< Joni 7 >

1 Hagi ana nanekema huteno Galili kaziga vano nehuno, Judia kaziga vu'zankura ave'osi'ne, na'ankure Jiu kva vahe'mo'za ahenaku ke retro nehazageno ovu'ne.
پس از آن عیسی به ناحیۀ جلیل رفت و در روستاهای آنجا می‌گشت تا از یهودیه دور باشد، زیرا در آنجا سران یهود می‌خواستند او را بکشند.
2 Jiu vahe'mo'za fugagi nompi mani'neza, kave eri'za eme ante'za muse hu'za ne'za nekna kofa hu'ne. (Lev-Pri 23:34)
اما عید خیمه‌ها که یکی از اعیاد بزرگ یهود بود، نزدیک می‌شد.
3 Ananku hu'za afu'aganahe'za Jisasina anage hu'za asmi'naze, amafina atrenka Judia kaziga vuge'za, kagri kamagenentaza disaipol naga'mo'za, kagrama eri fore nehana avame'zana kageho.
برادران عیسی به او گفتند: «اینجا را ترک کن و به یهودیه برو تا پیروانت معجزات تو را ببینند.
4 Na'ankure mago'mo'a oku'a mago'zana osugahie. Vahe'mo'ma amate antahino keno haniema hanunka, avamezama maka mopafi vahete kagraka'a kazeri ama hunka huge'za kageho, hu'za hu'naze.
چون اگر بخواهی خود را اینطور پنهان کنی، هرگز به شهرت نخواهی رسید. اگر براستی شخص بزرگی هستی، این را به دنیا ثابت کن.»
5 Na'ankure Agri afu'aganahe'za anazanke hu'za, Agritera zamentinti osu'naze.
حتی برادرانش نیز به او ایمان نداشتند.
6 Anazanku Jisasi'a zamagrira zamasmino, Nagri knamo'a kofta osu'ne, hagi tamagra amne vano hugahaze.
عیسی جواب داد: «من نمی‌توانم الان بروم، ولی شما می‌توانید. الان وقت آمدن من نیست. ولی برای شما فرقی ندارد که کِی بروید،
7 Mopafi vahe'mo'za tmagrikura zamarimpa aheormantegahaze. Hagi Nagrira zamarimpa ahenantegahaze, na'ankure Nagrama huama hu'na avu'ava tmimo'a haviza hu'ne, huazanteku ana nehaze.
چون مردم دنیا از شما نفرت ندارند ولی از من متنفرند، زیرا من اعمال زشت و گناه‌آلودشان را به ایشان گوشزد می‌کنم.
8 Tamagra'tmi ana muse nezantera mreriho, Nagra ana muse nezantera ovugosue, na'ankure Nagri knamo'a eohanati'ne.
شما الان بروید و در مراسم عید شرکت کنید. ولی من بعد، در وقت مناسب خواهم آمد.»
9 Ama ana nanekema zamasmiteno, Galili kaziga mani'ne.
ایشان رفتند، ولی عیسی در جلیل ماند.
10 Hianagi Agri afu'aganahe'za ana muse ne'zantera mareritazageno, anante Agraku anazanke huno zamage'a mrerino, oku'a vu'ne.
سپس، عیسی نیز برای عید رفت، اما طوری که کسی متوجه آمدن او نشد.
11 Ana hige'za Jiu kva vahe'mo'za Agriku ana muse ne'za neknare nehakre'za anage hu'naze. Inantega Jisasi'a mani'nesie? hu'za hu'naze.
در آنجا سران یهود او را جستجو می‌کردند و با کنجکاوی از یکدیگر می‌پرسیدند: «پس عیسی کجاست؟»
12 Jisasinku ana vahe kevufinti sumi ke ohumi ahumi hu'za, Agra knare Ne' mani'ne, nehzage'za ruga'amo'za huza a'o havi ne'kino, vahera zamavareno havi kante nevie hu'naze.
در میان مردم نیز بحث زیاد بود. برخی طرفدار او بودند و می‌گفتند: «عیسی مرد بزرگواری است»، و برخی مخالف او بودند و می‌گفتند: «نه، عیسی مردم را گمراه می‌کند».
13 Anage hzanagi mago'mo'e huno eri amateno Agrikura osu'ne, Jiu kva vaheku kore hu'za ana osu'naze.
با این حال، هیچ‌کس جرأت نمی‌کرد آزادانه دربارهٔ او اظهار نظر کند، چون از سران قوم یهود می‌ترسیدند.
14 Hianagi muse ne'zante mani'nageno knamo'a amu'nompi egeno Jisasi'a ra mono nompi mrerino, ome agafa huno rempi huzami'ne.
وقتی نیمی از ایام عید سپری شده بود، عیسی وارد معبد شد و برای مردم موعظه کرد.
15 Rempi hunezmige'za Jiu kva vahe'mo'za nentahi'za antri nehu'za, anage hu'naze, Inantegati ama ne'mo'a antahi'zana eri'nesnie, avonona osu'nea ne'mo'a?
سران قوم یهود از سخنان او تعجب کردند و به یکدیگر گفتند: «عجیب است! چگونه امکان دارد شخصی که هیچوقت در مدرسهٔ دینی ما درس نخوانده است، اینقدر معلومات داشته باشد؟»
16 Ana kemofo nona'a Jisasi'a amanage hu'ne, Nagrama rempima huneramuana, Nagri zana omne'ne, Nagri'ma hunantege'na e'nomofo Agri sune.
عیسی به ایشان فرمود: «آنچه به شما می‌گویم، از فکر و نظر خودم نیست بلکه از خدایی است که مرا فرستاده است.
17 Aza'o agu'amo otinkeno Anumzamofo avesi'za huku hanimo'a, rempima nehuana agra antahino, Anumzamofonteti e'nefi, Nagrani'a navesite nehufi refko huno kegahie.
اگر کسی براستی بخواهد مطابق خواست خدا زندگی کند، پی خواهد برد که آنچه من می‌گویم، از خداست نه از خودم.
18 Agra'a agu'areti nehanimo'a, agra avufa erira hunaku nehie. Hagi huntenegeno e'nemofo agi erira nehimo'a, Agra tamage vahe mani'ne. Hagi mago kazaki zama'a Agripina omane'ne.
کسی که نظر خود را بگوید، هدفش این است که مورد توجه مردم قرار گیرد؛ ولی کسی که می‌خواهد خدا مورد تمجید و ستایش قرار گیرد، او شخص درستکار و بی‌ریایی است.
19 Mosese'a kasegea taminefi, ontami'negeta, mika'mota ana kasegea amagera nontazo? Tamagra nahigeta nahe frinakura nehaze?
مگر موسی تورات را به شما نداده است؟ اما هیچ‌یک از شما از آن اطاعت نمی‌کند. چرا می‌خواهید مرا بکشید؟»
20 Ana vahe kevumo'za ke nona'a asmi'naze, Kagri kagu'afina havi avamu mani'ne! Iza Kagrira kaheku higenka nehane?
ایشان از این سخن، یکه خوردند و گفتند: «تو به کلی عقلت را از دست داده‌ای! چه کسی می‌خواهد تو را بکشد؟»
21 Hazageno Jisasi'a ke nona'a anage huno zamasmi'ne, Nagra magoke avame'za hu'noe, anazanku maka'mota antri hu'naze.
عیسی جواب داد: «من یک بیمار را در روز شَبّات شفا دادم و همه تعجب کردید.
22 Ama ana agafare Mosese'a eit zupa mofavre zamufa taga hiho hu'ne. Na'ankure Mosesena agripintira ome'ne. Hagi tamagri tamagehe'impinti e'ne, higetma mani fruhu kna zupa (sabat) vahe zamufa taga nehaze.
در صورتی که خود شما نیز در روز شَبّات کار می‌کنید. به دستور موسی پسرانتان را حتی در روز شَبّات ختنه می‌کنید. (البته ختنه از زمان ابراهیم رسم شد، نه از زمان موسی.)
23 Mago ne'mo avufa mani fruhu kna zupa taga hanigetma, Mosese kasege ruhanontagie nehaze. Hagi tamagrira tmarimpa nehe, na'ankure Nagrama vahe'ma mani fruhu knazupa avufa eri so'e hunte'noa zamo tmasia nevzio?
اگر روز ختنهٔ پسرتان به شَبّات بیفتد، شما او را در روز شَبّات ختنه می‌کنید تا شریعت موسی را نشکسته باشید. پس چرا مرا محکوم می‌کنید که روز شَبّات یک بیمار را شفای کامل دادم؟
24 Amega zamufarera vahera refko hutma keaga (kotim) huozmanteho. Hagi fatgo avu'avate refko huta nanekea huzmanteho.
از قضاوت بر اساس معیارهای ظاهری دست بردارید، و با معیارهای حقیقی قضاوت کنید.»
25 Anage hige'za mago'a Jerusalemi kumate vahe'mo'za amanage hu'naze, Ama'na Nera aheku'ma nehakraza nepi?
بعضی از اهالی اورشلیم به یکدیگر می‌گفتند: «مگر این همان نیست که می‌خواهند او را بکشند؟
26 Keho, Agra amate kevumokizmi zamufi naneke nehiana nahige'za kea nosaze? Kva vahe'mo'za Agrama Kraisi mani'negura, antahi'nafi?
پس چطور حالا آزادانه موعظه می‌کند و کسی به او چیزی نمی‌گوید؟ شاید سران قوم ما نیز سرانجام پی برده‌اند که او همان مسیح است.
27 Ana hu'neanagi, tagra antahi'none igati ama nera e'neo, hianagi ina knarema Kraisi'ma esiana, mago ne'mo'a Agra igati e'neo ontahigahie.
ولی این غیرممکن است. چون ما شنیده‌ایم که وقتی مسیح بیاید، هیچ‌کس نمی‌داند از کجا آمده است. در صورتی که ما همه می‌دانیم که این شخص کجا متولد شده است.»
28 E'i anage nehazageno Jisasi'a ra mono kumapinti (tempol) kezatino rempi hunezmino anage hu'ne, Tamagra, Nagri ene, inantegati Nagra e'noe tarezana hago antahita, ke'naze. Hagi Nagra navesitera ome'noe, hianagi aza'o hunantege'na e'nomo, Agrake tamage nere, tamagra ana nera onke'naze.
پس عیسی به هنگام موعظهٔ خود در معبد، به مردم فرمود: «شما البته مرا می‌شناسید و می‌دانید کجا متولد و کجا بزرگ شده‌ام. ولی من از طرف کسی آمده‌ام که شما او را نمی‌شناسید، و او حقیقت محض است.
29 Nagra, Anumzamofona ke'na antahi'noe, na'ankure Nagra, Agritegati Agra hunantege'na e'noe.
من او را می‌شناسم برای اینکه از او هستم و اوست که مرا نزد شما فرستاد.»
30 Anage hige'za Jisasi'na azerinaku hu'nazanagi, mago'mo'a aze'orine, na'ankure Agri kna zahufa ome'ne.
با شنیدن این سخنان، سران قوم خواستند او را بگیرند ولی کسی جرأت این کار را به خود نداد، چون هنوز زمان مقرر نرسیده بود.
31 Hianagi ana vahe kevufinti hakaremo'za, Agrite zamentinti nehu'za anage hu'naze, Mesaia'ma esuno'a, Agra hakare'a avame'zama ama ne'moma nehia zana agatereno hugahifi ana osugahie?
با وجود این، در همان وقت بسیاری ایمان آوردند که او همان مسیح است و به یکدیگر گفتند: «آیا انتظار دارید مسیح که چشم به راهش بودیم، از این بیشتر معجزه کند؟»
32 Hagi atru hu'naza vahe'mo'za Jisasinku sumi ke hugantu hugma nehazage'za, Farisi vahe'mo'za nentahi'za, vugote'naza mono kva (Pristi) vahe'mo'zane Farisi vahe'mo'za, Jisasi azerihogu ra mono nonte kegava hu'naza vahe (tempol gats) huzmantage'za vu'naze.
هنگامی که فریسیان و سران کاهنان شنیدند مردم دربارهٔ عیسی چه می‌گویند، بی‌درنگ مأمورانی فرستادند تا او را بگیرند.
33 Anazanku Jisasi'a zamasmi'ne, Osi'a kna tamagrane manite'na, ete Agrama hunantege'na e'noa Netega Nagra vugahue.
آنگاه عیسی به مردم فرمود: «من فقط مدت کوتاهی در میان شما خواهم بود. پس از آن، نزد فرستندهٔ خود باز خواهم گشت.
34 Tamagra, Nagrikura hakre gahazanagi, Nagria nagefore osugahaze. Hagi Nagrama umani'surega tamagra ovugahaze.
آنگاه شما مرا جستجو خواهید کرد، اما مرا نخواهید یافت و به جایی که می‌روم، نمی‌توانید به آن راه یابید.»
35 Jiu kva vahe'mo'za zamagra zamagra ke hugantu hugma nehu'za anage hu'naze, Inantega Agra vnigeta Agrira onkeku hunkeno nehie? Agra tatreno Jiu vahe'mo'za Griki umani'naza vahe ene, Griki vahe rempi huzamiku Jisasi'a nehio?
سران قوم از این گفتۀ عیسی تعجب کردند و از یکدیگر پرسیدند: «مگر کجا می‌خواهد برود؟ شاید می‌خواهد از این مملکت خارج شود و نزد یهودیان در سایر ممالک برود. شاید هم می‌خواهد نزد غیریهودیان برود.
36 Inanknahu ke Agra huno, Tamagra, Nagrikura hakre'gahazanagi, Nagria nage fore osugahaze, hagi Nagrama mani'nesurega tamagra vuga osu'naze huno nehie?
منظورش چه بود که گفت:”مرا جستجو خواهید کرد، اما مرا نخواهید یافت و به جایی که می‌روم، نمی‌توانید به آن راه یابید“؟»
37 Ne'za nene'za musenkase nehazageno, vagare kna zupa ran knagino, Jisasi'a otino kezatino anage hu'ne, Tinku avesinimofona, atrenkeno Nagrite eno eme neno.
در روز آخر عید که مهمترین روز آن بود، عیسی با صدای بلند به مردم فرمود: «هر که تشنه است، نزد من بیاید و بنوشد.
38 Anumzamofo avontafepima kre'nere, Aza'o, Nagrite amentinti nehanimo'a negahie. Agri agu'afinti manivava timo hageno evugahie. (Ais 58:11)
چنانکه در کتب مقدّس نوشته شده، هر که به من ایمان بیاورد،”از درون او نهرهای آب زنده جاری خواهد شد.“»
39 Hianagi Agrama amanahu kema hu'neana Ruotge Avamuku hu'ne, Agrite zamentinti hanamo'za erisagu hu'ne, na'ankure Jisasi'a ra agi e'orineno, Ruotge Avamura eoraminegeno hu'ne.
منظور عیسی از نهرهای آب زنده، همان روح‌القدس بود که به کسانی داده می‌شود که به عیسی ایمان بیاورند. ولی روح‌القدس هنوز به کسی عطا نشده بود، چون عیسی هنوز به جلال نرسیده بود.
40 Hagi ana kema mago'a vahe'mo'za nentahi'za, amanage hu'naze, Ama'i tamage huno kasnampa ne' mani'ne hu'za hu'naze.
مردم وقتی این سخن را از عیسی شنیدند، گفتند: «براستی این باید همان پیامبری باشد که منتظرش بودیم.»
41 Ruga'amo'za anage hu'naze, Ama'i Kraisi'e nehazageno, ruga'amo'za hu'za, Galili kazigatira Kraisi'a omesnifigure?
دیگران می‌گفتند: «این خودِ مسیح است.» بعضی نیز می‌گفتند: «این مرد نمی‌تواند مسیح باشد. آیا مسیح از جلیل می‌آید؟
42 Anumzamofo avontafe'mo huno, Deviti nagapinti Betlehemia Kraisi'a fore hugahie. Deviti mani'neno hu'nea kumateku osu'nazo? (Sam-Zga 89:3-4, Maik 5:2)
مگر در کتب مقدّس نوشته نشده که مسیح از نسل داوود پادشاه است و در دهکدهٔ بیت‌لحم، زادگاه داوود، متولد می‌شود؟»
43 Ana vahe kevufinti Agriku hu'za antahi'zazamifi refko hu'naze,
پس، مردم چند دسته شدند.
44 mago'amo'za Jisasina azerinaku hu'nazanagi, mago'mo'e huno aze'orine.
بعضی نیز خواستند او را بگیرند، ولی کسی دست به سوی او دراز نکرد.
45 Anante ra mono nonte kva vahe'mo'za azage'za, vugota pristi kva vahe'ene Farisi vahe'mo'za anage hu'naze, Nahigetma Jisasina avretma ome'naze?
مأمورانی که رفته بودند تا عیسی را بگیرند، دست خالی بازگشتند. فریسی‌ها و سران کاهنان پرسیدند: «پس چرا او را نیاوردید؟»
46 Ana ra mono nonte kva vahe'mo'za kenona'a hu'za, Mago ne'mo'a kora higeta ontahi'nona naneke, ama ne'mo'a nehie.
گفتند: «هیچ‌کس تا به حال مانند این مرد سخنانی چنین دلنشین نگفته است.»
47 Farisi vahe'mo'za kenona zamirera amanage hu'za zamantahige'naze. Tamagri'enena anazanke huno havi kante tmareno nevifi?
فریسی‌ها ایشان را ریشخند کرده، گفتند: «پس شما هم فریب خورده‌اید؟
48 Hagi mago rankva vahe'motafi, Farisi vahe'mota, Jisasintera tamentintia nehumpi nosu'ne?
آیا حتی یک نفر از ما سران قوم و فریسی‌ها به او ایمان آورده‌ایم؟
49 Hianagi ama vahe kevua, kasegema ontahi'nagu havizamofo agu'afi mani'naze.
این مردم نادان که به او ایمان آورده‌اند، شریعت را نمی‌دانند. لعنت خدا بر ایشان باد!»
50 Hagi Nikodimasi'ma kenagepi Jisasinte vu'nea kva ne'mo, amu'no zamifi mani'nereti amanage huno zamasmi'ne.
در اینجا نیقودیموس، همان که قبلاً نزد عیسی رفته بود و یکی از ایشان بود، برخاست و گفت:
51 Tagri kase kemo'a mago nera refko huno kegaga hunonteanki, pusante agripinti na'a hu'nesie kea eriteno, tamagefi havige huteno keaga huntegahie. (Diu-Kas 17:6)
«آیا شریعت به ما اجازه می‌دهد کسی را بدون محاکمه، محکوم سازیم؟»
52 Zamagra kenona'a asmi'naze, Kagra anazanke hunka Galili kazigati e'nampi? Anumzamofo avon tafepi hamprinka ko, mago kasnampa (profet) nera Galilia fore osugahie, hu'za Nikodimasi asmi'naze.
به او جواب دادند: «مگر تو هم جلیلی هستی؟ برو و کتب مقدّس را با دقت بخوان تا ببینی که هیچ پیامبری از جلیل ظهور نمی‌کند.»
53 Ana nanekema hute'za, mago mago'mo'a noma'arega vuno eno hu'ne.
پس از این سخن، همه برخاستند و به خانه‌های خود رفتند.

< Joni 7 >