets bwotitwk'owa bin b́woshiti, fakshetsu deke'etu jamonwere widetsiye b́wotiti.»
33 Mago'ene tamagra korapama, tamagehe'ima zamasmi'nea kea antahi'naze, Huvempa kea ha'ontagigahane. Hianagi Ra Anumzantera huvempa hu'nana kea eri knare huo hu'ne.
Ando shin ashuwotssh, «Kooton taark'ayere, ernmó it taaro doonzosh s'eentswere» eteetsonowere shishrte.
34 Hianagi Nagra anage hu'na neramasmue, mona kumaku hunteta huvempa osiho, na'ankure Anumzamo nemania tra'e,
Taamó, «B́jamonor taark'ayere» etirwe itsha. Daronwere Ik'i beyoki joor b́wottsotse, daronor b́wotiyal,
35 mopa'mofonku hunteta huvempa osiho, na'ankure Agra agia nentea trare, hifi Jerusalegura osiho, na'ankure tusi'a kinimofo rankumare hu'ne. (Ais 66:1-2)
Datsunwere doonzo tufi need'oko bwottsotse datsonor taark'ayere, nugus eeno kitu bwottsotse Iyerusalemno taark'ayere,
36 Kagra kasenire huntenka huvempa osuo, na'ankure kagra mago kazokara eri efeke osuge, haninkera osugahane.
N took s'iirotse ikunor dab nas'o wosho wee aak' wosho nfalrawotse ntookonor b́wotiyal taark'aye.
37 Hianagi kema hananana, izo hanunka, izo huo, i'oma hnunka i'o huo, mago'a amana kema agatereno hanuno'a, hankro'mofontegati eanke hugahie.
Mansh it noon keew keewon «Ee» it etal «Ee» et wotowa wee «Iya'a» it etal «Iya'a» et wotowa bako maniyere beshtso shed'anikee.
38 Tamagra anagema hu'nea kea antahi'naze, Avu rupro hanimofona, agri enena avu rupro huo. Ave rutafri simofona, agri enena ave rutafrio hu'ne.
« ‹Ááwi shegro ááwa, gáshi shegro gásha› eteetsok'o shishrte.
39 Hianagi mago'ene anage hu'na neramasmue, haviza huramante simofona, azeri havizana osiho. Hianagi iza'o tamaga kaziga kameragente'ma kahena, rukrehe hugeno, mago kaziga kameragente kaheno.
Taamó hank'o etirwe itsha, gond itats finiru ashuwotsats weero wersh k'ayere. Ernmó nk'ani malalo jabitwosh ngiri malalo ananshde ime.
40 Mago'mo'ma sioti ka'agu namio hanigenka, anakre kuka'ane amio.
Ash iko nkito dek'osh geeyar niyatse b́moshal, n kotiyonor b́dek'etwok'o bísh k'ayk'rowe.
41 Iza'o kagri'ma tutu huno fenoni'a erinka, mago kilo mita vuo hanigenka, eriagaterenka tare kilo mita vuo.
Ash iko ‹Taanton kuro kurde ik kilo metrok'o amee, › err neen b́shefiyal, nemon kuro kurde git kilometro bínton amee.
42 Mago zanku kantahige simofona amne amio, erite'na kamisue huno kantahigena, i'o osuo.
Niyoke k'onitwosh ime, niyoke gushosh geyirwosh k'aze etk'aye.»
43 Tamagra antahi'nageno korapara anage hu'naze, Kagri tava'onte mani'nemofona kavesintetfa nehunka, ha' vahe ka'a krimpa hento hu'ne.
Manats dabt Iyesus hank'owa bí'eti, « ‹N giyo shune, n balngaro shid'ee› eteetsok'o shishrte.
44 Hianagi Nagra anage hu'na neramasmue, ha' vahetmia zamesizmantetfa nehuta, tamahesia vahera nunamu huzmanteho.
Taa it balngarwotsi shunere, iti gishirwotssh Ik'o k'onwere» etirwe.
45 E'inama hanuta monafi nemania Nafatamimofo mofavre manigahaze. Agra zagegu higeno, zagea knare vahete ene, havi vahetera neregeno, fatgo vahete'ene, fatgo osu vahete enena kora atregeno nerie.
Han it k'aliyal, darotse fa'o it nihsh nana'úwotsi wotitute. Bíye gondwotsnat sheengwotssh aawo kishirwee, mank'o kááwwotsnat k'uurwotssh bí awsho butsirwee.
46 Na'ankure tamavesima antenia vahe'ma, tamavesi zamantenuta na'a mizama'a erigahaze? Tagra antahi'none, takesi zagoma eri vahe'mo'za anahu knara nehaze.
Iti shunir ashuwots s'uzi it shunal eeg k'awntse it detsi? Morretswots mank'o k'alirunoshna
47 Tamagrama nermafunke'za zamazeri so'e hanazana, na'a mago'a zana hugahaze? Megi'a vahe'mo'za zamagranena anahu kna nehaze.
It eshwots s'uzi jamo it aatitka wotiyal eshe aawne bogo it finirwoni? Ik' ash woterawotswor mank'o k'alirunoshna?
48 E'ina hu'negu tamagra monafi neramafa'ma fatgo huno agru hu'nea kna hutma fatgo hutma agru hiho huno zamasmi'ne.
Eshe daritstso it nih s'een b́wottsok'o itwere s'eenwotsi wotoore.