ଲୁକ 12
1 ତିଆଡିଡ୍ ଗୋଗୋୟ୍ଡମ୍ ମନ୍ରାଞ୍ଜି ରୁକ୍କୁଡାଲନ୍ ତର୍ଡମ୍ ଆ ତୋଣ୍ଡୋଲୋଙ୍ ଅଲ୍ରାବେଞ୍ଜି; ତିଆଡିଡ୍ ଜିସୁନ୍, ଆମ୍ମୁଙ୍ ଆ ଞଙ୍ନେମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ପାରୁସିଞ୍ଜି ଆ କମିର ଅନ୍ତମ୍ ଆ ଇସ୍କତ୍ତାଞ୍ଜି ସିଲଡ୍ ଗିୟ୍ଡମ୍ନାବା ।
Inzwischen hatten sich Tausende von Menschen angesammelt; die drängten sich so sehr, daß sie einander traten. Da begann er zuerst zu seinen Jünger zu sagen: "Vor allem hütet euch vor dem Sauerteig der Pharisäer; damit meine ich: hütet euch vor der Heuchelei!
2 ବନ୍ଡ ଅଙ୍ଗାତେ ଆୟୁମ୍ୟୁମ୍ ତିଆତେ ଗିୟ୍ତାଆୟ୍ତେ, ଆରି ଅଙ୍ଗାତେ ଆସସ ତିଆତେ ଜନାଲଙ୍ତନେ ।
Denn nichts ist so verhüllt, daß es nicht einst enthüllt würde; und nichts ist so verborgen, daß es nicht einst gesehen würde.
3 ତିଆସନ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଅଙ୍ଗା ଅଙ୍ଗାତେ ଆ ଲୋଙଡ୍ଲୋଙନ୍ ଏବର୍ରନେ, ତିଆତେଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆ ସାଆର୍ଲୋଙନ୍ ଅନମ୍ଡଙନ୍ ଡେତେ, ଆରି ଅଙ୍ଗାତେ ଆସସସିଂଲୋଙନ୍ ଏବର୍ରନେ, ତିଆତେଜି ଅସିଙନ୍ ଆ ତୋଣ୍ଡୋ ବିଲେଙ୍ଲୋଙନ୍ ବର୍ନେନ୍ ଡେତେ ।”
Deshalb wird alles, was ihr im geheimen geredet habt, dereinst ganz öffentlich vernommen werden; und was ihr in den Kammern ins Ohr geflüstert habt, das soll auf den Dächern verkündigt werden.
4 “ଏ ଗଡ଼ିଞେଞ୍ଜି, ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆନାଜି ଡଅଙନ୍ ସମ୍ୱବ୍ତଜି, ବନ୍ଡ ତି ସିଲଡ୍ଲ୍ଲନ୍ ଆରି ଇନ୍ନିଙ୍ ଅଃର୍ରପ୍ତିଲୁମେଜି, ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବତଙ୍ଡଙ୍ବେନ୍ ।
Euch aber, meinen Freunden, sage ich: Fürchtet euch nicht vor denen, die den Leib töten und die danach nichts weiter tun können!
5 ବନ୍ଡ ଆନାଆଡଙ୍ ଏବତଙ୍ତେ, ତିଆତେ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅବ୍ଜନାତବେନ୍; ସନମ୍ୱବନ୍ ଆ ତିକ୍କି ତଗୋସିଂଲୋଙନ୍ ପନିଡନ୍ ଆସନ୍ ଅଙ୍ଗା ଇସ୍ୱର ଆସିଲୋଙ୍ ଅବ୍ସୋଡ଼ାନେନ୍ ଡକୋ, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବତଙ୍ବା; ଓଓ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଆଜାଡ଼ିଡମ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବତଙ୍ବା ।” (Geenna g1067)
Ich will euch sagen, vor wem ihr euch zu fürchten habt: Fürchtet euch vor dem, der die Macht besitzt, nicht nur zu töten, sondern auch in die Hölle zu werfen! Ja, ich sage euch: Den fürchtet! (Geenna g1067)
6 “ଇନି ମନ୍ଲୟ୍ ସୟ୍ସିଂତିଡନ୍ ବାଗୁ ତଙ୍କା ବାତ୍ତେ ଅଃତ୍ତମ୍ନେ ପଙ୍? ଡେଲୋଜନଙ୍ଡେନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଲୋଙ୍ ସିଲଡ୍ ଅବୟ୍ ଜାକିଁୟ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଅଃକ୍କରୋଡାଏ ।
Verkauft man nicht fünf Sperlinge für zehn Pfennige? Trotzdem ist keiner von ihnen bei Gott vergessen.
7 ବନ୍ଡ ଅବବ୍ଲୋଙ୍ବେନ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆ ଉଉ ଜାକିଁୟ୍ ଆଡିଡି, ବତଙ୍ଡଙ୍ବେନ୍; ସୟ୍ସିଂତିଡଞ୍ଜି ସିଲଡ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଗୋଗୋୟ୍ ମଡ଼ଗା ।”
Nun sind aber sogar die Haare auf euerm Haupt allesamt gezählt. Habt keine Furcht! Ihr seid mehr wert als viele Sperlinge.
8 “ଆରି, ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆନା ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଆ ତେମଡ୍ଲୋଙ୍ ଞେନ୍ଆଡଙ୍ ଅଃମ୍ମୁର୍ସେଇଁୟ୍, ମନ୍ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ ନିୟ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ପାଙ୍ଲଙ୍ବର୍ମର୍ଜି ଆ ତେମଡ୍ଲୋଙ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଅଃମ୍ମୁର୍ସେଏ;
Ferner sage ich euch: Wer sich zu mir bekennt vor den Menschen, zu dem wird sich der Menschensohn auch bekennen vor den Engeln Gottes.
9 ବନ୍ଡ ଆନା, ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଆ ତେମଡ୍ଲୋଙ୍ ଞେନ୍ଆଡଙ୍ ମୁର୍ସେତିଁୟ୍, ମନ୍ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ ନିୟ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ପାଙ୍ଲଙ୍ବର୍ମର୍ଜି ଆ ତେମଡ୍ଲୋଙ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ମୁର୍ସେତେ ।”
Wer mich aber verleugnet vor den Menschen, der soll auch verleugnet werden vor den Engeln Gottes.
10 “ଆରି ଆନା, ମନ୍ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ ବର୍ତନେ, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ କେମାନ୍ ତନିୟନ୍ ଡେତେ; ବନ୍ଡ ଆନା, ମଡ଼ିର୍ ପୁରାଡ଼ାନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ ନିଣ୍ଡୟ୍ବରନ୍ ବର୍ତନେ, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ କେମାନ୍ ତନିୟନ୍ ଅଃଡ୍ଡେଏ ।”
Wer ein Wort sagt gegen den Menschensohn, der wird Vergebung finden; wer aber eine Lästerung ausspricht gegen den Heiligen Geist, der findet keine Vergebung.
11 “ଆରି, ଅଙ୍ଗା ଆଡିଡ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ରନୁକ୍କୁସିଙନ୍, ରାଜ୍ୟପାଡ଼ନ୍ ଡ ସୋଡ଼ାମରଞ୍ଜି ଆମଙ୍ବା ଓରୋଙ୍ତବେଞ୍ଜି, ତିଆଡିଡ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଡନେଲୋଙ୍ବେନ୍ ଏଙ୍ଗାଡାଲେ ଇନି ଗାମ୍ଲେ ଏଜାଲଙ୍ତେ ଆରି ଇନି ଏଗାମ୍ତେ ତିଆସନ୍ ଏଇଃୟମ୍ଡଙ୍ ।
Führt man euch nun vor die Gemeindegerichte und vor die Obrigkeiten und Behörden, so macht euch keine Sorge, wie ihr euch verteidigen und was ihr sagen sollt.
12 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଇନି ଗନାମନ୍ ଡେତେ, ତି ଆ ବନେଡ଼ା ମଡ଼ିର୍ ପୁରାଡ଼ାନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଞଙ୍ଞଙ୍ତବେନ୍ ।”
Denn der Heilige Geist wird euch in jenem Augenblick die rechten Worte geben."
13 ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଆମଙ୍ଲୋଙ୍ ସିଲଡ୍ ଅବୟ୍ନେ ଜିସୁନ୍ଆଡଙ୍ ବରେନ୍, “ଏ ଞନଙ୍ତିୟ୍ମର୍, ଆପେୟ୍ଞେନ୍ ଆନର୍ଜେଜି ଞେନ୍ ବୟନ୍ ବନ୍ତାନେନ୍ ଆସନ୍ ବୋଞାଙ୍ଞେନ୍ଆଡଙ୍ ବରା ।”
Einer aus dem Volk sprach zu ihm: "Meister, sage doch meinem Bruder, er solle das Erbe mit mir teilen."
14 ବନ୍ଡ ଜିସୁନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଜାଲଙେନ୍, “ଏ ଗଡ଼ି, ଅମଙ୍ଲୋଙ୍ବେନ୍ ପନ୍ସୁଆତିନ୍ ଆସନ୍ ଡ ବନ୍ତାଡିଞନ୍ ଆସନ୍ ଆନା ଞେନ୍ଆଡଙ୍ ତବ୍ନଙ୍ଲିଁୟ୍?”
Jesus erwiderte ihm: "Mensch, wer hat mich zum Richter oder Schiedsmann über euch bestellt?"
15 ଆରି, ଜିସୁନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ଗିୟ୍ଡମ୍ନାବା, ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆ ଗନିୟ୍ମଡ୍ ସିଲଡ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ଡମ୍ ସବ୍ଙାୟ୍ନାବା, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଅବୟ୍ ମନ୍ରାନ୍ ଆମଙ୍ ଡିଅଙ୍ଗା ଜାକିଁୟ୍ ଅନର୍ଜେନ୍ ଡକୋଏନ୍ ଡେନ୍, ତି ବାତ୍ତେ ଆନିନ୍ ପରାନ୍ନାନ୍ ଅଃଞାଙେ ।”
Dann wandte er sich an alle und sprach: "Nehmt euch in acht und hütet euch vor aller Habsucht! Denn so reich auch jemand ist, sein Leben kann er sich nicht sichern durch seine Güter."
16 ଆରି, ଜିସୁନ୍, ମନ୍ରାଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅବୟ୍ ଅନବ୍ଜଙ୍ବରନ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ଅବୟ୍ ଗମାଙ୍ମରନ୍ ଆ ବସେଙ୍ଲୋଙ୍ ଗୋଗୋୟ୍ ଜନ୍ରୋମନ୍ ଏଲେନ୍ ।
Nun trug er ihnen dieses Gleichnis vor: "Die Felder eines reichen Mannes hatten viel getragen.
17 ସିଲତ୍ତେ ତି ମନ୍ରାନ୍ ଇୟମେନ୍ ‘ଞେନ୍ ଇନି ଏଙ୍ଗାଆୟ୍? ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଜନ୍ରୋମ୍ଞେନ୍ ତର୍ତୁମ୍ଲେ ଡନକ୍କୋନ୍ ଆସନ୍ ଜାଗା ତଡ୍ ।’
Da dachte er bei sich: 'Was soll ich tun? Ich habe keinen Platz, wo ich meine Ernte unterbringen kann.'
18 ଆରି, ଆନିନ୍ ଗାମେନ୍, ‘ଞେନ୍ ଏନ୍ନେଲେ ଲୁମ୍ତାୟ୍; ମରଁୟ୍ଞେନ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ପୁପ୍ପୁଃଡାଲେ ସୋଡ଼ାରାଡମ୍ ଅମ୍ମେଲେ ଗୁତାୟ୍, ଆରି ତେତ୍ତେ ଜନ୍ରୋମ୍ଞେଞ୍ଜି ଡ ଜନବ୍ଞେଞ୍ଜି ତର୍ତୁମ୍ଡାଲେ ଡକ୍କୋତାୟ୍,
Dann sprach er: 'So will ich's machen: ich lasse meine Speicher niederreißen und größere bauen. Dort bringe ich die ganze Ernte und meine andere Habe unter
19 ଆରି ଞେନ୍ ପରାନ୍ନାଞେନ୍ଆଡଙ୍ ବର୍ତାୟ୍, ଏ ପରାନ୍ନା, ଗୋଗୋୟ୍ ବର୍ସେଙ୍ ଆସନ୍ ଜନ୍ରୋମଞ୍ଜି ଆତର୍ତୁମ୍, ତିଆସନ୍ ଲୋଲୋନା, ଗାଆ, ଜୋମା, ସର୍ଡାନା!’
und sage dann zu meiner Seele: Liebe Seele, du hast auf viele Jahre reichen Vorrat; nun ruhe, iß und trink und freue dich des Lebens!'
20 ବନ୍ଡ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବରେନ୍, ‘ଏ ଏର୍ବୁଡ୍ଡି, ଲଙେ ଆ ତଗଲ୍ ଅମଙ୍ନମ୍ ସିଲଡ୍ ପରାନ୍ନାନମ୍ ପନାଙନ୍ ଡେତେ; ସିଲତ୍ତେ ଆମନ୍ ଇନିଜି ଇନିଜି ଆମନ୍ଡମ୍ ଆସନ୍ ଡକ୍କୋଏନ୍ ତି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆନାଆତେ ଡେତେ?’”
Gott aber sprach zu ihm: 'Du Tor! Diese Nacht noch soll dir deine Seele abgefordert werden. Was bleibt dir dann von allem, was du dir aufgespeichert hast?'
21 ଜିସୁନ୍ ଆରି ବର୍ରନେ, “ଆନା ଆନିନ୍ଡମ୍ ଆସନ୍ ରନ୍ନାନ୍ ଡକ୍କୋତେ, ବନ୍ଡ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ଗନିୟ୍ଗିୟ୍ଲୋଙ୍ ଆନିନ୍ ଗମାଙ୍ମର୍ ତଡ୍, ଆନିନ୍ ଆସନ୍ କେନ୍ ଅନ୍ତମ୍ ଡେତେ ।”
So geht es einem, der sich Schätze sammelt und ist dabei nicht reich für Gott."
22 ଜିସୁନ୍ ଆ ଞଙ୍ନେମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ତିଆସନ୍ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଇନି ଏଜୋମ୍ତେ, ଏନ୍ନେଲେ ଇୟମ୍ଡାଲେ, ପରାନ୍ନାବେନ୍ ଆସନ୍, ଅଡ଼େ ଇନି ଏଜିଜିତନେ, ଏନ୍ନେଲେ ଇୟମ୍ଡାଲେ ଡଅଙ୍ବେନ୍ ଆସନ୍ ନିୟ୍ ଏଇଃୟମ୍ଡଙେ ।
Dann wandte er sich an seine Jünger mit den Worten: "Darum sage ich euch: Sorgt nicht ängstlich für euer Leben, was ihr essen sollt, auch nicht für euern Leib, was ihr anziehen sollt!
23 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଜନୋମନ୍ ସିଲଡ୍ ପରାନ୍ନାନ୍ ଆରି ସିନ୍ରିନ୍ ସିଲଡ୍ ଡଅଙନ୍ ସୋଡ଼ା ।
Denn das Leben ist mehr wert als die Nahrung, und der Leib steht höher als die Kleidung.
24 କାକାଞ୍ଜି ଆ ବର୍ନେ ଇୟମ୍ଲେ ଗିୟ୍ବା, ଆନିଞ୍ଜି ଅଃବ୍ବୁଡେଜି କି ଅଃଗଡେଜି, ଆରି ଆନିଞ୍ଜି ଆସନ୍ ଜନ୍ରୋମ୍ସିଂ ତଡ୍ କି ତନିଲ୍ ତଡ୍, ଆରି ଇସ୍ୱରନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଜନୋମନ୍ ତିୟ୍ତଜି; ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଅନ୍ତିଡଞ୍ଜି ସିଲଡ୍ ଡିଅଙ୍ଗା ଆ ଗୋଗୋୟ୍ ସତଙ୍!
Seht die Raben an! Sie säen nicht, sie ernten nicht, sie haben keine Vorratskammer oder Speicher; trotzdem ernährt sie Gott. Wieviel höher steht ihr als die Vögel!
25 ଆରି, ଅମଙ୍ଲୋଙ୍ବେନ୍ ସିଲଡ୍ ଆନା ଇୟମ୍ଡାଲେ ଅନମେଙନ୍ ଆସନ୍ ବସନ୍ତି ଅବ୍ଗୋଗୋୟ୍ଲେ ରପ୍ତିଏ?
Wer von euch kann mit all seinem Sorgen sein Leben auch nur um eine kurze Spanne Zeit verlängern?
26 ତିଆସନ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ସିଲଡ୍ ସନ୍ନା କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍ ନିୟ୍ ଲୁମ୍ଲେ ଏଃର୍ରପ୍ତିଲୋ ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଆନ୍ନା କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍ ଆସନ୍ ଇନିବା ଏଇଃୟମ୍ତେ?
Vermögt ihr nun nicht einmal das Geringste, was macht ihr euch da Sorge um das andere?
27 ତାର୍ବାଞ୍ଜି ଆ ବର୍ନେ ଇୟମ୍ଲେ ଗିୟ୍ବା, ତିଆତେଜି ଏଙ୍ଗାଲେ ତାଡ଼େରନ୍ ଅଃତ୍ତବେଜି କି ଅଃବ୍ବୁବୁଡ୍ନେଜି; ଡେଲୋଜନଙ୍ଡେନ୍ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ସୋଲମନ୍ ରାଜାନ୍ ଆମଙ୍ କେନ୍ଆତେଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଡକୋଏନ୍ ଜନଙ୍, ଆନିନ୍ କେନ୍ ଅନ୍ତମ୍ ଅବୟ୍ ଜାକିଁୟ୍ ଅଃର୍ରଲନେ ।
Seht die wilden Lilien an! Sie spinnen nicht und weben nicht. Und doch — das sage ich euch — ist selbst Salomo in all seiner (königlichen) Pracht nicht so (herrlich) gekleidet gewesen wie eine von ihnen.
28 ବନ୍ଡ ଅଙ୍ଗା ଅଜିଙ୍ ପଡ଼ିଆଲୋଙନ୍ ଲଙେ ଡକୋ, ଆରି ବିଅଡ଼େଃ କୋଡ଼ାତୁଡ୍ଲୋଙନ୍ ପନିଡନ୍ ଡେତେ, ତି ଆଜିଙ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଡିୟ୍ତେ ଆ ମନଙ୍ ଗବ୍ଡେଲ୍ତେ, ଏ ଅସୋୟ୍ ଡର୍ନେମର୍ଜି, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଡିଅଙ୍ଗା ଆ ଗୋଗୋୟ୍ ସିନ୍ରିନ୍ ଅରଃ ତିୟ୍ବେନ୍!”
Wenn Gott nun das Gras auf dem Feld, das heute noch in Blüte steht und morgen in den Ofen geworfen wird, so herrlich kleidet, wie wird er da vielmehr euch Kleidung geben, ihr Kleingläubigen!
29 “ଆରି, ଇନି ଏଜୋମ୍ତେ ଆରି ଇନି ଏଗାତେ ତିଆତେ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ସାୟ୍ଲେ ଏବୁଲ୍ଲେଡଙ୍ କି ଏଇଃୟମ୍ଡଙ୍ ।
Darum sollt ihr nicht ängstlich fragen nach Speise und Trank. Seid deshalb ohne Bangen!
30 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଏର୍ଡର୍ନେମରଞ୍ଜି ପୁର୍ତିଲୋଙନ୍ କେନ୍ଆତେ ସାୟ୍ଲେ ବୁଲ୍ଲେତଜି; ବନ୍ଡ କେନ୍ଆତେଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆସନ୍ ସନାୟ୍ସାୟ୍ ତିଆତେ ଆପେୟ୍ବେନ୍ ଜନା ।
Denn das sind lauter Fragen, womit sich die Heiden hier in der Welt beschäftigen. Euer Vater weiß ja, daß ihr dies nötig habt.
31 ଆର୍ପାୟ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆ ରାଜ୍ୟନ୍ ସାୟ୍ବା, ଆରି କେନ୍ଆତେଜି ନିୟ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତନିୟନ୍ ଡେତେ ।”
Trachtet nur nach seinem Königreich; dann soll euch dies daneben auch zuteil werden.
32 “ଏ ସନ୍ନା ଗୋସ୍ସା, ବତଙ୍ଡଙ୍ବେନ୍, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆପେୟ୍ବେନ୍ ତି ଆ ରାଜ୍ୟ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତନିୟନ୍ ଆସନ୍ ଲଡୟ୍ତେ ।
Sei ohne Furcht, du kleine Herde! Denn euerm Vater hat's gefallen, euch das Königreich zu geben.
33 ଆମ୍ୱେନ୍ଆତେ ଇନି ଡକୋ ତିଆତେ ତମ୍ଲେ ଡୋଲେୟ୍ମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତିୟ୍ବାଜି; ଅଙ୍ଗାତେ ଅଃନ୍ନଞିଡେ, ତିଅନ୍ତମ୍ ଆ ମୁନା ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ରମ୍ମଙ୍ ରମ୍ମଙ୍ ଆସନ୍ ଅବ୍ଜାଡାବା; ଅଙ୍ଗାଲୋଙ୍ ରାଉମରନ୍ ଅଡମନ୍ ଇୟ୍ଲେ ଅଃର୍ରପ୍ତିଏ ଆରି ବୋବ୍ବୋଡନ୍ ଅଃଜ୍ଜୋମେ, ତିଅନ୍ତମ୍ ଅଃନ୍ନଞିଡେନ୍ ଆ ରନ୍ନା ରୁଆଙ୍ଲୋଙନ୍ ତର୍ତୁମ୍ବା,
Verkauft eure Habe und gebt sie hin als Almosen! Macht euch Geldbeutel, die nicht veralten: erwerbt euch einen unerschöpflichen Schatz im Himmel, wo kein Dieb Zugang findet, wo keine Motte Zerstörung übt!
34 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଅଙ୍ଗାଲୋଙ୍ ଜନ୍ରୋମ୍ବେନ୍ ଡକୋତେ, ମନ୍ନବେନ୍ ନିୟ୍ ତେତ୍ତେ ଡକୋତନେ ।”
Denn wo euer Schatz ist, da ist auch euer Herz.
35 “କୁଣ୍ଡୁବ୍ବେନ୍ ଆରେଡ୍ଡୁବ୍ ଡକୋନେତୋ ଆରି ପିଙ୍କନ୍ ଆତର୍ତର୍ ଡକୋନେତୋ ।
Seid umgürtet an euern Hüften und erhaltet eure Lampen brennend!
36 ଆରି, ସାଉକାରନ୍ ବିବାନ୍ ସିଲଡ୍ ୟର୍ରନ୍ ସନଙନ୍ ଡେବାଡେବା ଅବ୍ତାଡ଼ନ୍ ଆନିନ୍ ଆସନ୍ ସନଙନ୍ ରୋରୋନ୍ ଆସନ୍ ଅଙ୍ଗା ମନ୍ରାଜି ଜଗେଲେ ଡକୋତଞ୍ଜି, ଆନିଞ୍ଜି ଅନ୍ତମ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଡକୋନାବା ।
Denn ihr sollt Leuten gleichen, die auf die Rückkehr ihres Herrn von einer Hochzeit warten und ihm sofort zu öffnen haben, wenn er bei seiner Ankunft an die Tür klopft.
37 ସାଉକାରନ୍ ଜିର୍ରେ ଅଙ୍ଗା ଆ କମ୍ୱାରିମର୍ଜି ଆଜଗେଜି ଇୟ୍ତାୟ୍ ଗିଜେଜି ଆନିଞ୍ଜି ସନେନ୍ସେନ୍, ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଆଜାଡ଼ିଡମ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆନିନ୍ ରେଡ୍ଡୁବ୍ଡାଲନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅବ୍ତଙ୍କୁମ୍ଡାଲେ ଆମଙ୍ବାଞ୍ଜି ଜିର୍ରେ ଇୟ୍ତାୟ୍ ରୋଜୋମେଜି ।
Wohl den Knechten, die der Herr bei seinem Kommen wachend findet! Wahrlich, ich sage euch: Er wird sich gürten, sie zu Tisch führen und dann herumgehen, um sie zu bedienen.
38 ଆରି, ଆନିନ୍ ତୁଙାର୍ ତଗଲ୍ଇଂ ଅଡ଼େ କମ୍ସିମୋଲ୍ ବେଡ଼ାନ୍ ନିୟ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଏତ୍ତେଲେ ଇୟ୍ଲାୟ୍ ଗିଜେଜି ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ତି ଆ କମ୍ୱାରିମର୍ଜି ସନେନ୍ସେନ୍ ।
Mag er in der zweiten, mag er erst in der dritten Nachtwache kommen: wohl ihnen, wenn er sie so findet!
39 ବନ୍ଡ କେନ୍ଆତେ ଜନାବେନ୍ତୋ, ଅଙ୍ଗାବେଡ଼ା ରାଉମରନ୍ ଜିର୍ତାୟ୍, ତିଆତେ ଅସିଂମରନ୍ ଜନାଏନ୍ ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଆନିନ୍ ଆସିଙନ୍ ଆ ପରୁଆ ଅନ୍ନବ୍ପାଲ୍ପାଲେ ।
Das seht ihr ein: wenn ein Hausherr wüßte, zu welcher Stunde der Dieb käme, so (bliebe er wach und) ließe nicht in sein Haus einbrechen.
40 ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ନିୟ୍ ଅବ୍ଜାଡାଲନ୍ ଡକୋନାୟ୍ବା, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଅଙ୍ଗାବେଡ଼ା ଆନିନ୍ ଜିର୍ତାୟ୍ ଗାମ୍ଲେ ଆମ୍ୱେନ୍ ଏଃନ୍ନବ୍ଡିସୟେ, ତି ଆ ବନେଡ଼ା ମନ୍ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ ଜିର୍ତାୟ୍ ।”
So haltet auch ihr euch immerfort bereit; denn der Menschensohn kommt zu einer Stunde, da ihr es nicht vermutet!"
41 ସିଲତ୍ତେ ପିତ୍ରନ୍ ବର୍ରନେ, “ଏ ପ୍ରବୁ, ଆମନ୍ ଇନ୍ଲେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତୁମ୍ ଅଡ଼େ ଅଡ଼୍କୋଞ୍ଜିଆଡଙ୍ କେନ୍ ଅନବ୍ଜଙ୍ବରନ୍ ବର୍ତଲେନ୍?”
Da sprach Petrus: "Herr, gilt dies Gleichnis nur uns oder auch allen anderen?"
42 ପ୍ରବୁନ୍ ଗାମେନ୍, “ତିଆସନ୍ ଗିୟ୍ଲେ ଓୟୋଙନ୍, ଆ ମନ୍ରାଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ମନଙ୍ଡମ୍ ଗାଗାନେନ୍ ତନିୟନ୍ ଆସନ୍ ସାଉକାରନ୍ ଅଙ୍ଗା ମନ୍ରାଆଡଙ୍ ତବ୍ନଙ୍ତେ, ତିଅନ୍ତମ୍ ଡର୍ନେଡମ୍ ଆରି ବୁଡ୍ଡିଡମ୍ ଗୁମୁସ୍ତାନ୍ ଆନା?
Der Herr antwortete: "Wäre doch jeder Verwalter treu und klug, den ein Herr über seine Dienerschaft setzt, damit er jedem seine Speise gebe zu rechter Zeit!
43 ସାଉକାରନ୍ ୟର୍ରନ୍ ଅଙ୍ଗା କମ୍ୱାରିମର୍ ତିଅନ୍ତମ୍ ଆର୍ଲୁମ୍ତେନ୍ ଇୟ୍ତାୟ୍ ଗିଜେ, ଆନିନ୍ ସନେନ୍ସେନ୍ ।
Wohl dem Knecht, den der Herr bei seiner Rückkehr also tätig findet!
44 ଞେନ୍ ଆଜାଡ଼ିଡମ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆନିନ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆନର୍ଜେନ୍ ଆ ତୋଣ୍ଡୋଲୋଙ୍ ତି କମ୍ୱାରିମରନ୍ଆଡଙ୍ ତବ୍ନଙ୍ତେ ।
Wahrlich, ich sage euch: Er wird ihn über alle seine Güter setzen.
45 ବନ୍ଡ ତି ଆ କମ୍ୱାରିମର୍ ସାଉକାରଞେନ୍ ଆ ଜନିର୍ ଡିଙ୍ତେ ଗାମ୍ଲେ ଅବ୍ଡିସୟ୍ଲେ, କମ୍ୱାରିମରଞ୍ଜି ଡ କମ୍ୱାରିବଜଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତନିଡନ୍ ଆସନ୍ ଉତନେ ଆରି ଗାଲେ ଜୋମ୍ଲେ ଆ ବନ୍ନୁଲନ୍ ଡକୋତନେ,
Denkt aber jener Knecht in seinem Herzen: 'Mein Herr bleibt noch lange weg'; fängt er dann an, die Knechte und die Mägde zu mißhandeln, auch zu schmausen, zu zechen und sich zu berauschen:
46 ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଅଙ୍ଗା ଡିନ୍ନା ଆନିନ୍ ଜଗେଲେ ଅଃଡ୍ଡକୋନେ ଆରି ଅଙ୍ଗାବେଡ଼ା ଆନିନ୍ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍ ଜନାଏ, ତି ଆ ଡିନ୍ନା ଆରି ତି ଆ ବନେଡ଼ା ସାଉକାରନ୍ ଜିର୍ତାୟ୍, ଆରି ସାଉକାରନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବାଗୁ ଡେୟ୍ଡେୟ୍ ଅମ୍ମେଲେ, ଏର୍ଡର୍ନେମରଞ୍ଜି ଆମଙ୍ଲୋଙ୍ ମାୟ୍ତେ ।”
so wird sein Herr ihn überraschen an einem Tag, wo er's nicht vermutet, und zu einer Stunde, wo er's nicht erwartet. Dann wird er ihn blutig peitschen lassen und ihn an den Ort verweisen, wo die Treulosen sind.
47 “ଆରି ଅଙ୍ଗା କମ୍ୱାରିମର୍ ଆ ସାଉକାରନ୍ ଆ ଇସ୍ସୁମ୍ ଜନାଡାଲେ ଅଃନ୍ନବ୍ଜାଡାନେ ଆରି ସାଉକାରନ୍ ଆ ଇସ୍ସୁମ୍ ଅନ୍ତମ୍ କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍ ଅଃଲ୍ଲୁମେ, ଆନିନ୍ ଗୋଗୋୟ୍ ତନିଡନ୍ ଞାଙ୍ତେ ।
Ein Knecht, der seines Herrn Willen kennt und trotzdem nicht nach seinem Willen alles vorbereitet und besorgt, soll viele Streiche leiden.
48 ବନ୍ଡ ଆନା ଏର୍ଜନନାନ୍ ତନିଡ୍ଜୋମନ୍ ଆ କାବ୍ବାଡ଼ା ଲୁମ୍ତେ, ଆନିନ୍ ଅସୋୟ୍ ତନିଡନ୍ ଞାଙ୍ତେ । ଆନାଆଡଙ୍ ଗୋଗୋୟ୍ ଆତିୟ୍ତିୟ୍, ଆମଙନ୍ ସିଲଡ୍ ଗୋଗୋୟ୍ ବନେଡନ୍ ଡେତେ; ଆରି ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଆନା ଆମଙ୍ ଗୋଗୋୟ୍ ସୋରୋପ୍ପାୟେଞ୍ଜି, ଆମଙନ୍ ସିଲଡ୍ ଗୋଗୋୟ୍ ଡାବ୍ବିତଜି ।”
Wer aber nicht des Herrn Willen kennt und etwas tut, wofür er Züchtigung verdient, der soll die Peitsche nur wenig fühlen. Wer viel empfangen hat, von dem wird auch viel gefordert; und wem viel anvertraut worden ist, von dem wird um so mehr verlangt.
49 “ଞେନ୍ ପୁର୍ତିଲୋଙନ୍ ତଗୋନ୍ ସନେଡନ୍ ଆସନ୍ ଇୟ୍ଲାୟ୍, ତିଆତେ ନମି ଡୁଡୁଏନ୍ନି ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଞେନ୍ ଆରି ଇନି ଅଲ୍ସାଜିଁୟ୍?
Ich bin gekommen, um Feuer auf die Erde zu schleudern. O, was wünschte ich mehr, als daß es schon brennte!
50 ବନ୍ଡ ଞେନ୍ ଅବୟ୍ ତବ୍ବୁବ୍ଡାଲୋଙନ୍ ତବ୍ବୁବ୍ଡାତନାୟ୍; ଆରି ତିଆତେ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍ ସୁଜ୍ଜେଏନ୍ ଜାୟ୍ ଞେନ୍ ଏଙ୍ଗାଡାଲେ ଏର୍ବନ୍ତଙନ୍ ଡକୋନାୟ୍!
Zuvor aber muß ich eine Taufe erleiden. Und wie sehne ich mich danach, daß sie vollzogen werde!
51 ଞେନ୍ ପୁର୍ତିଲୋଙନ୍ ସୟୁନ୍ ପଙ୍ ପାଙ୍ଲାୟ୍ ଗାମ୍ଲେ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏବ୍ଡିସୟ୍ତେ? ଇଜ୍ଜା ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଇଜ୍ଜା, ଆର୍ପାୟ୍ ତରଙ୍ଆନ୍ନା ଅନମ୍ମେନ୍ ଆସନ୍ ଇୟ୍ଲାୟ୍ ।
Meint ihr, ich sei gekommen, um Frieden zu stiften auf Erden? Nein, sage ich euch, sondern Zwietracht.
52 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ନମିନ୍ତାନ୍ ମିୟ୍ଲିନ୍ ମନ୍ଲୟ୍ ମନ୍ରା ଡକୋଏଞ୍ଜି, ବାଗୁ ମନ୍ରା ୟାଗି ମନ୍ରା ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍, ଆରି ୟାଗି ମନ୍ରା ବାଗୁ ମନ୍ରା ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ ତରଙ୍ଆନ୍ନା ଡେତଜି ।
Denn von nun an werden fünf, die in demselben Haus wohnen, in Zwietracht miteinander leben: drei werden stehen gegen zwei und zwei gegen drei.
53 ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ ଆପେୟନ୍, ଆପେୟନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍, ଡାଙ୍ଗଡ଼ିଅନନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ ଅୟୋଙନ୍, ଅୟୋଙନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ ଡାଙ୍ଗଡ଼ିଅନନ୍, କଉନନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ କିନାରନ୍, କିନାରନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ କଉନନ୍ ତରଙ୍ଆନ୍ନା ଡେତଜି ।”
Der Vater wird in Feindschaft leben mit dem Sohn und der Sohn mit dem Vater, die Mutter mit der Tochter und die Tochter mit der Mutter, die Schwiegermutter mit der Schwiegertochter und die Schwiegertochter mit der Schwiegermutter."
54 ଜିସୁନ୍ ଆରି ମନ୍ରାଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ବରୁବ୍ୟୋଙ୍ଗଡ୍ ମେଗନ୍ ଡୋଲନ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଗିୟ୍ଲୋଙ୍ ଗିୟ୍ଲେ ସିଲତ୍ତେମା ତରୁବନ୍ ଅଡ଼ୋତାୟ୍ ଏଗାମ୍ତେ, ଆରି ଏତ୍ତେଲେମା ଗଡେଲ୍ତେ ।
Dann sprach er zu dem Volk: "Seht ihr Gewölk im Westen aufsteigen, so sagt ihr alsbald: 'Es gibt Regen', und so geschieht es auch.
55 ଆରି ଅର୍ଜଡ଼ୋମ୍ଗଡ୍ ରିଙ୍ଗେନ୍ ଇଡେନ୍ ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଗିୟ୍ଲୋଙ୍ ଗିୟ୍ଲେ ଗୋଗୋୟ୍ ଡାଗାତେ ଏଗାମ୍ତେ ଆରି ଏତ୍ତେଲେମା ଗଡେଲ୍ତେ ।
Und weht ein Südwind, so sagt ihr: 'Es wird heiß', und so trifft's ein.
56 ଏ ଇସ୍କତ୍ତାମର୍ଜି, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ରୁଆଙନ୍ ଡ ପୁର୍ତିନ୍ ଆରମ୍ମଡ୍ଜି ରପ୍ତି ଏଜନାତେ ବନ୍ଡ ନମିଜି ଆରମ୍ମଡ୍ଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଏଙ୍ଗାଡାଲେ ରପ୍ତି ଏଃଜ୍ଜନାଏ?”
Ihr Heuchler, das Aussehen der Erde und des Himmels versteht ihr zu deuten; wie kommt es denn, daß ihr die Zeit, worin ihr lebt, nicht deuten könnt?
57 “ଆରି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ରମ୍ମଙ୍ ରମ୍ମଙ୍ ଇନିବା ଆଜାଡ଼ି ପନ୍ସୁଆତିନ୍ ଏଃଲ୍ଲୁମେ?
Warum könnt ihr nicht auch von selbst zu einem rechten Urteil kommen?
58 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ବନେରାବେନ୍ ସରିନ୍ ପନ୍ସୁଆତିମରନ୍ ଆ ମୁକ୍କାବା ଏଜିରେନ୍ ଆଡିଡ୍ ତଙର୍ଲୋଙନ୍ ଆନିନ୍ ସରିନ୍ ମାୟ୍ମାୟ୍ନାବା, ଅସମୟ୍ ଆନିନ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ ପନ୍ସୁଆତିନ୍ ଆସନ୍ ପନ୍ସୁଆତିମରନ୍ ଆମଙ୍ ଡିଙ୍ଲେ ଓରୋଙ୍ତବେନ୍, ଆରି ପନ୍ସୁଆତିମରନ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ ସିପ୍ପାୟଞ୍ଜି ଆସିଲୋଙ୍ ସୋରୋପ୍ପାୟ୍ତବେନ୍, ଆରି ସିପ୍ପାୟନ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ ବଣ୍ଡିସିଂଲୋଙନ୍ ପିଡ୍ତବେନ୍ ।
Wenn du mit deinem Gläubiger vor Gericht gehst, so gib dir noch unterwegs Mühe, dich gütlich mit ihm abzufinden. Sonst könnte er dich vor den Richter schleppen, und der Richter würde dich dann dem Gerichtsvollzieher übergeben, und der Gerichtsvollzieher wird dich ins Schuldgefängnis werfen.
59 ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆତନିକ୍କି ଡାବ୍ବୋନ୍ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍ ଏସୁଜ୍ଜାୟ୍ନେନ୍ ଜାୟ୍ ତେତ୍ତେ ସିଲଡ୍ ଏଙ୍ଗାଲେଜନଙ୍ ଡୁଙ୍ଲନ୍ ଜିର୍ରେ ଏଃର୍ରପ୍ତିଆୟ୍ ।”
Ich sage dir: Du kommst dort nicht eher heraus, als bis du den letzten Heller bezahlt hast."
