3 Mose 19
1 Ra Anumzamo'a amanage huno Mosesena asami'ne,
Yahweh akazungumza na Musa, akisema.
2 Ama nanekea Israeli vahera zamasamio, mani ruotage huta maniho, na'ankure Ra Anumzana tamagri Anumzamo'na ruotage hu'noe.
Zungumza na kusanyiko lote la watu wa Israeli na uwaambie, 'Ni lazima muwe watakatifu, kwa kuwa mimi Yahweh Mungu wenu ni mtakatifu.
3 Mago magomota tamarera tamafa ke antahita agoraga'a nemanita, Sabatia mani fruhu kna kegava hiho. Nagra Ra Anumzana tamagri Anumzane.
Kila mtu amstahi mama yake na baba yake. Na ni lazima muzishike Sabato zangu. Mimi ndimi Yahweh Mungu wenu.
4 Kaza osu havi anumzantera tamentintia osuge, tamagra ainiretira kreta havi anumzantamia trora osiho. Nagra Ra Anumzana tamagri Anumza mani'noe.
Msizigeukie sanamu zisizo na thamani, wala kujitengenezea wenyewe miungu kutokana na chuma. Mimi ndimi Yahweh Mungu wenu.
5 Rimpa fru ofama Ra Anumzamofonte'ma kresramna nevanutma, kasege avariritma fatgo huta ofa hinke'na musena ha'neno.
Unapotoa dhabihu za sadaka ya ushirika kwa Yahweh, utatoa ili kupata kibali.
6 Anama ofama hanaza ne'zana ana knare'ene anante knareke neho. Hagi nege atrege'ma hanaza ne'zamo'ma tagufa knama mesia ne'zana erita kre fanane hiho.
Ni sharti iliwe siku hiyo hiyo uliyoitoa, au siku inayofuata.
7 Hagi tagufa knama mesia ne'zamo'a haviza hugahiankino, ana ne'zama nesimo'a agru osugahiankino, Ra Anumzamo'a musena huontegahie.
Kama kinabaki kitu cho chote hata siku ya tatu ni lazima kiteketezwe kwa moto. Kama kitaliwa katika siku ya tatu kitakuwa najisi. Hakitakubalika,
8 Iza'o ana ne'zama nesimo'a ruotage hu'nea ne'zankino Ra Anumzamofo agi'a eri haviza hugahiankino, vaheni'afintira ahenatitregahaze.
lakini kila akilaye ni lazima atachukua hatia yake kwa sababu amekivunjia heshima kilicho kitakatifu kwa Yahweh. Mtu huyo ni lazima akatiliwe mbali na watu wake.
9 Hagi hozatamifinti'ma ne'zama nehamaresuta refaregama me'nesiama'a netreta, nehamaresage'noma evuraminiama'a zo'onkita atrenkeno meno.
Unapovuna mavuno ya ardhi yako, usivune hata pembezo mwa shamba lako kabisa, wala hutakusanya mabaki ya mavuno yako yote.
10 Hagi waini rgama ko'ma tagita vutesuta, ete eta mago'anena eme oragige, tagita nevanageno mopafima evuramisiama'a zoraonkita, atrenke'za zamunte omane vahero, rurega vahe'ma tamagranema enemanisaza vahe'mo'za zogiho. Nagra Ra Anumzana tamagri Anumzamo'na nehue.
Usikusanye kila zabibu kutoka katika mizabibu yako, wala usiziokote dhabibu zilizoanguka chini katika shamba la mizabibu. Ni lazima uziache kwa ajili ya masikini na kwa ajili ya wageni. Mimi ndimi Yahweh Mungu wako.
11 Tamagra kumazafa oseta, havige havage huta rumofozana avazua osuta, rumokizmia havigea huozmanteho.
Usiibe. Usiseme uongo. Msidanganyane.
12 Hagi havigea huta Nagri nagirera huvempa huta kea osiho, ana'ma hanuta tamagra'a Anumzamofo agi eri haviza hugahaze. Nagra Ra Anumzamo'na nehue.
Usiape kwa jina langu kwa uongo na kulinajisi jina la Mungu wako. Mimi ndimi Yahweh
13 Hagi iza'o tavaontamire'ma nemanisimofona azeri havizana nehuta, kumazafa seta nanazazmia e'oriho. Zagore'ma eri'za eri'nesia ne'mofo zagoa azerigeno zazatera kagranena me'nenkeno hanina huno nanterana oseno.
Usimgandamize jirani yako wala kumwibia. Usishikilie malipo ya kibarua usiku kucha hata asubuhi.
14 Zamagesama ankanirenesia vahera huhavizana huozamantege, zamavu asuhu vahera zamazeri tanafa hania zane huta kampina onteho. Hagi tamagra'a Anumzamofo korora hunteho. Nagra Ra Anumzamo'na nehue.
Usimlaani kiziwi au kuweka kikwazo mbele ya kipofu. Badala yake, yakupasa umwogope Mungu wako. Mimi ndimi Yahweh.
15 Keagama refko hu trate'ma keagama refkoma hanazana afufenozimi omne nesnia vahetega antege, afufenozimi me'nesnia vahetega antegera osutma, mago avamenteke refko huzmanteho.
Usisababishe hukumu ikawa ya uongo. Usionyeshe upendeleo kwa mtu fulani eti kwa kuwa tu yeye ni masikini na usionyeshe upendeleo kwa mtu fulani eti kwa kuwa tu yeye ni mtu muhimu. Badala yake, amua juu ya jirani yako kwa haki.
16 Ru vahe'mofo amefi agenkea huta vano osu tava'ontamire nemanisimofoma keagama hunentesagenka, azahunka keaga huga'ma hu'nesigenka amne aza hunka hugahane. Na'ankure Nagra Ra Anumzamo'na nehue.
Usiende huku na huko ukisema habari za uchochezi miongoni mwa watu wako, bali tafuta kuyalinda maisha ya jirani yako. Mimi ndimi Yahweh.
17 Hagi negafuna kagu'afina antahi havizana huontenka, havizama nehanigenka ana havi avu'avazama'a eri ama hunka haviza nehane hunka azeri fatgo huo. Ru antahi haviza huntesunka kumi hugahane.
Usimchukie ndugu yako moyoni mwako. Mkemee jirani yako kwa heshima ili kwamba usishiriki katika dhambi kwa sababu yake.
18 Hagi havi avu'ava'ma hugantesia zante'ma nonama hu kankura ohakenka, kagragu'ma kavesintanaza hunka rumofona kavesinto. Nagra Ra Anumzamo'na nehue. Hianagi tava'onkare'ma nemanisimofona kagragu'ma kavesintana kna hunka avesinto. Nagra Ra Anumzamo'na nehue.
Usijilipize kisasi au kuwa na chuki yoyote dhidi ya mtu yeyote wa watu wako, lakini badala yake mpende jirani yako kama unavyojipenda wewe mwenyewe. Mimi ndimi Yahweh.
19 Tamagra tra keni'a amage'anteta, magopina ruzahu ruzahu zagagafa kegava hu'nenkeno ru zagagafamo'a ru zagagafa oharareno. Magoke hozafina ru avimzana ru avimzana oseho. Tare nofitetima hatino tro'ma hu'nesia kukena ontaniho.
Shika amri zangu. Usiwazalishe wanyama wako kwa kutumia wanyama wa aina nyingine tofauti. Usichanganye aina mbili tofauti za mbegu unapopanda shamba lako. Usivae vazi lililofumwa kwa kutumia nyuzi za rangi mbili tofauti zilizochanganywa pamoja.
20 Hagi kazokzo eri'za mofa'ma mago nete'ma manigahiema hu'nesia mofa'ma anteno mase'nia ne'mofona, ahe ofriho. Na'ankure ana mofara miza osazageno, eri'zama'afintira katufeno fru huno omani'ne.
Yeyote anayelala na msichana mtumwa aliyeposwa na mume mwingine, lakini ambaye hajakombolewa au hajaachwa huru, lazima waadhibiwe. Hawatauawa kwa sababu yule msichana hakuwa huru.
21 Hagi ana'ma hania ne'mo'a ve sipisipi afu avreno, atruhu seli mono nomofo kafante kefozama hu'nea zantera Ra Anumzamofontera ome ofa hugahie.
Ni lazima mtu huyo alete sadaka yake ya hatia kwenye ingilio la hema la kukutania—kondoo dume iwe sadaka ya hatia.
22 Hagi anama avreno'ma esia sipisipia, pristi vahe'mo'za ahe'za Ra Anumzamofontera kumi'a apasente ofa hinkeno, ana nera kumi'a Ra Anumzamo'a atrentegahie.
Kisha kuhani atafanya upatanisho kwa ajili yake kwa huyo kandoo dume mbele za Yahweh kutokana na dhambi aliyoitenda. Nayo dhambi iliyotendwa itasamehewa.
23 Hagi ana mopare'ma umanisuta, ese 3'a kafufina, rgama rente zafama krisaza zafamofo raga tagita oneho.
Mtakapoingia katika nchi na kupanda aina zote za miti kwa chakula, kisha mtayahesabu matunda yatakayozaliwa kuwa yamekatazwa kuliwa. Tunda litakatazwa kwako kwa miaka mitatu. Halitaliwa.
24 Hagi nampa 4 kafufima rentesia zafa rgaramina ruotage hugahiankita, mika erita Ra Anumzamofo Ra agi ami ofa hugahaze.
Lakini katika mwaka wa nne matunda yote yatakuwa matakatiifu, matoleo ya sifa kwa Yahweh.
25 Hagi nampa 5fu kafufima rentesia zafa raga negahaze. E'inahu hanageno ne'zamo'a rama'a hugahie. Nagra Ra Anumzana tamagri Anumzamo'na nehue.
Katika mwaka wa tano unaweza kula tunda, ambalo umelisubiri ili kwamba mti uweze kuzaa zaidi. Mimi ndimi Yahweh Mungu wako.
26 Korama me'nenia ame'a oneho. Zagoma reno ke avu'ava zana osuge, afa avu'ava zana osiho.
Usile nyama yoyote amabayo damu ingalimo ndani yake. Usiulize kwa roho juu ya wakati ujao,
27 Hagi kagesa tavaonte'ma me'nea kazoka'ene kagemazampa kazokara ase rampagera osuo.
Usitafute kuwadhibiti wengine kwa njia ya nguvu za kichawi. Msifuate tabia za kipagani kama vile kunyoa denge au kunyoa pembe za ndevu zeu.
28 Hagi frisia vahetera kasunkura hunka kavufga taga osuo. Hagi kavufga taga hunka avona onkro. Nagra Ra Anumzamo'na nehue.
Usiukate mwili wako kwa ajili ya wafu au kuchanja chale juu ya mwili wako. Mimi ndimi Yahweh.
29 Mofanetami'a zamatrenke'za mizantera monko avu'ava zana osiho. Ana'ma hanazana monko avu'avazamo'a avitenkeno, ama mopamo'a haviza hugahie.
Usimwaibishe binti yako kwa kumfanya kahaba, la sivyo taifa litaangukia kwenye ukahaba na nchi itajawa na uovu.
30 Hagi mani fruhu knani'a Sabatia kegava nehuta, seli mono noni'a kegava hiho. Nagra Ra Anumzamo'na nehue.
Utazitunza Sabato zangu na kupaheshimu mahali patakatifu pa hema langu la kukutania. Mimi ndimi Yahweh.
31 Hagi iza'o fri'nea vahe'enema keaga nehanaza vahetero, havi avamu'enema keagama nehanaza vahetera, vuta knare antahintahigura ome zamantahi onkeho. Tamagra'a tamazeri haviza hugahaze. Nagra Ra Anumzana tamagri Anumzamo'na nehue.
Msiwageukie wale wanaoongea na wafu au roho wachafu. msiwatafute, la sivyo watawanajisi ninyi, Mimi ndimi Yahweh Mungu wenu.
32 Hagi ranra vahe'mokizmi kea antahizamita eri'zafa nehuta, Nagri agorga'a maniho. Nagra Ra Anumzamo'na nehue.
Ni lazima usimame mbele za mtu mwenye mvi na uheshimu uwepo wa mzee. Yakupasa umwegope Mungu wako. Mimi ndimi Yahweh.
33 Hagi tamagri mopafima rurega vahe'ma emani'ne'naza vahera, zamazeri havizana osiho.
Mgeni anapoishi miongoni mwenu katika nchi yanu, usimtendee lolote lililobaya.
34 Hagi miko vahe'ma antahi zaminankna hunka antahi neminka, kagra'agu'ma kavesinentanankna hunka avesinto Tamagesa antahiho, Isipia e'inahukna huta rurega vahe umani'nazane. Nagra tamagri Ra Anumzamo'na nehue.
Mgeni anayeishi pamoja nanyi ni lazima awe kama mwenyeji Mwisraeli mzaliwa anayeishi kwenu, na sharti umpende kama unavyojipenda wewe mwenyewe, ni kwa sababu wewe ulikuwa mgeni katika nchi ya Misri. Mimi ndimi Yahweh Mungu wako.
35 Hagi vahe'mofozama sigerima huta kna'ama kesazano, zaza'ama mesarimima hanazano, afiviteta kesazana havige kazigatira anara osiho.
Unapopima urefu, uzito, au wingi usitumie vipimo vya udanganyifu.
36 Hagi sigeritamimo'ene mesarimima hu zantamimo'a fatgo huno meno. Hagi ne'one zantamima refakohu tamavutamavamo'a, fatgo huno meno. Nagra Isipiti'ma tamavre'na e'noa Ra Anumzamo'na tamagri Anumzamo'na nehue.
Tumia mizani iliyo halali, mawe ya kupimia uzito yaliyo halali, efa halali, hini iliyo halali. Mimi ndimi Yahweh Mungu wako, aliyekutoa katika nchi ya utumwa ya Misri.
37 Hagi miko tra keniane, kasegeni'anena amage anteho. Nagra Ra Anumzamo'na nehue.
Utayatii maagizo yangu na sheria zangu zote na kuzitenda. Mimi ndimi Yahweh.
