Aposolo 10
1 Sisaria kumatera mago nera Koniliasi'e nehaza ne'mo, Italie hu'za nehaza 100'a Romu Sondia vahete ugagota kva nera,
Ἀνὴρ δέ τις ἐν Καισαρείᾳ ὀνόματι Κορνήλιος, ἑκατοντάρχης ἐκ σπείρης τῆς καλουμένης Ἰταλικῆς,
2 megi'a nagapinti monoku agesa nentahino, noma'afi nemaniza naga'ane, Anumzamofo kore hunenteno, zamunte omane vahera ne'zane, kukenanena muse huno nezamino, Anumzantega nunamuna huvava nehia nere.
εὐσεβὴς καὶ φοβούμενος τὸν Θεὸν σὺν παντὶ τῷ οἴκῳ αὐτοῦ, ποιῶν τε ἐλεημοσύνας πολλὰς τῷ λαῷ καὶ δεόμενος τοῦ Θεοῦ διὰ παντός,
3 Mago kinaga ferura 3 kilokinaza higeno, agra kefatgo huno ava'nagna'za kegeno, Anumzamofo ankeromo efreno anage hu'ne, Koniliasio! higeno,
εἶδεν ἐν ὁράματι φανερῶς ὡσεὶ ὥραν ἐνάτην τῆς ἡμέρας ἄγγελον τοῦ Θεοῦ εἰσελθόντα πρὸς αὐτὸν καὶ εἰπόντα αὐτῷ· Κορνήλιε.
4 tusi kore huno uruha negeno anage hu'ne, Ramoka, na'ahie. Higeno agra anage huno asami'ne, Nunamu ka'ane, zamunte omane vahe'ma zamaza nehana kavukvara Anumzamo'a ko antahino keno hu'ne.
ὁ δὲ ἀτενίσας αὐτῷ καὶ ἔμφοβος γενόμενος εἶπε· τί ἐστι, κύριε; εἶπε δὲ αὐτῷ· αἱ προσευχαί σου καὶ αἱ ἐλεημοσύναι σου ἀνέβησαν εἰς μνημόσυνον ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.
5 Menina mago'a vahera huzamantege'za Saimoni'e nehu'za, mago agi'a Pita'e hu'za nehaza netega Jopa vu'za ome kehinkeno eno.
καὶ νῦν πέμψον εἰς Ἰόππην ἄνδρας καὶ μετάπεμψαι Σίμωνα τὸν ἐπικαλούμενον Πέτρον·
6 Mago nera Saimoni'e hu'za nehaza nera, afutamimofo akruteti hanave'za tro nehia ne'mo, hageri ankenare noma'a me'nefi anampi Pita'a mani'ne.
οὗτος ξενίζεται παρά τινι Σίμωνι βυρσεῖ, ᾧ ἐστιν οἰκία παρὰ θάλασσαν.
7 Kema humia ankeroma atreno vigeno, agrite eri'za erinenta'a netre'ne, mago sondia ne'mo monoku agesa antahintahi nehuno agri tavaonte nemani'a ne' ene kehige'za e'naze.
ὡς δὲ ἀπῆλθεν ὁ ἄγγελος ὁ λαλῶν τῷ Κορνηλίῳ, φωνήσας δύο τῶν οἰκετῶν αὐτοῦ καὶ στρατιώτην εὐσεβῆ τῶν προσκαρτερούντων αὐτῷ,
8 Mika kema zamasmiteno huzmantege'za, Jopa vu'naze.
καὶ ἐξηγησάμενος αὐτοῖς ἅπαντα, ἀπέστειλεν αὐτοὺς εἰς τὴν Ἰόππην.
9 Anante kna zupa kantega vu'za ranku'ma tavaonte'ma vazageno'a zagemo'ma feru asegeno, Pita'a no agofetu nunamu hunaku mareri'ne.
Τῇ δὲ ἐπαύριον ὁδοιπορούντων ἐκείνων καὶ τῇ πόλει ἐγγιζόντων ἀνέβη Πέτρος ἐπὶ τὸ δῶμα προσεύξασθαι περὶ ὥραν ἕκτην.
10 Huteno aga'zamo higeno ne'za nenaku nehige'za ne'zama retroma nehazageno'a, avu evuevu higeno nemaseno ava'na keankna huno,
ἐγένετο δὲ πρόσπεινος καὶ ἤθελε γεύσασθαι· παρασκευαζόντων δὲ ἐκείνων ἐπέπεσεν ἐπ᾽ αὐτὸν ἔκστασις,
11 kegeno monamo'a hagaro higeno, mago'zana tusi'a tavaravegnaza 4'a atupare atupare azerino atrageno mopafi erami'ne.
καὶ θεωρεῖ τὸν οὐρανὸν ἀνεῳγμένον καὶ καταβαῖνον ἐπ᾽ αὐτὸν σκεῦός τι ὡς ὀθόνην μεγάλην, τέσσαρσιν ἀρχαῖς δεδεμένον καὶ καθιέμενον ἐπὶ τῆς γῆς,
12 Anampina ruzahu ruzahu 4'a agazane zagarmi'ne, ama mopafi zage havu nehia zagane, zahopi hareno vono nehia nama zagagi hu'za mani'naze.
ἐν ᾧ ὑπῆρχε πάντα τὰ τετράποδα τῆς γῆς καὶ τὰ θηρία καὶ τὰ ἑρπετὰ καὶ τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ.
13 Anama higeno'a mago ageru'mo agrite eno Pitaga, otinka ahenka no!
καὶ ἐγένετο φωνὴ πρὸς αὐτόν· ἀναστάς, Πέτρε, θῦσον καὶ φάγε.
14 Anage hianagi Pita'a huno, I'o Ramoka kagri kavurema agruma osu'nea zama kasegemoma i'o hu'nea zana magore huna one'noankina, onetfa hugahie.
ὁ δὲ Πέτρος εἶπε· μηδαμῶς, Κύριε· ὅτι οὐδέποτε ἔφαγον πᾶν κοινὸν ἢ ἀκάθαρτον.
15 Higeno mago'ene eteno ana ageru'mo huno, Inankna'zama Anumzamo'ma azeri avusese hu'nesia zankura, avusese osu'ne hunka osuo.
καὶ φωνὴ πάλιν ἐκ δευτέρου πρὸς αὐτόν· ἃ ὁ Θεὸς ἐκαθάρισε σὺ μὴ κοίνου.
16 Anahu'zana 3'a zupa fore hutegeno, anazana ame huno erino monafinka mareri'ne.
τοῦτο δὲ ἐγένετο ἐπὶ τρίς, καὶ πάλιν ἀνελήφθη τὸ σκεῦος εἰς τὸν οὐρανόν.
17 Pita'a agu'afi nentahino, nazafore hige'na koeha huno agesa omeantahi emeantahi nehigeno, Koniliasi'ma huzmantege'za aza naga'mo'za Saimoni nonku zamantahigeke hu'za, kegina kafante eme oti'ne'za,
Ὡς δὲ ἐν ἑαυτῷ διηπόρει ὁ Πέτρος τί ἂν εἴη τὸ ὅραμα ὃ εἶδε, καὶ ἰδοὺ οἱ ἄνδρες οἱ ἀπεσταλμένοι ἀπὸ τοῦ Κορνηλίου διερωτήσαντες τὴν οἰκίαν Σίμωνος ἐπέστησαν ἐπὶ τὸν πυλῶνα,
18 kezati'za Saimoninku mago agi'a Pita'ema hu'za nehaza agine nera amifina mani'neo hu'za zamantahige'naze.
καὶ φωνήσαντες ἐπυνθάνοντο εἰ Σίμων ὁ ἐπικαλούμενος Πέτρος ἐνθάδε ξενίζεται.
19 Ava'na kna'zama ke'nea zanku Pita'a agesa nentahigeno, Avamu'mo'a asamino, Ko, 3'a naga'mo'za kagriku nehakaze.
τοῦ δὲ Πέτρου διενθυμουμένου περὶ τοῦ ὁράματος εἶπεν αὐτῷ τὸ Πνεῦμα· ἰδοὺ ἄνδρες [τρεῖς] ζητοῦσί σε·
20 Hianagi kagesa ontahinka otinka uraminka zamagrane vuo, na'ankure Nagra hu'zmantoge'za e'naze.
ἀλλὰ ἀναστὰς κατάβηθι καὶ πορεύου σὺν αὐτοῖς μηδὲν διακρινόμενος, διότι ἐγὼ ἀπέσταλκα αὐτούς.
21 Pita'a ana nagate uramino anage huno zamasmi'ne, Antahiho, ama nagritfanku nehakraze, nagafare tamagra e'naze?
καταβὰς δὲ Πέτρος πρὸς τοὺς ἄνδρας εἶπεν· ἰδοὺ ἐγώ εἰμι ὃν ζητεῖτε· τίς ἡ αἰτία δι᾽ ἣν πάρεστε;
22 Hige'za zamagra anage hu'naze, Mago sondia vahe kva nera Koniliasi'e megi'a ne'kino fatgo avu'ava nehuno, Anumzamofonku kore nehia nekino, mika Jiu vahe krerafamo'za knare nere hu'za nehaza ne'mofo Ruotge hu'nea ankeromo asamigeno, kagriku noniarega eno keaga eme nasminkena antahineno huno hurantegeta e'none.
οἱ δὲ εἶπον· Κορνήλιος ἑκατοντάρχης, ἀνὴρ δίκαιος καὶ φοβούμενος τὸν Θεόν, μαρτυρούμενός τε ὑπὸ ὅλου τοῦ ἔθνους τῶν Ἰουδαίων, ἐχρηματίσθη ὑπὸ ἀγγέλου ἁγίου μεταπέμψασθαί σε εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ καὶ ἀκοῦσαι ῥήματα παρὰ σοῦ.
23 Higeno Pita'a zamarenompi zamantege'za masete'za, ko ati'geno otino zamagrane nevige'za Jopatira ruga'a zamentinti nehaza afuhe'za agrane vu'naze.
εἰσκαλεσάμενος οὖν αὐτοὺς ἐξένισε. Τῇ δὲ ἐπαύριον ἀναστὰς ἐξῆλθε σὺν αὐτοῖς, καί τινες τῶν ἀδελφῶν τῶν ἀπὸ [τῆς] Ἰόππης συνῆλθον αὐτῷ,
24 Hute'za anante knazupa, Sisaria vu'naze. Koniliasi'a egahaze nehuno, naga'ane tragoteno nemania knampa'aramina kehutru hu'ne.
καὶ τῇ ἐπαύριον εἰσῆλθον εἰς τὴν Καισάρειαν. ὁ δὲ Κορνήλιος ἦν προσδοκῶν αὐτοὺς συγκαλεσάμενος τοὺς συγγενεῖς αὐτοῦ καὶ τοὺς ἀναγκαίους φίλους.
25 Pita'a noma'afi e'fregeno'a, Koniliasi'a negeno, agafi rena omereno mono hunte'ne.
Ὡς δὲ ἐγένετο τοῦ εἰσελθεῖν τὸν Πέτρον, συναντήσας αὐτῷ ὁ Κορνήλιος πεσὼν ἐπὶ τοὺς πόδας προσεκύνησεν.
26 Pita'a avazuhu o'netino anage hu'ne, Otio! Nagra amama hanaza hu'na vahetfa mani'noe.
ὁ δὲ Πέτρος αὐτὸν ἤγειρε λέγων· ἀνάστηθι· κἀγὼ αὐτὸς ἄνθρωπός εἰμι.
27 Nehuno agranema keaga hume nevu'ne, nompima ufreno omegeana rama'a vahe krerafa atru hu'za mani'naze.
καὶ συνομιλῶν αὐτῷ εἰσῆλθε, καὶ εὑρίσκει συνεληλυθότας πολλούς,
28 Pita'a omenezmageno amanage huno zamasmi'ne, Tamagratmi ko kasegea antahitama ketma hu'naze, megi'a vahepinti mago'mo'a Jiu vahe'ene tragotezano, nantu'ma antente zanku'ma i'o hu'za hampo'na kasegema ante'nazana antahi'nazanagi, Anumzamo'a naverino, mago'mofonkura haviza hu'ne huge, avusese osu'ne hunka osuo huno hu'ne.
ἔφη τε πρὸς αὐτούς· ὑμεῖς ἐπίστασθε ὡς ἀθέμιτόν ἐστιν ἀνδρὶ Ἰουδαίῳ κολλᾶσθαι ἢ προσέρχεσθαι ἀλλοφύλῳ· καὶ ἐμοὶ ὁ Θεὸς ἔδειξε μηδένα κοινὸν ἢ ἀκάθαρτον λέγειν ἄνθρωπον·
29 E'ina hu'negu nagriku'ma kema hu'nana ke antahina e'noana, ke huhaviza hurmantezani'a omane'ne, higena nagra kantahinegoe, na'amofo agafare nagrikura huzmantanke'za vu'naze? Huno antahigegeno,
διὸ καὶ ἀναντιρρήτως ἦλθον μεταπεμφθείς. πυνθάνομαι οὖν τίνι λόγῳ μετεπέμψασθέ με;
30 Koneliasi'a kenona'a anage hu'ne, 4'a knama evia knafina noni'afi mani'nena, amanahu knare tri kilokia nunamu nehu'na, koana ame huno mago nera masa'nentake kukena hu'nea ne'mo navuga eme o'netino,
καὶ ὁ Κορνήλιος ἔφη· ἀπὸ τετάρτης ἡμέρας μέχρι ταύτης τῆς ὥρας ἤμην νηστεύων, καὶ τὴν ἐνάτην ὥραν προσευχόμενος ἐν τῷ οἴκῳ μου· καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ἔστη ἐνώπιόν μου ἐν ἐσθῆτι λαμπρᾷ,
31 anage hu'ne, Koniliasiga nunamu nehunka, zamunte omane vahe'ma zamaza nehana kavukvara Anumzamo'a ko antahino keno hu'ne.
καί φησι· Κορνήλιε, εἰσηκούσθη σου ἡ προσευχὴ καὶ αἱ ἐλεημοσύναι σου ἐμνήσθησαν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.
32 E'izanku vahera huzmantege'za Jopa vu'za Saimoninku, mago'agi'a Pita'e hu'za nehaza nera ke humisageno eno. Zgagafa akruteti hampo'naza tro nehia nera, Saimoni'e nehia ne'mofo nompi hageri ankenare mani'ne.
πέμψον οὖν εἰς Ἰόππην καὶ μετακάλεσαι Σίμωνα ὃς ἐπικαλεῖται Πέτρος· οὗτος ξενίζεται ἐν οἰκίᾳ Σίμωνος βυρσέως παρὰ θάλασσαν· ὃς παραγενόμενος λαλήσει σοι.
33 Hige'na avega onte'na ko huzmantoge'za kagritega vazagenka knare'za hunka e'nane. E'inahu'ma hu'negu menina, mika'mota Anumzamofo avurera emeritru hu'none. Ramo'ma tagriku'ma ome zamasmio huno hugantegenka e'nana nanekea tasmio.
ἐξαυτῆς οὖν ἔπεμψα πρός σε, σύ τε καλῶς ἐποίησας παραγενόμενος. νῦν οὖν πάντες ἡμεῖς ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ πάρεσμεν ἀκοῦσαι πάντα τὰ προστεταγμένα σοι ὑπὸ τοῦ Θεοῦ.
34 Higeno Pita'a amanage hu'ne, Tamagerafa hu'na menina antahue, Anumzamo'a rukna rukna huno vahera zamesi nozmanteanki, magoke avamente avesinezmante.
Ἀνοίξας δὲ Πέτρος τὸ στόμα [αὐτοῦ] εἶπεν· ἐπ᾽ ἀληθείας καταλαμβάνομαι ὅτι οὐκ ἔστι προσωπολήπτης ὁ Θεός,
35 Hianagi mika kotegati vahe'mo'za (nation) Agri'ma koro hunte'za, fatgoma hu'neazama nehaza vahera, Agra avesi nezmanteno, Agrarega zamarenente.
ἀλλ᾽ ἐν παντὶ ἔθνει ὁ φοβούμενος αὐτὸν καὶ ἐργαζόμενος δικαιοσύνην δεκτὸς αὐτῷ ἐστι.
36 Nagra antah'inoe, tamagra ko Knare Musenkema Israeli vahe'ma zamasmi'neana antahi'naze. Anumzamofo rimpa fruzana Jisasi Kraisimpi efore hu'ne, Agra mika zamofo Rane.
τὸν λόγον ὃν ἀπέστειλε τοῖς υἱοῖς Ἰσραὴλ εὐαγγελιζόμενος εἰρήνην διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ· οὗτός ἐστι πάντων Κύριος·
37 Joni'ma monoti freho kema huama'ma hutegeno'ma Judia kokampi Galiliti'ma agafa huno fore'ma hu'nea zantamina tamagratmi ko antahita ketma hu'naze.
ὑμεῖς οἴδατε τὸ γενόμενον ῥῆμα καθ᾽ ὅλης τῆς Ἰουδαίας, ἀρξάμενον ἀπὸ τῆς Γαλιλαίας μετὰ τὸ βάπτισμα ὃ ἐκήρυξεν Ἰωάννης,
38 Tamagra ko antahi'naze Nazareti Jisasina inankna huno Anumzamo'a Ruotge Avamuteti'ene hanave areti'ene huhamprinte'ne. Ana higeno Jisasi'a vano huno knare hunezmanteno, Sata'ma knama nezmia vahera zamazeri so'e huzmante'ne, na'ankure Anumzamo'a Agrane mani'negeno ana hu'ne.
Ἰησοῦν τὸν ἀπὸ Ναζαρέτ, ὡς ἔχρισεν αὐτὸν ὁ Θεὸς Πνεύματι Ἁγίῳ καὶ δυνάμει, ὃς διῆλθεν εὐεργετῶν καὶ ἰώμενος πάντας τοὺς καταδυναστευομένους ὑπὸ τοῦ διαβόλου, ὅτι ὁ Θεὸς ἦν μετ᾽ αὐτοῦ·
39 Tagra mika'zama Judia mopafine Jerusalema hiazama tavuma keta antahita hu'nona vahere. Zamagra avare'za keka zafare hantite'za ahe fri'naza zama kenona vahe tagra mani'none.
καὶ ἡμεῖς ἐσμεν μάρτυρες πάντων ὧν ἐποίησεν ἔν τε τῇ χώρᾳ τῶν Ἰουδαίων καὶ ἐν Ἱερουσαλήμ· ὃν καὶ ἀνεῖλον κρεμάσαντες ἐπὶ ξύλου.
40 Hu'neanagi ama ana Nera, Anumzamo'a taregi magoki knazupa azeri otino, azeri anteama hu'ne.
τοῦτον ὁ Θεὸς ἤγειρε τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ καὶ ἔδωκεν αὐτὸν ἐμφανῆ γενέσθαι,
41 Mika vahe'mo'za onke'nazanagi, tagra ke'none, Anumzamo'ma ko'ma huhampri tante'nea vahe'mota ke'none, Agrama fripinti'ma otigeta, agranema ne'zane tinema ne'nona vahere.
οὐ παντὶ τῷ λαῷ, ἀλλὰ μάρτυσι τοῖς προκεχειροτονημένοις ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, ἡμῖν, οἵτινες συνεφάγομεν καὶ συνεπίομεν αὐτῷ μετὰ τὸ ἀναστῆναι αὐτὸν ἐκ νεκρῶν·
42 Hagi mono kea vahera ome zamasmiho huno huhanavetino huranteno, kore ke huzmanteta, Anumzamo azeri antesga huno fri vahete'ene mani vahetera keaga Jisasike refko huzmantegahie huno hurantene huta zmasamiho hu'ne.
καὶ παρήγγειλεν ἡμῖν κηρῦξαι τῷ λαῷ καὶ διαμαρτύρασθαι ὅτι αὐτός ἐστιν ὁ ὡρισμένος ὑπὸ τοῦ Θεοῦ κριτὴς ζώντων καὶ νεκρῶν.
43 Agrikura korapa mika kasnampa (profeti) vahe'mo'za kea hunte'za, miko'mo'ma Agri agire'ma amentinti hanimofona, kumi'a atrentegahie hu'naze.
τούτῳ πάντες οἱ προφῆται μαρτυροῦσιν, ἄφεσιν ἁμαρτιῶν λαβεῖν διὰ τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ πάντα τὸν πιστεύοντα εἰς αὐτόν.
44 Pita'ma ana naneke nehigeno'a, Ruotge Avamu'mo ana mika nanekema nentahiza vahete eramine.
Ἔτι λαλοῦντος τοῦ Πέτρου τὰ ῥήματα ταῦτα ἐπέπεσε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἐπὶ πάντας τοὺς ἀκούοντας τὸν λόγον.
45 Hige'za zamufama tagahu'nea vahepinti zamentintima nehaza vahe'ma Pita'enema e'naza vahe'mo'za, megi'a vahete'enena Ruotge Avamu'mofo muse zamo'a herafiramie hu'za tusi antari nehu'za rama'a antahintahi hu'naze.
καὶ ἐξέστησαν οἱ ἐκ περιτομῆς πιστοὶ ὅσοι συνῆλθον τῷ Πέτρῳ, ὅτι καὶ ἐπὶ τὰ ἔθνη ἡ δωρεὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐκκέχυται·
46 Na'ankure zamagra nentahizage'za, ruzahu ruzahu zamagerupinti Anumzamofo muse hunte'za Agi'a hesga hu'naze. Anante Pita'a huama huno,
ἤκουον γὰρ αὐτῶν λαλούντων γλώσσαις καὶ μεγαλυνόντων τὸν Θεόν.
47 tamagerafa huno, magomo'a timpima vahe'mo'ma mono tima fre'zankura i'o osugahie. Menima Ruotge Avamu'ma tagra erunakna hu'za eri'nazankino, mono tima frezamante zampina iza i'o huzmantegahie?
τότε ἀπεκρίθη ὁ Πέτρος· μήτι τὸ ὕδωρ κωλῦσαι δύναταί τις τοῦ μὴ βαπτισθῆναι τούτους, οἵτινες τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον ἔλαβον καθὼς καὶ ἡμεῖς;
48 Anante Jisas Kraisi agire mono ti freho huno hampo'nanentake ke zamasmi'ne. Hutege'za mago'agna tagrane manitenka, vugahane hu'za agrira antahige'naze. (Hazageno zamagrane mago'agna mani'ne.)
προσέταξέ τε αὐτοὺς βαπτισθῆναι ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου. τότε ἠρώτησαν αὐτὸν ἐπιμεῖναι ἡμέρας τινάς.
