Zmavarene 22

1 Mago ne'mo'ma ru vahe'mofo bulimakao afuro sipisipi afu'ma kumazafa aheno tragahuge, kumazafa seno zagore ome atrege'ma hu'nenimo'a, mago bulimakao afu'ma kumzafa asenenirera venafona 5fu'a bulimakao nona huno mizasenteno. Mago sipisipi afu'ma kumzafa asenesirera 4'a sipisipi afu venafona nona huno mizasentegahie.

Kama mwanaume akiiba ng'ombe aua kondoo na kumuua au kumuuza, kisha lazima alipe ng'ombe watano au ng'ombe mmoja, na kondoo wanne kwa mmoja.

2 Hagi mago kumzafa ne'mo noma anafe huno ufreno kumzafa nesena, ageno erifore huno ahe frisiana, anama ahe frisia ne'mofo korankumimo'a agritera omanegahie.

Kama mwizi akikutwa anavunja ndani, na kama akipigwa na kufa, hakutakuwa na hatia ya mauaji hayatakuwa juu ya mtu yeyote.

3 Hianagi ko'ma zagema hanati'noma masama hu'nesifima kumzafa nesena nomofo venafo'ma keno erifore huno'ma ahe frisiana, agritera ana ne'mofo korankumi'mo'a megahie. Hagi kumzafama nesenigeno keno eriforema haniana ana mika zama kumzafa se'nenia zantera mizaseno. Hagi ana zante'ma temaosinigeno'a, ana kumzafa nera zagore atre'za ana zagoa eri'za kumzafama eri'nea zamofo nona'a mizaseho.

Lakini kama jua limechomoza kabla ya yeye kuvunja ndani, hatia ya mauaji itakuwa juu ya aliyemuua. Mwizi lazima afanya alipe alichoiba. Kama hana chochote, kisha lazima auzwe kwa uwizi wake.

4 Mago ne'mo'ma rumofo bulimakao afuro, sipsipi afuro, donki afuro kumzafaseno ome ante'nenkeno keno erifore'ma hina, anama kumzafa se'nenia ne'mo'a ana nona'a ante tragoteno kumzafama ase'nenia zaga venafona amino.

Kama mnyama amekutwa hai eneo lake, kama ni ng'ombe, punda, au kondoo, lazima alipe mara mbili.

5 Mago ne'mofo sipsipi'amo'o bulimakao'ama atrenkeno trazama neno vano haniregama rumofo kaziga traza omenege, waini hozafi vuno waini hoza ome eri haviza haniana, ana bulimakao afu'mofo nafa'amo'a, knare hoza'areti'ene knare waini'areti'ene anama hoza'ama eri haviza hu'nea nera nona'a amino.

Kama mwanaume akiwapeleka malishoni mifugo yake au shamba la mizabibu na akawaachia wanyama wake, na kawa wanakula shambani mwa mwanaume mwengine, lazima afanye malipo bora kutoka shambani mwake na shamba lake la mizabibu.

6 Hagi mago'mo'ma hoza'afima trazama negresigeno tevemo'ma terakaheno rumofo witi hoza vasage ante'nenia witima tena, tevema hugre'nenimo'a ana zantmintera nona'a huno mizasenteno.

Kama moto ukitokea na kusambaa kwenye miba hadi mbegu, au mimea, au shamba kuteketezwa, yeye aliye anzisha moto lazima afanye malipo.

7 Mago ne'mo'ma tavaoma'are nemanisimofoma zago'afi fenoma'ama, kegava huntenogu ami'nesigeno kegava hunte'nesigeno, kumzafa ne'mo'ma anazama noma'afinti musufama se'nenia ne'ma ke'za erifore hanageno'a ana kumazafa ne'mo'a ante tragoteno miza seno.

Kama mwanaume akitoa pesa au mali kwa jirani yake amtunzie, na kama itaibiwa nyumbani mwa huyo mwanaume, kama mwizi akipatikana, huyo mwizi lazima alipe mara mbili.

8 Hanki kumzafa ne'ma keno erifore'ma osina, nomofo nefa'a keaga refkohu kva vahe'tmimofo avuga eno eri'neo e'o'rineo eme huama hugahie.

Lakini kama mwizi asipo patikana, kisha mmiliki wa nyumba ata kuja mbele za waamuzi kuona kama ameeka mkono wake kwenye mali za jirani yake.

9 Hagi mago'mo'ma bulimakao afuro, donki afuro, sipsipi afuro, kukeno, mago'a zantmima fanane hu'nenia zantmima tavaoma'are nemanisimo'ma ante'nenkeno, ama nagri suzane huno'ma ome hanige'noma antahima omisigeno'a keaga refkohu kva vahete e'nakeno keaga refkohu kva vahe'mo'ma, kagra havi kavukava hu'nanema hanimo'a ante tragoteno mizaseno.

Kwa kila lumbano kuhusu jambo, kama ni ng'ombe, punda, kondoo, nguo, au chochote kilichopotea mtu anacho sema, “Hichi ni changu,” malalamiko ya pande zote lazima zije kwa waamuzi. Mwanaume ambaye waamuzi wanamkuta na hatia ata lipa mara mbili kwa jirani yake.

10 Mago ne'mo'ma tava'oma'are'ma nemanisimo'ma donki afuro, bulimaka afuro, sipsipi afuro, mago'a zagagafama kegava huntenogu'ma ami'nesia zagamo'ma frige, hazenke erige, vahe'mo'ma onkesigeno avreno frege'ma haniana,

Kama mwanaume akimpa jirani yake punda, ng'ombe, kondoo, au mnyama yeyote kumuhifadhia, na kama akifa au kuumia au akibebwa pasipo mtu kumuona,

11 ana zagarmima kegava hu'nesnia ne'ene ana zagaramimofo venafokea Ra Anumzamofo avuga vanakeno kegavama hu'nemo'a huvempa huno, tamage hu'na nagra onke'noe hanigeno'a, venafo'ma mago rimpama hanigeno'a ana zagaramintera miza osegahie.

kiapo kwa Yahweh lazima wafanye wote wawili, kama ndio au hapana mtu ameeka mkono wake kwenye mali ya jirani yake. Mmiliki lazima akubali hili, na mwengine hatafanya malipo.

12 Hianagi tamagema huno musufama se'nesageno'a, fenozama'ama kegava hu'nesimo venafona mizasenteno.

Lakini kama iliibwa kwake, mwengine lazima afanye malipo kwa mmiliki kwa ajili yake.

13 Hanki afi zagamo'ma aheno'ma neneno, avufga'ama ani kafritre'neniama'a erino, ana zagamofo venafoma ome averi'nuno'a ana zagarera miza osegahie.

Kama mnyama alikatwa vipande, acha mwanaume mwengine alete huyo mnyama kama ushahidi. Hatalipa kwa ajili ya vile vipande.

14 Hanki mago ne'mo'ma, tava'oma'are'ma nemanisimofo zagagafama avreno eme kegava hu'nenkeno'ma, ana zagagafamofo venafo'ma omani'nensire'ma avufgare hazenkema erige frige'ma hinkeno'a, ana zagama avreno kegava hu'ne'nia ne'mo'a nona huno venafona mizasenteno.

Kama mwanaume akiazima mnyama kutoka kwa jirani yake na mnyama akajeruhia au akafa pasipo mmiliki kuwa naye, mwanaume mwengine lazima afanya malipo.

15 Hanki ana zagamofo venafo'ma mani'neno negenkeno, eri'za e'nerino hazenkema erinkeno'a, miza osegahie. Eri'zama erinogu'ma zagoma amino avre'neniana, e'i ana zagomo aza hugahie.

Lakini kama mmiliki alikuwa nae, mwanaume mwengine haitaji kulipa; kama mnyama aliazimwa, atalipwa kwa gharama ya kuazima.

16 Mago'ma vene ovase'nesia mofa'ma mago ne'mo'ma avreno ome anteno vase'nena afufeno huno mizasenkeno ana mofamo'a agri a' manino.

Kama mwanaume akimtongoza bikra ambaye hana mchumba, na kama akilala naye, lazima amfanye kuwa mke wake kwa kulipa gharama za bibi arusi zinazo stahili.

17 Hanki ana mofa'mofo nefa'ma, ana vere omanigahiema hinkeno'a, ana ne'mo'a afufenoma nehaza avamente afufenona huno ana mofa'mofo nefana amigahie.

Kama baba yake akikataa kabisa kumpatia, lazima alipe hela inayo lingana na gharama za bibi arusi bikra.

18 Avuatgama nehania a'nea zamahe friho.

Hautamwacha mchawi kuishi.

19 Iza'o zagagafanema monko'zama hanimofona ahe friho.

Yeyote atakaye lala na mnyama lazima auawe.

20 Ra Anumzamofonte'ma kresramna vuonteno, havi anumazante'ma kresramnama vuntesimofona ahe friho.

Yeyote atakaye toa dhabihu kwa mungu mwengine isipo kuwa Yahweh lazima auawe.

21 Mago'ma ru mopareti vahe'ma kagrane emani'nena, azeri havi zana osuge knazana omio. Na'ankure kotera kagranena Isipi moparera umani vahe mani'nenka hu'nane.

Hauta mkosea mgeni au kumnyanyasa, kwa kuwa ninyi mlikuwa wageni katika nchi ya Misri.

22 Mago'ma kento aro, megusa mofavrema mani'nesiana azeri haviza osiho.

Hauruhusiwi kumtendea vibaya mjane au mtoto asiye kuwa na baba.

23 Hagi zamazeri haviza hanage'za, Nagritegama krafa hanage'na, Nagrama tamage hu'na krafagezmi antahisu'na,

Ukiwadhuru ata kidogo, na kama wakiniita mimi, hakika nitasikia sauti yao.

24 tusi nasivazinke'na tamahe fanane hanenke'za a'netamimo'za kento mani'nageno, mofavre tamimo'za megusa manigahaze.

Hasira yangu itawaka, na nitakuua kwa upanga; wake zenu watakuwa wajane, na watoto wenu pasipo baba.

25 Nagri vahe'mo'za zamunte omanena atupa hu'ne'za zagoma kagripinti nofi'ma hu'nenagenka, anante ante agofetu hunka namio hunka osuo.

Ukiazima hela kwa watu wangu walio maskini, haupaswi kuwa kama anaye kopesha hela kwake au kutoza faida.

26 Tava'onkare'ma nemanisimo'ma zagoka'ama nofi nehanigenka huvempa hana'a avame'zana anakre ku'a eri'nesunka, zagea uofre'nenkenka ana zupage amio.

Ukichukuwa vazi la jirani yako kwa deni, lazima umrudishie kabla jua kuzama,

27 Na'ankure agra magoke nakreku ante'neankino, kenagera e'i ana anakre ku kofino zasi korora vasegahie. Hagi ko'ma eme ominankeno'ma Nagritegama kezatina, Nagra nasunku Anumzanki'na nentahi'na eme aza hugahue.

kwa kuwa hilo ndilo funiko lake, ni vazi la mwili wake. Nini tena ambacho anaweza kulalia? Atakapo niita mimi, nitasikia, kwa kuwa mimi ni mwenye huruma.

28 Nagrira huhaviza hunantege, kva vahetamia huhaviza huntegera osiho.

Usinikufuru mimi, Mungu, wala kumtukana mtawala wa watu wako.

29 Hozatamifinti'ma Nagri'ma ofama naminaku'ma vasagesaza ne'zano, zafa rgamofo tima'a za'za kna azerita oviho. Tamagonesa ne'mofavre'tamia Nagri namigahaze.

Husizuie sadaka kutoka kwenye mavuno yako au kwenye hifadhi ya mvinyo wako. Lazima unipe mzaliwa wa kwanza wa wana wako.

30 Anahukna hutma ese anenta'ma bulimakao afu'mo'ene sipisipi afu'mo'enema antenigeta Nagri avretma eme namiho. Nerera'ma ese anentama antena atrenkeno nerera'enena 7ni'a kna manite'na, 8ti knarera avreta eme namiho.

Lazima ufanye hivyo hivyo kwa ng'ombe na kondoo wako. Kwa siku saba lazima wabaki na mama zao, lakini siku ya nane lazima unipe mimi.

31 Tamagra Nagri ruotge naga mani'nazagu, afi zagagafamo'ma aheno neneno'ma atre'nesia zaga onetma kra aminkeno neno.

Mtakuwa watu walio tengwa kwa ajili yangu. Hivyo hamtakula nyama iliyo uliwa na wanyama porini. Badala yake, uwatupie mbwa.