< 1 Samue 15 >
1 Hagi mago zupa Samueli'a amanage huno Solina asami'ne, Ra Anumzamo'a nagri hunantege'na Israeli vahe kinima mani'nankura masavena eme fregante'na huhampri kante'noe. Hagi menina Ra Anumzamo'ma kasami'nia nanekea antahise huo.
Samuel dijo a Saúl: “Yahvé me ha enviado para ungirte como rey de su pueblo, de Israel. Ahora, pues, escucha la voz de las palabras de Yahvé.
2 Hagi amanage huno hanavenentake Ra Anumzamo'a hie, Israeli vahe'ma Isipinti'ma neage'za zamazeri haviza hu'naza zantera, Nagra Ameleki vahera zamazeri haviza menina hugahue.
El Señor de los Ejércitos dice: ‘Me acuerdo de lo que Amalec hizo a Israel, de cómo se puso en su contra en el camino cuando subió de Egipto.
3 Hagi menina vuta Ameleki vahera ha' ome huzmanteta mika zazimia eri haviza nehuta, zamahe fanane hu vagareho. Hagi vene'nema, a'nema, mofavrema, meni kasente'nenia mofavrema bulimakaoma, sipisipima, kemolima, donkinena mika'a zamahe friho.
Ahora ve y ataca a Amalec, y destruye por completo todo lo que tiene, y no lo perdones; mata tanto al hombre como a la mujer, al niño y al lactante, al buey y a la oveja, al camello y al asno’”.
4 Higeno Soli'a Israeli sondia vahera Telaimi kumate zamazeri atru huno zamazeri antefatgo huno keana, 200 tauseni'a Israeli vahe manizageno, Juda vahera 10 tauseni'a sondia vahe mani'naze.
Saúl convocó al pueblo y lo contó en Telaim, doscientos mil hombres de a pie y diez mil hombres de Judá.
5 Hagi Soli'a sondia vahe'ane Ameleki vahe ha' huzmantenaku kafo ome ante'za timo'a ko hagage hu'nea karahopi ome fraki'za mani'naze.
Saúl llegó a la ciudad de Amalec y puso una emboscada en el valle.
6 Anante Soli'a Kenaiti vahekura huno, Ameleki vahera zamatreta viho. Hagi ana'ma osnazana ana vahe'ene tamahe hana hugahue. Na'ankure Israeli vahe'mo'zama Isipima atre'za karankama neageta tamagra knare tamavutamava huzmanteta zamaza hu'naze. Anage hige'za Kenaiti vahe'mo'za Ameleki vahera zamatre'za vu'naze.
Saúl dijo a los ceneos: “Vayan, váyanse, desciendan de entre los amalecitas, para que no los destruya con ellos, pues ustedes mostraron bondad con todos los hijos de Israel cuando subieron de Egipto.” Así que los ceneos se marcharon de entre los amalecitas.
7 Ana hutazageno Soli'ene sondia vahe'amo'zanena Ameleki vahera hara Havira kumateti huzmante'za vu'za Isipi mopamofo zage hanati kaziga Suri kumate uhanati'naze.
Saúl hirió a los amalecitas, desde Havila, como vas a Shur, que está frente a Egipto.
8 Hagi kini ne'zamia Agakina ahe ofri amne aze'neri'za, maka vahera bainati kazinkonteti zamahe fri'naze.
Tomó vivo a Agag, rey de los amalecitas, y destruyó a todo el pueblo a filo de espada.
9 Hagi Soli'ene sondia vahe'amozanena Agakina nohe'za, knare'ma hu'nea sipisipi afutamine, knare'ma hu'nea bulimakao afutamine, agaho sipisipine, agaho bulimakaone marerirfa fenozanena eri havizana osu'naze. Hianagi haviza huno knare'ma osu'nea zantamina miko zamahe frivaga nere'za eri haviza huvagare'naze.
Pero Saúl y el pueblo perdonaron a Agag y a lo mejor de las ovejas, del ganado, de los terneros gordos, de los corderos, y de todo lo bueno, y no quisieron destruirlo del todo; pero todo lo vil y desecho lo destruyeron del todo.
10 Anante Ra Anumzamo'a Samuelina amanage huno asami'ne,
Entonces llegó la palabra de Yahvé a Samuel, diciendo:
11 Solina otroanki kinima azeri oti'noa zankura, narimpamo'a haviza hie. Na'ankure agra amagena hunenamino, osuoma hu'na hunte'noaza nehie. Anagema huno asamigeno'a, Ra Anumzamofontega Samueli'a krafage huno nunamuna huno nevigeno kotu'ne.
“Me apena haber puesto a Saúl como rey, pues se ha apartado de seguirme y no ha cumplido mis mandatos.” Samuel se enfureció y clamó a Yahvé toda la noche.
12 Hagi Samueli'a nanterame otino Soli ome kenaku nevigeno, mago'a vahe'mo'za asami'za, Soli'a ha'ma hugatere'nea zante'ma nege'za antahimi haverami Karmel kumate ome retru renteteno, anantetira atreno Gilgali vu'ne.
Samuel se levantó temprano para encontrarse con Saúl por la mañana, y le dijeron: “Saúl llegó al Carmelo, y he aquí que se levantó un monumento, se volvió, pasó y bajó a Gilgal.”
13 Higeno Samueli'ma Solinte'ma ehanatigeno'a Soli'a huno, Ra Anumzamo'a asomu hugante'nie. Hagi Ra Anumzamo'ma ome hugahane huno'ma hunante'nea kante ante'na maka zana huvagare'noe.
Samuel se acercó a Saúl, y éste le dijo: “¡Bendito seas por Yahvé! He cumplido el mandamiento de Yahvé”.
14 Hianagi Samueli'a huno, Na'a hige'na sipisipi ageru'ene bulimakao agerura nentahue?
Samuel dijo: “Entonces, ¿qué significa este balido de las ovejas en mis oídos y el mugido del ganado que oigo?”
15 Anage higeno Soli'a kenona huno, Sondia vahe'mo'za Ra Anumzana kagri Anumzamofontega kresramna vunte'za Ameleki vahe'mokizmi knare'ma hu'nea Sipisipine bulimakaonena avre'za e'nazanki, mika zana zamahe vaganereta eri haviza hu'none.
Saúl dijo: “Los han traído de los amalecitas, pues el pueblo perdonó lo mejor de las ovejas y del ganado, para sacrificar a Yahvé vuestro Dios. El resto lo hemos destruido por completo”.
16 Hagi Samueli'a huno, Taganenka mani'nege'na Ra Anumzamo'ma oki kenage'ma nasami'nea kea kasamineno, huno Solina azeri korigeno Soli'a huno, na'ane hu'nefi nasamio, huno Soli'a hu'ne.
Entonces Samuel dijo a Saúl: “Quédate, y te contaré lo que me dijo Yahvé anoche”. Le dijo: “Diga”.
17 Higeno Samueli'a asamino, Kagra kora kagi omane vahe mani'noe hunka kagesa antahi'nananagi, Ra Anumzamo Agra'a Israeli vahe kinia kazeri oti'ne.
Samuel dijo: “Aunque eras pequeño a tus ojos, ¿no fuiste hecho jefe de las tribus de Israel? Yahvé te ungió como rey de Israel;
18 Ana nehuno Ra Anumzamo'a amanage huno eri'zankea hugante'ne, kumi zamavu'zamava nehaza Ameleki vahera ha' ome huzamantenka mika zamahe fri vagaro huno hu'ne.
y Yahvé te envió de viaje y te dijo: ‘Ve y destruye por completo a los pecadores amalecitas, y lucha contra ellos hasta consumirlos’.
19 Hagi nahigeta Ra Anumzamofo ke'a amagera onteta, knare'nare'zana ha'ma hazafintira ame'amara huta omenerita Ra Anumzamofo avufina havi avu'avara hu'naze?
¿Por qué entonces no obedeciste la voz de Yahvé, sino que tomaste el botín e hiciste lo que era malo a los ojos de Yahvé?”
20 Higeno Soli'a amanage huno Samuelina asami'ne, Hianagi nagra Ra Anumzamofo ke amage ante'na Ra Anumzamo'ma ome hugahanema hunanteazana ome hu'noe. Nagra maka'zana ome zamahe vaganere'na Kini ne' Agakina avre'na e'noe.
Saúl dijo a Samuel: “Pero yo he obedecido la voz de Yahvé y he seguido el camino que Yahvé me envió, y he traído a Agag, rey de Amalec, y he destruido por completo a los amalecitas.
21 Hianagi knare'nare'ma hu'nea sipisipi afutamine, meme afutamine, bulimakao afutamina Gilgali Ra Anumzana kagri Anumzamofontega kresramna vunte'zane hu'za sondia vahe'mo'za avre'za e'naze.
Pero el pueblo tomó del botín, ovejas y ganado, lo mejor de lo consagrado, para sacrificar a Yahvé vuestro Dios en Gilgal.”
22 Hianagi Samueli'a kenona huno, Ra Anumzamo'a ofama hu'zane kresramna vuzanku musena hugahifi, ke'ama amage'ma ante'zanku musena hugahie? Ra Anumzamofo kema antahino amage ante'zamo'a, ofama hu'zana agateregeno, sipisipi afovama erino eme kresramna vu'zana, Anumzamofo kema antahi'zamo agatere'ne.
Samuel dijo: “¿Se complace tanto Yahvé en los holocaustos y sacrificios como en obedecer la voz de Yahvé? He aquí que obedecer es mejor que los sacrificios, y escuchar que la grasa de los carneros.
23 Hagi kema rutagre avu'avazamo'a zagomareno ke avu'avazamofo kumi kna higeno, kema ontahi'zamo'a, havi anumzante mono hunentea kumikna hu'ne. Kagra Ra Anumzamofo ke rutrage'nanku, Ra Anumzamo'a kini tratetira kagria kazeri atre.
Porque la rebeldía es como el pecado de brujería, y la obstinación es como la idolatría y los terafines. Porque has rechazado la palabra de Yahvé, él también te ha rechazado para ser rey”.
24 Higeno Soli'a huno, Ra Anumzamo'ma kasamigenka nasami'nana kea nagra rutagre'na kumi hu'noe. Na'ankure sondia vaheku koro hu'na ana hu'noe.
Saúl dijo a Samuel: “He pecado, pues he transgredido el mandamiento de Yahvé y tus palabras, porque temí al pueblo y obedecí su voz.
25 Hagi nagra nasunku huanki kumi'ni'a atrenenantenka, nagrane ege'na Ra Anumzamofona monora ome huntaneno.
Ahora, pues, te ruego que perdones mi pecado y vuelvas conmigo para que pueda adorar a Yahvé”.
26 Hianagi Samueli'a kenona huno, Nagra kagranena ovugahue. Na'ankure kagra Ra Anumzamofo ke rutagrankeno Israeli vahe kinia mago'ene omanisane huno kazeri atre'ne.
Samuel le dijo a Saúl: “No volveré contigo, porque has rechazado la palabra de Yahvé, y Yahvé te ha rechazado para ser rey de Israel”.
27 Hagi Samueli'ma rukrahe huno Solima atreno vu'za higeno, Soli'a Samuelina za'za kena'amofo atupa'are azerinegeno viana tagato hu'ne.
Cuando Samuel se dio la vuelta para marcharse, Saúl se agarró a la falda de su túnica y ésta se rasgó.
28 Hagi ana'ma higeno'a Samueli'a Solina asamino, Ra Anumzamo'a menina kinima mani'nenka Israeli vahe'ma kegavama hu'nana trara erimareno kagrima kagetere'nea ne' ami'ne.
Samuel le dijo: “Yahvé te ha arrancado hoy el reino de Israel y se lo ha dado a un vecino tuyo que es mejor que tú.
29 Hagi Israeli vahe'mofo Hanavenentake Anumzamo'a, kema hia kemofona ruotagreno, antahi'zama'a ruzahe osu Anumzankino, Agra vahera omani'neankino antahintahi'a zahera osugosie!
También la Fuerza de Israel no mentirá ni se arrepentirá, porque no es hombre para arrepentirse.”
30 Hagi Soli'a mago'ene inene huno Samuelinkura anage hu'ne, Kumi hu'noanagi antahinaminka nagrane egeta, vahe'nimokizmine kva vahe zamavugane, Israeli vahe zamavuga Ra Anumzana kagri Anumzamofona monora ome huntaneno.
Entonces dijo: “He pecado; pero te ruego que me honres ahora ante los ancianos de mi pueblo y ante Israel, y que vuelvas conmigo para que pueda adorar a Yahvé, tu Dios.”
31 Anage higeno Samueli'a avaririno vigeno Soli'a Ra Anumzamofona monora ome hunte'ne.
Entonces Samuel regresó con Saúl, y éste adoró a Yahvé.
32 Hagi Samueli'a huno, Ameleki kini ne' Agakina avreta eho, huno Samueli'a hige'za avre'za e'naze. Hagi Agakima avre'za ne'ageno'a, hago hara vagareankino nahe ofrigahaze huno agesa antahi'ne.
Entonces Samuel dijo: “¡Trae aquí a Agag, rey de los amalecitas!” Agag se acercó a él alegremente. Agag dijo: “Ciertamente la amargura de la muerte ha pasado”.
33 Hagi Samueli'a Agakina asamino, Kagra rama'a vahe zamahanke'za mofavrezamia omani aneramina rama'a mani'nazankino, kagri'enena negrerana mofavre'a omanigahie. Anage huno nehuno Ra Anumzamofo avuga Samueli'a Agakina aheno Gilgali kumate rukafri makafri hutre'ne.
Samuel dijo: “¡Como tu espada ha dejado sin hijos a las mujeres, así tu madre quedará sin hijos entre las mujeres!” Entonces Samuel cortó en pedazos a Agag ante Yahvé en Gilgal.
34 Ana huteno Samueli'a atreno Rama vigeno, Soli'a kuma arega Gibea vu'ne.
Entonces Samuel se fue a Ramá, y Saúl subió a su casa en Gabaa de Saúl.
35 Hagi mago'ane Solina onke mani'neno Samueli'a fri'ne. Hagi Samueli'a Solinkura rama'a asunku hu'ne. Hagi nahigena Israeli vahe'mofo kinia Solina azeri oti'noe huno nehuno, Ra Anumzamo'a asunku hu'ne.
Samuel no volvió a ver a Saúl hasta el día de su muerte, pero Samuel hizo duelo por Saúl. El Señor se afligió por haber hecho a Saúl rey de Israel.