< 3 Mose 11 >
1 Ra Anumzamo'a amanage huno Mosesene Aroninena zanasmi'ne,
Yahweh akazungumza na Musa na Aroni, akasema,
2 Mopafima mani'naza maka zagagafafinti'ma nesaza zagamofo tra kea Israeli vahera zamasmio.
“Sungumzeni na watu wa Israeli muwaambie, 'Hivi ndivyo viumbe vyenye uhai ambavyo mwaweza kula miongoni mwa wanyama walioko juu ya nchi.
3 Hagi agigomo'ma tarefi atanesigeno, trazama neteno, ete ome revarino nenesia zagagafa amane negahaze.
Mnaweza kula mnyama yeyote aliye na kwato zenye kugawanyika na ambaye pia hucheua.
4 Mago'a zagagafamo'za revari'za ne'zana nenazageno, zamagigomo'a hatanara nosigeno, mago'a zagagafamofona zamagigomo'a hatnama hanigeno ne'zama revarino nonesia zagagafa onegahaze. E'i magora kemoli afure, ne'zana varino neneanagi agiamo'a tarefina hatnara osu'neankino agrua osu'ne.
Hata hivyo, kuna baadhi ya wanyama ambao ama hawacheui au hana kwato zilizogawanyika, nanyi msiwale hao, wanyama kama ngamia, kwa sababu yeye hucheua lakini hana kwato zilizogawanyika. Kwa hiyo ngamia ni najisi kwenu.
5 Havefi krofamo'a anahukna huno ne'zana revarino neneanagi, tarefi agigomo'a ruotaneneankino agru osu'ne.
Pimbi pia: kwa sababu yeye hucheua lakini hana kwato zilizogawanyika mara mbili, huyo pia ni najisi kwenu.
6 Rebitimo'a anahukna huno ne'zana revarino neneanagi, tarefina agigomo'a hatnara osu'neankino agru osu'ne.
Na sungura pia: kwa sababu yeye hucheua lakini hana kwato zilizogawanyika mara mbili, huyu naye ni najisi kwenu.
7 Afu'mofona agigomo'a hatna hu'neanagi, ne'zana revarino noneankino, agru osu'ne.
Na nguruwe pia: ingawaje yeye anazo kwato zilizogawanyika lakini hacheui, kwa hiyo yeye ni najisi kwenu.
8 Hagi tamagra ana zagagafaramima fri'nesiana avakora osuge ame'a onegahaze, na'ankure agrua osu'ne.
Msile aina yoyote ya nyama yao, wala msiiguse mizoga yao. Hao ni najisi kwenu.
9 Hanki miko hagerimpine, amane timpinema nemanisia zagama iri'ane agekonanema hunte'nesiana amane negahaze.
Nao wanyama waishio majini mnaoweza kuwala ni wale wote walio na mapezi na magamba, iwe waliomo baharini au mitoni.
10 Hianagi mika zagama hagerimpima nemania zagane, amane timpima iri'ane ageko'nanema huonte'nesia zagama mani'neniana, himnage huno havizantfa hu'neankita onegahaze.
Lakini viumbe wote hai wasio na mapezi na magamba waliomo baharini au mitoni, pamoja na wale waendao majini na viumbe hai waliomo majini —watakuwa chukizo kwenu.
11 Hagi e'i ana zagamo'za kasri'za havizantfa hu'nazanki, ame'a noneta fri'nesaza zamavufarera avakora osuta onegahaze.
Kwa kuwa watakuwa chukizo, msile nyama yao, pia mizoga yao sharti itakuwa chukizo.
12 Hagi timpima mani'nenaza zagamofoma iri'ane agekonanema huonte'neniana, tamagotenteta haviza hu'neankita onegahaze.
Chochote kisichokuwa na mapezi au magamba kilichomo majini ni lazima kiwe chukizo kwenu.
13 Mago'a nama haviza hu'neankita onegahaze. E'i ana namazaga tumpanki, zagagafama nenea namagi, haninke namama zagagafama nenea namagi,
Nao ndege mtakaowachukia na msiopaswa kuwala ni hawa wafuatao: tai, furukombe, kipungu,
14 korankre za'za agekonane tumpanki, kazi tumpanki,
mwewe mwekundu, aina yoyote ya kipanga,
15 haninke namaramima ra ageruma neria namagi,
kila aina ya kunguru,
16 mananinkna zaza arenane namagi, rankrafama nehia komutonki, hagerinkenafi nemaniza efeke namazagagi, hagerinkena tumpanki,
kiruka-njia, kipasuasanda, Shakwe, na aina yoyote ya mwewe.
17 osi komutonki, hagerimpi hareno vano nehuno nozameza nehia namagi, ra komutonki,
Ni lazima pia bundi mdogo na bundi mkubwa muwaone kuwa chukizo, mnandi,
18 efeke komutonki, hagage kopi komutonki, kasari zama nenea tumpanki,
bundi mweupe na mwari,
19 za'za aginkunane efeke namagi, afi patonki, funtariki tampranena onegahaze.
korongo na ina zote za koikoi, huduhudi na popo pia.
20 Tare ageko'nama hunte'nenigeno agareti'ma mopafima regraroheno vanoma nehania ne'onse zaga knarera osu'neankita onegahaze.
Wadudu wote wenye mabawa wanatembea kwa miguu minne kwenu ni machukizo.
21 Agekona'ma huntegeno mopafima vanoma nehu'za, takaure takaurema hu'zama vanoma nehaza zagaramina amane negahaze.
Lakini manaweza kula wadudu wenye mabawa wanaotembea kwa miguu minne ya kurukia ardhini yenye vifundo.
22 E'i ranra kenuki, asukenki, onensi kenura amane negahaze.
Na manaweza kula kula aina zote za nzige, senene, parare, au panzi.
23 Hianagi mago'a zagramima agiazama hunte'nenigeno ageko'nama me'nenia zagaramina, tamagotenenteta onegahaze.
Lakini wadudu wote warukao wenye miguu minne ni chulkizo kwenu.
24 Amanahu'ma hanuta tamagra'a tamavufga tamazeri pehana hugahaze. Fri'nenia zagaraminte'ma avakoma hanimofona, azeri pehana hanigeno, anazamo'a meno vuno kinaga ome vagaregahie.
Nanyi mtakuwa najisi hata jioni kutokana na wanyama hawa endapo mtagusa mizogo yao.
25 Iza'o frizagama avakoma hanimo'a, kukena'a sese huteno mani'nenigeno, vuno kinaga senkeno anamo'a agrua hugahie.
Na yeyote atakayeokota mojawapo wa mizoga yao ni lazima atazifua ngua zake naye atakuwa najisi hata jioni.
26 Agigoma me'nenia zagaramima, agigomo'ma hatanama osu'nesigeno trazama revarino nonenia zagaramina agru osu'ne huta hiho. Iza'o ana zagaramima avako'ma hanimo'a agru osugahie.
Mnyama yeyote ambaye anazo kwato ziliachana ambazo hazikugawanyika kabisa au hacheui huyo ni najisi kwenu. Yeyote awagusaye atakuwa najisi.
27 Rama'a agigoma hunte'nenigeno mopafima vanoma nehania zagaramina, agrua osu'naze. Hagi fri'nesageta zamavufarera avako osiho. Hagi avako'ma hanazana agru osu mani'nenageno vuno kinaga segahie.
Mnyama yeyote anayetembea kwa vitanga vyake miongoni mwa wanyama waendao kwa miguu yote minne ni najisi kwenu. Yeyote agusaye mzoga kama huo atakuwa najisi hata jioni.
28 Iza'o anama fri'nesia zagamofo avufa'ama erisaga hanimo'a, kukena sese huteno mani'nenigeno vuno kinaga segahie. E'i ana zagamo'a agrua osu'ne.
Na yeyote aokotaye mzoga kama huo ni zazima atazifua nguo zake na kuwa najisi hata jioni. Wanyama hawa watakuwa najisi kwenu.
29 Hagi neonse zagaramima, mopafi vano nehaza zagaramimpinti'ma agruma osu'nazana, barenki, kafagi, neonse'ene ranra tagovi zagarami'ne.
Kuhusiana na wanyama wataambaao juu ya ardhi, hawa ndiyo walio najisi kwenu: kicheche, panya, aina zote za mijusi mikubwa, guruguru,
30 Hagi efeke tagovi kekogi, pupukigi zampavenki, amuho kopi nemaniza tagoviki, sgoramure.
kenge, mijusi ya ukutani, goromoe, na kinyonga.
31 Hagi ana zagaramima mopafima vanoma nehia zagaramimpinti'ma agru'ma osu'nesia zagama, fri'nenagenoma iza'o zamavufare'ma avako hanimo'a, agru osugahiankino, agru osu mani'nena vuno kinaga segahie.
Wanyama hawa wote ambao hutambaa, hawa ndiyo watakuwa najisi kwenu. Yeyote awagusaye atakuwa njisi hata jioni.
32 Ana zagaramimo frino evuramino zafareti'ma tro hu'nesia zantero, kukenarero, zagagafamofo akrutero, tapa kukenare'ma evuramino avako'ma haniana, agru osanigeno ana'ma hania zantamina timpi reta sese hinkeno meno vuno kinaga senkeno agrua hugahie.
Na iwapo mmoja wao anakufa na kuanguka juu ya chombo, chombo hicho kitakuwa najisi, ama kiwe kimetengenezwa kwa mbao, nguo, ngozi, au gunia. Kiwe chombo cha namna gani na kiwe kwa matumizi gani, ni lazima kitalowekwa katika maji nacho kitakuwa najisi hata jio. Kisha kitakuwa safi.
33 Ana zagagafafinti mago'mo'ma mopa kavofima evurami'niana ana kavofima me'nenia zantamimo'a agru osugahianki, ana kavoa rurako hutreho.
Kwa hiyo kila chungu ambacho mnyama najisi atakiangukia juu yake au ndani yake, chochote kilichomo kwenye chungu hicho kitakuwa najisi, na ni lazima mtakivunja chungu hicho.
34 Hagi ana kavofinti'ma tima tagiramino avakoma hania ne'zamo'a agru osanigeno, ana kavofinti'ma tima ne'zamo'a, agru osugahie.
Vyakula vyote ambavyo ni safi na kilichuhusiwa kuliwa, lakini kikaingiwa na maji kutoka kwenye chungu najisi kilichoanguka, nacho kitakuwa najisi.
35 Hagi ana zagamofo fri avufgamo'ma evuramino avako'ma hania teve hugre stofumo'o avenimo'a agru osugahianki, rurako hutreho.
Na kitu chochote kinachoweza kunywewa kutoka kwenye chungu kama hicho kitakuwa najisi. Kila kitu kitakachoangukiwa juu yake na kipande cha mzoga wa mnyama najisi nacho kitakuwa najisi, ama liwe ni jiko au vyungu vya kupikia. Ni najisi na ni lazima kiwe najisi kwenu.
36 Hagi tinkampui nehantisirero tifi kerifi ana zagamofo fri avufamo'ma me'neniana amane agru hu'neanagi, iza'o azama avako'ma hanimo'a agru osugahie.
Chemchemi au kisima cha maji ya kunywa yanapokusanyika patabaki kuwa safi iwapo kiumbe najisi kama hicho kitaangukia humo. Lakini ikiwa yeyote anaugusa mzoga wa mnyama aliye najisi uliomo ndani ya maji, yeye atakuwa najisi.
37 Hagi krinaku'ma ante'nenaza avimzampima fri'nesia zagamo'ma evuramisiana, ana avimazamo'a agru hugahie.
Iwapo sehehemu yoyote ya mzoga wa mnyama aliyenajisi inaangukia juu ya mbegu zozote zilizo kwa ajili ya kupanda. Mbegu hizo zitakuwa bado zingali safi.
38 Hianagi fri'nenia zagamo'ma avimazama me'nenia timpima evuraminiana, ana avimzamo'a agrua osugahie.
Lakini kama maji yanawekwa juu ya mbegu, na kama sehemu ya mzoga unaangukia juu yake, nazo zitakuwa najisi kwenu.
39 Hagi negahazema hunama huramante'noa afuzagafintima fri'nenigeno avako'ma hanimo'a, agru osu mani'nena vuno kinaga segahie.
Iwapo mnyama yeyote awezaye kuliwa anakufa, naye yeyote amgusaye atakuwa najisi hata jioni.
40 Hagi anama fri'nenia zagama nesimo'o, erisga hanimo'a agru osugahiankino kukena'a sese nehuno, agru osu mani'nenigeno vuno kinaga segahie.
Na yeyote alaye chochote cha mzoga huo atalazimika kufua nguo zake naye atakuwa anjisi hata jioni. Na yeyote aokotaye mzoga kama huo atafua nguo zake na kuwa najisi hata jioni.
41 Hagi moparema vanoma nehia zagaramina agru osu'neankita, tamagotenteta onegahaze.
Kila mnyama atambaaye juu ya ardhi atakuwa chukizo; hatakuwa wa kuliwa.
42 Hagi mopafima zamasaguregati vano nehaza zagaramine, rama'a agiaza hunte'nenia zagamo mopafi vano nehania zagaramina agru osu zagagita tamagotenenteta tamagra onegahaze.
Chochote kitambaacho kwa kujivuta juu ya tumbo lake, na chochote kitembeacho kwa miguu yake yote minne, au chochote kilicho na miguu mingi—wanyama wote ambao hutambaa juu ya nchi, hawa msiwale, kwa sababu watakuwa machukizo.
43 Hagi ama ana zagaramina avako nehutma, tamagra'a tamazeri pehana osiho.
Msijinajisi wenyewe kwa kiumbe chochote nnajisi kitaambacho; msijinasi wenyewe kwavyo, ili kwamba msije mkachafuliwa navyo.
44 Na'ankure Nagra Ra Anumzana tamagri Anumza mani'noanki, tamagra'a tamazeri avusese nehutma, tamazeri ruotage hiho. Na'ankure Nagra ruotage hu'nogu, zamasaguregati'ma vanoma nehaza zaga avakora hutma tamazeri pehena osugahaze.
Kwa kuwa Mimi ndimi Yahweh Mungu wenu. Nanyi lazima muwe watakatifu, kwa hiyo na iweni watakatifu, kwa sababu Mimi ni mtakatifu. Haiwapasi kujichafua kwa aina yoyote ya kiendacho juu ya nchi.
45 Nagra'a Ra Anumzamo'na Isipitira tamavre fegu'a atre'na, tamavre'na e'noa tamagri Anumza mani'nogu, tamagra mani ruotage hutma maniho. Na'ankure Nagra ruotage hu'na mani'noe.
Kwa kuwa Mimi ndimi Yahweh, aliyewaleta ninyi kutoka nchi ya Misri, ili niwe Mungu wenu. Kwa hiyo lazima muwe watakatifu, kwa kuwa Mimi ni mtakatifu.
46 Mopafima vanoma nehaza zagaramimofone namaramimofone, miko timpima nemaniza zagaramimofone, mika mopafima regrarohe'za vano nehaza zagaramimofo tra ke.
Hii ndiyo sheria kuhusu wanyama, ndege, kila kiumbe hai kiendacho majini, na ya kila kiumbe kitambaacho juu ya nchi,
47 Hagi tamagra rezaganeta negetma, e'izamo'a agru osu'neanki, e'izamo'a agru hu'neanki nehutma, negahunanki, onegahunanki huta hugahaze.
kwa jili ya kilie kinachopaswa kutofautishwa kati ya kilicho najisi na kilicho safi, na kati ya vitu vilivyokufa na vilivyo hai ambavyo vyaweza kuliwa na vitu vyenye uihai visivyoweza kuliwa.”