< Tiuteronomi Kasege 15 >
1 Hagi mago vahe'mo'ma mago'a zama tamagripinti'ma nofi'ma hu'nesaza zana 7ni kafurera, maka ana nofi'ma hu'nesia zana atrentegahaze.
Om de zeven jaren moet gij kwijtschelding verlenen.
2 Hagi kagripinti'ma mago'mo'ma nofi'ma hu'nesia zama atrentesanana amana hugahane. Tamagri vahe'mo'zama tagripinti'ma zagoma nofi hu'za eri'nesaza vahera, atrenezmantetma mago'enena vuta ome zamantahi onkegahaze. Na'ankure Ra Anumzamo nofi'ma hu'naza zana ko katuferamante'ne.
Dit is de wet omtrent de kwijtschelding: Iedere schuldeiser moet kwijtschelden, wat hij aan zijn naaste heeft geleend: hij mag zijn naaste en zijn broeder er niet lastig om vallen, omdat een kwijtschelding is afgekondigd ter ere van Jahweh.
3 Hagi ru vahe'mo'ma tamagripinti'ma nofi'ma hu'nesiana amne ome kehuta zagotamia erigahazanagi, tamagri vahe'ma Israeli vahe'mo'zama nofi'ma hu'nesageta atrezamantegahaze.
Een buitenlander moogt ge tot betaling dwingen, maar wat ge bij uw broeder hebt uitstaan, moet ge kwijtschelden.
4 Hianagi amu'notamifina magore huno amunte omne vahera omanigahie. Na'ankure Ra Anumzamo'a mopama erisantiharegahaze huno'ma neramia mopafina asomu huramantegahie.
Trouwens er behoeft onder u geen arme te zijn; want Jahweh, uw God, zal u zegenen in het land, dat Jahweh, uw God, u als erfbezit gaat geven,
5 Hanki Ra Anumzana tamagri Anumzamofo kasegema menima neramamua kasegema kegavahu so'e hutma tamagrama avaririsuta, e'ina asomura erigahaze.
zo ge slechts gewillig luistert naar de stem van Jahweh, uw God, en al die geboden, die ik u heden geef, nauwgezet onderhoudt.
6 Hagi Agra huvempama huramante'nea kante anteno, Ra Anumzana tamagri Anumzamo'a asomu huramante'nigeno, vahe'mo'za tamagripinti zagoa nofira eme hanageta, tamagra zamagripintira magore huta zagoa nofira osugahaze. Hianagi tamagrira mago'a vahe'mo'za kegava huoramantesageta, tamagrake'za kegava zamagrira huzmantegahaze.
Want Jahweh, uw God, zal u zegenen, zoals Hij het u heeft beloofd, zodat gij aan vele volken kunt lenen, maar zelf niets behoeft te lenen, en over vele volken zult heersen, maar niet door hen zult worden beheerst.
7 Hagi Ra Anumzana tamagri Anumzamo'ma tami'nia mopafima umani'ne'nageno, kumatmifima mago neramafu'ma amunte'ma omane'nesiana, tamage'na humitma zamage henkamia otreta zamaza hiho.
Wanneer er onder u in een van uw steden in het land, dat Jahweh, uw God, u gaat geven, toch een arme medebroeder is, dan moogt gij niet hardvochtig zijn, en uw hand voor uw armen broeder niet gesloten houden.
8 Hianagi tamazana reonamagitama, nazanoma atupa'ma hu'nesaza zana zamaza hiho.
Gij moet uw hand wijd voor hem openen, en hem bereidwillig lenen, wat hij nodig heeft voor zijn behoefte.
9 Hagi 7ni kafumo hago atupa nehie nehutma, amunte omne vahe'mo'ma tamagripinti'ma nofi'ma hunaku'ma esia vahe'ma zagoma ozamizankura kva hiho. Na'ankure amunte'ma omne vahe'mo'ma Ra Anumzamofontegama krafama hanagetma, tamagra kumi hugahaze.
Zorg er voor, dat ge bij uzelf niet listig berekent: "Het zevende jaar, het jaar van kwijtschelding is nabij", en zo onwillig zoudt worden, uw armen broeder iets te geven. Want hij zou u aanklagen bij Jahweh, en gij zoudt schuldig staan.
10 E'ina hu'negu zamunte omne vahe'mo'za atupa'ma hu'nesaza zana tamagu'areti muse nehutma zamiho. Na'ankure Ra Anumzana tamagri Anumzamo'a maka zama hanaza zana asomu huneramanteno, eri knare huramantegahie.
Geef hem dus gaarne; laat uw hart niet bezwaard zijn, wanneer gij hem geeft. Want Jahweh, uw God, zal u daarvoor zegenen in al uw werken en in heel uw bedrijf.
11 Na'ankure ana mopafina zamunte omne vahera manigahaze. E'ina hu'negu nagra ama nanekea hu'na, tamazana reonamagitma, rusuteta mopatamifima mani'nesaza zamunte omne vahera zamaza hiho.
En omdat het in uw land niet zal ontbreken aan armen, gebied ik u: Open uw hand voor uw behoeftigen en armen broeder in uw land!
12 Hagi tamagripinti mago Hibru vemo'o a'mo'ma eno'ma agra'a avufgama zagore'ma atresigetma kazokazo eri'za vahe'ma mizase'nesutma, 6si'a kafufinke kazokazo eri'za vahetamia manigahazanki, 7ni kafurera zamatrenke'za fru hu'za amne vugahaze.
Wanneer uw volksgenoot, een hebreeuwse man of vrouw, zich aan u verkoopt, dan zal hij u zes jaren dienen; maar in het zevende jaar moet ge hem vrijlaten.
13 Hagi ana kazokazo eri'za vahe'ma fru huno mani'nogu huntesankeno vaniana, amne aza avapakora atresankeno ovugahie.
En wanneer ge hem vrijlaat, moogt ge hem niet met lege handen laten vertrekken.
14 Hagi Ra Anumzana tamagri Anumzamo'ma asomu'ma huramante'nea zampintira, sipisipi afu'ene, witine, waininena refko hutma nemitma huntegahaze.
Gij moet hem ruimschoots bedelen uit uw kudde, van uw dorsvloer en kelder, en hem geven naar mate Jahweh, uw God, u heeft gezegend.
15 Tamagrama Isipi mopafima kazokazo eri'za vahe'ma mani'nazageno, Ra Anumzana tamagri Anumzamo tamavreno atirami'nea zankura tamagera okaniho. E'ina agafare ama nanekea neramasamue.
Denk er aan, dat gij slaaf zijt geweest in het land van Egypte, en dat Jahweh, uw God, u bevrijd heeft; daarom geef ik u thans dit gebod.
16 Hianagi kazokazo eri'za vahekamo'ma kavesi neganteno, katre'na ovugosue huno'ma hanigeta,
Maar wanneer hij zegt: "Ik wil niet van u heengaan", omdat hij u en uw huisgezin liefheeft, en het goed bij u heeft,
17 ana kazokazo eri'za veo, aro avreta fegi'a kuma kafante omenteta, agesama rerapoma neraza azotanu agesa reraponesageno tamagri kazokazo eri'za vahe mani vava hugahie.
dan moet gij een priem nemen, en die door zijn oor in de deur steken; dan is hij voor altijd uw slaaf. Met uw dienstmaagd zult ge hetzelfde doen.
18 Hagi kazokazo eri'za vaheka'a zamatrenanke'za vanaza zankura krimpa havizana osuo. Na'ankure zagore'ma eri'zama e'neriza vahera rama'a zago miza senezmantazanagi, eramita osi'a zago 6si'a kafufina miza sente'nane. E'ina hu'negu atresankeno'ma vanageno'a, Ra Anumzana tamagri Anumzamo'a maka'zama hanafina asomu huramantegahie.
Het mag u niet zwaar vallen, hem de vrijheid te geven. Want de zes jaren, dat hij u diende, heeft hij voor u het dubbele loon van een knecht verdiend; bovendien zal Jahweh, uw God, u zegenen bij al wat gij doet.
19 Hagi bulimakao afu'mo'o sipisipi afu'mo'o meme afu'tmimo'ma ve zamagonesa anentama antenagetma, Ra Anumzana tamagri Anumzamofo su'a zamazeri ante ruotge hinkeno meno. Hagi bulimakamofo ve agonesa anenta'a eri'zana omitma, ve agonesa sipisipi anenta'mofo azokara ohareho.
Alle mannelijke eerstelingen, die bij uw rundvee of kudde worden geboren, moet gij Jahweh, uw God, wijden. Ge moogt dus met den eersteling van uw rund geen arbeid verrichten, en den eersteling van uw kudde niet scheren.
20 Hagi maka kafurera ese anentara avretma, Ra Anumzamo'ma hunte'nia kumate vutma, kagrane maka nagaka'anena ana afura ome ahegitama Ra Anumzana tamagri Anumzamofo avuga negahaze.
Ge moet ze met uw huisgezin jaarlijks voor het aanschijn van Jahweh, uw God, komen eten, op de plaats, die Jahweh zal uitverkiezen.
21 Hianagi ana agonesa ve afu'mofo agiazamo haviza huge, avu asuhuge avufgamo'ma haviza huno afuhe afahe hu'nesia afura Ra Anumzana tamagri Anumzamofontega ofa huonteho.
Maar wanneer het iets scheelt, wanneer het lam is of blind, kortom een of ander lelijk gebrek heeft, dan moogt ge het niet aan Jahweh, uw God, offeren.
22 Hagi ana afura tamagra'a kumatmifi ahegitama negahaze. Anama ahegisazana gezeline dia afu'ma nehazaza hu'za ahegisageno, agruma hu vahe'ene agruma osu vahe'mo'zanena amne negahaze.
Dan kunt ge er binnen uw poorten van eten, de onreine zowel als de reine, zoals van gazel en van hert.
23 Hagi anama hanaza afu'mofo korama'a onetfa nehutma, mopafi tima hiaza hutma tagitreho.
Het bloed moogt ge echter niet nuttigen, maar ge moet het als water op de aarde uitstorten.