Ruku 9
1 Hagi Jisasi'ma 12fu'a amage'ma nentaza disaipol naga'a ke hutruma huteno maka havi avamu'ene krinema eritresaza hanavene hihamune zami'ne.
| روزی عیسی دوازده شاگرد خود را فرا خواند و به ایشان قدرت و اقتدار داد تا ارواح پلید را از وجود دیوزدگان بیرون کنند و بیماران را شفا بخشند. |
2 Hanki Anumzamofo Kumamofonku huama nehu'za, kri vahe zamazeri knamarehogu huzmante'ne.
| آنگاه ایشان را فرستاد تا فرا رسیدن ملکوت خدا را به مردم اعلام نمایند و بیماران را شفا دهند. |
3 Agra anage huno zamasami'ne, Mago zantfane hutma erineta oviho. Azompafi kupi bretifi zagofi tare kukena erinetma oviho.
| پیش از آنکه به راه افتند، عیسی به آنان فرمود: «در این سفر، هیچ چیز با خود نبرید، نه چوبدستی، نه کوله‌بار، نه خوراک، نه پول و نه لباس اضافی. |
4 Mago kumate'ma vutma mago nompima umrerinutma, ana nonte manineta, atreta vunakuma hanutma, atretma rankumara viho.
| به هر خانه‌ای که وارد شدید، تا هنگام ترک آن محل، در آن خانه بمانید. |
5 Inaregama vanagenoma vahe'mo'za ontamaresnageta, ana kumateti atreta vukuma hanuta, tamagiareti kugusopa rupopo hunetretma vinkeno, ana avu'avazama hanaza zamo'a hazenkefi manize hugahie.
| اگر اهالی شهری به پیغام شما توجهی نکردند، به هنگام ترک آن شهر، حتی گرد و خاک آنجا را نیز از پاهایتان بتکانید تا شهادتی بر ضد آنها باشد.» |
6 Hanki anage'ma hutege'za, atre'za kumatamimpi vu'za eza nehu'za, Knare Musenke huama nehu'za, hakare kaziga kri vahera zamazeri knamare'naze.
| پس شاگردان، شهر به شهر و آبادی به آبادی می‌گشتند و پیغام انجیل را به مردم می‌رساندند و بیماران را شفا می‌بخشیدند. |
7 Ana knafina Heroti'a rankva ne'mo, ana makazama fore hu'nea zamofo agenke'a nentahino, antahintahi hakare hu'ne. Na'ankure mago'a vahe'mo'za mono ti frezamante Joni frinefinti oti'ne nehazageno,
| وقتی که هیرودیس حکمران جلیل خبر معجزات عیسی را شنید، حیران و پریشان شد، زیرا بعضی درباره عیسی می‌گفتند که او همان یحیای تعمیددهنده است که زنده شده است. |
8 mago'amo'za Elaija efore hie nehazageno, mago'amo'za mago korapa kasnampa ne' fri'nefinti oti'ne hu'naze.
| عده‌ای دیگر نیز می‌گفتند که او همان ایلیا است که ظهور کرده یا یکی از پیامبران گذشته است که زنده شده است. |
9 Heroti'a anage hu'ne, nagra Jonina ko agena akafri'noanagi, iza e'inahuzana nehige'na agenke'a nentahue? Anage nehuno, Herotia Jisasina kenaku hu'ne.
| اما هیرودیس می‌گفت: «من خود سر یحیی را از تنش جدا کردم! پس این دیگر کیست که این داستانهای عجیب و غریب را درباره‌اش می‌شنوم؟» و او می‌کوشید عیسی را ملاقات کند. |
10 Aposolo naga'mo'za vu'nazaregati ete ehanatiza, eri'zama eri'naza zamofonkea mika Jisasina eme asami vagare'naze. Anante zamagrike zamavarege'za anampinti atre'za Betsaide nehaza kumate vu'naze.
| پس از مدتی، رسولان برگشتند و عیسی را از آنچه انجام داده بودند، آگاه ساختند. آنگاه عیسی همراه ایشان، به دور از چشم مردم، به سوی شهر بیت‌صیدا به راه افتاد. |
11 Hianagi tusi'a vahe krerfamo'za Jisasi'ma vu'ne kema nentahiza avaririza vu'naze. Agra muse huno nezamavareno, Anumzamofo kumamofo ke huama huno nezmasamino, krizmima eri atrenogu'ma zamesi'nea vahe'mokizmi kria zamazeri knamare'ne.
| اما بسیاری از مردم از مقصد او باخبر شدند و به دنبالش راه افتادند. عیسی نیز با خوشرویی ایشان را پذیرفت و باز درباره ملکوت خدا ایشان را تعلیم داد و بیماران را شفا بخشید. |
12 Hanki kinagaseno hanima hu'za hiazanku, 12fu'a disaipol naga'mo'za e'za Jisasina anage hu'za eme asami'naze. Ama vahe krefa huzmantege'za tva'onte kuma tamimpina vu'za e'za hu'za mase nonku'ene, ne'za zimigu'ene ome hakreho. Na'ankure vahe omani kokampi mani'none.
| نزدیک غروب، دوازده شاگرد عیسی نزد او آمدند و گفتند: «مردم را مرخص فرما تا به دهات و مزرعه‌های اطراف بروند و خوراک و سرپناهی بیابند، چون در این بیابان، چیزی برای خوردن پیدا نمی‌شود.» |
13 Hianagi Jisasi'a anage huno zamasami'ne, Tamagra ne'zana zaminke'za neho. Zamagra kenona hu'za, tagra rama'a ne'zana e'orinonanki, 5fu'a bretigi tare nozamegi huta eri'none.
| عیسی جواب داد: «شما خودتان به ایشان خوراک بدهید!» شاگردان با تعجب گفتند: «چگونه؟ ما حتی برای خودمان، چیزی جز پنج نان و دو ماهی نداریم! شاید می‌خواهی که برویم و برای تمام این جمعیت غذا بخریم؟» |
14 Anampina 5 tauseni'a venene mani'naze. (Anampina a'nene mofavreramina ohamprine) Anante Jisasi'a amage'ma nentaza disaipol nagara huzmanteno, Zamasaminke'za 50'a refko hu'za mago mago kevufina manitere hiho.
| فقط تعداد مردها در آن جمعیت، حدود پنج هزار نفر بود. آنگاه عیسی فرمود: «به مردم بگویید که در دسته‌های پنجاه نفری، بر روی زمین بنشینند.» |
15 Anama Jisasi'ma zamasamiaza hu'za amagema nentaza disaipol naga'mo'za, ana maka vahera zamazeri atru hutere hazage'za mani'naze.
| شاگردان همه را نشاندند. |
16 Jisasi'a 5fu'a bretine tare noza'ene erino, monafi kesga huno negeno, Anumzamofo susu hunteteno, ana bretiramina eritamanasi zamizmi nehige'za, ana amagema nentaza disaipol naga'mo'za ana ne'zana eri'zami'naze.
| عیسی آن پنج نان و دو ماهی را برداشت و به سوی آسمان نگاه کرده، برکت داد. سپس نانها را تکه‌تکه کرد و به شاگردانش داد تا در میان مردم تقسیم کنند. |
17 Ana mikomo'za nazageno zamuma hutege'za, meama'a eritru hu'za 12fu'a eka eka kupi eriri'naze.
| همه خوردند و سیر شدند و شاگردان از خُرده‌های باقی‌مانده، دوازده سبد برداشتند. |
18 Mago zupa agraku Jisasi'a nunamu nehigeno, amagema nentaza disaipol naga'mo'za, tava'onte emani'nazageno anage huno zamantahige'ne, Nagrikura veamo'za iza'e hu'za neheze?
| یک روز که عیسی به تنهایی دعا می‌کرد، شاگردانش نزد او آمدند و او از ایشان پرسید: «به نظر مردم، من که هستم؟» |
19 Hige'za zamagra kenona'a anage hu'za hu'naze, mono ti frente Joni'e hu'za mago'amo'za nehazageno, mago'amo'za Elaija'e nehazageno, mago'amo'a korapa kasnampa ne' frinefinti oti'ne hu'za nehaze.
| جواب دادند: «بعضی‌ها می‌گویند که یحیای تعمیددهنده هستی؛ عده‌ای نیز می‌گویند ایلیا و یا یکی از پیامبران گذشته هستی که زنده شده است.» |
20 Jisasi'a amanage huno zamantahige'ne. Hianagi tamagra iza'e hutma Nagrikura nehaze? Pita'a ana kenona huno, Kagra Anumzamo hugantegenka (tahoke henka tagu'vazi ne' e'nana ne' Kraisige.
| آنگاه از ایشان پرسید: «شما چه؟ شما مرا که می‌دانید؟» پطرس در جواب گفت: «تو مسیحِ خدا هستی!» |
21 Hianagi Jisasi'a amana kea mago vahere hutma ozmasmitfa hiho huno hunezmante'no,
| اما عیسی به ایشان دستور اکید داد که این را به کسی نگویند. |
22 anage hu'ne, Vahe'mofo mofavremo'a ruzahu ruzahu knazampi unefresige'za, mono kva vahe'mo'zane, ugagota pristi vahe'mo'zane, kasegere ugota hu'naza vahe'mo'za, zamefi humiza ahesageno friteno, tagufa zagegnare otigahie.
| سپس به ایشان فرمود: «لازم است که پسر انسان رنج بسیار بکشد و مشایخ و کاهنان اعظم و علمای دین او را محکوم کرده، بکشند، اما او روز سوم زنده خواهد شد!» |
23 Anante Jisasi'a ana maka'mokizmigu anage huno zamasami'ne, Iza'o namage'ma antenaku'ma hanimo'a, agra'agura age'nekanino maka knafina keka zafa'a erino navaririgahie.
| سپس به همه فرمود: «اگر کسی از شما بخواهد پیرو من باشد باید از خودخواهی دست بردارد و هر روز صلیب خود را بر دوش گیرد و مرا پیروی کند. |
24 Na'ankure iza'o asimu'a eriso'e hu'naku hanimo'a, asimu'a atregahie. Hagi iza'o Nagriku huno asimu'a atresimo'a, asimu'a erigahie.
| هر که بخواهد جان خود را نجات دهد، آن را از دست خواهد داد؛ اما هر که جانش را به خاطر من از دست بدهد، آن را نجات خواهد داد. |
25 Mago vahe'mo'ma ama mopafi zankuke nehuno, agra'a agu'amema atresiana, nankna so'eza erigahie.
| چه فایده که انسان تمام دنیا را ببرد، اما جانش را از دست بدهد یا آن را تلف کند؟ |
26 Iza'o nagriku'ene keniagu'ene agazema hunante'simofona, Vahe'mofo Mofavremo'ma Agra'a masa'afine, Nefa masa'afine ruotge ankero vahe zagamofo masafinema esuno'a agrira eme agaze huntegahie.
| «و اگر کسی از من و از سخنان من عار داشته باشد، پسر انسان نیز هنگامی که در جلال خود و جلال پدر، با فرشتگان مقدّس بازگردد، از او عار خواهد داشت. |
27 Hianagi Nagra tamage hu'na neramasamue, amama otinazafintira, mago'amotma ofrinetma Anumzamofo kumara kegahaze.
| اما یقین بدانید که در اینجا کسانی ایستاده‌اند که تا ملکوت خدا را نبینند، نخواهند مرد.» |
28 Anagema Jisasima huteno, 8'a zagegnanaza evutegeno, Pitama, Jonima, Jemisima, huno zamavarege'za, agonarega nunamu hunaku vu'naze.
| حدود هشت روز پس از این سخنان، عیسی پطرس و یعقوب و یوحنا را برداشت و بر فراز کوهی برآمد تا دعا کند. |
29 Nunamuma ome nehigeno, avugosamo'a ruzahu higeno, kukena amo'a tusi efe'nentake hu'ne.
| به هنگام دعا، ناگهان چهرۀ عیسی نورانی شد و لباسش از سفیدی، چشم را خیره می‌کرد. |
30 Anantera ame huke tare netre Mose'ene Elaijakea oti'nene, Jisasi'enena nanekea hu'naze.
| ناگاه، دو مرد، یعنی موسی و ایلیا، ظاهر شدند و با عیسی به گفتگو پرداختند. |
31 Mosese'ma Elaija'ma Jisasi'ma hu'za tusi'a masafi mani'ne'za, Jerusalema Jisasi'ma friteno otino vaniazamofo nanekea hu'naze.
| ظاهر ایشان بس پرشکوه بود. گفتگوی ایشان دربارۀ خروج عیسی از این جهان بود، امری که قرار بود در اورشلیم اتفاق بیفتد. |
32 Pita enema mani'naza naga'mo'za zamavutoko hige'za mase'naze. Hianagi zamagrama oti'za nege'za, Jisasi'a tusi'a masa'afi tare netrene oti'za mani'nageno zamage'naze.
| اما در این هنگام، پطرس و همراهانش به خواب رفته بودند. وقتی بیدار شدند، عیسی و آن دو مرد را غرق در نور و جلال دیدند. |
33 Anante tare netremoke atrene nevakeno, Pita'a anage Jisasinku hu'ne. Kva'nimoka, amare'ma manunana knare hie. Tatregeta tagufa tona nona kimneno, magora Kagriki, magora Mosesenki, magora Elaijane. Anama hu'nea kemofo agafa'a antahini' osu'neno hu'ne.
| هنگامی که موسی و ایلیا آن محل را ترک می‌گفتند، پطرس که دستپاچه بود و نمی‌دانست چه می‌گوید، به عیسی گفت: «استاد، چه خوب است ما اینجا هستیم! بگذار سه سایبان بسازیم، برای تو، یکی برای موسی، و یکی دیگر هم برای ایلیا.» |
34 Pita'a anagema nehigeno'a, hampomo tamino refite nezmentegeno, ana hampompi mani'ne'za koro hu'naze.
| سخن پطرس هنوز تمام نشده بود که ابری درخشان پدیدار گشت و وقتی بر ایشان سایه انداخت، شاگردان را ترس فرا گرفت. |
35 Anante mago agerumo hampompinti anage hu'ne. Ama'i Nagri Mofavre, Nagra huhampri ante'nomo'e. Hanki ke'amofona antahimiho.
| آنگاه از ابر ندایی در رسید که «این است پسر من که او را برگزیده‌ام؛ به او گوش فرا دهید!» |
36 Ana agerumo'ma kea huvagama retegeno, Jisasi'a Agrake mani'nege'za amagema nentaza disaipol naga'mo'za ke'naze. Ana hiazanku zamagra kea eri tagane'za mani'ne'za, ana knafina mago vahere hu'za ke'naza'zana ozmasamitfa hu'naze.
| چون ندا خاتمه یافت، متوجه شدند که عیسی تنهاست. آنان تا مدتها، به کسی دربارۀ این واقعه چیزی نگفتند. |
37 Nanterana agonaregati eneramizageno, hakare veamo'za eri hantage'za kantega tutagiha hunte'naze.
| روز بعد، وقتی از تپه پایین می‌آمدند، با جمعیت بزرگی روبرو شدند. |
38 Anante ana vahe amu'nompinti mago nemo'a ranke huno, Rempi hurami ne'moka, keke hugantoanki, magoke ne'mofavre'niagi ko. Na'ankure agra mago mofavre'ni'e!
| ناگهان مردی از میان جمعیت فریاد زد: «استاد، التماس می‌کنم بر پسرم، که تنها فرزندم است، نظر لطف بیندازی، |
39 Havi avamumo azeri haviza higeno krafa nehigeno, azeri traka hunetregeno, kentu kentu nehigeno, agremo zuzu nehigeno, azeri haviza hutere mago'agnafina nehie.
| چون یک روح پلید مرتب داخل وجود او می‌شود و او را به فریاد کشیدن وا می‌دارد. این روح پلید او را متشنج می‌کند، به طوری که دهانش کف می‌کند. او همیشه به پسرم حمله می‌کند و به سختی او را رها می‌سازد. |
40 Nagra kamagema nentaza disaipol nagaku keke huzmante'na, havi avamura humegi atreho huanagi, zamagra humegi atregara osu'naze.
| از شاگردانت درخواست کردم که این روح را از وجود پسرم بیرون کنند، اما نتوانستند.» |
41 Jisasi'a kenona huno, Tamentinti osutma fatgo osu vahe ama knafina mani'naze. Nama'a knafi tamagranena mani'nena tamagri knazana erigahue? Avrenka negamofona amare eno.
| عیسی فرمود: «ای مردم بی‌ایمان و نامطیع! تا کِی باید با شما باشم و رفتار شما را تحمل کنم؟ پسرت را نزد من بیاور!» |
42 Ana mofavrema avreno ne-egeno'a havi avamumo azeri traka hutregeno, mopafi maseno kentu kentu hu'ne. Hianagi Jisasi'a ana havi avamu ke nesuno, azeri so'e huteno nefana ami'ne.
| در همان هنگام که پسر را می‌آوردند، روح پلید او را به شدت تکان داد و بر زمین زد. پسر می‌غلتید و دهانش کف می‌کرد. اما عیسی به روح پلید نهیب زد و پسر را شفا بخشید و به پدرش سپرد. |
43 Anama hige'za Anumzamofo tusi'a hihamuma nege'za, antri hu'za zmagogogu hu'naze. Anama hu'za mika'mo'za antrima nehu'za zamagogogu nehazageno, Jisasi'a amage'ma nentaza naga'a zamasami'ne.
| مردم همه از قدرت خدا شگفت‌زده شده بودند. در همان حال که همه با حیرت از کارهای عجیب عیسی تعریف می‌کردند، او به شاگردان خود فرمود: |
44 Ama tmasamisua nanekea eritma tamagu'afi anteho. Vahe'mofo Mofavrea komoru hu'za ha' vahe'mofo zamazampi avre'za antegahaze.
| «به آنچه می‌گویم، خوب توجه کنید: پسر انسان را به دست مردم تسلیم خواهند کرد.» |
45 Hianagi ana nanekea zamagritera frakino me'nege'za anankea antahi amara osazageno, zamagra ana nanekemofo agu'agesa'a antahi ama osu'za, azeri akona osu'naze. Ana nehu'za ana kegura koro hu'za antahi onke'naze.
| اما شاگردان منظور او را نفهمیدند، چون ذهنشان کور شده بود و می‌ترسیدند در این باره از او سؤال کنند. |
46 Jisasima amage nentaza disaipol naga'mo'za, agafa hu'za iza rana manigahie hu'za zamagra zamagra hu'naze.
| سپس بین شاگردان عیسی این بحث درگرفت که کدام یک از ایشان بزرگتر است! |
47 Hianagi Jisasi'a zamagu'afi nezmageno, osi mofavre avazu huno eme azeri o'netino,
| عیسی که متوجه افکار ایشان شده بود، کودکی را نزد خود خواند، |
48 anage huno zamasami'ne, Iza'o ama mofavrema Nagri Nagifi avreno azeri so'ema huntesimo'a, Nagri navareno nazeri so'e hunantegahie. Iza'o Nagri'ma naveresimo'a, hunantege'na e'nomofo avaregahie. Na'ankure iza'o amuno tamifi anteramino manisimo'a, maka'motma tamagatereno ra vahe manigahie.
| و به ایشان فرمود: «هر که به خاطر من این کودک را بپذیرد، مرا پذیرفته است؛ و هر که مرا بپذیرد، فرستندۀ مرا پذیرفته است. زیرا در میان شما کسی واقعاً بزرگتر است که از همه کوچکتر باشد.» |
49 Joni'a kenona anage hu'ne, Kva nemoka, negonkeno Kagri kagifi, mago ne'mo havi avamura hunetregeta anara osuo huta i'o hunte'none. Na'ankure agra kamagera anteno tagranena vano nosigu hu'none.
| یوحنا، به او گفت: «استاد، مردی را دیدیم که به نام تو ارواح پلید را از مردم بیرون می‌کرد؛ ولی ما به او گفتیم که این کار را نکند چون از گروه ما نبود.» |
50 Hianagi Jisasi'a anage huno zamasami'ne, Tamagra i'o huonteho. Na'ankure tamagri'ma ha'ma reormantesamo'za, tamagri vahe mani'naze.
| عیسی گفت: «مانع او نشوید، چون کسی که بر ضد شما نباشد، با شماست.» |
51 Agrama monafima marerisia knamo tava'oma nehigeno, Jisasi'a Jerusalemi kumate vunaku hanave agesa antahi'ne.
| هنگامی که زمان بازگشت عیسی به آسمان نزدیک شد، با عزمی راسخ به سوی اورشلیم به راه افتاد. |
52 Agra mago'a ke eriza vugotahu vahe huzmante'ne. Zamagra Sameria kumate nevnu'za, mago'azana ko ome retro hu'nenageno vunaku huzmante'ne.
| او چند نفر را جلوتر فرستاد تا در یکی از دهکده‌های سامری‌نشین، محلی برای اقامت ایشان آماده سازند. |
53 Hianagi anampi vahe'mo'za ozamavare'naze. Na'ankure Agra Jerusalemi vunaku hu'negeze.
| اما اهالی آن دهکده، ایشان را نپذیرفتند چون می‌دانستند که عازم اورشلیم هستند. (سامریان و یهودیان، دشمنی دیرینه‌ای با یکدیگر داشتند.) |
54 Ozamavare'nage'ne amagema nentaza disaipol naga'afinti Jemisike Jonike nentahike amanage hu'ne Jisasina antahige'na'e. Ramoka tagra ha'manena monafinti tevemo eramino zamaresniegu nehano?
| وقتی فرستادگان برگشتند و این خبر را آوردند، یعقوب و یوحنا به عیسی گفتند: «استاد، آیا می‌خواهی از خدا درخواست کنیم که از آسمان آتش بفرستد و ایشان را از بین ببرد، همان‌گونه که ایلیا نیز کرد؟» |
55 Hianagi Jisasi'a rukrahe huno ke'zanasutege'za,
| اما عیسی ایشان را سرزنش نمود. |
56 ana kumara atre'za ru kumatega vu'naze.
| بنابراین از آنجا به آبادی دیگری رفتند. |
57 Kantega zamagrama nevazageno, mago vahe'mo Jisasinku huno inantegama vanantega nagra kamage' ante'na vugahue.
| در بین راه، شخصی به عیسی گفت: «هر جا بروی، از تو پیروی خواهم کرد.» |
58 Hagi Jisasi'a anage huno asami'ne, Afi' kramokizmia nozimia mopagampi me'negeno, monafi namamofona nozamia me'ne. Hianagi Vahe'mofo Mofavre'mofona anu anteharege huno mase'zana omane'ne.
| اما عیسی به او گفت: «روباه‌ها برای خود لانه دارند و پرندگان، آشیانه؛ اما پسر انسان جایی ندارد که حتی سرش را بر آن بگذارد.» |
59 Jisasi'a magomofonku huno, Enka namage emento. Hianagi agra ke'nona huno, Ramoka kotazana, natregena vuna nenfana ome asenteteno.
| یکبار نیز او کسی را دعوت کرد تا پیروی‌اش نماید. آن شخص گفت: «سَرورم، اجازه بفرما تا اول به خانه بازگردم و پدرم را دفن کنم.» |
60 Hianagi Jisasi'a huno, Atregeno fri vahe'mo'za, fri vahera asezmanteho. Hianagi kagra vunka Anumzamofo kumaku ome huama huo huno asami'ne.
| عیسی به او گفت: «بگذار مردگان، مردگانِ خود را دفن کنند. وظیفه تو این است که بیایی و مژده ملکوت خدا را در همه جا اعلام نمایی.» |
61 Mago'mo enena anage huno asami'ne, Ramoka nagranena kamage antegahue. Hianagi natrege'na nonirega vuna nagani'a ome huso'e huzmantetena, ena kamage emeantaneno higeno,
| شخصی نیز به عیسی گفت: «خداوندا، من حاضرم تو را پیروی کنم. اما بگذار اول بروم و با خانواده‌ام خداحافظی کنم!» |
62 Jisasi'a anage huno asami'ne, Mago'mo'ma hozama erino nevuno, rukrehe rukrehe huno vanimo'a, Anumzamofo Kumapina vugara osu'ne.
| عیسی به او فرمود: «کسی که آغاز به شخم زدن بکند و بعد، به عقب نگاه کند، لیاقت خدمت در ملکوت خدا را ندارد!» |
