< Jasi Vahere 6 >
1 Hagi 40'a kafuma evigeno'a ete Israeli vahe'mo'za Ra Anumzamofo avurera havi zamavu'zamava hu'naze. E'ina hazageno'a Ra Anumzamo'a Midieni vahe zamazampi Israeli vahera zamavarentegeno, 7ni'a kafufi kegava huzmante'naze.
Israelviwo gawɔ nu si nye vɔ̃ le Yehowa ŋkume eye ƒe adre sɔŋ wòtsɔ wo de asi na Midiantɔwo.
2 Ana'ma higeno'a Midieni vahe'mo'za hanavenentake hu'za Israeli vahera zamazeri havizantfa hazageno, Israeli vahe'mo'za agona agona franeki'za, havegampine, vihuma hunte'nazafine fraki'naze.
Midiantɔwo ƒe asi sẽ ɖe Israelviwo dzi ale gbegbe be Israelviwo wɔ bebeƒewo na wo ɖokuiwo ɖe towo tome, agadowo me kple sitsoƒewo.
3 Hagi Israeli vahe'mo'zama hozama antazageno'a, Midieni vahe'ma, Ameleki vahe'ma, zage hanati kazigati vahe'ma hu'za eme hara huzamante'naze.
Ne Israelviwo ƒã nukuwo la, Midiantɔwo, Amalekitɔwo kple ɣedzeƒetɔ bubuwo vana dzea Israelviwo dzi.
4 Ana mopafi seli nona eme ki'za mani'ne'za maka hozazimia agu'za ru'za vu'za Gaza mopare ome atre'naze. Magore hu'za Israeli vahe'mofo zana otre'za maka sipisipi afu'ma, meme afu'ma, bulimakao afu'ma, Donki afutaminena avre vagare'za vu'naze.
Woƒua asaɖa anyi ɖe anyigba la dzi, gblẽa nukuawo yi keke Gaza ke eye womegblẽa nu gbagbe aɖeke ɖi na Israelviwo o, alẽwo loo, nyiwo loo alo tedziwo o.
5 Hagi ana ha' vahetmima e'nazana, maka afu'krazmine seli nona eme ki'za mani'ne'za Israeli vahe hoza otre'za ne'za eri hana hu'naze. Kenumo'za hare'za azankna hu'za ohampriga'a vahe'mo'za Israeli vahe mopafina emanine'za maka tra'zana vatri'za nevagarazageno rampa'age hu'ne.
Wovana kple woƒe lãhawo kple woƒe agbadɔwo abe ʋetsuviwo ene. Mele bɔbɔe be woaxlẽ ŋutsuawo kple woƒe kposɔwo o. Wovana dzea anyigba la dzi be woagblẽe keŋkeŋ.
6 E'ina hu'za Israeli vahera zamazeri haviza hazage'za, Israeli vahe'mo'za tusi zamagaku nehu'za zamazama hinogura Ra Anumzamofontega zavi krafage hu'naze.
Midiantɔwo na Israelviwo da ahe ale gbegbe be wodo ɣli na Yehowa be wòaxɔ na yewo.
7 Hagi Midieni vahe'mo'zama zamazeri havizama hazageno'a Israeli vahe'mo'za zamazama hanigura Ra Anumzamofontega krafagea hazageno,
Esi Israelviwo do ɣli na Yehowa le Midiantɔwo ta la,
8 Ra Anumzamo'a kasanampa ne' huntegeno Israeli vahetega eno amanage eme hu'ne, Ra Anumzana Israeli vahe Anumzamo'a amanage hie, Isipima kazokzo eri'zama e'nerita mani'nazage'na, Nagra ana kazokzo erizampintira tamavre'na atirami'noe.
edɔ Nyagblɔɖila aɖe ɖa, ame si gblɔ be, “Ale Yehowa, Israel ƒe Mawu la gblɔe nye si, ‘Mekplɔ mi do goe tso Egipte le kluvinyenyenyigba dzi.
9 Isipi vahe'mofo zamazampinti'ene knama tamiza tamazeri havizama nehaza vahe'mokizmi zamazampintira Nagra tamagura vazi'na tamavre'na e'na ama mopafima mani'naza ha' vahetimia eme zamahe kasopenetre'na, ama mopa eri tami'noe.
Meɖe mi le Egipte ƒe ŋusẽ te kple ame siwo katã te mi ɖe anyi la ƒe asi me. Menya wo ɖa le mia ŋgɔ eye metsɔ woƒe anyigba na mi.
10 Hagi amanage hu'na neramasamue, Nagra Ra Anumzana tamagri Anumza mani'noanki, ama mani'naza mopafi Amori vahe anumzantaminkura korora osiho hu'na hu'noanagi, Nagri kea ontahita ke'ni'a rutagre'naze huno hu'ne.
Megblɔ na mi be nyee nye Yehowa, miaƒe Mawu, migasubɔ Amoritɔwo ƒe mawuwo, ame siwo ƒe anyigba dzi miele la o, gake mieɖo tom o.’”
11 Anante Ra Anumzamofo ankeromo'a eno, Ofra kumate oki zafa agafare emani'ne. Hagi Abiezeri nagapinti ne' Joasi nemofo Gidioni'a Midieni vahe'mo'zama witi'ama erizanku koro huno wainima regatati'ma nehaza kerifi mani'neno, witi hona'a refuzafupe'ne.
Gbe ɖeka la, Yehowa ƒe dɔla aɖe va nɔ anyi ɖe oɖumti la te le Ofra, le Yoas, Abiezritɔ la ƒe agble me. Yoaz ƒe vi, Gideon, ɣla eɖokui ɖe wainfiaƒe aɖe le vɔvɔ̃ na Midiantɔwo ta eye wònɔ lu klẽm kple asi.
12 Ra Anumzamofo ankeromo'a Gidioninte ehanatino amanage hu'ne. Hankavenentake sondia nera, Ra Anumzamo'a kagri'ene mani'ne.
Yehowa ƒe dɔla la ɖe eɖokui fiae eye wògblɔ nɛ be, “Yehowa li kpli wò, wò ŋutsu kalẽtɔ!”
13 Anante Gidioni'a kenona huno, ramoke, Ra Anumzamo'ma tagranema mani'negeno'a nahigeno amanahu zana tagritera efore nehie? Hagi Ra Anumzamo'ma erifore hige'za tagehe'zama tasami'naza kaguva zana iga me'ne? Isipitira Ra Anumzamo'a tavreno e'neanangi, menina Ra Anumzamo'a avresra huranteno Midieni vahe zamazampintira tavrente'ne.
Gideon ɖo eŋu be, “Nye aƒetɔ, ne Yehowa la li kplim la, ekema nu ka ta nu siawo katã dzɔ ɖe mía dzi? Gawu la, afi ka eƒe nukunu siwo katã ŋu mía fofowo ƒo nu na mí tsoe esi wogblɔ be, ‘Ɖe Yehowa mekplɔ mí do goe tso Egipte oa?’ la le? Ke azɔ la Yehowa gblẽ mí ɖi.”
14 Anante Ra Anumzamo'a rukrahe huno amanage huno asami'ne, Midieni vahe zamazampintira hankavema eri'nana hankavenu ome ha' hunka Israeli vahera zamagu'vaziogu Nagra hunegantoe.
Yehowa trɔ ɖe eŋu gblɔ nɛ be, “Yi le wò ŋusẽ me eye nàɖe Israel tso Midiantɔwo ƒe asi me. Ɖe nyemele dɔwòm oa?”
15 Hianagi Gidioni'a amanage huno kenona hu'ne, Ra Anumzamoka, inankna hu'na Israeli vahera zamagura vazigahue? Manase naga'nofipina nagri nagara zamigi omane naga'manizageno, nenfa mofavreramimpina nagra amite'na mofavre mani'noe.
Ke Gideon ɖo eŋu be, “Aƒetɔ, aleke nye ame gblɔe sia mate ŋu aɖe Israel? Nye hlɔ̃e nye hlɔ̃ gblɔetɔ le Manase ƒe to blibo la me eye nyee nye ame gblɔetɔ kekeake le nye ƒome blibo la me!”
16 Higeno Ra Anumzamo'a amanage huno asami'ne, Nagra kagrane mani'nenugenka, Midieni vahera magoke vahe'ma aheaza hunka zamahehana hugahane.
Yehowa ɖo eŋu nɛ be, “Manɔ kpli wò eye nàtsrɔ̃ Midiantɔwo katã abe ame ɖekae wonye ene!”
17 Anagema higeno'a Gidioni'a amanage huno Ra Anumzamofona kenona hunte'ne, Nagra kagri kavurema knare'ma hu'nenugenka tamage hunka nazama hunaku'ma hanunka, mago avame'za naveri huge'na tamage Ra Anumzamoka nehane hu'na ha'neno.
Gideon ɖo eŋu be, “Ke azɔ la, ne mekpɔ amenuveve le wò ŋkume la, na dzesim ne manyae be wòe le nu ƒom nam vavã.
18 Muse hugantoanki natrenka ovunege'na ofani'a eri'na eme kami'neno, higeno Ra Anumzamo'a huno, ama anante mani'nenugenka etesanke'na vugahuanki vuo.
Taflatse, mègadzo o va se ɖe esime maɖatsɔ nye nuɖuɖu ava ɖo wò ŋkume.” Eye Yehowa ɖo eŋu be, “Malala wò va se ɖe esime nàtrɔ agbɔ.”
19 Anage'ma higeno'a Gidioni'a ame'ama huno nontega vuno, agaho meme afu ome aheno negreno, zisti onte bretine kre'ne. Hagi ana meme afu'ene zisti onte bretinena ekaeka kupi erinerino afu'ma kre'nea tima'a kavofi tagino e'nerino eazamo ra zafamofo agafafi ana ankeromofo avuga eme ante'ne.
Gideon ɖe abla yi aƒe me, wu gbɔ̃vi aɖe, mee eye wòtsɔ wɔ lita blaeve-vɔ-eve ƒo abolo maʋamaʋãe; etsɔ lã la ɖe kusi me eye wòtsɔ detsia ɖe ze me heyi na Mawudɔla la le oɖumti la te.
20 Hagi anante Ra Anumzamofo ankeromo'a anage huno asmi'ne, Amu ana afu'ene zisti onte bretinena erinka have agofetu ante'nenka afu tima'a ana agofetu tagitro, higeno Gidioni'a ana hu'ne.
Mawudɔla la gblɔ nɛ be, “Tsɔ lã la kple abolo maʋamaʋã la da ɖe agakpe ma dzi eye nàtrɔ detsi la kɔ ɖe edzi.” Esi Gideon wɔ alea la,
21 Anante Ra Anumzamofo ankeromo'a azampima eri'nea azotareti ana afu'ene bretinena avako higeno, ana havefintira teve rukru huno ana maka ne'zana tefanane hu'ne. Ana higeno ana ankeromo'a agranena rufanane hu'ne.
Mawudɔla la tsɔ eƒe atikplɔ ƒe nugbɔ ka lã la kple abolo maʋamaʋã la ŋu. Kasia dzo bi tso agakpe la me eye wòfia lã la kple abolo la! Tete Yehowa ƒe dɔla la bu vĩi.
22 Hagi Gidioni'ma Ra Anumzamofo ankerone huno keno antahinoma nehuno'a, amanage huno ran ke hu'ne, Ra Anumzamoka nagra frigahue! Na'ankure Ra Anumzamoka ankero ke'noe.
Esi Gideon dze sii be Yehowa ƒe dɔlae yekpɔ la, edo ɣli be, “Oo, Aƒetɔ Yehowa! Mekpɔ Yehowa ƒe dɔla ŋkume kple ŋkume!”
23 Hianagi Ra Anumzamo'a amanage huno asmi'ne, ofrigosananki korora osunka krimpa frune akohenka manio.
Ke Yehowa gblɔ nɛ be, “Ŋutifafa na wò! Mègavɔ̃ o. Mèle kuku ge o.”
24 Anage higeno Gidioni'a anante kresramna vu ita tro huno agi'a Ra Anumzana Rimpa Fru Nere (Yawe-Shalom) huno ante'ne. Hagi ana kresramna vu ita Abiesa nagamofo mopafi Ofra kumate menina otino me'ne.
Ale Gideon ɖi vɔsamlekpui aɖe na Yehowa ɖe afi ma eye wòna ŋkɔe be, “Yehowae nye Ŋutifafa” Vɔsamlekpui sia gale afi ma, le Ofra, le Abiezritɔwo ƒe anyigba dzi.
25 Hagi ana kenagera Ra Anumzamo'a Gidionina amanage huno asmi'ne, Negafa bulimakao afu kevufintira mago nevrenka namba 2 bulimakao afu'ma avre'nanana 7ni'a kafu hu'nesia afu avro. Hagi negafa'ma Bali havi anumzante'ma kresramna vunte itama tro'ma hunte'neana tapage hunetrenka, Asera havi anumzamofo amema'ama zafama antre'za ana tava'onte'ma retru re'nazana antaginka kitaginkotago hutro.
Le gbe ma gbe ƒe zã me la, Yehowa gblɔ na Gideon be, “Lé fofowò ƒe nyitsu gã ɖeka kple nyitsu bubu si xɔ ƒe adre. Gbã fofowò ƒe vɔsamlekpui si wòɖi na Baal eye nàho aƒeli si le exa la ƒu anyi
26 Hagi Ra Anumzamofo kresramna vu ita haverera tro hutenka, ana Asera havi anumzama retrure'ne'za mono'ma hunentaza zafama antaginkama kitagi'nana zafareti ana kresramna vu itare tevea hanavazinka, namba 2 bulimakao afura ahenka, tevefima kre fananehu ofa hugahane.
Azɔ la ɖi vɔsamlekpui bubu na Yehowa, wò Mawu la ɖe togbɛ sia dzi. Tsɔ nyitsu evelia wɔ numevɔsae eye nàtsɔ aƒeli si nèho la wɔ nakee na vɔsa la.”
27 Anage higeno Gidioni'a 10ni'a eri'za vahe'a nezamavreno Ra Anumzmo'ma asamiaza hu'ne. Hianagi nefa nagaku'ene ana kumapima nemaniza vaheku koro nehuno ferura anazana osu'neanki, kenage ana zana tro hu'ne.
Gideon kplɔ eƒe subɔla ewo ɖe asi eye wòwɔ nu si Yehowa ɖo nɛ. Ewɔ nu siawo le zã me elabena enɔ fofoa ƒe aƒemetɔwo kple dua me tɔwo siaa vɔ̃m elabena enya nu si woawɔ ne wonya ame si wɔ nu siawo.
28 Hagi ana'ma hutegeno'a ana kumapi ma nanterama oti'zama kazana, Bali havi anumzante'ma kresramnama nevaza ita taganavazi netreno, Asera havi anumzamofo ame'ma'a zafare'ma tro hu'za retrurente'nezama mono'ma hunentaza zafaramina maka antagi atrevaga nere'za kasefa kresramna vu ita trohu'za namba 2 bulimakao afura kresramna vu'nazage'za ke'naze.
Le ŋdi esime dua me ŋutsuwo fɔ la, wokpɔ be wogbã Baal ƒe vɔsamlekpui, heho aƒeli si le exa la ƒu anyi eye wokpɔ be wotsɔ nyitsu bubu sa vɔe le vɔsamlekpui yeye la dzi!
29 Anazama nege'za ana vahe'mo'za ontahige antahige hu'za, i'za ama zana tro hu'ne? hu'za hu'naze. Hagi henkama rezagane so'e hu'za hake'za erifore'ma hazana, Joasi nemofo Gidioni anara hu'ne, hu'za hu'naze.
Amewo de asi biabia me be, “Ame kae wɔ nu sia?” Esi woku nya la gɔme nyuie la, wogblɔ na wo be, “Yoas ƒe viŋutsu, Gideon ye wɔe.”
30 Anante ana kumapima nemaniza vahe'mo'za amanage hu'za Joasina asami'naze, Negamofona avrenka egeta ahamanenkeno frino. Na'ankure agra Bali anumzante'ma kresramna nevuna ita tagnavazi netreno, Asera anumzante'ma mono'ma hunentona zafa antagi tre'ne.
Dua me ŋutsuwo bia tso Yoas si be, “Kplɔ viwò ŋutsu la do goe; edze na ku elabena egbã Baal ƒe vɔsamlekpui eye wòho aƒeli si le exa la ƒu anyi.”
31 Hianagi Joasi'a ranke huno ana vahetmina amanage huno zamazerikori'ne, Nagafare Bali havi anumzana ahora nekaze? Bali havi anumza aza hu'za nehazo? Bali havi anumzama ahomake'naza vahera nanterama komatinigeta fri vagaregahaze. Hagi agra anumzama mani'nenuno'a, agra'a ahora kegahie. Na'ankure agrite'ma kresramnama nevaza ita tagana vazitre'naze.
Yoas ɖo eŋu na ameha si ƒo xlãe le adã fiam la be, “Miawoe awɔ aʋa ɖe Baal nua? Ɖe miele agbagba dzem be miaxɔ nɛa? Woawu ame si awɔ avu ɖe enu le ŋdi! Ne Baal nye mawu tututu la, aʋli eɖokui ta ne ame aɖe gbã eƒe vɔsamlekpui.”
32 E'ina hige'za ana knazupa Gidioni agi'a Jerub-bali'e hu'za antemi'naze. Hagi ana agimofo aguagesa'amo'a amana hu'ne, atregeno Bali anumzamo'a agra'a ahora keno, na'ankure agri Kresramana vu ita tagana vazitre'ne.
Tso gbe ma gbe dzi la, wona ŋkɔ Gideon be, “Yerubaal” si gɔmee nye “Baal newɔ avu kplii.” Elabena egbã Baal ƒe vɔsamlekpui.
33 Hagi Midieni vahe'ma, Ameleki vahe'ma zagehanati kazigati vahe'ma hu'za, Israeli vahe ha'huzamante'naku erimago hute'za Jodani tina takahe'za Jezril agupofi seli nona eme ki'naze.
Azɔ la, Midiantɔwo katã, Amalekitɔwo kple ɣedzeƒe dukɔ bubuwo wɔ ɖeka eye wotso Yɔdan tɔsisi la va ƒu asaɖa anyi ɖe Yezreel balime.
34 Hianagi Ra Anumzamofo Avamu'mo Gidionintera emani'negeno ufena rege'za, Abieseli naga'mo'za hate avaririza vu'naku e'naze.
Tete Yehowa ƒe Gbɔgbɔ ɖiɖi ɖe Gideon dzi. Eku kpẽ yɔ Abiezeritɔwo be woadze ye yome.
35 Hagi Manasema, Aserima, Zebulonima, Naftali nagateganena kea atrezamantage'za ana makamo'za ha'ma huga vahetamina agritega emareri'naze.
Edɔ dɔlawo wotsa le Manase, yɔ ameawo be woabla akpa eye wòɖe Aser, Zebulon kple Naftali hã be woawo hã nayi aɖado go wo.
36 Hagi anante Gidioni'a amanage huno Ra Anumzamofona asami'ne, Kagrama huhamprinante'nana kante'ma tamage hunka nagri'ma naza hanankena ha'ma hu'na Israeli vahe'ma zamaguvazinaku'ma hanugenka,
Gideon gblɔ na Mawu be, “Ne àto nye asi dzi aɖe Israel abe ale si nèdo ŋugbe ene la
37 amana huge'na ka'neno. Meni kenagera witima neharaza kumapina sipisipi afu azokara antegahue. Hanki tamage hunkama naza hananke'na ha'ma hu'na Israeli vahe'ma zamagu'vazinaku hanugenka, ana sipisipi afu azokatera atregeno atara runentena, mopamo'a hagege hu'nena ka'neno. Nanterama ke'nuama sipisipi afu azokate'ma ata'ma ahenenigeno mopamo'ma hagagema hunenige'na, huhamprinante'nana kante antenka naza hunka Israeli vahera zamagu vazigahane hu'na antahi'neno.
kpɔ ɖa, matsɔ alẽgbalẽ sia ada ɖe lugbɔƒe la; nenye be zãmu dza ɖe alẽgbalẽ la ko dzi le esime anyigba la le ƒuƒui la, ekema manyae be àɖe Israel to nye asi dzi abe ale si nègblɔ ene.”
38 Hagi Gidioni'ma nanterama otino ome keana anaza fore hu'negeno ke'ne. Ana Sipisipi afu azokara omerino tatiana, timo'a mago zuompa avite'ne.
Eva eme nenema tututu! Esi Gideon fɔ ŋdi la, etsɔ alẽgbalẽ la, fiae eye zãmu si dza ɖe edzi la yɔ gagbɛ ɖeka.
39 Anante Gidioni'a Anumzamofona amanage huno asami'ne, Mago'ene kantahige'za huanki krimpa aheonanto. Ete ama ana sipisipi afu azokara ome antegahuanki, mopafinke ata kora runentenkeno, sipisipi afu azokatera ruontenke'na ka'neno.
Gideon gagblɔ na Mawu be, “Mègado dɔmedzoe ɖe ŋunye o, ke boŋ ɖe mɔ nam magabia nu bubu ɖeka ko. Ɖe mɔ nam be magatsɔ alẽgbalẽ la awɔ dodokpɔ ɖekae. Fifia la, na alẽgbalẽ la nanɔ ƒuƒuie eye zãmu nadza ɖe anyigba dzi aƒo xlãe.”
40 Anage higeno Ra Anumzamo'a ana kenagera higeno mopafina ata kora runte'ne. Hianagi ana sipisipi afu azokamo'a hagage huno me'ne.
Le zã ma me la, Mawu wɔ nenema tututu. Alẽgbalẽ la ɖeɖe nɔ ƒuƒuie, ke zãmu dza ɖe anyigba si ƒo xlãe la ya dzi.