< Izikeli 18 >

1 Ra Anumzamo'a amanage huno nasmi'ne,
Me llegó un mensaje del Señor que decía:
2 Zamafahe'moza aka krepi raga nazageno mofavre'zmimofo zamagitera akahune hutama Israeli vahe'motama nehaza fronka nanekemofo agafa'amo'a nankna hu'ne?
“¿Qué es ese proverbio que ustedes citan sobre el país de Israel? “‘Los padres comieron las uvas sin madurar, pero sus hijos obtuvieron el sabor agrio’?
3 Nagra kasefa hu'na mani'noa Ra Anumzamo'na huankino, mago'mo'e huno Israeli mopafina ama fronka nanekea osutfa hugahaze.
“Mientras yo viva, declara el Señor Dios, no citarás más este proverbio en Israel.
4 Na'ankure mika vahera Nagri vaheke mani'naze. Hagi nefa'ene nemofo'enena Nagri vahe mani'na'ankino, iza'o kumi'ma hanimoke frigahie.
¿No ves que todos me pertenecen? Sean padres o hijos, todos son míos. El que peca es el que morirá.
5 Hagi mago fatgo avu'ava'ma nehania vahe'mo'ma knare huno fatgo avu'ava'ma nehuno,
“Toma el ejemplo de un hombre que es una buena persona, que hace lo justo y lo correcto.
6 havi anumzamofonte'ma Kresramanama vuntesaza ne'zama onege, Israeli vahe'mofo kaza osu havi anumzante mono huontege, ru vahe'mofo a'nene savri nosuno, ika kri eri'nesia a'ene monko'za nosuno,
“No va a los santuarios paganos de las montañas para comer una comida religiosa, ni adora a los ídolos de Israel. No tiene relaciones sexuales con la esposa de otro ni con una mujer durante su período.
7 mago vahe'mofo havige huno keonke'zama'a eri havia nosuno, amigahue huno'ma eri'nesia zana ete ami fatgo nehuno, musufa noseno, amunte omne vahe ne'za nemino, kukena'a omane vahe kukena hunenteno,
No explota a nadie. Devuelve lo que un deudor le ha dado como garantía. No roba a los demás. Da de comer al hambriento y viste al desnudo.
8 zagoma nofi'ma huno eri'nea vahera agofetu huno zago agia ahenteno e'norino, havi avu'ava'ma huzankura koro nehuno, tare vahe'mofo kea fatgo kazigati refko nehuno,
No presta con intereses ni se lucra con los préstamos. Se niega a hacer el mal y se asegura de ser verdaderamente justo en sus decisiones entre las personas.
9 kasegeni'ane tra ke'ni'anema kegava huno amage'ma antesuno'a, agra fatgo vahe manigahiankino tamage huno ofri manigahie huno Miko'zama Kegava Hu'nea Ra Anumzamo'a hu'ne.
Sigue mis reglas y cumple fielmente mis normas. Un hombre así vive según lo que es correcto y ciertamente vivirá, declara el Señor Dios.
10 Hianagi e'inahu huno'ma fatgo avu'ava'ma nehania vahe'mofo mofavremo'ma vahe'ma aheno korama'a eri neragino, nefuma knare osu avu'ava'ma hunenteno,
“¿Qué pasa si ese hombre tiene un hijo que es un delincuente violento, que mata y hace esas cosas malas que se acaban de enumerar
11 nefa'a anara osugahianagi, agra havi anumzamofonte'ma kresramnama vuntesaza ne'zana neneno, ru vahe'mofo a'nene savri nehuno,
aunque el padre no actúe así en absoluto. El hijo va a los santuarios paganos en las montañas para comer una comida religiosa. Tiene relaciones sexuales con la mujer de otro.
12 zamunte omne vahe'ene miko zankuma atupama nehaza vahera zamazeri savri huno fenozmia enerino, vahe'za musufa enerino, kamigahue huno'ma huvempa huno eri'nea zana nomino, havi anumzamofonte monora hunenteno, hi'mnage avu'ava nehuno,
Explota a los pobres y a los necesitados. Roba a otros, y no devuelve lo que un deudor le ha dado como garantía. Adora a los ídolos. Comete pecados repugnantes.
13 zagoma nofi'ma hu'nea vahera rama'a agofetu huno zago agia ahenteno e'neria vahe'mo'a agra ofri amne manigahio? I'o. Agra amnea omanigahianki, frigahie. Na'ankure kasrino hi'mnage avu'ava zantmi hu'neankino, tamage huno kumi'amofo knazana agra'a erino frigahie.
Presta con intereses y se lucra con los préstamos. ¿Va a vivir alguien así? No, no lo hará. Porque ha hecho todas estas cosas ofensivas, morirá con seguridad, y será responsable de su propia muerte.
14 Hagi e'inahu kefo avu'ava'ene ne'mofo mofavremo'ma nefa'ma hu'nea kumi avu'avazama negeno, avaririno ana avu'avara osu mani koro huno mani'neno,
“Ahora bien, ¿qué pasa si este hombre tiene un hijo que ve todos los pecados que su padre ha cometido? Los ve pero no hace lo mismo.
15 havi anumzante'ma Kresramanama vuntesaza ne'zama onege, Israeli vahe'mofo kaza osu anumzante'ma mono huontege, ru vahe'mofo a'nene savri nosuno,
No va a los santuarios paganos en las montañas para comer una comida religiosa, ni adora a los ídolos de Israel. No tiene relaciones sexuales con la mujer de otro.
16 mago vahera havige hunteno keonke'zama'a eri havia nosuno, amigahue huno'ma eri'nesia zana ete nemino, musufa noseno, amunte omne vahera ne'zana nezamino, kukenagu atupa hu'naza vahera kukena hunezmanteno,
No explota a nadie. No exige una garantía para un préstamo. No roba a los demás. Da de comer al hambriento y viste al desnudo.
17 zamunte omane vahera zamazeri haviza nosuno, zagoma nofi'ma hu vahera agofetu huno zago agia ahenteno e'norino, kasegeni'ane tra ke'ni'anema kegava huno amage'ma antesuno'a, agra nefa'ma hu'nea kumi avu'avazamofo nona hunora ofrigahianki, tamage huno amne manigahie.
Se niega a hacer el mal y no cobra intereses ni se lucra con los préstamos. Guarda mis normas y sigue mis leyes. Un hombre así no morirá por los pecados de su padre, ciertamente vivirá.
18 Hagi nefa'a frigahie. Na'ankure agra havige huno vahe'mofo zantamina eri savri nehuno, musufa neseno, vahe'amofona knare avu'avara huozmante'neankino, ana kefo avu'va'zama hu'nea zantera frigahie.
Pero su padre morirá por sus propios pecados, porque explotó a otros, robó a sus parientes e hizo mal a su propio pueblo.
19 Hagi mofavre'amo'ma knare huno fatgo avu'ava'ma nehuno, kasege'nine tra ke'ni'anema kegava huno amage'ma nenteno, ofrino amnema manisigeta, amanage huta nantahigegahaze, nahigeno nefa'ma hu'nea kumi'mofo mizama'a nemofo'a e'orie? huta hugahaze.
Ustedes preguntan: ‘¿Por qué no ha de pagar el hijo por los pecados de su padre?’ Si el hijo ha hecho lo justo y lo correcto, cumpliendo todas mis leyes, entonces vivirá, no será castigado.
20 Hagi kumi'ma hania vahe'moke frigahie. Hagi mofavremo'a nefa'ma hu'nenia kumimofo nona'a knazana e'orisigeno, mago ne'mo'a mofavre'amo'ma hu'nesia kumimofo nona'a knazana e'origahie. Hagi fatgo avu'ava'ma nehania vahera agri fatgo avu'avate mizana nemino, kefo avu'ava'ma hania vahera, agri'a kefo avu'ava zante azeri haviza hugahie.
“Es la persona que peca la que morirá. Un hijo no pagará por los pecados de su padre, y un padre no pagará por los pecados de su hijo. Las consecuencias buenas de vivir bien llegarán a los que son buenos; las consecuencias malas de la maldad llegarán a los que son malos.
21 Hianagi kefo avu'ava zama nehania vahe'mo'ma kefo avu'ava zama netreno agu'a rukrahe huno tra keni'a amage nenteno, knare avu'ava'ene fatgo avu'ava'enema hanuno'a, ofrigahianki amne manigahie.
“Sin embargo, si alguien que es malvado deja de pecar y guarda mis leyes, haciendo lo que es justo y correcto, ciertamente vivirá-no morirá.
22 Hagi magore hu'na mago kumi'agura nagesa ontahigosue. Na'ankure fatgo avu'avaza hugahiankino ofri amne manigahie.
Ninguno de sus pecados se les echará en cara. Porque ahora están haciendo lo que es justo, vivirán.
23 Miko'zama Kegava Hu'nea Anumzamo'a huno, kefo avu'ava'ma nehia vahe'ma nefrigeta, tamagesama antahi'zana Nagrikura musena nehie huta nehazo? I'o. Nagra musena nosue. Hagi kefo avu'ava zama'a atreno amnema mani'zanku nave'nesie.
¿Acaso me gusta que los malvados mueran? declara el Señor Dios. Claro que no; me encantaría que dejaran de pecar y vivieran.
24 Hianagi fatgo avu'ama nehania ne'mo'ma atreno'ma kefo avu'ava ome nehuno, kasrino hi'mnage avu'avazama ome haniana, agra manigahio? I'o. Agra omanigahianki frisigeno maka fatgo avu'ava'ma hu'nea zamo'a amnezankna hanige'na, Nagra ana zankura nagesa ontahigahue. Na'ankure kefo avu'ava huno kumi hu'neankino ana kumimofo nona'a omanigahianki frigahie.
“Pero si alguien que vive de acuerdo con lo que es correcto se detiene y hace el mal, haciendo las mismas cosas ofensivas que los malvados, ¿vivirá esa persona? Por supuesto que no. De hecho, todas las cosas buenas que hizo anteriormente serán olvidadas. Esa persona morirá por su traición a mí y por los pecados que ha cometido.
25 Hianagi amanage huta hugahaze, Ra Anumzamo'ma hia avu'ava zamo'a fatgo osie huta hugahaze. Hagi Israeli vahe'mota antahiho, Nagri navu'navamo fatgoa hunefi, tamagri tamavu tamava'mo fatgoa hu'ne?
“Aun así, ustedes dicen: ‘Lo que hace el Señor no está bien’. “Pueblo de Israel, ¡escúchenme! ¿Es lo que hago lo que no está bien? ¿No es lo que tú haces lo que no está bien?
26 Hagi Fatgo avu'ava'ene vahe'mo'ma ana fatgo avu'ava'ama atreno kumi'ma haniana, agra kumi hugahiankino frigahie. Na'ankure fatgo osu avu'azama hania zanku huno agra frigahie.
“Si alguien que vive de acuerdo con lo que es correcto deja de hacer lo correcto y hace lo incorrecto, morirá. Morirá a causa de las cosas malas que haya hecho.
27 Hagi kefo avu'ava'ma nehania vahe'mo'ma ana kefo avu'ava'ma atreno agu'ama rukrahe huno'ma fatgo avu'ava zama haniana, agra'a agu'vazigahie.
“Pero si alguien malvado deja de hacer lo malo y hace lo que es justo y correcto, salvará su vida.
28 Na'ankure agra maka kefo avu'ava'ma hu'nea zana keno antahino nehuno, ana avu'ava zana atreno agu'a rukrahe hu'neankino, tamage huno agra ofrino manigahie.
Por haber reflexionado y dejado de hacer lo malo, ciertamente vivirán; no morirán.
29 Hianagi Israeli vahe'mota huta, Ra Anumzamofo avu'avamo'a fatgo osu'ne huta nehaze. Hagi tamage huno Nagri navu'navamo'a fatgoa osu'nefi? I'o. Tamagri tamavu tamava'mo fatgoa osu'ne.
“Pero el pueblo de Israel dice: ‘El camino del Señor no es justo’. “¿Son injustos mis caminos, pueblo de Israel? ¿No son sus caminos los que no son justos?
30 E'ina hu'negu Israeli vahera, magoke magoke'mota tamagrama hu'nesaza avu'ava zante ante'na Nagra refko huramantegahue huno Mikozama Kegava Hu'nea Anumzamo'a hu'ne. Hagi aru tamagri kumi avu'ava zamo tamazeri haviza hanigi kefo avu'ava zana atreta tamagu'a rukrahe hiho.
“En consecuencia, ¡voy a juzgarte, pueblo de Israel! Voy a juzgar a cada uno de ustedes según lo que hayan hecho, declara el Señor Dios. Arrepiéntanse y dejen de rebelarse para que sus pecados no los hundan.
31 Hagi kefo avu'avazama nehaza zana netreta tamagu'a rukrahe huta kasefa tamagu tamagesa enerita kasefa avamu eriho. Hagi Israeli vahe'mota nahanigeta tamagra frigahaze?
¡Deshazte de todos tus pecados rebeldes! Cambia tu forma de pensar y ten un espíritu nuevo. ¿Por qué quieres morir, pueblo de Israel?
32 Na'ankure vahe'ma nefrizage'na Nagra musena nosuanki, tamagu'a rukrahe huta ofri amne maniho hu'na Miko'zama Kegava Hu'noa Anumzamo'na nehue.
“No me gusta que nadie muera, declara el Señor Dios. Así que arrepiéntanse para poder vivir!”

< Izikeli 18 >