Aposolo 18

1 Hagi ana amefiga'a, Poli'a Atensi kumara atreno Korinti vu'ne.

پس از آن، پولس از آتن به قُرِنتُس رفت.

2 Anantega mago Jiu ne' ome keno erifore hu'neana, Pontusi kasente'naza ne' agi'a Akuila'e, mensintfa nenaro Prisila ene Italiti e'na'e. Na'ankure Sisa Klaodiasi'a mika Jiu vahe'ma Romu nemani'za vahera atretma viho huno huzmantegeno Poli'a zanagri ome zanage'ne.

در آن شهر با مردی یهودی به نام آکیلا، متولد پونتوس، آشنا شد. او به اتفاق همسرش پریسکیلا به تازگی از ایتالیا به قرنتس آمده بود، زیرا کلودیوس قیصر همۀ یهودیان را از روم اخراج کرده بود.

3 Na'ankure agrama mago'zahu eri'zama e'nerigu huno magopi zanagri'ene mani'neno eri'zana eri'ne, (na'ankure zamagra mago kna eri'za antahine'za nofiteti seli no nehatiza nagare).

پولس نزد آنان ماند و مشغول کار شد چون او نیز مانند ایشان خیمه‌دوز بود.

4 Nehuno mika mani fruhu kna (Sabat) zupa atru nehu'za mono nehaza osi mono nompi, marerino mono naneke huno, Jiu vahe'ene Griki vahera masevenke huno zamarimpa eri vakaneno zamasmi'ne.

پولس هر شَبّات به کنیسه می‌رفت و با یهودیان و یونانیان مباحثه می‌کرد و می‌کوشید آنان را متقاعد کند.

5 Masedoniati Sailasi'ene Timotike eramike akeno, Poli'a agafa huno mika Jiu vahera zamazeri atru huno mono kege'za maka kna nezamasmino, Jisasi'a, Agra'a tazahuno taguvazi nere huno eriama huno zamasmi'ne.

پس از آنکه سیلاس و تیموتائوس از مقدونیه رسیدند، پولس تمام وقت خود را صرف موعظه کرد و برای یهودیان دلیل می‌آورد که عیسی همان مسیح است.

6 Ana nehige'zama ha'ma rente'za krunagema huntaza vahera anakre ku'a (saket) zafino kugusopa rupopo nehuno anage huno zamasmi'ne, tamagri korankumi'mo'a tamagritami tamasenire megahie! Nagripina mago knazani'a omanetfa hugahie. Amareti agafa huno vaniana, Jiu vaherompage megi'a vahete vugahue.

اما وقتی یهودیان با او مخالفت کرده، ناسزا گفتند، پولس گرد و خاک آن شهر را از لباس خود تکاند و گفت: «خونتان به گردن خودتان! من از خون شما مُبَرا هستم. از این پس پیغام خدا را به غیریهودیان خواهم رساند.»

7 Huno nezamasmino Poli'a anante osi mono nontetira atreno, mago megi'a nera agi'a Taitus Jastusi'e nehaza ne'mo, Anumzante mono hunentea ne'mofo nontega atru nehu'za mono nehaza nomofo asopare me'negeno vu'ne.

سپس پولس کنیسه را ترک گفت و به خانۀ یک غیریهودی خداپرست به نام تیتیوس یوستوس رفت، که خانه‌اش در جوار کنیسه بود.

8 Atru nehu'za mono nehaza nonte kegava nehia nera (presitent) Krispusi'e nehaza ne'ene, mika agri kvafi nemaniza vahe'mo'za Ramofonte zamentinti hu'naze. Ana nanekema nentahi'za, rama'a Korinti vahe'mo'za zamentinti hu'za mono ti fre'naze.

کْریسْپوس، سرپرست کنیسه و همۀ خانواده‌اش به خداوند ایمان آوردند. بسیاری دیگر در قُرِنتُس که پیام پولس را شنیدند نیز ایمان آوردند و تعمید گرفتند.

9 Ramo'a kerage ava'nagna zampi anage huno Polina asami'ne, Korera osuo, keaga huvava nehunka, keagama hu'zana azeoritfa huo.

یک شب خداوند در رؤیا به پولس فرمود: «از هیچ‌کس نترس! با دلیری موعظه کن و از این کار دست نکش!

10 Na'ankure Nagra kagrane manigahuankino, kahe frikura mago'mo'a kagri kavufarera azana ontetfa hugahie. Na'ankure ama'na rankumapina Nagri vahera rama'a mani'naze, nehigeno ke'ne.

چون من با تو هستم و کسی نمی‌تواند به تو آسیبی برساند. بسیاری در این شهر به من تعلق دارند.»

11 Higeno anampina mago kafugi sigisi'a ika mani'neno, ana vahera Anumzamofo keaga rempi huzami'ne.

پس پولس یک سال و نیم در آنجا ماند و کلام خدا را تعلیم داد.

12 Kalio'ma, ugagota rankvama (Gavana) Akaea kumate'ma mani'nege'za, Jiu vahe'mo'za oti'za mago antahintahi eri retro hu'za, avare'za ke refakohu trate (koti nonte) vu'za,

اما وقتی گالیون حاکم ایالت اخائیه شد، یهودیان با هم بر ضد پولس برخاستند و او را برای محاکمه به حضور حاکم بردند.

13 anage hu'naze, ama ne'mo'a ruzahu huno tagri tra kemo'a osu'nea kante, vahekura mono antahiho huno nezamasmie nehazageno,

آنان پولس را متهم ساخته، گفتند: «او مردم را وا می‌دارد خدا را با روشهای خلاف شریعت عبادت کنند.»

14 Poli'ma agi'reaka hu'na ke hanuanki huno higeno, Kalio'a amanage huno Jiu vahera zamasmi'ne, Mago'a hazenke zankuro, tusi'a havi kefo zanku Jiu vahe'motmama hanazana, knare hanige'na, nagra tamagri kerera hagerfigahue.

ولی درست در همان لحظه که پولس می‌خواست از خود دفاع کند، گالیون رو به مدعیان کرد و گفت: «ای یهودیان، گوش کنید! اگر جرم و جنایتی در کار بود، به سخنان شما گوش می‌دادم،

15 Hianagi amama hunentaza kemo'a tamagra kegu'ene tamagigu'ene, tamagratmi kasege eri hankave netizanki tamagratmi erifatgo hiho. Nagrira nave'osigu ama'na naneke'a erifatgo osugahue.

اما چون جنگ و جدال شما بر سر کلمات، اشخاص و قوانین مذهب خودتان است، خود شما آن را حل و فصل کنید. من نه به این چیزها علاقه دارم و نه در آنها دخالت می‌کنم.»

16 Anante kema refakohu tratetira agra'a zamahe natitre'ne.

آنگاه ایشان را از دادگاه بیرون کرد.

17 Anante mika'mo'za mono nonte kva nehia ne' Sosteni azeri'za kema refkohu tramofo avuga agafa hu'za ahe'naze. Ana hu'nazanagi Galio'a ana zankura agesa ontahi'ne.

پس ایشان رفته، بر سر سوستانیس که سرپرست جدید کنیسه یهودیان بود، ریختند و او را بیرون دادگاه کتک زدند. اما گالیو، حاکم آن ایالت، هیچ اعتنایی نکرد.

18 Mago'a rama'a knama Korinti kumate Poli'a maniteno, afuhe'mokizmia hufru huno mani'neho hunezmanteno, ventefi hageri tkaheno Siria nevigeke Prisila'ene Akuilake agrane vu'na'e. Na'ankure Anumzamofo avure'ma huvempama hu'negu, Sensarea kumate Poli'a anuzokara vagateno erivo'vo hu'ne.

پس از این واقعه پولس مدتی در آن شهر ماند و بعد با مسیحیان وداع نمود و همراه پریسکیلا و آکیلا از راه دریا به سوی سوریه حرکت کرد. در شهر کَنخَریه مطابق رسم یهودیان موی سر خود را تراشید، چرا که نذر کرده بود.

19 Efesasi uhanatite'za, anante Poli'a Prisilane, Akuilagiznia ome nezanetreno, agra osi mono nompi umarerino, Jiu vahe'ene naneke hugantugma hu'za antahi'naze.

وقتی به بندر اَفَسُس رسید، پریسکیلا و اکیلا را در کشتی گذاشت و برای گفتگو به کنیسه یهود رفت.

20 Ana nehu'za antahige'za za'zakna tagrane manisane nehazageno, knarere huno osu'ne.

یهودیان از او خواستند چند روز پیش ایشان بماند، ولی پولس قبول نکرد چون می‌خواست به موقع به اورشلیم برسد.

21 Hianagi hufru hunezmanteno anage hu'ne, Anumzamofo avesi'zama me'nenige'na, ete'na tamagritega egahue. Anage nehuno Efesasiti'ma ventefi,

او گفت: «هر طور باشد، باید روز عید در اورشلیم باشم.» ولی قول داد که اگر خدا بخواهد بعدها به افسس بازگردد. آنگاه دوباره سوار کشتی شد و آنجا را ترک نمود.

22 vuno Sisaria unehanatino, Jerusalemi umarerino mono vahera musenke hunezmanteno, anantetira Antioku urami'ne.

در بندر قیصریه از کشتی پیاده شد و به دیدن ایمانداران کلیسای اورشلیم رفت و بعد، از راه دریا راهی انطاکیه شد.

23 Antioku'ma mago'a knama maniteno, ana kumara atreno mago'mago kumate Galesiane Fezianena vano huno Jisasi amage nentaza disaipol nagara zamazeri hampo'na hu'ne.

پس از مدتی از آنجا به غلاطیه و فریجیه رفت و از مسیحیان دیدن کرد و ایشان را در ایمان به خداوند تقویت نمود.

24 Mago Jiu nera, agi'a Apolosi'e, Aleksandria kumate kasente'naza nera, knare keaga nehuno avontafera antahi ankere'nea ne'mo Efesasi e'ne.

در این هنگام، شخصی یهودی به نام اَپُلُس، از اهالی اسکندریه، به افسس رسید. او سخنوری ماهر بود و دانشی دقیق از کتب مقدّس داشت.

25 Agri'ma Ramofo Jisasi kanku rempi humi'naza zankura, hamponatino huzmenerino keaga nehuno, Joni'ma tima frezmante'nea zantfa antahi'neanagi, Jisasi avu'ava'mofo nanekea fatgo huno huzamasmi'ne.

وی در طریقت خداوند تعلیم یافته بود، و با شور و حرارت روح سخن می‌گفت و به‌دقت دربارهٔ عیسی تعلیم می‌داد، گرچه تنها از تعمید یحیی آگاهی داشت و بس.

26 Agra korora osuno, agafa huno osi mono nompina hu'ama huno mono keaga nehigeke Prisilake, Akuilakea agri kema nentahikea, zanagra avareke va'azamoke Anumzamofo avu'avara mago'ene huhagro huke fatgo kante asami'na'e.

وقتی پریسکیلا و آکیلا موعظهٔ دلیرانۀ او را در کنیسه شنیدند، او را نزد خود بردند و طریقت خدا را دقیقتر به او تعلیم دادند.

27 Akaea vuku Apolosi'a nentahige'za, mono (kristen) naga'mo'za azeri hanavetike nesamiza huso'e sa'e hunente'za, Jisasi amage nentaza disaipol nagatega azeri so'e hiho hu'za avonkretre'naze. Anante'ma unehanatino'a, Anumzamofo asunku'zamo'a zamaza hige'za zamentinti nehaza nagara tusi'a zampi zamaza hu'ne.

وقتی اپلس تصمیم گرفت به ایالت اَخائیه برود، ایمانداران او را تشویق کردند و نامه‌هایی برای مسیحیانِ آن منطقه نوشتند تا از او به گرمی استقبال کنند. وقتی به آنجا رسید، باعث کمک فراوان به آنانی شد که از طریق فیض، ایمان آورده بودند،

28 Na'ankure agra hampo'natino Jiu vahera zamazeri hagro huno, mika vahe zamufi avontafepinti eriama huno Jisasi'a Tazahu Nere (Kraisi'e) hu'ne.

زیرا در حضور همه، تمام دلایل یهودیان را رد می‌کرد و از کتب مقدّس دلایل قوی می‌آورد که عیسی در حقیقت همان مسیح است.