< Ruku 21 >
1 Hagi Jisasi'a ra mono nompi mani'neno kesga huno nezmagege'za, feno vahe'mo'za zagoma ante taferopi ofa zagoa ante'naze.
Ἀναβλέψας δὲ εἶδεν τοὺς βάλλοντας εἰς τὸ γαζοφυλάκιον τὰ δῶρα αὐτῶν πλουσίους.
2 Hagi amunte omne kento a'mo'a tare osi zago ana taferopi netregeno negeno,
εἶδεν δέ τινα χήραν πενιχρὰν βάλλουσαν ἐκεῖ λεπτὰ δύο,
3 Jisasi'a anage huno hu'ne, Tamage hu'na neramasamue, ama amunte omne kento a'mo'a makamokizmia zamagatereno ante'ne.
καὶ εἶπεν Ἀληθῶς λέγω ὑμῖν ὅτι ἡ χήρα αὕτη ἡ πτωχὴ πλεῖον πάντων ἔβαλεν·
4 Na'ankure zamagra rama'a antenafinti, taferopina mago'a eme ante'naze. Hianagi ama a'mo'a omnetfa hunefinti, agri'ma aza hanigeno manisiama'a miko ante vagarene.
πάντες γὰρ οὗτοι ἐκ τοῦ περισσεύοντος αὐτοῖς ἔβαλον εἰς τὰ δῶρα, αὕτη δὲ ἐκ τοῦ ὑστερήματος αὐτῆς πάντα τὸν βίον ὃν εἶχεν ἔβαλεν.
5 Mago'a amagema nentaza disaipol naga'mo'za ra mono noma knare have eri'za noma negiza, vahe'mo'za museza eri'za ementazaza, eriza avasese hunte'naza zantaminku naneke nehazageno, Jisasi'a amanage hu'ne,
Καί τινων λεγόντων περὶ τοῦ ἱεροῦ, ὅτι λίθοις καλοῖς καὶ ἀναθήμασιν κεκόσμηται, εἶπεν
6 Amazama me'negeta negazazana, magokna esigeno'a mago havemo'e huno, mago havemofo agofetura atresageno omanegosianki, ana maka tagna vazitregahaze.
Ταῦτα ἃ θεωρεῖτε, ἐλεύσονται ἡμέραι ἐν αἷς οὐκ ἀφεθήσεται λίθος ἐπὶ λίθῳ ὃς οὐ καταλυθήσεται.
7 Hige'za, ana kegu anage hu'za antahige'za, rempi hurami ne'moka, nanknafi anazana fore hugahie? Ana knama atupama hinkeno'a nankna avame'za fore hinketa ketesunkeno anazana fore hugahie?
ἐπηρώτησαν δὲ αὐτὸν λέγοντες Διδάσκαλε, πότε οὖν ταῦτα ἔσται, καὶ τί τὸ σημεῖον ὅταν μέλλῃ ταῦτα γίνεσθαι;
8 Jisasi'a anage hu'ne, Tamagra kva huneta atrenkeno mago'a vahe'mo'za havi kantera tamavreza oviho. Na'ankure rama'a vahe'mo'za Nagri nagifina eza anage hugahaze, nagra ana neki, hago knamo'a koftahie hanigeta, tamagra zamage anteta ovutfa hiho.
ὁ δὲ εἶπεν Βλέπετε μὴ πλανηθῆτε· πολλοὶ γὰρ ἐλεύσονται ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου λέγοντες Ἐγώ εἰμι, καί Ὁ καιρὸς ἤγγικεν· μὴ πορευθῆτε ὀπίσω αὐτῶν.
9 Tamagra ha'ma hanaza agenkene, hazenkeza fore'ma haniazamofo agenkema antahisuta korera osiho, na'ankure ese'zana ana zantamina fore hugahianagi, ame huno vagarekna omegahie.
ὅταν δὲ ἀκούσητε πολέμους καὶ ἀκαταστασίας, μὴ πτοηθῆτε· δεῖ γὰρ ταῦτα γενέσθαι πρῶτον, ἀλλ’ οὐκ εὐθέως τὸ τέλος.
10 Jisasi mago'ane huno, Mago rankumate vahe'mo'za, mago rankumate vahera hara huntesigeno, mago kinimofo naga'mo, mago kinimofo naga hara hunentesigeno,
Τότε ἔλεγεν αὐτοῖς Ἐγερθήσεται ἔθνος ἐπ’ ἔθνος καὶ βασιλεία ἐπὶ βασιλείαν,
11 tusi'a imi enerisigeno, mago'a kaziga tusi'a kri fore nehinkeno, mago'a kaziga tusi'a zamaga netenkeno, monarera ruzahu ruzahu avameza fore huno vahera zamazeri zamagogofegahie.
σεισμοί τε μεγάλοι καὶ κατὰ τόπους λοιμοὶ καὶ λιμοὶ ἔσονται, φόβητρά τε καὶ ἀπ’ οὐρανοῦ σημεῖα μεγάλα ἔσται.
12 Hu'neanagi anazana fore osu'nena, esera tamagrira tamazeri'za kanonkeve neramami'za, tamavre'za osi mono nompine, kina nompi ome neramante'za, kini vahete'ene kamani vahetera, Nagri nagireku hu'za tamavre'za vugahaze.
πρὸ δὲ τούτων πάντων ἐπιβαλοῦσιν ἐφ’ ὑμᾶς τὰς χεῖρας αὐτῶν καὶ διώξουσιν, παραδιδόντες εἰς τὰς συναγωγὰς καὶ φυλακάς, ἀπαγομένους ἐπὶ βασιλεῖς καὶ ἡγεμόνας ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός μου·
13 Zamagrama e'inama hanaza zamo'a, mago kankamu tamamisigeta, Nagri nagi nagenkea huama zamagritera hugahaze.
ἀποβήσεται ὑμῖν εἰς μαρτύριον.
14 Ana hu'negu antahiantahi hakare hutma, inankna hu kehuta tagra'a taguvazigahune hutma osiho.
θέτε οὖν ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν μὴ προμελετᾶν ἀπολογηθῆναι·
15 Na'ankure Nagra nanekema hanaza kene antahintahine tamisugeta, kea hanageno, kema huramantesaza vahe'mo'za, ana kema hanazana eri otregahaze.
ἐγὼ γὰρ δώσω ὑμῖν στόμα καὶ σοφίαν, ᾗ οὐ δυνήσονται ἀντιστῆναι ἢ ἀντειπεῖν ἅπαντες οἱ ἀντικείμενοι ὑμῖν.
16 Hianagi tamagritami tamarera tamafazane, tamafuhezane, tamagri'a naga'mo'zane, ronetamimozane, komoru hu'za mago'amota tamahe frigahaze.
παραδοθήσεσθε δὲ καὶ ὑπὸ γονέων καὶ ἀδελφῶν καὶ συγγενῶν καὶ φίλων, καὶ θανατώσουσιν ἐξ ὑμῶν,
17 Hagi maka'mo'za, tamagrira antahi haviza huramantegahaze. Na'ankure Nagri nagima tamagripi me'neazanteku anara hugahazanagi,
καὶ ἔσεσθε μισούμενοι ὑπὸ πάντων διὰ τὸ ὄνομά μου.
18 magore huno tamasenifi tamazokamo'a fanane osugahie.
καὶ θρὶξ ἐκ τῆς κεφαλῆς ὑμῶν οὐ μὴ ἀπόληται·
19 Tamagrama ana knazampima oti hanavetita vanutma tamasimura erigahaze.
ἐν τῇ ὑπομονῇ ὑμῶν κτήσεσθε τὰς ψυχὰς ὑμῶν.
20 Hianagi tamagrama negesageno sondia vahe'mo'za Jerusalemi kumama eme regagisagetma, Jerusalemi kuma azeri haviza hu'zamo'a egofta hie hutma antahiho.
Ὅταν δὲ ἴδητε κυκλουμένην ὑπὸ στρατοπέδων Ἱερουσαλήμ, τότε γνῶτε ὅτι ἤγγικεν ἡ ἐρήμωσις αὐτῆς.
21 Anama hanigeno'a Judiama mani'naza vahe'mo'za freza agonarega vnageno, rankumamofo amunompi mani'nesamo'za atre'za vinkeno, megiama mani'nesamo'za rankumapina uofreho.
τότε οἱ ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ φευγέτωσαν εἰς τὰ ὄρη, καὶ οἱ ἐν μέσῳ αὐτῆς ἐκχωρείτωσαν, καὶ οἱ ἐν ταῖς χώραις μὴ εἰσερχέσθωσαν εἰς αὐτήν,
22 Na'ankure ama'i ana kna, Anumzamo kefozazmire nona'a huzmante knagino, maka avontafepi krente'nea kea eama hugahie.
ὅτι ἡμέραι ἐκδικήσεως αὗταί εἰσιν τοῦ πλησθῆναι πάντα τὰ γεγραμμένα.
23 Zamu'enema hu'nesaza ananene, ana knafi mofavrema ami nemisaza nagamofonkura nasunku huzmantoe. Na'ankure Anumzamofo tusi'a rimpahe knazamo, ama mopafine vahete'enena egahie.
οὐαὶ ταῖς ἐν γαστρὶ ἐχούσαις καὶ ταῖς θηλαζούσαις ἐν ἐκείναις ταῖς ἡμέραις· ἔσται γὰρ ἀνάγκη μεγάλη ἐπὶ τῆς γῆς καὶ ὀργὴ τῷ λαῷ τούτῳ,
24 Hagi bainati kazinu eme zamahe nefri'za, zamavre'za maka kokantega kina ome hunezmantesageno, Jerusalemi kumara megi'a vahe'mo'za zamagiareti regugupa negrisageno, megi'a vahe'mofo knamo'a vagaregahie.
καὶ πεσοῦνται στόματι μαχαίρης καὶ αἰχμαλωτισθήσονται εἰς τὰ ἔθνη πάντα, καὶ Ἱερουσαλὴμ ἔσται πατουμένη ὑπὸ ἐθνῶν, ἄχρι οὗ πληρωθῶσιν καιροὶ ἐθνῶν.
25 Jisasi'a anage hu'ne, Avame'zana zagerema ikante'ma ofunte fore nehina, mopafina vahe'mokizmia antahintahizmimo'a savri nehina, hanavezmi nomnenkeno, hagerimo kranto kranto huno tusi'a agasasa nerina nentahiza tusi'a kore hugahaze. (Joel 2:31)
Καὶ ἔσονται σημεῖα ἐν ἡλίῳ καὶ σελήνῃ καὶ ἄστροις, καὶ ἐπὶ τῆς γῆς συνοχὴ ἐθνῶν ἐν ἀπορίᾳ ἤχους θαλάσσης καὶ σάλου,
26 Mopafima fore'ma hanizamofo nege'za vahe'mo'za zamu evuevu hanige'za traka hu'za masegahaze. Na'ankure monafima me'nea hanave zantamimo'a toretore hinke'za anara hugahaze.
ἀποψυχόντων ἀνθρώπων ἀπὸ φόβου καὶ προσδοκίας τῶν ἐπερχομένων τῇ οἰκουμένῃ· αἱ γὰρ δυνάμεις τῶν οὐρανῶν σαλευθήσονται.
27 Ana nehina Vahe'mofo Mofavremo'a hampompi himamu'ane, tusi'a masa'afi ne-ena kegahaze. (Dan 7:13)
καὶ τότε ὄψονται τὸν Υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόμενον ἐν νεφέλῃ μετὰ δυνάμεως καὶ δόξης πολλῆς.
28 Hianagi ana maka'za erigafa huno fore nehinketa, oti hanavetita tamasenia antesga hutma keho. Na'ankure tamagri'ma tamavresia knamo'a egofta nehie.
ἀρχομένων δὲ τούτων γίνεσθαι ἀνακύψατε καὶ ἐπάρατε τὰς κεφαλὰς ὑμῶν, διότι ἐγγίζει ἡ ἀπολύτρωσις ὑμῶν.
29 Anante Jisasi'a anage huno mago fronka kea zamasmi'ne, Fiki zafare'ene maka ruga'a zafataraminte keta antahita hiho.
Καὶ εἶπεν παραβολὴν αὐτοῖς Ἴδετε τὴν συκῆν καὶ πάντα τὰ δένδρα·
30 Zafamo'ma kasefa asinama regeta, zagegna fore hunaku higeno'e hutma nehaze.
ὅταν προβάλωσιν ἤδη, βλέποντες ἀφ’ ἑαυτῶν γινώσκετε ὅτι ἤδη ἐγγὺς τὸ θέρος ἐστίν·
31 E'inahu avame'zama negesutma, Anumzamofo kumara kofta hie hutma tamagesa antahiho.
οὕτως καὶ ὑμεῖς, ὅταν ἴδητε ταῦτα γινόμενα, γινώσκετε ὅτι ἐγγύς ἐστιν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ.
32 Nagra tamage hu'na neramasmue, ama knafi mani'naza veamo'za ofri mani'nesnageno, ana maka'zana fore hugahie.
ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι οὐ μὴ παρέλθῃ ἡ γενεὰ αὕτη ἕως ἂν πάντα γένηται.
33 Monane mopane fanane hugahianagi, Nagri kemo'a fanane osu mevava hugahie.
ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ παρελεύσονται, οἱ δὲ λόγοι μου οὐ μὴ παρελεύσονται.
34 Jisasi'a mago'ane anage hu'ne, Tamagra kva hiho. Ru negi ti neta negineneta, makazana kva huso'e nosuta, tmavufamofo zanku antahintahi hakare hanagi, e'inahuma hanageno'a krifumo zagagafa azeriankna hu'nenigeno, ana knamo'a ame huno onkesageno tamagritera efore hugahie.
Προσέχετε δὲ ἑαυτοῖς μή ποτε βαρηθῶσιν ὑμῶν αἱ καρδίαι ἐν κραιπάλῃ καὶ μέθῃ καὶ μερίμναις βιωτικαῖς, καὶ ἐπιστῇ ἐφ’ ὑμᾶς αἰφνίδιος ἡ ἡμέρα ἐκείνη
35 Na'ankure maka ama mopafi mani'naza vahete ana knamo'a efore hugahie.
ὡς παγίς· ἐπεισελεύσεται γὰρ ἐπὶ πάντας τοὺς καθημένους ἐπὶ πρόσωπον πάσης τῆς γῆς.
36 Hanki tamagra maka knafina kva hutma maninetma, nunamuna huvava nehutma, hankavetita mani'neta ana maka knazama efore'ma haniana agateneretma, Vahe'mofo Mofavrema esigura avega anteho.
ἀγρυπνεῖτε δὲ ἐν παντὶ καιρῷ δεόμενοι ἵνα κατισχύσητε ἐκφυγεῖν ταῦτα πάντα τὰ μέλλοντα γίνεσθαι, καὶ σταθῆναι ἔμπροσθεν τοῦ Υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου.
37 Maka mago mago knafina ra mono nompi veara rempi hunezmino, kinagasegeno'a Olivie huza nehaza agonare marerino umanine.
Ἦν δὲ τὰς ἡμέρας ἐν τῷ ἱερῷ διδάσκων, τὰς δὲ νύκτας ἐξερχόμενος ηὐλίζετο εἰς τὸ ὄρος τὸ καλούμενον Ἐλαιῶν.
38 Hagi maka vahe'mo'za nanterampi otiza rempima huzamisige'za antahisagu ra mono nompi vutere hu'naze.
καὶ πᾶς ὁ λαὸς ὤρθριζεν πρὸς αὐτὸν ἐν τῷ ἱερῷ ἀκούειν αὐτοῦ.