< 1 Samue 15 >

1 Hagi mago zupa Samueli'a amanage huno Solina asami'ne, Ra Anumzamo'a nagri hunantege'na Israeli vahe kinima mani'nankura masavena eme fregante'na huhampri kante'noe. Hagi menina Ra Anumzamo'ma kasami'nia nanekea antahise huo.
Entonces Samuel le dijo a Saúl: “El Señor me ha enviado para ungirte como rey de su pueblo Israel. Así que presta atención a lo que el Señor dice.
2 Hagi amanage huno hanavenentake Ra Anumzamo'a hie, Israeli vahe'ma Isipinti'ma neage'za zamazeri haviza hu'naza zantera, Nagra Ameleki vahera zamazeri haviza menina hugahue.
Y esto es lo que dice el Señor Todopoderoso: He observado lo que los amalecitas le hicieron a Israel cuando los emboscaron en su camino desde Egipto.
3 Hagi menina vuta Ameleki vahera ha' ome huzmanteta mika zazimia eri haviza nehuta, zamahe fanane hu vagareho. Hagi vene'nema, a'nema, mofavrema, meni kasente'nenia mofavrema bulimakaoma, sipisipima, kemolima, donkinena mika'a zamahe friho.
Ve y ataca a los amalecitas y extermínalos a todos. No perdones a nadie, sino que mata a todo hombre, mujer, niño y bebé; a todo buey, oveja, camello y asno”.
4 Higeno Soli'a Israeli sondia vahera Telaimi kumate zamazeri atru huno zamazeri antefatgo huno keana, 200 tauseni'a Israeli vahe manizageno, Juda vahera 10 tauseni'a sondia vahe mani'naze.
Saúl convocó a su ejército en Telem. Había 200.000 infantes israelitas y 10.000 hombres de Judá.
5 Hagi Soli'a sondia vahe'ane Ameleki vahe ha' huzmantenaku kafo ome ante'za timo'a ko hagage hu'nea karahopi ome fraki'za mani'naze.
Saúl avanzó hacia el pueblo de Amalec y preparó una emboscada en el valle.
6 Anante Soli'a Kenaiti vahekura huno, Ameleki vahera zamatreta viho. Hagi ana'ma osnazana ana vahe'ene tamahe hana hugahue. Na'ankure Israeli vahe'mo'zama Isipima atre'za karankama neageta tamagra knare tamavutamava huzmanteta zamaza hu'naze. Anage hige'za Kenaiti vahe'mo'za Ameleki vahera zamatre'za vu'naze.
Saúl envió un mensaje para advertirles a los ceneos: “Salgan de la zona y dejen a los amalecitas para que no los destruya a ustedes con ellos, porque ustedes mostraron bondad con todo el pueblo de Israel en su camino desde Egipto”. Así que los ceneos se alejaron y dejaron abandonaron a los amalecitas.
7 Ana hutazageno Soli'ene sondia vahe'amo'zanena Ameleki vahera hara Havira kumateti huzmante'za vu'za Isipi mopamofo zage hanati kaziga Suri kumate uhanati'naze.
Saúl derrotó a los amalecitas desde Havila hasta Shur, al oriente de Egipto.
8 Hagi kini ne'zamia Agakina ahe ofri amne aze'neri'za, maka vahera bainati kazinkonteti zamahe fri'naze.
Capturó vivo a Agag, rey de Amalec, pero exterminó a todo el pueblo a espada.
9 Hagi Soli'ene sondia vahe'amozanena Agakina nohe'za, knare'ma hu'nea sipisipi afutamine, knare'ma hu'nea bulimakao afutamine, agaho sipisipine, agaho bulimakaone marerirfa fenozanena eri havizana osu'naze. Hianagi haviza huno knare'ma osu'nea zantamina miko zamahe frivaga nere'za eri haviza huvagare'naze.
Saúl y su ejército perdonaron a Agag, junto con las mejores ovejas y ganado, los terneros y corderos gordos, y todo lo que era bueno. No quisieron destruir eso, sino que destruyeron por completo todo lo despreciable y que no tenía valor.
10 Anante Ra Anumzamo'a Samuelina amanage huno asami'ne,
El Señor envió un mensaje a Samuel, diciendo:
11 Solina otroanki kinima azeri oti'noa zankura, narimpamo'a haviza hie. Na'ankure agra amagena hunenamino, osuoma hu'na hunte'noaza nehie. Anagema huno asamigeno'a, Ra Anumzamofontega Samueli'a krafage huno nunamuna huno nevigeno kotu'ne.
“Lamento haber hecho rey a Saúl, porque ha dejado de seguirme y no ha hecho lo que le ordené”. Samuel se molestó y clamó al Señor durante toda la noche.
12 Hagi Samueli'a nanterame otino Soli ome kenaku nevigeno, mago'a vahe'mo'za asami'za, Soli'a ha'ma hugatere'nea zante'ma nege'za antahimi haverami Karmel kumate ome retru renteteno, anantetira atreno Gilgali vu'ne.
Entonces Samuel se levantó de madrugada y fue a buscar a Saúl, pero le dijeron: “Saúl se ha ido al Carmelo. Allí incluso ha erigido un monumento para honrarse a sí mismo, y ahora se ha marchado y ha bajado a Gilgal”.
13 Higeno Samueli'ma Solinte'ma ehanatigeno'a Soli'a huno, Ra Anumzamo'a asomu hugante'nie. Hagi Ra Anumzamo'ma ome hugahane huno'ma hunante'nea kante ante'na maka zana huvagare'noe.
Cuando Samuel lo alcanzó, Saúl dijo: “¡El Señor te bendiga! He hecho lo que el Señor me ha ordenado”.
14 Hianagi Samueli'a huno, Na'a hige'na sipisipi ageru'ene bulimakao agerura nentahue?
“¿Qué es ese balido de las ovejas que escuchan mis oídos? ¿Qué es ese mugido del ganado que estoy oyendo?” preguntó Samuel.
15 Anage higeno Soli'a kenona huno, Sondia vahe'mo'za Ra Anumzana kagri Anumzamofontega kresramna vunte'za Ameleki vahe'mokizmi knare'ma hu'nea Sipisipine bulimakaonena avre'za e'nazanki, mika zana zamahe vaganereta eri haviza hu'none.
“El ejército las trajo de los amalecitas”, respondió Saúl. “Les perdonaron las mejores ovejas y reses para sacrificarlas al Señor, tu Dios, pero nosotros destruimos por completo el resto”.
16 Hagi Samueli'a huno, Taganenka mani'nege'na Ra Anumzamo'ma oki kenage'ma nasami'nea kea kasamineno, huno Solina azeri korigeno Soli'a huno, na'ane hu'nefi nasamio, huno Soli'a hu'ne.
“¡Cállate!” le dijo Samuel a Saúl. “Déjame contarte lo que el Señor me dijo anoche”. “Dime lo que dijo”, respondió Saúl.
17 Higeno Samueli'a asamino, Kagra kora kagi omane vahe mani'noe hunka kagesa antahi'nananagi, Ra Anumzamo Agra'a Israeli vahe kinia kazeri oti'ne.
“Antes no solías pensar mucho en ti mismo, ¿pero no eres ahora el líder de las tribus de Israel?” preguntó Samuel. “El Señor te ungió como rey de Israel.
18 Ana nehuno Ra Anumzamo'a amanage huno eri'zankea hugante'ne, kumi zamavu'zamava nehaza Ameleki vahera ha' ome huzamantenka mika zamahe fri vagaro huno hu'ne.
Luego te dio una orden, diciéndote: ‘Ve y extermina a esos pecadores, los amalecitas. Atácalos hasta destruirlos a todos’.
19 Hagi nahigeta Ra Anumzamofo ke'a amagera onteta, knare'nare'zana ha'ma hazafintira ame'amara huta omenerita Ra Anumzamofo avufina havi avu'avara hu'naze?
¿Por qué no hiciste lo que el Señor te ordenó? ¿Por qué te abalanzaste sobre el despojo e hiciste lo malo ante los ojos del Señor?”
20 Higeno Soli'a amanage huno Samuelina asami'ne, Hianagi nagra Ra Anumzamofo ke amage ante'na Ra Anumzamo'ma ome hugahanema hunanteazana ome hu'noe. Nagra maka'zana ome zamahe vaganere'na Kini ne' Agakina avre'na e'noe.
“¡Pero si hice lo que el Señor me ordenó!” respondió Saúl. “Fui e hice lo que el Señor me mandó hacer. Hice regresar a Agag, rey de Amalec, y destruí por completo a los amalecitas.
21 Hianagi knare'nare'ma hu'nea sipisipi afutamine, meme afutamine, bulimakao afutamina Gilgali Ra Anumzana kagri Anumzamofontega kresramna vunte'zane hu'za sondia vahe'mo'za avre'za e'naze.
El ejército tomó ovejas y ganado del botín, lo mejor de lo que estaba apartado para Dios, para sacrificarlo al Señor, tu Dios, en Gilgal”.
22 Hianagi Samueli'a kenona huno, Ra Anumzamo'a ofama hu'zane kresramna vuzanku musena hugahifi, ke'ama amage'ma ante'zanku musena hugahie? Ra Anumzamofo kema antahino amage ante'zamo'a, ofama hu'zana agateregeno, sipisipi afovama erino eme kresramna vu'zana, Anumzamofo kema antahi'zamo agatere'ne.
“¿Qué crees que prefiere el Señor? ¿Los holocaustos y los sacrificios? ¿O que seas obediente a su palabra?” le preguntó Samuel. “¡Escucha! ¡La obediencia es mejor que los sacrificios! Prestar atención es más importante que ofrecer la grasa de los carneros.
23 Hagi kema rutagre avu'avazamo'a zagomareno ke avu'avazamofo kumi kna higeno, kema ontahi'zamo'a, havi anumzante mono hunentea kumikna hu'ne. Kagra Ra Anumzamofo ke rutrage'nanku, Ra Anumzamo'a kini tratetira kagria kazeri atre.
La rebelión es tan mala como la brujería, y la arrogancia es tan mala como el pecado de la idolatría. Porque has rechazado los mandatos del Señor, él te ha rechazado como rey”.
24 Higeno Soli'a huno, Ra Anumzamo'ma kasamigenka nasami'nana kea nagra rutagre'na kumi hu'noe. Na'ankure sondia vaheku koro hu'na ana hu'noe.
“He pecado”, confesó Saúl a Samuel. “Desobedecí las órdenes del Señor y tus instrucciones, porque tuve miedo del pueblo y seguí lo que ellos decían.
25 Hagi nagra nasunku huanki kumi'ni'a atrenenantenka, nagrane ege'na Ra Anumzamofona monora ome huntaneno.
Así que, por favor, perdona mi pecado y vuelve conmigo, para que pueda adorar al Señor”.
26 Hianagi Samueli'a kenona huno, Nagra kagranena ovugahue. Na'ankure kagra Ra Anumzamofo ke rutagrankeno Israeli vahe kinia mago'ene omanisane huno kazeri atre'ne.
Pero Samuel le dijo: “No voy a volver contigo. Has rechazado las órdenes del Señor, y el Señor te ha rechazado como rey de Israel”.
27 Hagi Samueli'ma rukrahe huno Solima atreno vu'za higeno, Soli'a Samuelina za'za kena'amofo atupa'are azerinegeno viana tagato hu'ne.
Cuando Samuel se dio la vuelta para marcharse, Saúl se agarró del dobladillo de su túnica, y ésta se rasgó.
28 Hagi ana'ma higeno'a Samueli'a Solina asamino, Ra Anumzamo'a menina kinima mani'nenka Israeli vahe'ma kegavama hu'nana trara erimareno kagrima kagetere'nea ne' ami'ne.
Samuel le dijo: “¡El Señor te ha arrancado hoy el reino de Israel y se lo ha dado a tu prójimo, a uno que es mejor que tú!
29 Hagi Israeli vahe'mofo Hanavenentake Anumzamo'a, kema hia kemofona ruotagreno, antahi'zama'a ruzahe osu Anumzankino, Agra vahera omani'neankino antahintahi'a zahera osugosie!
¡Además la Gloria de Israel no miente ni cambia de opinión, porque él no es un ser humano!”
30 Hagi Soli'a mago'ene inene huno Samuelinkura anage hu'ne, Kumi hu'noanagi antahinaminka nagrane egeta, vahe'nimokizmine kva vahe zamavugane, Israeli vahe zamavuga Ra Anumzana kagri Anumzamofona monora ome huntaneno.
“Sí, he pecado”, respondió Saúl. “Por favor, hónrame ahora ante los ancianos de mi pueblo y ante Israel; vuelve conmigo, para que pueda adorar al Señor, tu Dios”.
31 Anage higeno Samueli'a avaririno vigeno Soli'a Ra Anumzamofona monora ome hunte'ne.
Así que Samuel regresó con Saúl después de todo, y Saúl adoró al Señor.
32 Hagi Samueli'a huno, Ameleki kini ne' Agakina avreta eho, huno Samueli'a hige'za avre'za e'naze. Hagi Agakima avre'za ne'ageno'a, hago hara vagareankino nahe ofrigahaze huno agesa antahi'ne.
Entonces Samuel dijo: “Tráeme a Agag, rey de los amalecitas”. Agag se acercó a él confiado, pues pensó: “La amenaza de muerte debe haber pasado ya”.
33 Hagi Samueli'a Agakina asamino, Kagra rama'a vahe zamahanke'za mofavrezamia omani aneramina rama'a mani'nazankino, kagri'enena negrerana mofavre'a omanigahie. Anage huno nehuno Ra Anumzamofo avuga Samueli'a Agakina aheno Gilgali kumate rukafri makafri hutre'ne.
Pero Samuel le dijo: “De la misma manera que tu espada ha dejado sin hijos a las mujeres, también tu madre quedará sin hijos entre las mujeres”. Entonces Samuel descuartizó a Agag ante el Señor en Gilgal.
34 Ana huteno Samueli'a atreno Rama vigeno, Soli'a kuma arega Gibea vu'ne.
Samuel se fue a Ramá, y Saúl se fue a su casa en Guibeá de Saúl.
35 Hagi mago'ane Solina onke mani'neno Samueli'a fri'ne. Hagi Samueli'a Solinkura rama'a asunku hu'ne. Hagi nahigena Israeli vahe'mofo kinia Solina azeri oti'noe huno nehuno, Ra Anumzamo'a asunku hu'ne.
Hasta el día de su muerte, Samuel no volvió a visitar a Saúl. Samuel se lamentó por Saúl, y el Señor se arrepintió de haber hecho a Saúl rey de Israel.

< 1 Samue 15 >