< Matiu 15 >
1 Anante mago'a Farisi vahe'ene kasegere ugagota hu'naza vahe'mo'za Jerusaleti, Jisasinte e'za anage hu'za asmi'naze.
Na rĩrĩ, thuutha ũcio Afarisai amwe na arutani a watho magĩũka kũrĩ Jesũ moimĩte Jerusalemu, makĩmũũria atĩrĩ,
2 Na'a hige'za kamage nentaza disaipol naga'mo'za tagehe'i avu'ava zana ruhanentagize? Na'ankure zamazana sese osu ne'zana ne'naze.
“Nĩ kĩĩ gĩtũmaga arutwo aku mathũkie kĩrĩra gĩa athuuri? Matiĩthambaga moko rĩrĩa mekũrĩa irio!”
3 Jisasi'a ana ke nona'a, amanage huno zamasmi'ne, Nahigeta tamagra tamagehe'i avu'ava avriri zankuke nehutma, Anumzamofo kasegea rufunetagize?
Nake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “Na inyuĩ mũthũkagia watho wa Ngai nĩ ũndũ wa irĩra cianyu nĩkĩ?
4 Na'ankure, Anumzamo'a anage hu'ne, Negafane, negrera ke amage antenka zanagi erisaga huo, iza'o nererano, nefano huhaviza huntesimofona ahe friho hu'ne.
Nĩgũkorwo Ngai oigire atĩrĩ, ‘Tĩĩa thoguo na nyũkwa’ na ‘Mũndũ wa kũruma ithe kana nyina no nginya ooragwo.’
5 Hianagi tamagra anage nehaze, iza'o nererano nefanku huno, kazahu'za ante'noa zana Anumzamofo ami'none haniana,
No inyuĩ muugaga atĩ mũndũ angĩĩra ithe kana nyina atĩrĩ, ‘Ũteithio ũrĩa ingĩagũteithia naguo, nĩ kĩheo kĩamũrĩre Ngai,’
6 agra nererano nefana antahi omino amagera nonte. Hagi anama nehutma Anumzamofo kea, nermageho avu'avakuke nehutma retufe netraze.
mũndũ ũcio ndarĩ bata wa ‘gũtĩĩa ithe’ naguo. Nĩ ũndũ ũcio mũgagĩtua kiugo kĩa Ngai gĩa tũhũ nĩ ũndũ wa kĩrĩra kĩanyu.
7 Tamagra tavre vahere, Aisaia'ma kasnampa kema hunte'neana tamagriku tamage hu'ne,
Inyuĩ hinga ici! Isaia nĩamenyete wega hĩndĩ ĩrĩa aarathire ũhoro wanyu, akiuga atĩrĩ:
8 Ama vahe'mo'za amega zamagiteti Nagia erisaga nehaze. Hianagi nagritetira zamagu'amo'a afete'are me'ne
“‘Andũ aya maaheaga gĩtĩĩo na mĩromo, no ngoro ciao irĩ kũraya na niĩ.
9 Hianagi nena'a omne mono hunenante'za, rempima hazana vahe'mofo keage nehaze. (Ais 29:13.)
Nao maahooyaga o tũhũ; morutani marĩa marutanaga no mawatho ma andũ.’”
10 Jisasi'a vahe kevu kehutru huteno anage hu'ne, Antahi ankeretma antahi ama hiho.
Nake Jesũ agĩĩta kĩrĩndĩ kĩu gĩũke harĩ we, agĩkĩĩra atĩrĩ, “Thikĩrĩriai na mũtaũkĩrwo.
11 Vahe'mo'za zamagipima nazazamo'a zamazeri haviza nosie. Hianagi zamagipinti'ma atiramia zamo zamagu'a zamazeri haviza nehie.
Kĩrĩa gĩtoonyaga na kanua ka mũndũ ti kĩo ‘kĩmũthaahagia’, no kĩrĩa kiumaga kanua gake nĩkĩo ‘kĩmũthaahagia.’”
12 Anante amage nentaza disaipol naga'mo'za e'za, anage hu'za asmi'naze, Farisi vahe'mo'za kema hana antahite'za zmarimpama ahegante'nazana Kagra antahi'nano?
Na hĩndĩ ĩyo arutwo ake magĩthiĩ harĩ we, makĩmũũria atĩrĩ, “Nĩũĩ atĩ Afarisai nĩmararakarire rĩrĩa maraiguire ũhoro ũcio?”
13 Hianagi Jisasi'a kenona'a amanage huno zamasmi'ne, maka'zama Nagri Nenfama onkri'neana, mika zanefi tregahie.
Nake akĩmacookeria atĩrĩ, “Mũmera o wothe ũtaahandĩtwo nĩ Baba ũrĩa ũrĩ igũrũ nĩũkamunywo na mĩri.
14 Zamatrenke'za zamu suhu kva vahe'mo'za, zamusuhu vahera kana zameri'za viho. Na'ankure zamavu suhu vahe'mo'za, zamavu suhu vahera kana zameri'za vanazana, taregamoke kerifi uramigaha'e.
Tiganai nao; acio nĩ atongoria atumumu. Mũtumumu angĩtongoria mũtumumu ũngĩ, eerĩ no kũgũa mangĩgũa irima.”
15 Hianagi Pita'a amanage huno hu'ne, ana fronka kemofo agafa'a eriama hugeta antahi maneno higeno,
Nake Petero akiuga atĩrĩ, “Tũtaũrĩre ngerekano ĩyo.”
16 Jisasi'a amanage huno hu'ne, Tamagranena antahi so'e osu'neta nehazafi?
Nake Jesũ akĩmooria atĩrĩ, “O na inyuĩ mũtirĩ mũrataũkĩrwo o na rĩu?
17 Tamagipima nageno tamarimpafi uneramigeta arifama neraza'zana ontahi'nazo?
Kaĩ mũtooĩ atĩ kĩndũ kĩrĩa gĩtoonyaga na kanua gĩthiiaga nda, gĩgacooka gĩkoima mwĩrĩ?
18 Hianagi agipinti atiramia zamo'a agu'afinti neankino, azeri haviza nehie.
No maũndũ marĩa moimaga kanua moimaga ngoro-inĩ, na nĩmo ‘mathaahagia’ mũndũ.
19 Na'ankure agu'afinti havi antahintahizane, vahe ahe fri'zane, monko'zane, arave osu'neno monko'za hu'zane, kumzafa sezane, havigegu eri tamage hu'zama, knare vahe'mofo huhaviza hunte'zana ne-e.
Nĩ ũndũ ngoro-inĩ nĩkuo kuumaga meciiria mooru, na ũragani, na ũtharia, na ũhũũri maraya, na ũici, na kũiganĩrĩra igenyo, na njambanio.
20 Ama'na zantamimo vahera zamazeri haviza nehie. Hianagi azama sese osu'neno ne'za nezamo'a, vahera azeri havizana nosie.
Macio nĩmo maũndũ marĩa ‘mathaahagia’ mũndũ; no kũrĩa irio na moko matarĩ mathambie matingĩtũma mũndũ agĩe na ‘thaahu’.”
21 Anantetira Jisasi'a ana kumara atreno, Tairine Saitoni kumate vigeno,
Ningĩ Jesũ akiuma kũu, agĩthiĩ ndeere-inĩ cia Turo na Sidoni.
22 mago Kenani a' ana kaziga nemania a'mo eno ranke huno kezatino, kasunku hunanto Ramoka, Deviti nemofoga, mofanimofona havi hankro'mo agu'afi fre'negeno tusi haviza hu'ne.
Mũndũ-wa-nja Mũkaanani woimĩte gũkuhĩ na kũu agĩũka kũrĩ we, akĩmũkayagĩra, akiugaga atĩrĩ, “Mwathani, Mũrũ wa Daudi, njiguĩra tha! Mũirĩtu wakwa nĩarathĩĩnio mũno nĩ ndaimono.”
23 Hianagi Jisasi'a ana a'mofo kenona osu'ne. Agri amage nentaza disaipol naga'mo'za e'za anage hu'za asami'naze. Muse hugantonanki huntegeno vino, na'ankure agra tusi kereso nehianki huntegeno vino.
No Jesũ ndarĩ ũndũ o na ũmwe oigire. Nĩ ũndũ ũcio arutwo ake magĩthiĩ kũrĩ we makĩmũringĩrĩria, makĩmwĩra atĩrĩ, “Mwĩre athiĩ, tondũ nĩaratũrũmĩrĩra agĩkayaga.”
24 Hianagi Agra amanage huno kea hu'ne, Nagri'ma hunante'neana Israel vahe'ma fanane hu'naza sipisipiguke huno hunante'ne.
Nake Jesũ agĩcookia atĩrĩ, “Ndaatũmirwo o kũrĩ ngʼondu cia nyũmba ya Isiraeli iria ciũrĩte tu.”
25 Hianagi ana a'mo'a eno Jisasi avuga kepri huno amanage hu'ne, Ramoka Kagra naza huo!
Nake mũndũ-wa-nja ũcio agĩũka, akĩmũturĩria ndu, akĩmwĩra atĩrĩ, “Mwathani, ndeithia!”
26 Higeno Agra ana kenona anage hu'ne, Mofavre bretima eri'na matevu'na kraramimofo ami'zamo'a knarera osu'ne.
Nake Jesũ agĩcookia atĩrĩ, “Gũtiagĩrĩire kuoya mũgate wa ciana ũikĩrie ngui.”
27 Hu'neanagi ana a'mo'a anage hu'ne, izo Ramoka, hianagi ana kramoza razmimofo itareti ankra heramiama'a nenaze.
Nake mũndũ-wa-nja ũcio akiuga atĩrĩ, “Ĩĩ nĩguo Mwathani; no o na ngui nĩirĩĩaga rũitĩki rũrĩa rũgũaga kuuma metha-inĩ ya mwene cio.”
28 Anante Jisasi ana a'kura anage huno asmi'ne, A'moka, Kagri kamentintimo'a ra krefahie, kagrima kavesinia kante anazana fore hugahie. Higeno, ame huno ana mofa'amofo krimo'a atrente'ne.
Nake Jesũ akĩmũcookeria atĩrĩ, “Mũtumia ũyũ, wĩtĩkio waku nĩ mũnene! Ihooya rĩaku nĩrĩahingio.” Nake mwarĩ akĩhonio ithaa o rĩu.
29 Hagi ana kuma atreno Jisasi'a Galili tinkenarega vuno, agonarega umrerino anantega umani'ne.
Jesũ akiuma kũu, agĩthiĩ agereire hũgũrũrũ-inĩ cia iria rĩa Galili, agĩcooka akĩambata kĩrĩma-inĩ, agĩikara thĩ.
30 Rama'a vahe'mo'za anantega Agrite ne-eza, zamagia zamaza sti'nea vahe'ene, zamagia haviza hu'nea vahe'ene, zamu suhu'nea vahe'ene, zamazama haviza hu'nea vahe'ene, zamagefuna atupa hu'nea vahe'ene, mago'a ruga'a vahe'ene zamare'za Jisasi agafi eme zmantageno zamazeri so'e hu'ne.
Nakĩo kĩrĩndĩ kĩnene gĩgĩũka kũrĩ we, gĩkĩmũrehera andũ arĩa maathuaga, na atumumu, na arĩa maarĩ onju na arĩa mataaragia, na angĩ aingĩ, makĩmaiga magũrũ-inĩ make; nake akĩmahonia.
31 Tusi'a zmanogu nehu'za antri hu'naze. Kageno agefuna atupahu vahe'mo ke nehigeno, zamaza haviza hu'nea vahe'mo'za knare nehazageno, agia havizahu vahe'mo otino nevigeno, zamavu asuhu vahe'mo'za zamavua negage'za, Israeli vahe'mokizmi Anumzamofo agi zamagra ahentesga hu'naze.
Nao andũ makĩgega rĩrĩa moonire arĩa mataaragia makĩaria, na arĩa onju mahonetio, na arĩa maathuaga magĩĩtwara, na atumumu makĩona. Nao makĩgooca Ngai wa Isiraeli.
32 Jisasi'a amage nentaza disaipol naga'a ke huno anage huno zamasmi'ne, Nagra ama vahetaminkura nasunku huzmantoe, na'ankure zamagra tagufa kna Nagranena mani'nageno nezama nesazazana omne'ne. Nagrama huzmantesuge'za zamaga ene vuzankura navenosie. Na'ankure kantega nevu'za zamavu evu evu hanige'za traka ome hugahaze.
Nake Jesũ agĩĩta arutwo ake moke harĩ we, akĩmeera atĩrĩ, “Nĩndĩraiguĩra andũ aya tha tondũ makoretwo hamwe na niĩ mĩthenya ĩtatũ, na matirĩ na kĩndũ gĩa kũrĩa. Ndikwenda mathiĩ marĩ ahũtu, tondũ maahota kũringĩkĩra njĩra.”
33 Amage'ma nentaza disaipol naga'mo'za anage hu'za Agriku hu'naze, Inantegati rama'a bretia erita ama tusi vahe krerfa zmisunke'za, ama vahe omani kokampina erignare hugahaze?
Nao arutwo ake magĩcookia atĩrĩ, “Tũngĩruta kũ mĩgate ya kũhũũnia kĩrĩndĩ ta gĩkĩ, gũkũ werũ-inĩ?”
34 Jisasi'a anage huno zamasmi'ne, Nama'a breti tamagra eri'naze? Hige'za zamagra anage hu'naze, 7ni'a bretigi, mago'a osi nozamerame.
Nake Jesũ akĩmooria, atĩrĩ, “Mũrĩ na mĩgate ĩigana?” Nao makĩmũcookeria atĩrĩ, “Tũrĩ na mĩgate mũgwanja, na tũthamaki tũnini tũtarĩ tũingĩ.”
35 Ana huteno vea kevua huzmantege'za mopafi mani'naze.
Nake akĩĩra kĩrĩndĩ kĩu gĩikare thĩ.
36 Manitageno ana 7ni'a bretine noza'ene erino Anumza'mofo susu hunteteno, tmanasino amage nentaza disaipol naga'a zamige'za eri'za ana vea kevu zami'naze.
Agĩcooka akĩoya mĩgate ĩyo mũgwanja na tũthamaki tũu, na aarĩkia gũcookia ngaatho-rĩ, akĩmĩenyũranga, akĩmĩnengera arutwo nao makĩhe andũ.
37 Ana hige'za maka vahe'mo'za ana neza nazageno zamu hutege'za, atrazama'a eri atru hu'za 7ni'a ekaeka kupi eri avite'naze.
Othe makĩrĩa makĩhũũna. Thuutha ũcio arutwo makĩũngania cienyũ iria ciatigarĩte makĩiyũria ciondo mũgwanja.
38 Hagi ana nezama ne'nazana 4tauseni'a vene'ne nazamo'za ne'naze. Anampina a'nene, mofavre'ramina ohampri'naze.
Mũigana wa andũ arĩa maarĩire maarĩ andũ ngiri inya, andũ-a-nja na ciana matatarĩtwo.
39 Hagi ananteti Jisasi'a, ana tusi'a vea kevu huzmantege'za nozimirega vu'za e'za nehazageno, votifi marerino Magadani kaziga vu'ne.
Jesũ aarĩkia kuugĩra kĩrĩndĩ ũhoro, agĩtoonya gatarũ, agĩthiĩ mwena wa Magadani.