Aposolo 4

1 Pita'ene Jonikema ana vahe zaganema keaga nehake'za, pristi vahe'ene ra mono nonte kva nehaza kva vahe'mokizmi kva'neki, Sadusi vaheki hu'za znagrite e'naze.

Λαλούντων δὲ αὐτῶν πρὸς τὸν λαόν, ἐπέστησαν αὐτοῖς οἱ ἱερεῖς καὶ ὁ στρατηγὸς τοῦ ἱεροῦ καὶ οἱ Σαδδουκαῖοι,

2 Na'ankure keagama hapina, vahe'ma frisutma, Jisasi hanavefi etetma otigahaze hu'ne zamasmi'a kegu zamarimpagna hu'naze.

διαπονούμενοι διὰ τὸ διδάσκειν αὐτοὺς τὸν λαόν, καὶ καταγγέλλειν ἐν τῷ Ἰησοῦ τὴν ἀνάστασιν τῶν νεκρῶν.

3 Ana hute'za znazeri'za kina nompi ome zanantage'ne mase'na'e. Na'ankure hago kinaga se'negeno'e.

Καὶ ἐπέβαλον αὐτοῖς τὰς χεῖρας, καὶ ἔθεντο εἰς τήρησιν εἰς τὴν αὔριον· ἦν γὰρ ἑσπέρα ἤδη.

4 Hianagi mika kema antahi'naza vahe krerafamo'za zamentinti hu'nazana, vene'nema hampri'nazana 5 tauseni'a nazampi mareri'ne.

Πολλοὶ δὲ τῶν ἀκουσάντων τὸν λόγον ἐπίστευσαν· καὶ ἐγενήθη ὁ ἀριθμὸς τῶν ἀνδρῶν ὡσεὶ χιλιάδες πέντε.

5 Masakeno ko'atigeno, kasegere ugagota hu'naza vahe'ene mono nonte kva vahe'ene Jerusalemi etru hu'naze.

Ἐγένετο δὲ ἐπὶ τὴν αὔριον συναχθῆναι αὐτῶν τοὺς ἄρχοντας καὶ πρεσβυτέρους καὶ γραμματεῖς εἰς Ἱερουσαλήμ,

6 Ugagota hu'nea pristi ne' Ananaisi'a anampina mani'ne. Hagi Kaiafasi'ma Joni'ma Aleksendaki, ugagota hu'nea pristi ne'mofo nagapinti ruga'a mani'naze.

καὶ Ἄνναν τὸν ἀρχιερέα, καὶ Καϊάφαν, καὶ Ἰωάννην, καὶ Ἀλέξανδρον, καὶ ὅσοι ἦσαν ἐκ γένους ἀρχιερατικοῦ.

7 Amu'no zamifima Pitane Joni kizni zanzeri otite'za, agafa hu'za znantahige'naze, Inankna hankavereti ene iza agifi amanahu'zana hu'na'e?

Καὶ στήσαντες αὐτοὺς ἐν μέσῳ ἐπυνθάνοντο, Ἐν ποίᾳ δυνάμει ἢ ἐν ποίῳ ὀνόματι ἐποιήσατε τοῦτο ὑμεῖς;

8 Pitana Ruotge Avamu'mo avite'nea ne'mo, zamagri kenona anage hu'ne, Tra kere ugagota hu'naza vahe'ene ranra kva vahere,

Τότε Πέτρος πλησθεὶς Πνεύματος Ἁγίου εἶπε πρὸς αὐτούς, Ἄρχοντες τοῦ λαοῦ καὶ πρεσβύτεροι τοῦ Ἰσραήλ,

9 menima knare tavutva'ma kri ne'ma hunte'no'a zantema, tagri'ma refko hutma tagesnazana, na'amo higeno ama nera kri'amo'a atrente'ne nehazana,

εἰ ἡμεῖς σήμερον ἀνακρινόμεθα ἐπὶ εὐεργεσίᾳ ἀνθρώπου ἀσθενοῦς, ἐν τίνι οὗτος σέσῳσται·

10 tamagrane Israeli vahe'enena antahi ankereho. E'i Nazareti Jisas Kraisima tamagrama aheta hantizageno, Anumzamo'ma azeri oti'neama, e'ina ne'mofo agire, amama tamugama oti'nea nera kri'amo'a knare huntegeno oti'ne.

γνωστὸν ἔστω πᾶσιν ὑμῖν καὶ παντὶ τῷ λαῷ Ἰσραήλ, ὅτι ἐν τῷ ὀνόματι Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Ναζωραίου, ὃν ὑμεῖς ἐσταυρώσατε, ὃν ὁ Θεὸς ἤγειρεν ἐκ νεκρῶν, ἐν τούτῳ οὗτος παρέστηκεν ἐνώπιον ὑμῶν ὑγιής.

11 Ama ana Jisasina, Tamagra nogi vahe'motma tamavesra hutma retufe atre'naza haveagi, e'i ana havemo'a no renagentete noma azeri hanaveti have fore hu'ne. (Sam-Zga 118:22)

Οὗτός ἐστιν ὁ λίθος ὁ ἐξουθενηθεὶς ὑφ᾽ ὑμῶν τῶν οἰκοδομούντων, ὁ γενόμενος εἰς κεφαλὴν γωνίας.

12 Mago vahe'mo'e huno taza huga osu'ne, na'ankure ama mopafi vahe'motafina, tahokehesia agi'a ontami'neanki, magoke ne' Jisas Kraisi agifi, Anumzamo'a tahokehegahie.

Καὶ οὐκ ἔστιν ἐν ἄλλῳ οὐδενὶ ἡ σωτηρία· οὔτε γὰρ ὄνομά ἐστιν ἕτερον τὸ δεδομένον ἐν ἀνθρώποις, ἐν ᾧ δεῖ σωθῆναι ἡμᾶς.

13 Anante'ma ana vahe'mo'za znagazana, Pitake Jonikea, kema ha'ana korera osake'za, zanagrira antahi ama hu'za, avonona osuke, nontega ne'tremoke Jisasi'enena mani'na'e hu'za antahi ama nehu'za tusi antri nehu'za, nankna'za fore nehie hu'naze.

Θεωροῦντες δὲ τὴν τοῦ Πέτρου παρρησίαν καὶ Ἰωάννου, καὶ καταλαβόμενοι ὅτι ἄνθρωποι ἀγράμματοί εἰσι καὶ ἰδιῶται, ἐθαύμαζον, ἐπεγίνωσκόν τε αὐτοὺς ὅτι σὺν τῷ Ἰησοῦ ἦσαν.

14 Ana higeno azeri so'e hunte'nea ne', znagranema oti'nege'za nege'za, anazanku kema huznantekea omane'ne.

Τὸν δὲ ἄνθρωπον βλέποντες σὺν αὐτοῖς ἑστῶτα τὸν τεθεραπευμένον, οὐδὲν εἶχον ἀντειπεῖν.

15 Hianagi kva vahe'mo'za huznantageke ana atru zamifintima atirami'ne fegia vake'ne, zamagrazmi ke hugantugma hu'za,

Κελεύσαντες δὲ αὐτοὺς ἔξω τοῦ συνεδρίου ἀπελθεῖν, συνέβαλλον πρὸς ἀλλήλους,

16 anage hu'naze, Ama netrena na'a huznantegahune? Na'ankure ama kri ne' azeri so'e'ma hu'nea kaguvazamo'a, mika Jerusalemi mani'naza vahe'pina amate hige'za hago ke'nazankita tagra onke'none huta hufra okigahune.

λέγοντες, Τί ποιήσομεν τοῖς ἀνθρώποις τούτοις; Ὅτι μὲν γὰρ γνωστὸν σημεῖον γέγονε δι᾽ αὐτῶν, πᾶσι τοῖς κατοικοῦσιν Ἱερουσαλὴμ φανερόν, καὶ οὐ δυνάμεθα ἀρνήσασθαι.

17 Hianagi ama kemo'ma mago'ane vahepima vuno'eno osanigura, kore ke znasamisunke'ne, mago'ane ama ana agirera mago'a vahera ozanasmisaze huta zanasamisune.

Ἀλλ᾽ ἵνα μὴ ἐπὶ πλεῖον διανεμηθῇ εἰς τὸν λαόν, ἀπειλῇ ἀπειλησόμεθα αὐτοῖς μηκέτι λαλεῖν ἐπὶ τῷ ὀνόματι τούτῳ μηδενὶ ἀνθρώπων.

18 Pitane, Joninena ke hazageke efrake'za zanasmi'za, Mago ene Jisasi agirera vahera zamasmige, rempi huzamige osutfa hi'o hu'naze.

Καὶ καλέσαντες αὐτούς, παρήγγειλαν αὐτοῖς τὸ καθόλου μὴ φθέγγεσθαι μηδὲ διδάσκειν ἐπὶ τῷ ὀνόματι τοῦ Ἰησοῦ.

19 Hianagi Pitake Jonikea, anage huke ke nona zamire hu'na'e, Anumzamofo avurera knare tamagri ke antahisupi, Anumzamofo ke antahigahu'e, tamagratami refako huta antahiho.

Ὁ δὲ Πέτρος καὶ Ἰωάννης ἀποκριθέντες πρὸς αὐτοὺς εἶπον, Εἰ δίκαιόν ἐστιν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ ὑμῶν ἀκούειν μᾶλλον ἢ τοῦ Θεοῦ, κρίνατε.

20 Na'ankure tagra keta antahita huno'a zante keaga nehuankita, tagrama kema tagane'zamo'a amuho hurantegahie.

Οὐ δυνάμεθα γὰρ ἡμεῖς, ἃ εἴδομεν καὶ ἠκούσαμεν, μὴ λαλεῖν.

21 Anama hu'za mago'ane korekema huznantete'za, kina huzanante kankmuna hake'za eri fore osu'za hu'zanantage'ne vu'na'e. Na'ankure ana mika vahe'mo'za e'inahu zama fore hiazankura Anumzamofo ra agi amizage'za nege'za, vaheku koro hu'naze.

Οἱ δὲ προσαπειλησάμενοι ἀπέλυσαν αὐτούς, μηδὲν εὑρίσκοντες τὸ πῶς κολάσονται αὐτούς, διὰ τὸν λαόν, ὅτι πάντες ἐδόξαζον τὸν Θεὸν ἐπὶ τῷ γεγονότι.

22 Na'ankure ana nera 40'a zagekfu agatere'nea nete ana avame'zana fore huno azeri so'e hu'ne.

Ἐτῶν γὰρ ἦν πλειόνων τεσσαράκοντα ὁ ἄνθρωπος ἐφ᾽ ὃν ἐγεγόνει τὸ σημεῖον τοῦτο τῆς ἰάσεως.

23 Humaznantagekea, va'azamoke, pristi vahe'mo'zane, ranra vahe'mo'zama maka'zama humaznante'naza kea magoka zamentinti nehaza naga ome zamasmi'na'e.

Ἀπολυθέντες δὲ ἦλθον πρὸς τοὺς ἰδίους, καὶ ἀπήγγειλαν ὅσα πρὸς αὐτοὺς οἱ ἀρχιερεῖς καὶ οἱ πρεσβύτεροι εἶπον.

24 Ana kema nentahi'za, mago zamagu zamagesare zamagerura erintesga hu'za Anumzamofontega anage hu'za hu'naze. Maka'zamofo Ramoke, Kagra monane, mopane, hagerine, hagi mika zama anampinkama me'nea zantamina trohu'nane,

Οἱ δὲ ἀκούσαντες ὁμοθυμαδὸν ἦραν φωνὴν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ εἶπον, Δέσποτα, σὺ ὁ Θεὸς ὁ ποιήσας τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν καὶ τὴν θάλασσαν καὶ πάντα τὰ ἐν αὐτοῖς·

25 Kagra ka'a Avamukafi hankeno Deviti'a nerafa eri'za ne'kamofo agipi huvazinkeno anage hu'ne, Na'a hige'za kokankoka vahe'mo'za zamasigura nehu'za, osuga'zana huku retro nehaze?

ὁ διὰ στόματος Δαυὶδ παιδός σου εἰπών, Ἵνα τί ἐφρύαξαν ἔθνη, καὶ λαοὶ ἐμελέτησαν κενά;

26 Ama mopafi kini vahe'mo'za magote etru hazage'za, trakere ugagota vahe'tmimo'za zogitru hu'za Ramokane, Kraisinena ha' reneznantaze. (Sam-Zga 2:1-2)

Παρέστησαν οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς, καὶ οἱ ἄρχοντες συνήχθησαν ἐπὶ τὸ αὐτὸ κατὰ τοῦ Κυρίου, καὶ κατὰ τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ·

27 Na'ankure tamagerafa huno Herotiki, Pointus Pailatiki, megi'a vahe'ene, Israeli vahe'ene, ama rankumapina zogitru hute'za, Ruotge eri'za Neka'a huhamprinte'nana Jisasina ha' rente'naze. Tamage e'i ana avamente Heroti'ene Paeroti'ene ru vahe'ene Israel vahe'mo'zane ama kumate eri atru hu'za manine'za kagri mofavre kagrama hampri'nana nera Jisasina ahenaku hu'naze.

συνήχθησαν γὰρ ἐπ᾽ ἀληθείας ἐπὶ τὸν ἅγιον παῖδά σου Ἰησοῦν, ὃν ἔχρισας, Ἡρῴδης τε καὶ Πόντιος Πιλάτος, σὺν ἔθνεσι καὶ λαοῖς Ἰσραήλ,

28 Himamu hanaveka'afima ko antahinka egahie hunka retro hunte'nana zamo efore hu'ne.

ποιῆσαι ὅσα ἡ χείρ σου καὶ ἡ βουλή σου προώρισε γενέσθαι.

29 Hagi menina Ramoka, amama tazeri kore'ma hunerantaza'zana ko, tagra kagri eri'za vaheki, tazeri hanavetigeta oti hampona huneta Kagri nanekea huama hugahune.

Καὶ τὰ νῦν, Κύριε, ἔπιδε ἐπὶ τὰς ἀπειλὰς αὐτῶν, καὶ δὸς τοῖς δούλοις σου μετὰ παρρησίας πάσης λαλεῖν τὸν λόγον σου,

30 Kagraka'a kazana rusutenka kri vahera krizmia eri amne nehunka ruzahu ruzahu kaguvazana Kagri ka'a ruotge eri'za ne' Jisasi agire eri fore huo.

ἐν τῷ τὴν χεῖρά σου ἐκτείνειν σε εἰς ἴασιν, καὶ σημεῖα καὶ τέρατα γίνεσθαι διὰ τοῦ ὀνόματος τοῦ ἁγίου παιδός σου Ἰησοῦ.

31 Nunamu hutageno, anama zogitru hu'za mani'naza nomo'a kazakaza higeno, ruotge Avamumo'a zamagu'afi avitege'za, Anumzamofo nanekea reku osu'za agafa hu'za hu'naze.

Καὶ δεηθέντων αὐτῶν ἐσαλεύθη ὁ τόπος ἐν ᾧ ἦσαν συνηγμένοι, καὶ ἐπλήσθησαν ἅπαντες Πνεύματος Ἁγίου, καὶ ἐλάλουν τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ μετὰ παρρησίας.

32 Jisasinte zamentinti nehaza vahe'mo'za raru hu'za mago zamarimpare ene antahintahire nemani'za, tagri' zane hu'za osu'za havia mika'zana omiami nehu'za mani'naze.

Τοῦ δὲ πλήθους τῶν πιστευσάντων ἦν ἡ καρδία καὶ ἡ ψυχὴ μία· καὶ οὐδὲ εἷς τι τῶν ὑπαρχόντων αὐτῶν ἔλεγεν ἴδιον εἶναι, ἀλλ᾽ ἦν αὐτοῖς ἅπαντα κοινά.

33 Tusi'a hanavereti aposol naga'mo'za, Ramo'ma Jisasi'ma fripinti oti'nea nanekea huama nehazageno, zamentintima haza nagara Anumzamo'a tusi'a asunku huzmante'ne.

Καὶ μεγάλῃ δυνάμει ἀπεδίδουν τὸ μαρτύριον οἱ ἀπόστολοι τῆς ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ, χάρις τε μεγάλη ἦν ἐπὶ πάντας αὐτούς.

34 Anampima mani'naza kevufintira mago'zankura mago'mo'a upara osu'ne. Na'ankure inamofoma mopa'a me'neo, noma'a me'nemo'a zagore atreno ana zago erino,

Οὐδὲ γὰρ ἐνδεής τις ὑπῆρχεν ἐν αὐτοῖς· ὅσοι γὰρ κτήτορες χωρίων ἢ οἰκιῶν ὑπῆρχον, πωλοῦντες ἔφερον τὰς τιμὰς τῶν πιπρασκομένων,

35 aposol naga eme zamizage'za, fako hu'za zagogu'ma atupa'ma hu'naza vahe zami'naze.

καὶ ἐτίθουν παρὰ τοὺς πόδας τῶν ἀποστόλων· διεδίδοτο δὲ ἑκάστῳ καθότι ἄν τις χρείαν εἶχεν.

36 Hagi mago Livae nera, Saiprus hageri amuragozafi kasente'nea nera Josefe'e, mago agi'a aposol naga'mo'za antemi'nazana Banabasi'e. (Ana agimofo agafa'a, zamazeri hankaveti ke zamasmi mofavre hu'ne.)

Ἰωσῆς δέ, ὁ ἐπικληθεὶς Βαρνάβας ἀπὸ τῶν ἀποστόλων—ὅ ἐστι, μεθερμηνευόμενον, υἱὸς παρακλήσεως—Λευΐτης, Κύπριος τῷ γένει,

37 Hanki agripina mopa'a menegeno ana mopa zagore atreno, ana zagoa erino viazamo aposol nagamofo ome zami'ne.

ὑπάρχοντος αὐτῷ ἀγροῦ, πωλήσας ἤνεγκε τὸ χρῆμα, καὶ ἔθηκε παρὰ τοὺς πόδας τῶν ἀποστόλων.