< Ruku 9 >

1 Hagi Jisasi'ma 12fu'a amage'ma nentaza disaipol naga'a ke hutruma huteno maka havi avamu'ene krinema eritresaza hanavene hihamune zami'ne.
Jesús reunió a sus doce discípulos. Y les dio poder y autoridad sobre todos los demonios, y el poder para sanar enfermedades.
2 Hanki Anumzamofo Kumamofonku huama nehu'za, kri vahe zamazeri knamarehogu huzmante'ne.
Entonces los envió para que proclamaran el reino de Dios y para que sanaran a los enfermos.
3 Agra anage huno zamasami'ne, Mago zantfane hutma erineta oviho. Azompafi kupi bretifi zagofi tare kukena erinetma oviho.
“No lleven nada para el viaje”, les dijo. “No lleven bastón, no lleven bolsas, no lleven pan, no lleven dinero, ni siquiera ropa adicional.
4 Mago kumate'ma vutma mago nompima umrerinutma, ana nonte manineta, atreta vunakuma hanutma, atretma rankumara viho.
Cualquier casa en la que entren, quédense allí, y cuando deban irse, váyanse de allí.
5 Inaregama vanagenoma vahe'mo'za ontamaresnageta, ana kumateti atreta vukuma hanuta, tamagiareti kugusopa rupopo hunetretma vinkeno, ana avu'avazama hanaza zamo'a hazenkefi manize hugahie.
Si la gente se niega a aceptarlos, sacudan el polvo de sus pies cuando abandonen la ciudad como una advertencia contra ellos”.
6 Hanki anage'ma hutege'za, atre'za kumatamimpi vu'za eza nehu'za, Knare Musenke huama nehu'za, hakare kaziga kri vahera zamazeri knamare'naze.
Entonces ellos partieron y se fueron a las aldeas, anunciando la buena noticia y sanando por dondequiera que iban.
7 Ana knafina Heroti'a rankva ne'mo, ana makazama fore hu'nea zamofo agenke'a nentahino, antahintahi hakare hu'ne. Na'ankure mago'a vahe'mo'za mono ti frezamante Joni frinefinti oti'ne nehazageno,
Herodes el tetrarca había oído sobre todas las cosas que estaban pasando, y estaba muy perplejo. Algunos decían que Juan se había levantado de entre los muertos;
8 mago'amo'za Elaija efore hie nehazageno, mago'amo'za mago korapa kasnampa ne' fri'nefinti oti'ne hu'naze.
otros decían que había aparecido Elías; y también había otros que decían que uno de los antiguos profetas había vuelto a vivir.
9 Heroti'a anage hu'ne, nagra Jonina ko agena akafri'noanagi, iza e'inahuzana nehige'na agenke'a nentahue? Anage nehuno, Herotia Jisasina kenaku hu'ne.
Herodes dijo: “No hay duda de que yo decapité a Juan. ¿Quién es este hombre, entonces? Estoy oyendo todas estas cosas de él”. Y Herodes trataba de buscar una manera de conocer a Jesús.
10 Aposolo naga'mo'za vu'nazaregati ete ehanatiza, eri'zama eri'naza zamofonkea mika Jisasina eme asami vagare'naze. Anante zamagrike zamavarege'za anampinti atre'za Betsaide nehaza kumate vu'naze.
Cuando los apóstoles regresaron, le informaron a Jesús lo que habían hecho. Entonces él se fue con ellos y se dirigieron a una ciudad llamada Betsaida.
11 Hianagi tusi'a vahe krerfamo'za Jisasi'ma vu'ne kema nentahiza avaririza vu'naze. Agra muse huno nezamavareno, Anumzamofo kumamofo ke huama huno nezmasamino, krizmima eri atrenogu'ma zamesi'nea vahe'mokizmi kria zamazeri knamare'ne.
Sin embargo, las multitudes lo encontraron cuando se iba y lo siguieron. Él los recibió y les explicó el reino de Dios, y sanó a todos los que necesitaban ser sanados.
12 Hanki kinagaseno hanima hu'za hiazanku, 12fu'a disaipol naga'mo'za e'za Jisasina anage hu'za eme asami'naze. Ama vahe krefa huzmantege'za tva'onte kuma tamimpina vu'za e'za hu'za mase nonku'ene, ne'za zimigu'ene ome hakreho. Na'ankure vahe omani kokampi mani'none.
Siendo más tarde ese día, los doce discípulos vinieron donde él estaba y le dijeron: “Debes despedir ahora a la multitud para que puedan ir a las aldeas y encuentren un lugar donde quedarse y alimento para comer, pues estamos alejados de todo aquí”.
13 Hianagi Jisasi'a anage huno zamasami'ne, Tamagra ne'zana zaminke'za neho. Zamagra kenona hu'za, tagra rama'a ne'zana e'orinonanki, 5fu'a bretigi tare nozamegi huta eri'none.
“¡Dénles ustedes de comer!” dijo Jesús. “Lo único que tenemos son cinco panes y dos peces, a menos que quieras que vayamos y compremos alimento para todos”, dijeron ellos.
14 Anampina 5 tauseni'a venene mani'naze. (Anampina a'nene mofavreramina ohamprine) Anante Jisasi'a amage'ma nentaza disaipol nagara huzmanteno, Zamasaminke'za 50'a refko hu'za mago mago kevufina manitere hiho.
Y había aproximadamente cinco mil hombres allí. “Siéntenlos en grupos de aproximadamente cincuenta personas”, dijo a sus discípulos.
15 Anama Jisasi'ma zamasamiaza hu'za amagema nentaza disaipol naga'mo'za, ana maka vahera zamazeri atru hutere hazage'za mani'naze.
Los discípulos lo hicieron y todos se sentaron.
16 Jisasi'a 5fu'a bretine tare noza'ene erino, monafi kesga huno negeno, Anumzamofo susu hunteteno, ana bretiramina eritamanasi zamizmi nehige'za, ana amagema nentaza disaipol naga'mo'za ana ne'zana eri'zami'naze.
Entonces Jesús tomó los cinco panes y los dos peces, y alzando su vista al cielo, bendijo el alimento y lo partió en pedazos. Y continuó entregando el alimento a los discípulos para que lo compartieran con la gente.
17 Ana mikomo'za nazageno zamuma hutege'za, meama'a eritru hu'za 12fu'a eka eka kupi eriri'naze.
Todos comieron hasta que quedaron saciados, y luego se recogieron doce canastas con lo que quedó.
18 Mago zupa agraku Jisasi'a nunamu nehigeno, amagema nentaza disaipol naga'mo'za, tava'onte emani'nazageno anage huno zamantahige'ne, Nagrikura veamo'za iza'e hu'za neheze?
En otra ocasión, cuando Jesús estaba orando en privado solamente con sus discípulos, les preguntó: “Toda esta multitud de personas, ¿quién dicen que soy?”
19 Hige'za zamagra kenona'a anage hu'za hu'naze, mono ti frente Joni'e hu'za mago'amo'za nehazageno, mago'amo'za Elaija'e nehazageno, mago'amo'a korapa kasnampa ne' frinefinti oti'ne hu'za nehaze.
“Algunos dicen que eres Juan el Bautista, otros dicen que Elías, y todavía otros dicen que eres uno de los antiguos profetas que resucitó de entre los muertos”, respondieron ellos.
20 Jisasi'a amanage huno zamantahige'ne. Hianagi tamagra iza'e hutma Nagrikura nehaze? Pita'a ana kenona huno, Kagra Anumzamo hugantegenka (tahoke henka tagu'vazi ne' e'nana ne' Kraisige.
“¿Y ustedes?” preguntó él. “¿Quién dicen ustedes que soy yo?” “El Mesías de Dios”, respondió Pedro.
21 Hianagi Jisasi'a amana kea mago vahere hutma ozmasmitfa hiho huno hunezmante'no,
Entonces Jesús les dio instrucciones estrictas de no contarle a nadie sobre ello.
22 anage hu'ne, Vahe'mofo mofavremo'a ruzahu ruzahu knazampi unefresige'za, mono kva vahe'mo'zane, ugagota pristi vahe'mo'zane, kasegere ugota hu'naza vahe'mo'za, zamefi humiza ahesageno friteno, tagufa zagegnare otigahie.
“El Hijo del hombre tendrá que experimentar horribles sufrimientos”, dijo. “Será rechazado por los ancianos, por los jefes de los sacerdotes, y por los maestros religiosos. Lo matarán, pero el tercer día se levantará de nuevo”.
23 Anante Jisasi'a ana maka'mokizmigu anage huno zamasami'ne, Iza'o namage'ma antenaku'ma hanimo'a, agra'agura age'nekanino maka knafina keka zafa'a erino navaririgahie.
“Si alguno de ustedes quiere seguirme debe negarse así mismo, tomar su cruz diariamente, y seguirme”, les dijo Jesús a todos ellos.
24 Na'ankure iza'o asimu'a eriso'e hu'naku hanimo'a, asimu'a atregahie. Hagi iza'o Nagriku huno asimu'a atresimo'a, asimu'a erigahie.
“Porque si ustedes quieren salvar sus vidas, la perderán; y si pierden su vida por mi causa, la salvarán.
25 Mago vahe'mo'ma ama mopafi zankuke nehuno, agra'a agu'amema atresiana, nankna so'eza erigahie.
¿Qué valor tiene que ganen el mundo entero si al final terminan perdidos o destruidos?
26 Iza'o nagriku'ene keniagu'ene agazema hunante'simofona, Vahe'mofo Mofavremo'ma Agra'a masa'afine, Nefa masa'afine ruotge ankero vahe zagamofo masafinema esuno'a agrira eme agaze huntegahie.
Si ustedes se avergüenzan de mí y de mi mensaje, el Hijo del hombre se avergonzará de ustedes cuando venga en su gloria, y en la gloria del Padre, junto a los santos ángeles.
27 Hianagi Nagra tamage hu'na neramasamue, amama otinazafintira, mago'amotma ofrinetma Anumzamofo kumara kegahaze.
Les digo la verdad, algunos de los que están aquí no probarán la muerte hasta que vean el reino de Dios”.
28 Anagema Jisasima huteno, 8'a zagegnanaza evutegeno, Pitama, Jonima, Jemisima, huno zamavarege'za, agonarega nunamu hunaku vu'naze.
Aproximadamente ocho días después de haberles dicho esto, Jesús llevó consigo a Pedro, Juan y Santiago y subió a una montaña para orar.
29 Nunamuma ome nehigeno, avugosamo'a ruzahu higeno, kukena amo'a tusi efe'nentake hu'ne.
Mientras oraba, la apariencia de su rostro cambió, y su ropa se volvió blanca, tanto que deslumbraba a la vista.
30 Anantera ame huke tare netre Mose'ene Elaijakea oti'nene, Jisasi'enena nanekea hu'naze.
Entonces aparecieron dos hombres rodeados de una gloria brillante. Eran Moisés y Elías, y comenzaron a hablar con Jesús.
31 Mosese'ma Elaija'ma Jisasi'ma hu'za tusi'a masafi mani'ne'za, Jerusalema Jisasi'ma friteno otino vaniazamofo nanekea hu'naze.
Hablaban de su muerte, la cual ocurriría en Jerusalén.
32 Pita enema mani'naza naga'mo'za zamavutoko hige'za mase'naze. Hianagi zamagrama oti'za nege'za, Jisasi'a tusi'a masa'afi tare netrene oti'za mani'nageno zamage'naze.
Pedro y los otros dos discípulos estaban dormidos. Cuando se despertaron vieron a Jesús en su gloria, y a los dos hombres que estaban de pie junto a él.
33 Anante tare netremoke atrene nevakeno, Pita'a anage Jisasinku hu'ne. Kva'nimoka, amare'ma manunana knare hie. Tatregeta tagufa tona nona kimneno, magora Kagriki, magora Mosesenki, magora Elaijane. Anama hu'nea kemofo agafa'a antahini' osu'neno hu'ne.
Cuando los dos hombres estaban a punto de marcharse, Pedro le dijo a Jesús, “Maestro, es grandioso estar aquí. Hagamos unos refugios: uno para ti, uno para Moisés, y uno para Elías”. Pero Pedro en realidad no sabía lo que estaba diciendo.
34 Pita'a anagema nehigeno'a, hampomo tamino refite nezmentegeno, ana hampompi mani'ne'za koro hu'naze.
Mientras aún hablaba, vino una nube y los cubrió. Y ellos estaban aterrorizados mientras la nube los cubría.
35 Anante mago agerumo hampompinti anage hu'ne. Ama'i Nagri Mofavre, Nagra huhampri ante'nomo'e. Hanki ke'amofona antahimiho.
Y una voz habló desde la nube, diciendo: “Este es mi Hijo, el Escogido. ¡Escúchenlo a él!”
36 Ana agerumo'ma kea huvagama retegeno, Jisasi'a Agrake mani'nege'za amagema nentaza disaipol naga'mo'za ke'naze. Ana hiazanku zamagra kea eri tagane'za mani'ne'za, ana knafina mago vahere hu'za ke'naza'zana ozmasamitfa hu'naze.
Y cuando la voz terminó de hablar, Jesús estaba solo. Ellos se guardaron esto, y no le contaron a nadie en ese momento sobre lo que habían visto.
37 Nanterana agonaregati eneramizageno, hakare veamo'za eri hantage'za kantega tutagiha hunte'naze.
Al día siguiente, cuando ya habían descendido de la montaña, una gran multitud estaba esperando para ver a Jesús.
38 Anante ana vahe amu'nompinti mago nemo'a ranke huno, Rempi hurami ne'moka, keke hugantoanki, magoke ne'mofavre'niagi ko. Na'ankure agra mago mofavre'ni'e!
Y un hombre que estaba entre la multitud gritó: “Maestro, por favor, mira a mi hijo. Es mi único hijo.
39 Havi avamumo azeri haviza higeno krafa nehigeno, azeri traka hunetregeno, kentu kentu nehigeno, agremo zuzu nehigeno, azeri haviza hutere mago'agnafina nehie.
Pero un espíritu toma posesión de él y comienza a gritar, haciéndolo convulsionar y botar espuma por la boca. Casi nunca lo deja en paz y le causa mucho sufrimiento.
40 Nagra kamagema nentaza disaipol nagaku keke huzmante'na, havi avamura humegi atreho huanagi, zamagra humegi atregara osu'naze.
Le rogué a tus discípulos que lo expulsaran, pero no pudieron hacerlo”.
41 Jisasi'a kenona huno, Tamentinti osutma fatgo osu vahe ama knafina mani'naze. Nama'a knafi tamagranena mani'nena tamagri knazana erigahue? Avrenka negamofona amare eno.
“¡Qué pueblo tan incrédulo y corrupto son ustedes! ¿Hasta cuándo tendré que estar aquí con ustedes y soportarlos?” dijo Jesús. “Trae aquí a tu hijo”.
42 Ana mofavrema avreno ne-egeno'a havi avamumo azeri traka hutregeno, mopafi maseno kentu kentu hu'ne. Hianagi Jisasi'a ana havi avamu ke nesuno, azeri so'e huteno nefana ami'ne.
Incluso cuando el niño se aproximaba, el demonio lo hizo convulsionar, lanzándolo al suelo. Pero Jesús intervino, reprendiendo al espíritu maligno y sanando al niño, y luego lo entregó de vuelta a su padre.
43 Anama hige'za Anumzamofo tusi'a hihamuma nege'za, antri hu'za zmagogogu hu'naze. Anama hu'za mika'mo'za antrima nehu'za zamagogogu nehazageno, Jisasi'a amage'ma nentaza naga'a zamasami'ne.
Todos estaban asombrados por esta demostración del poder de Dios. Sin embargo, aunque todos estaban impresionados por todo lo que él hacía, Jesús les advirtió a sus discípulos:
44 Ama tmasamisua nanekea eritma tamagu'afi anteho. Vahe'mofo Mofavrea komoru hu'za ha' vahe'mofo zamazampi avre'za antegahaze.
“Escuchen con atención lo que les digo: el Hijo del hombre está a punto de ser entregado en manos de hombres”.
45 Hianagi ana nanekea zamagritera frakino me'nege'za anankea antahi amara osazageno, zamagra ana nanekemofo agu'agesa'a antahi ama osu'za, azeri akona osu'naze. Ana nehu'za ana kegura koro hu'za antahi onke'naze.
Pero ellos no entendian lo que queria decir. Su significado estaba oculto para ellos para que no comprendieran las implicaciones, y ellos tenían miedo de preguntar al respecto.
46 Jisasima amage nentaza disaipol naga'mo'za, agafa hu'za iza rana manigahie hu'za zamagra zamagra hu'naze.
Entonces comenzó un debate entre los discípulos sobre quién de ellos era el más importante.
47 Hianagi Jisasi'a zamagu'afi nezmageno, osi mofavre avazu huno eme azeri o'netino,
Pero Jesús, sabiendo la razón por la que discutían, tomó un niño pequeño y lo colocó a su lado.
48 anage huno zamasami'ne, Iza'o ama mofavrema Nagri Nagifi avreno azeri so'ema huntesimo'a, Nagri navareno nazeri so'e hunantegahie. Iza'o Nagri'ma naveresimo'a, hunantege'na e'nomofo avaregahie. Na'ankure iza'o amuno tamifi anteramino manisimo'a, maka'motma tamagatereno ra vahe manigahie.
Entonces les dijo: “Todo aquél que acepta a este niño en mi nombre, me acepta a mí, y todo aquél que me acepta a mí, acepta al que me envió. El menos importante entre todos ustedes es el más importante”.
49 Joni'a kenona anage hu'ne, Kva nemoka, negonkeno Kagri kagifi, mago ne'mo havi avamura hunetregeta anara osuo huta i'o hunte'none. Na'ankure agra kamagera anteno tagranena vano nosigu hu'none.
Juan levantó la voz, diciendo: “Maestro, vimos a alguien expulsando demonios en tu nombre y tratamos de detenerlo porque no era uno de nosotros”.
50 Hianagi Jisasi'a anage huno zamasami'ne, Tamagra i'o huonteho. Na'ankure tamagri'ma ha'ma reormantesamo'za, tamagri vahe mani'naze.
“No lo detengan”, respondió Jesús. “Todo el que no está contra ustedes, está a favor de ustedes”.
51 Agrama monafima marerisia knamo tava'oma nehigeno, Jisasi'a Jerusalemi kumate vunaku hanave agesa antahi'ne.
Cuando se acercaba el tiempo de ascender al cielo, Jesús decidió con determinación ir a Jerusalén.
52 Agra mago'a ke eriza vugotahu vahe huzmante'ne. Zamagra Sameria kumate nevnu'za, mago'azana ko ome retro hu'nenageno vunaku huzmante'ne.
Entonces envió mensajeros para que fueran adelante a una aldea samaritana, para que alistaran las cosas para él.
53 Hianagi anampi vahe'mo'za ozamavare'naze. Na'ankure Agra Jerusalemi vunaku hu'negeze.
Pero la gente no lo recibió porque él iba de camino hacia Jerusalén.
54 Ozamavare'nage'ne amagema nentaza disaipol naga'afinti Jemisike Jonike nentahike amanage hu'ne Jisasina antahige'na'e. Ramoka tagra ha'manena monafinti tevemo eramino zamaresniegu nehano?
Cuando Santiago y Juan vieron esto, le preguntaron a Jesús: “Maestro, ¿quieres que invoquemos fuego del cielo para quemarlos?”
55 Hianagi Jisasi'a rukrahe huno ke'zanasutege'za,
Pero Jesús se dio vuelta y los reprendió.
56 ana kumara atre'za ru kumatega vu'naze.
Entonces siguieron hasta la siguiente aldea.
57 Kantega zamagrama nevazageno, mago vahe'mo Jisasinku huno inantegama vanantega nagra kamage' ante'na vugahue.
Mientras caminaban, un hombre le dijo a Jesús: “¡Te seguiré a dondequiera que vayas!”
58 Hagi Jisasi'a anage huno asami'ne, Afi' kramokizmia nozimia mopagampi me'negeno, monafi namamofona nozamia me'ne. Hianagi Vahe'mofo Mofavre'mofona anu anteharege huno mase'zana omane'ne.
Entonces Jesús le dijo al hombre: “Las zorras tienen sus guaridas, y las aves silvestres tienen sus nidos, pero el Hijo del hombre ni siquiera tiene un lugar donde recostar su cabeza”.
59 Jisasi'a magomofonku huno, Enka namage emento. Hianagi agra ke'nona huno, Ramoka kotazana, natregena vuna nenfana ome asenteteno.
A otro hombre le dijo: “Sígueme”. Pero el hombre respondió: “Maestro, primero déjame ir y enterrar a mi padre”.
60 Hianagi Jisasi'a huno, Atregeno fri vahe'mo'za, fri vahera asezmanteho. Hianagi kagra vunka Anumzamofo kumaku ome huama huo huno asami'ne.
“Deja que los muertos entierren a sus propios muertos”, le respondió Jesús. “Tú ve y proclama el reino de Dios”.
61 Mago'mo enena anage huno asami'ne, Ramoka nagranena kamage antegahue. Hianagi natrege'na nonirega vuna nagani'a ome huso'e huzmantetena, ena kamage emeantaneno higeno,
Otro hombre dijo: “¡Señor, yo te seguiré! Pero primero déjame ir a casa y despedirme de mi familia”.
62 Jisasi'a anage huno asami'ne, Mago'mo'ma hozama erino nevuno, rukrehe rukrehe huno vanimo'a, Anumzamofo Kumapina vugara osu'ne.
Pero Jesús le dijo: “Ninguna persona que ha empezado a labrar y mira hacia atrás está apto para el reino de Dios”.

< Ruku 9 >