< 3 Mose 13 >
1 Ra Anumzamo'a amanage huno Mosesene Aroninena zanasami'ne,
Nakigsulti si Yahweh ngadto kang Moises ug kang Aaron, nga nag-ingon,
2 Mago'mofo avufare'ma zorege, zuke namurege, ahehema fore'ma hanigeno, anazamo'ma fugo namuma rege'ma hanige'za avre'za pristi ne' Aroninte vuge, mofavre zaga'are avre'za viho.
“Kung adunay hubag o kugang, o butoy sa iyang panit ang usa ka tawo ug nahimo kining sakit sa panit diha sa iyang lawas, nan kinahanglan dad-on siya ngadto kang Aaron nga labaw nga pari, o ngadto sa usa sa iyang mga anak nga lalaki nga mga pari.
3 Hagi Pristi vahe'mo'za ana namuna rezagane'za kesageno'ma, namuma me'nenifima azokamo'ma efeke'ma huno ana namumo'ma hanagatino ufre'nesigeno, pristi ne'mo'ma reprosi namune hanigeno'a, ana vahe'mo'a agru osugahie.
Unya susihon sa pari ang sakit nga anaa sa panit sa lawas sa maong tawo. Kung nahimong puti ang balahibo sa panit nga adunay sakit, ug kung midulot sa unod ang maong sakit, nan makatakod kini nga sakit. Human siya masusi sa pari, kinahanglan nga iyang ipahayag nga hugaw ang maong tawo.
4 Hagi ana namumo'ma efeke huno avufgare'ma fore'ma nehuno, rama huno agu'a uofrenkeno namuma re'nere'ma me'nea azokamo'ma efeke'ma osu'nena pristi vahe'mo'za ana nera 7ni'a zagegna azeri frakiza antegahaze.
Kung puti ang butoy sa iyang panit, ug wala kini midulot sa unod, ug kung wala miputi ang balahibo sa bahin sa panit nga adunay sakit, nan kinahanglan nga ilain sa pari ang tawo nga adunay sakit sa panit sulod sa pito ka adlaw.
5 Hagi 7ni zupama pristi vahe'mo'ma kesigeno ana namumo tera osuge, te osi osugema hu'nenkeno'a, ete mago'ane 7ni'a zagegna azeri frakigahie.
Sa ikapito nga adlaw kinahanglan nga susihon siya sa pari aron makita kung wala ba misamot ang sakit sa panit, ug kung wala ba kini mikatag sa panit. Kung wala, nan kinahanglan nga ilain sa pari ang maong tawo sa dugang pang pito ka adlaw.
6 Hagi 7ni zupama kesigeno'ma ana namumo'ma tera osuno teganinkeno'a, pristi ne'mo'a amne namune nehuno huntenkeno, kukena'a ome sese nehuno, agra'a azeri agru hugahie.
Susihon na usab sa pari ang maong tawo sa ikapito nga adlaw aron makita kung miarang-arang na kini ug wala mikatag sa panit. Kung wala, nan ipahayag sa pari nga hinlo ang maong tawo. Katolkatol lamang kini. Kinahanglan nga labhan niya ang iyang mga bisti, ug hinlo na siya.
7 Hianagi pristi vahe'mo'ma ana namuma te onasima hanigeno agru hune huno huntesige'noma umani'nenigeno, ana namumo tera hanigeno'a eteno pristi vahete vino.
Apan kung mikatag ang katolkatol sa panit human niya mapasusi ang iyang kaugalingon ngadto sa pari alang sa iyang pagpahinlo, kinahanglan nga moadto siya pagbalik sa pari.
8 Hagi pristi vahe'mo'ma avonta huno rezaganeno keteno, ana namumo'ma terama hu'nenkeno'a, agru osu'neankino fugo krie huno hugahie.
Susihon siya sa pari aron tan-awon kung mikatag na pag-ayo ang katolkatol sa iyang panit. Kung mikatag na kini, nan kinahanglan nga ipahayag sa pari nga hugaw siya. Usa kini ka makatakod nga sakit.
9 Hagi mago vahe'ma avufafima fugo namuma me'nenke'za, ko pristi vahete avre'za viho.
Kung adunay makatakod nga sakit sa panit ang usa ka tawo, nan kinahanglan nga dad-on siya ngadto sa pari.
10 Hagi ana namuma pristi vahe'mo'za kesagenoma efeke hanigeno, azokamo'enema efeke'ma nehanigeno, avo timo'ma herafineramina,
Susihon siya sa pari aron tan-awon kung adunay nagnana nga hubag sa iyang panit, kung nahimong puti ang iyang panit, o kung adunay migawas nga unod diha sa hubag.
11 e'i zazate meno vania fugo namunkino, pristi vahe'mo'a agra agru osune huno huama nehuno azeri fore hugahie.
Kung aduna, nan hilabihan na gayod kini nga sakit sa panit, ug kinahanglan nga ipahayag sa pari nga hugaw kining tawhana. Dili na siya ilain aron nga susihon sa pari, tungod kay hugaw naman gayod siya.
12 Hagi pristi vahe'mo ana fugo ri'ma kesigeno tera huno asenireti agiare'ma uhanatisigeno'a,
Kung mikatag na ang sakit diha sa panit ug milukop na kini sa tibuok panit sa tawo nga adunay sakit gikan sa iyang ulo hangtod sa iyang mga tiil, ug nakita kini sa pari,
13 pristi vahe'mo'a rezagane so'e huno kesigenoma ana fugo namumo'ma mika avufare'ma tenenkeno, avufamo'ma efeke hanigeno'a, agra agru hu'ne huno huntegahie.
nan kinahanglan siyang susihon sa pari aron makita kung nalukop na ba gayod sa sakit sa panit ang iyang tibuok nga lawas. Kung nalukop na gayod kini, nan kinahanglan nga ipahayag sa pari nga hinlo na ang maong tawo nga adunay sakit sa panit. Kung miputi na kini tanan, nan hinlo na siya.
14 Hianagi kesigeno kasefa namuma avufafima fore'ma hanigeno'a, agra agru osugahie.
Apan kung nanggawas ang iyang unod, ilhon siya nga hugaw.
15 Hagi pristi vahe'mo'ma kesigeno avo'mo rupro hanigeno, agu'afinti ame'amo'ma etiramisigeno kesuno'a, agru osu'neankino fugo namune huno huntegahie.
Kinahanglan nga tan-awon sa pari ang nanggawas nga unod ug ipahayag nga hugaw siya tungod kay hugaw man ang nanggawas nga unod. Makatakod kini nga sakit.
16 Hianagi ana namumo'ma fananema huno efeke'ma hanigeno'a, ete pristi vahete vino.
Apan kung miputi na pagbalik ang nanggawas nga unod, nan kinahanglan nga moadto kadtong tawhana sa pari.
17 Hagi pristi vahe'mo'a kesigeno'ma, namumo'ma efeke hu'nenkeno'a, namuma re'nesia vahekura agru hu'nane huno hunteno.
Susihon siya sa pari aron makita kung miputi na ang unod. Kung miputi na kini, nan ipahayag sa pari nga hinlo na ang maong tawo.
18 Usagema ahenesia vahe'ma vagamarentesigeno'a,
Kung gihubagan ang usa ka tawo diha sa panit ug naayo na kini,
19 ana namumo efeke huge koranke huge, zomaoresigeno'a, agra'a avufa pristi vahete eme averi hino.
ug didto sa panit nga adunay hubag mitungha ang laing hubag o butoy, nga pulapula ug putiputi, nan kinahanglan nga ipakita kini sa pari.
20 Hagi pristi vahe'mo'ma kesageno'ma ana namumo hanagatino fre'neno, ana namumpima me'nenia azokamo'ma efeke hu'nenigeno kesuno'a, ana namunkura usagempinti fore hu'nea fugo namune nehuno, agru osu'nane huno hugahie.
Susihon kini sa pari aron tan-awon kung midulot ba kini sa unod, ug kung niputi ang balahibo niini nga bahin. Kung mao kana, nan kinahanglan nga ipahayag sa pari nga hugaw ang maong tawo. Makatakod kini nga sakit, kung mitubo kini sa gihubagan nga panit kaniadto.
21 Hianagi pristi vahe'mo'ma kesigeno, ana namumo efeke osuno hanagatino ofreno terama osanigeno'a, 7ni'a zagegna azeri frakinkeno manigahie.
Apan kung nasusi na kini sa pari ug iyang nakita nga walay puti nga balahibo sa hubag, ug dili kini dulot sa unod apan mikugang na, nan kinahanglan nga ilain siya sa pari sulod sa pito ka adlaw.
22 Hagi ana 7ni'a knama evutenkeno'ma ana namumo'ma rura huno avufafima vuno enoma hanigeno'a, pristi vahe'mo'a ana nekura agru osu'nane huno hugahie.
Kung mikatag na kini sa tibuok panit, nan kinahanglan nga ipahayag siya sa pari ingon nga hugaw. Makatakod kini nga sakit.
23 Hianagi ana namumo rura osuno me'nena, pristi vahe'mo'a amane usagemo ana hu'neanki agru hu'nane huno huntegahie.
Apan kung nagpabilin ang butoy sa maong bahin sa panit ug wala kini mikatag, nan ulat lamang kini sa hubag, ug kinahanglan nga ipahayag sa pari nga hinlo ang maong tawo.
24 Hagi tevemo'ma mago'mofo avufgama terasgene'nigeno, namumo'ma avoke huno efeke'ma nehuno koranke'ma hu'nena,
Kung adunay paso ang panit ug mipulapula ug miputiputi ang unod o nagbutoy kini,
25 pristi vahe'mo'ma ana namumpima me'nenia azokama kesigeno'ma efeke hanigeno, namumo'ma ra huno hanagatino agu'ama ufre'nenkeno'a, agrua osu'nane huno pristi vahe'mo'a hugahie.
nan susihon kini sa pari aron tan-awon kung niputi ba ang balahibo nga anaa sa butoy, ug kung midulot ba kini sa unod. Kung aduna man, nan makatakod kini nga sakit. Mikatag kini sa paso, ug kinahanglan nga ipahayag sa pari nga hugaw ang maong tawo. Makatakod kini nga sakit.
26 Hianagi pristi vahe'mo'ma kesigeno'ma, ana namumpima me'nenia azokamo'ma efeke'ma osanigeno, ana namumo'ma hanagatino uofreno, teganizama nehanigeno'a, 7ni'a zagegna azeri frakisigeno manigahie.
Apan kung gisusi kini sa pari ug iyang nakita nga walay puti nga balahibo sa butoy, ug wala kini midulot sa unod ug mikugang na kini, nan kinahanglan nga ilain siya sa pari sulod sa pito ka adlaw.
27 Hagi 7ni kna zupa pristi vahe'mo'ma kesigeno'ma ana ne'mofo namumo'ma avufafima terama hanigeno'a, ana nekura agru osu'nane huno huntegahie.
Unya kinahanglan nga susihon siya sa pari sa ikapito nga adlaw. Kung mikatag na kini sa tibuok panit, nan kinahanglan ipahayag sa pari nga hugaw ang maong tawo. Makatakod kini nga sakit.
28 Hianagi ana namumo'ma tera huno avufafima vuno enoma osanigeno'ma, pristi vahe'mo'ma kenuno'a, amane tevemo te'neazamo'e nehuno, agru hu'ne huno huntegahie.
Kung nagpabilin ang butoy sa samang bahin sa panit ug wala kini mikatag sa panit unya mikugang kini, nan mihubag kini tungod sa pagkapaso, kinahanglan nga ipahayag sa pari nga hinlo ang maong tawo, tungod kay ulat na lamang kini gikan sa paso.
29 Hagi mago vemofono a'mofoma, zuke namuma asenifi rege, ameragempima rege'ma hu'nenigeno'a,
Kung adunay makatakod nga sakit sa ulo o sa suwang ang usa ka lalaki ug babaye,
30 ana zuke namuma pristi vahe'mo kesigeno'ma terama huno hanagatino ufrenigeno, azokamo'ma kaninkruke hu'nena pristi vahe'mo'a ana vahekura, agru osu'nane huno huntegahie.
nan kinahanglan nga susihon sa pari ang maong tawo kung aduna bay makatakod nga sakit aron makita kung midulot ba kini sa unod, ug kung adunay dalag, ug nipis nga balahibo niini. Kung aduna, nan kinahanglan nga ipahayag sa pari nga hugaw ang maong tawo. Nukanuka kini, usa ka makatakod nga sakit diha sa ulo o sa suwang.
31 Hianagi ana zuke namuma pristi vahe'mo'ma kesigeno'ma ana namumo'ma terama huno hanagatino uofrenigeno, haninke azokama anampima omanena, pristi vahe'mo'a ana nera 7ni'a zagegna avre frakisigeno manigahie.
Kung nasusi sa pari ang nukanuka ug iyang nakita nga wala kini midulot sa unod, ug kung walay itom nga balahibo niini, nan ilain sa pari ang tawo nga adunay nukanuka sulod sa pito ka adlaw.
32 Hagi 7ni knare'ma pristi vahe'mo'ma kesigeno ana zuke namumo'ma tera osanigeno, azokamo'ma kaninkruke'ma osanigeno, ana namumo hanagatino uofre'nenkeno'a,
Sa ikapito nga adlaw susihon sa pari ang sakit aron tan-awon kung mikatag ba kini. Kung walay dalag nga balahibo, ug kung wala kini midulot sa unod,
33 anantera azokara haregahianagi, namuma re'neniama'a ohareno atrenenkeno, pristi vahe'mo'a mago'ane 7ni'a kna avre frakinkeno ana vahe'mo'a manigahie.
nan kinahanglan nga kagison ang iyang buhok, apan dili apilon ang bahin nga adunay sakit, ug kinahanglan nga ilain sa pari ang tawo nga adunay nukanuka sulod sa dugang pang pito ka adlaw.
34 Hagi 7ni kna zupa pristi vahe'mo'a keteno, namumo'ma terama huno hanagatino'ma uofre'nenkeno'a, agru hu'ne huno ana vahera huntenkeno, kukena'a sese nehuno agru hugahie.
Sa ikapitong adlaw susihon sa pari ang sakit aron tan-awon kung wala naba kini mikatag sa panit. Kung wala kini midulot sa unod, nan kinahanglan nga ipahayag sa pari nga hinlo ang maong tawo. Kinahanglan nga labhan niining tawhana ang iyang mga bisti, ug unya mahinlo na siya.
35 Hianagi agru hu'nane huno'ma huntetesigeno, umani'nenigeno ana zuke namumo'ma terama hanigeno'a,
Apan kung mikatag ang nukanuka sa tibuok panit human giingon sa pari nga hinlo na siya,
36 pristi vahe'mo'ma anamofoma kesigeno'ma, ana zuka namumo'ma tera huno vuno enoma hanigeno, hago tera hu'neankino pristi ne'mo'a kanikruke azokakura onkeno, agru osu'nane huno ana ne'kura huntegahie.
nan kinahanglan nga susihon siya pag-usab sa pari. Kung mikatag ang sakit sa iyang panit, dili na kinahanglan mangita pa ug dalag nga balahibo ang pari. Hugaw ang maong tawo.
37 Hianagi pristi vahe'mo'ma kesigeno ana zuke namumo'ma tera osanigeno, haninke azokama anampima me'nena pristi vahe'mo'a agru hu'ne huno hugahie.
Apan kung nakita sa pari nga wala na mikatag ang nuka ug gituboan na kini ug itom nga balahibo, nan naayo na ang sakit. Hinlo na siya, ug kinahanglan nga ipahayag sa pari nga hinlo na ang maong tawo.
38 Hagi mago ne'mofono a'mofoma efeke kiraremo'ma avufaregama hu'nesigeno'a,
Kung adunay mga butoybutoy sa panit ang usa ka lalaki o babaye,
39 pristi vahe'mo'ma ana kirarema re'nea avufafima kesigeno efekema hu'nea zamo'ma amanema hanigeno'a, amne namunkino, agru hu'ne huno huntaghie.
nan kinahanglan nga susihon sa pari ang maong tawo aron tan-awon kung uga ba ang mga butoybutoy, ug nagpaila nga katolkatol lamang kini nga mikatag sa panit. Hinlo siya.
40 Hagi mago ne'mofoma anumpi azamoma erisiana, agra agru hu'ne.
Kung nangalarot ang buhok sa ulo sa tawo, upaw siya, apan hinlo siya.
41 Hagi mago ne'ma tinke azokama pupusenigeno azokamo'ma omanesiana, agra agru hu'ne.
Kung nangalarot ang buhok sa atubangan nga bahin sa iyang ulo, ug kung upaw ang ibabaw nga bahin sa iyang agtang, hinlo siya.
42 Hianagi azamompima namumo'ma efeke nehuno koranke'ma hu'neniana, e'i fugo namune.
Apan kung adunay pulapula ug putiputi nga hubag sa iyang upaw nga ulo o sa ibabaw sa agtang, makatakod kini nga sakit nga mikatag.
43 Hagi pristi vahe'mo'ma kesigeno'ma azamompino, kokovipima namumo'ma efeke huge, koranke huge huno'ma fugo namunknama haniana,
Nan kinahanglan nga susihon siya sa pari aron nga makita kung pulapula ug putiputi ang hubag nga bahin sa iyang upaw nga ulo o sa ibabaw nga bahin sa iyang agtang, sama sa makatakod nga sakit sa panit.
44 ana ne'mofona fugo namu re'neankino, agru osu'ne. Hagi pristi vahe'mo'a agru osu'ne huno huntegahie. Na'ankure asenifina namu re'ne.
Kung mao kana, nan aduna siyay makatakod nga sakit ug hugaw siya. Kinahanglan nga ipahayag gayod sa pari nga hugaw siya tungod sa sakit nga anaa sa iyang ulo.
45 Hagi e'inahu fugo namuma re'nesia vahe'mo'a, tagato'ma hu'nesnia kukena nehuno, azokara refiraoteno, avugosa refiteno avugama'age netreno kezatino, nagra agru osu'noe nagra agru osu'noe huno hino.
Kinahanglan nga magsul-ob ug dunot nga bisti ang mga tawo nga adunay makatakod nga sakit sa panit, kinahanglan nga idunghay niya ang iyang buhok, ug kinahanglan nga tabonan niya ang iyang dagway hangtod sa iyang ilong ug mosinggit, 'Hugaw ako, hugaw ako.'
46 Hagi ana fugo namuma avufare'ma me'nenigeno'a ana ne'mo'a agru osu'neakino, agraku kumamofo fegi'a manigahie.
Magpabilin siyang hugaw sa tanang mga adlaw nga aduna siyay makatakod nga sakit sa panit. Tungod kay hugaw man siya pinaagi sa makatakod nga sakit, kinahanglan nga magpuyo siya nga mag-inusara. Kinahanglan nga magpuyo siya gawas sa kampo.
47 Hagi sipisipi azokateti tro hu'nesia kukenarero, efeke kukenarero,
Ang panapton nga nataptan ug agup-op, hinimo man kini sa balahibo sa mananap o sa lino nga panapton,
48 sipisipi azoka zagino haneno tro hu'nenia kukenarero, efeke kukenama hanenifino, bulimakao akrutema tro'ma hu'nesaza kukenare'ma,
o bisan unsa nga tinahi o ginansilyo nga balahibo sa mananap o lino, o panit sa mananap o bisan unsa nga hinimo gikan sa panit sa mananap—
49 zafa sinage huge koranke avame'zama efore'ma ana kukenare'ma hu'nena, e'i tontore zamofo avame'zanki, pristi vahe averi hugahie.
kung adunay maypagkalunhaw o maypagkapula nga nitapot sa panapton, sa panit, sa tinahi o ginansilyo nga panapton, o bisan unsa nga hinimo gikan sa panit sa mananap, nan agup-op kini nga mokatag; kinahanglan nga ipakita kini sa pari.
50 Hagi ana kukena pristi vahe'mo'a keteno, erino frakino ante'nenkeno 7ni'a zagegna megahie.
Kinahanglan nga susihon sa pari ang maong bisti kung aduna ba kini agup-op; kinahanglan nga ilain niya ang bisan unsa nga butang nga adunay agup-op sulod sa pito ka adlaw.
51 Hagi ana kukenaramimo'ma meno vuno 7ni zupama uhanatinigeno pristi vahe'mo'ma kesigeno'ma sipisipi azoka zagino hanenenifino, efeke kukenama hanenenifino, bulimakao akrutema tro'ma hu'nea kukenare'ma tontomo'ma ra huno vuno eno'ma hu'nenkeno'a, agru osu'ne huno hugahie.
Kinahanglan nga susihon niya pagbalik ang agup-op sa ikapito nga adlaw. Kung mikatag kini sa panapton o sa bisan unsa nga tinahi o ginansilyo gikan sa balahibo sa mananap o sa lino nga panapton, o sa panit o sa bisan unsang butang nga gigamitan ug panit sa mananap, nan agup-op kini nga makadala ug sakit, ug hugaw ang maong panapton.
52 Hianagi sipisipi azokate tro hu'nesia kukeno, bulimakao akrute tro hu'nesia kukeno, kukenare'ma ana avame'zama fore'ma hanigeno'a, tevefi krenkeno tevareno.
Kinahanglan nga sunogon niya ang maong panapton, o ang bisan unsa nga tinahi o ginansilyo gikan sa balahibo sa mananap o sa lino nga panapton, o ang panit sa mananap o ang bisan unsang hinimo sa panit sa mananap, o bisan unsang butang diin nakit-an ang agup-op nga makadala ug sakit, tungod kay makadala kini ug balatian. Kinahanglan nga sunogon sa hingpit ang maong panapton.
53 Hianagi pristi vahe'mo'ma kesigeno kukenare'ma anazamo'ma rama osu'nena,
Kung nasusi na sa pari ang butang ug nakita niya nga wala mikatag ang agup-op sa panapton o sa butang nga tinahi o sa ginansilyo gikan sa balahibo sa mananap o sa panapton, o sa mga butang nga hinimo sa panit sa mananap,
54 pristi vahe'mo'a ana vahera zamasaminige'za ana kukena sese hute'za, 7ni'a zagegna mago'ane fraki'za antesageno megahie.
nan sugoon niya sila sa paglaba sa panapton diin nakita ang agup-op, ug kinahanglan nga ilain na usab kini sa dugang na usab nga pito ka adlaw.
55 Hagi ana avame'zama sesema hutesageno'a ete mago'ane kesigenoma ana kukenamofo tontomo'ma vaga'orenigeno rura ana avamezamo osu'nenianagi, agru osu'neanki amegao agu'afima tontoma re'nena tevefi kre vagaregahie.
Unya susihon sa pari ang butang nga adunay agup-op human kini nalabhan. Kung wala nabag-o ang kolor sa agup-op, bisan pa ug wala kini mikatag, hugaw kini. Kinahanglan ninyong sunogon ang maong butang, bisan ug asa pa mitapot ang agup-op.
56 Hagi ana kukena sese'ma hanigeno, ana zamo'ma sipisipi azokate kukenaretiro, efeke kukenaretiro, bulimakao akrute kukenaretima fananema haniana, anama havizama hu'nema'a tagato hutreno.
Kung nasusi sa pari ang panapton, ug kung nahanaw na ang agup-op human kini nalabhan, nan kinahanglan nga gision niya ang nataptan nga bahin gikan sa panapton o gikan sa panit sa mananap, o gikan sa tinahi o ginansilyo nga butang.
57 Hagi henkama ana tonto fore'ma hina, ana kukenamofo nefa'a tevefi krenkeno, te fanane hino.
Kung anaa lamang gihapon ang agup-op sa panapton, sa tinahi o sa ginansilyo man nga butang, o sa bisan unsang butang nga hinimo sa panit sa mananap, nagapadayon kini sa pagkatag. Kinahanglan ninyong sunogon ang bisan unsang butang nga adunay agup-op.
58 Hagi henka'ama anazama fore'ma osanigeno'a, ete mago'ane sese hina agrua hugahie.
Ang panapton o bisan unsang tinahi o ginansilyo nga gikan sa balahibo sa mananap o sa lino nga panapton, o sa panit sa mananap o sa bisan unsang butang nga hinimo sa panit sa mananap—kung gilabhan nimo ang butang ug nawala na ang agup-op, nan kinahanglan nga labhan kini sa ikaduhang higayon, ug mahinlo na kini.
59 Ama'i tra kea sipisipi azokateti zagino hane'ne'nia kukenama, efeke kukena hane'za tro hu'ne'nazano, bulimakao akruteti hane'za tro hu'nenaza zama tontomo'ma eri havizama hu'nenia kukenamofoma pristi vahe'mo'ma agru hu'ne, agru osu'nema huno'ma hania trake.
Mao kini ang balaod mahitungod sa agup-op ug sa panapton nga hinimo gikan sa balahibo sa mananap o sa lino, o sa bisan unsang tinahi o ginansilyo nga balahibo sa mananap o lino, o sa panit sa mananap o sa bisan unsang butang nga hinimo sa panit sa mananap, aron nga mapahibalo nimo nga hinlo kini o hugaw.”