Zmavarene 32
1 Israeli vahe'mo'zama kazama Sainai agonaregati'ma koma Mosese'ma omeno za'za knama umanige'za, Aroninte emeri atru hu'za amanage hu'naze, ugota huno tavreno'ma vania anumzantia tro huranto. Na'ankure Isipiti'ma tavreno'ma atirami'nea nera Mosesena naza fore huntefi ontahune.
| وقتی بازگشت موسی از کوه سینا به طول انجامید، مردم نزد هارون جمع شده، گفتند: «برخیز و برای ما خدایی بساز تا ما را هدایت کند، چون نمی‌دانیم بر سر موسی که ما را از مصر بیرون آورد، چه آمده است.» |
2 Aroni'a kenona huzmanteno, a'ne nagatamimo'zane ne' mofavretamimo'zane mofa'netamimo'za zamagesafima antani'nesaza golire rinia zafita nagrite erita eho.
| هارون در پاسخ گفت: «گوشواره‌های طلا را که در گوش زنان و دختران و پسران شماست، درآورده، نزد من بیاورید.» |
3 Anagema hige'za mika vahe'mo'za zamagesare antani'naza golire rinia zafi'za Aroninte eri'za azageno,
| بنابراین، قوم گوشواره‌های طلای خود را که در گوشهای ایشان بود، به هارون دادند. |
4 ana golire riniramina zamazampinti erino kre ze'ze huno kaza osu havi anumza bulimakao afu tro hutege'za, anage hu'naze, Israeli vahe'mota Isipiti'ma tavre fegiteno e'nea anumzantie hu'naze.
| هارون نیز گوشواره‌های طلا را گرفت و آنها را ذوب کرده، در قالبی که ساخته بود، ریخت و مجسمه‌ای به شکل گوساله ساخت. قوم اسرائیل وقتی گوساله را دیدند فریاد برآوردند: «ای بنی‌اسرائیل، این همان خدایی است که شما را از مصر بیرون آورد.» |
5 Aroni'ma anazama keteno'a, Kresramana vu itare ana golire tro hu'naza bulimakao avuga tro hunteteno amanage hu'ne, okina Ra Anumzamofontega muse hunenteta ne'za negahune.
| هارون با دیدن این صحنه، یک مذبح نیز جلوی آن گوساله ساخت و گفت: «فردا برای خداوند جشن می‌گیریم.» |
6 Mase'za nanterampina Israeli vahe'mo'za oti'za kre fanane hu ofa nehu'za, zamarimpa fru ofa hute'za, mani'za ne'zane tine nene'za tusia muse nehu'za, monko zamavu'zmava hu'naze.
| روز بعد، صبح زود، وقتی مردم برخاستند، پیش آن گوساله قربانیهای سوختنی و قربانیهای سلامتی تقدیم نمودند. آنگاه قوم برای خوردن و نوشیدن نشستند، و برای لهو و لَعِب به پا خاستند. |
7 Anante Ra Anumzamo'a Mosesena asamino, Ame hunka uramio, na'ankure Isipiti'ma zamavare atirami'nana vaheka'amo'za havi avu'ava haze.
| خداوند به موسی فرمود: «بی‌درنگ به پایین برو، چون قومت که تو آنها را از مصر بیرون آوردی، فاسد شده‌اند. |
8 Nagrama zamasami'noa kasegea ame hu'za zamefi hunemi'za, kaza osu anumzana golire kre ze'ze hute'za bulimakao afu'mofo amema'a tro huntene'za, ana zante zamarena re'za mono hunente'za Kresramana vunente'za amanage hu'naze, Israeli vahe'mota ama anumzantimo Isipitira tamavre fegiteno e'ne hu'za hu'naze.
| آنها به همین زودی احکام مرا فراموش کرده و منحرف گشته‌اند و برای خود گوساله‌ای ساخته، آن را پرستش می‌کنند و برایش قربانی کرده، می‌گویند: ای بنی‌اسرائیل، این همان خدایی است که تو را از مصر بیرون آورد.» |
9 Ra Anumzamo'a Mosesena asamino, Israeli vahe'ma Nagrama zamagoana ke'ontahi vahe mani'naze.
| خداوند به موسی فرمود: «من دیده‌ام که این قوم چقدر سرکشند. |
10 Menina tusi narimpa aheanki'na natrege'na zamahe fanene hute'na, kagripinti rankuma vahera azeri fore ha'neno.
| بگذار آتش خشم خود را بر ایشان شعله‌ور ساخته، همه را هلاک کنم. به جای آنها از تو قوم عظیمی به وجود خواهم آورد.» |
11 Hianagi Ra Anumzama'amo asunku'ma hanigu Mosese'a hanavetino antahigeno anage hu'ne, Ra Anumzamoka na'ante tusi'a hanaveka'areti ene kaguvazanteti Isipiti zamavare fegi atre'nana vaheka'a krimpa hezamantegahane?
| ولی موسی از خداوند، خدای خود خواهش کرد که آنها را هلاک نکند و گفت: «خداوندا چرا بر قوم خود این گونه خشمگین شده‌ای؟ مگر با قدرت و معجزات عظیم خود آنها را از مصر بیرون نیاوردی؟ |
12 Na'a hanige'za Isipi vahe'mo'za Ra Anumzamo'a havi agu'agesaregati ama mopafintira zamahe fanene hu'naku agonarega zamavare fegi atreno vu'ne hugahaze? Nagaka'a krimpa heozmantenka, krimpa fru hunezmantenka vaheka'a zamahe ofrio.
| آیا می‌خواهی مصری‌ها بگویند:”خدا ایشان را فریب داده، از اینجا بیرون برد تا آنها را در کوهها بکشد و از روی زمین محو کند؟“از تو خواهش می‌کنم از خشم خود برگردی و از مجازات قوم خود درگذری. |
13 Eri'za vaheka'aramima Abrahamuma, Aisakine, Israelima (Jekopu) Kagraka'are'ma huvempa huzmantenka, tamagehe'mo'za rupazi hu'za monare me'nea hanafitaminkna nehanage'na, ama mopa huvempa hu'na zamisuge'za tamagehe'mo'za erisanti hare'za manivava hugahaze hu'nana kegu kagesa antahio.
| به یاد آور قولی را که به خدمتگزاران خود ابراهیم، اسحاق و یعقوب داده‌ای. به یاد آور چگونه برای ایشان به ذات خود قسم خورده، فرمودی:”فرزندان شما را مثل ستارگان آسمان بی‌شمار می‌گردانم و سرزمینی را که دربارهٔ آن سخن گفته‌ام به نسلهای شما می‌دهم تا همیشه در آن زندگی کنند.“» |
14 Higeno Ra Anumzamo'a rimpa ahezmanteno zamahe fanane hugahue hu'nea knazampintira antahintahi'a rukrahe huno vahe'a zamahe fanane osu'ne.
| بنابراین، خداوند از تصمیم خود منصرف شد. |
15 Ana agonareti Mosese'a tare haverarente tarega kaziga Ra Anumzamo avoma krente'nea kasege e'nerino ete urami'ne.
| آنگاه موسی از کوه پایین آمد، در حالی که دو لوح سنگی در دست داشت که بر دو طرف آن لوحها ده فرمان خدا نوشته شده بود. |
16 Ana have tafetrena Anumzamo Agra'a trohu'ne. Avoma kre'nea avona Anumzamo tagahuno ana have tafetrentera krente'ne.
| (آن ده فرمان را خدا روی لوحهای سنگی نوشته بود.) |
17 Israeli vahe'mo'zama rankegema haza zamagasasa kema Joshua'ma nentahino'a, kumapina ha' nehugahaze huno Mosesena asami'ne.
| یوشع که همراه موسی بود، وقتی صدای داد و فریاد و خروش قوم را که از دامنهٔ کوه برمی‌خاست شنید، به موسی گفت: «از اردوگاه صدای جنگ به گوش می‌رسد.» |
18 Mosese'a ke nona huno, Ha' vahe'mokizmi ha'ma huzmante'za zamazeri zmagatere'naza zmagasasa omane'ge no, ha' vahezmi'mo'za ha' huzmante'za zamazeri zmagatere'naza zamagasasa omane'neanki zagame nehaza zamagasasa nentahue.
| ولی موسی گفت: «این صدا، فریاد پیروزی یا شکست نیست، بلکه صدای ساز و آواز است.» |
19 Mosese'ma ana kumate uravao nehuno, ana golire bulimakaonte'ma vea'mozama avoma nehagazama'a ome negegeno, tusi rimpa hegeno ana kasegema me'nea have tafetrena mate'vuno atregeno ana agonamofo agafi ru frege'ne.
| وقتی به اردوگاه نزدیک شدند، موسی چشمش به گوسالهٔ طلایی افتاد که مردم در برابرش می‌رقصیدند و شادی می‌کردند. پس موسی آنچنان خشمگین شد که لوحها را به پایین کوه پرت کرد و لوحها تکه‌تکه شد. |
20 Anama tro'ma hu'naza golire bulimakaona Mosese'a erino tevefi kreteno ana goli'a ru fuzafupegeno tanefa setegeno, erino timpi rupopo hutreteno, Israeli vaheku neho hige'za, ana tina ne'naze.
| سپس گوسالهٔ طلایی را گرفت و در آتش انداخته آن را ذوب کرد. سپس آن را کوبید و خُرد کرد و به صورت گَرد درآورد و روی آب پاشید و به بنی‌اسرائیل نوشانید. |
21 Anama huteno Mosese'a Aronina antahigeno, Ama vahe'mo'za na'a hugantazagenka tusi'a kumipina zamavarenka ufrane?
| آنگاه موسی به هارون گفت: «این قوم به تو چه بدی کرده بودند که ایشان را به چنین گناه بزرگی آلوده ساختی؟» |
22 Aroni'a kenona Mosesena hunteno, ranimoka krimpa heonanto, kefo avu'avazanke hu vahe mani'nazagenka kagra antahi'nane.
| هارون گفت: «بر من خشم مگیر. تو خود این قوم را خوب می‌شناسی که چقدر فاسدند. |
23 Na'ankure zamagra amanage hu'za nasami'naze, vugotama huranteno vania anumzantamina tro huranto, Isipiti'ma tavre fegi'a atreno e'nea nera Mosesena na'a fore hifi ontahi'none.
| آنها به من گفتند:”خدایی برای ما بساز تا ما را هدایت کند، چون نمی‌دانیم بر سر موسی که ما را از مصر بیرون آورد، چه آمده است.“ |
24 Nagra zamasami'na golire riniramima hu'nesamota zafinamiho huge'za zafinamizage'na tevefi krogeno, ana golire bulimakao efore hu'ne.
| من هم گفتم که گوشواره‌های طلای خود را پیش من بیاورند. گوشواره‌های طلا را در آتش ریختم و این گوساله از آن ساخته شد.» |
25 Mosese'a keama ana Israeli vahe'ma Aroni'ma kegava huso'e huozmanteno, zamatrege'za tusiza hu'za avoma nere'za kefo zamavu'zmavazama nehazageno, ana zamavu'zmavama hazazamo'a ha' vahe'mokizmi zmavurera kiza zokago hu'za neginagi vahekna hu'naze.
| وقتی موسی دید که قوم افسار گسیخته شده‌اند و هارون آنها را واگذاشته تا از خود بیخود شده، خود را نزد دشمنان بی‌آبرو کنند، |
26 Mosese'a ana kumamofo efre kafante otino amanage hu'ne, Ra Anumzamofo kazigama mani'nesamoka nagrite eno, higeno mika Livae naga'mo'za Mosesente e'naze.
| کنار دروازهٔ اردوگاه ایستاد و با صدای بلند گفت: «هر که طرف خداوند است پیش من بیاید.» تمام طایفهٔ لاوی دور او جمع شدند. |
27 Anante Mosese'a Livae nagara zamasamino, Israeli vahe'mokizmi Ra Anumzamo'a amanage huno nehie, magoke magoke vahe'mota bainati kazinknona anoma'afi vazinteta zmasoparega anakintenkeno me'nena kumamofo atumparega vuta eta nehuta, magoke magoke'mota neramafune knampatamine, tava'ontamire'ma maninazamokizmia zamahe friho.
| موسی به ایشان گفت: «خداوند، خدای بنی‌اسرائیل می‌فرماید: شمشیر به کمر ببندید و از این سوی اردوگاه تا آن سویش بروید و برادر و دوست و همسایهٔ خود را بکشید.» |
28 Mosese'ma huzmanteaza hu'za Livae naga'mo'za, ana zupa 3 tauseni'a Israeli vahe zamahe fri'naze.
| لاویان اطاعت کردند و در آن روز در حدود سه هزار نفر از قوم اسرائیل کشته شدند. |
29 Anama hutageno Mosese'a anage huno zmasamine, menina Ra Anumzamo'a tamagrira tamazeri ruotage hie. Na'ankure tamagra'a ne' mofavretamine nermafugazmine zamahe fri'nazagu Ra Anumzamo'a menina asomu huramante.
| موسی به لاویان گفت: «امروز خود را وقف کردید تا خداوند را خدمت کنید. با اینکه می‌دانستید که اطاعت شما به قیمت جان پسران و برادرانتان تمام می‌شود، از فرمان خدا سرپیچی نکردید؛ پس خدا به شما برکت خواهد داد.» |
30 Anante knazupa Mosese'a Israeli vahera zamasmino, Tusi'a kumi hazanagi menina Ra Anumzamofonte vu'na kumitamima atrermantesia zankura keaga ome hu'na kegahue.
| روز بعد موسی به قوم گفت: «شما مرتکب گناه بزرگی شده‌اید. حال، من به بالای کوه می‌روم تا در حضور خداوند برای شما شفاعت کنم. شاید خدا از گناهان شما درگذرد.» |
31 Mosese'a Ra Anumzamofonte ete vuno anage hu'ne, Israeli vahe'mo'za ana osuga vahe'mo'za tusi'a kumi hu'za golire havi anumzazmia tro hu'naze.
| پس موسی به حضور خداوند بازگشت و چنین دعا کرد: «آه ای خداوند، این قوم مرتکب گناه بزرگی شده، برای خود بُتی از طلا ساختند. |
32 Hianagi menina Kagrama kasunku'ma huzmantesunka kumi'zmina atrezmanto, anama osanunka avontafepima nagima krente'nanana rehanano.
| تمنا می‌کنم گناه آنها را ببخش و گرنه اسم مرا از دفترت محو کن.» |
33 Ra Anumzamo'a Mosesena kenona'a hunteno, iza'o kumi'ma hu'nesimofonke avontafeni'afintira agia rehanenegahue. (Rev-Hufo Hu'ne 3:5)
| خداوند به موسی فرمود: «چرا اسم تو را محو کنم؟ هر که نسبت به من گناه کرده است، اسم او را محو خواهم کرد. |
34 Hagi menina vunka, kema hu'noa kumatera zmavrenka nevugeno ankeronimo'a vugota hurmanteno tamavreno vugahie. Hianagi zamazeri havizama hanuanknama esige'na, kumi'ma hazarera nona hu'na zamazeri haviza hugahue.
| حال بازگرد و قوم را به جایی که گفته‌ام راهنمایی کن و فرشتهٔ من پیشاپیش تو حرکت خواهد کرد. ولی من به موقع، قوم را به خاطر این گناه مجازات خواهم کرد.» |
35 Aroni'ma golire bulimakao tro'ma hunte'nege'za musenkasema hu'naza zantera, Ra Anumzamo'a knazanteti Israeli vahera zamahe'ne.
| خداوند به خاطر پرستش بُتی که هارون ساخته بود، بلای هولناکی بر بنی‌اسرائیل نازل کرد. |
