ଲୁକ 12
1 ତିଆଡିଡ୍ ଗୋଗୋୟ୍ଡମ୍ ମନ୍ରାଞ୍ଜି ରୁକ୍କୁଡାଲନ୍ ତର୍ଡମ୍ ଆ ତୋଣ୍ଡୋଲୋଙ୍ ଅଲ୍ରାବେଞ୍ଜି; ତିଆଡିଡ୍ ଜିସୁନ୍, ଆମ୍ମୁଙ୍ ଆ ଞଙ୍ନେମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ପାରୁସିଞ୍ଜି ଆ କମିର ଅନ୍ତମ୍ ଆ ଇସ୍କତ୍ତାଞ୍ଜି ସିଲଡ୍ ଗିୟ୍ଡମ୍ନାବା ।
Meanwhile, when a crowd of many thousands had gathered together, so much so that they trampled on each other, he began to tell his disciples first of all, "Beware of the yeast of the Pharisees, which is hypocrisy.
2 ବନ୍ଡ ଅଙ୍ଗାତେ ଆୟୁମ୍ୟୁମ୍ ତିଆତେ ଗିୟ୍ତାଆୟ୍ତେ, ଆରି ଅଙ୍ଗାତେ ଆସସ ତିଆତେ ଜନାଲଙ୍ତନେ ।
But there is nothing covered up, that will not be revealed, nor hidden, that will not be known.
3 ତିଆସନ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଅଙ୍ଗା ଅଙ୍ଗାତେ ଆ ଲୋଙଡ୍ଲୋଙନ୍ ଏବର୍ରନେ, ତିଆତେଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆ ସାଆର୍ଲୋଙନ୍ ଅନମ୍ଡଙନ୍ ଡେତେ, ଆରି ଅଙ୍ଗାତେ ଆସସସିଂଲୋଙନ୍ ଏବର୍ରନେ, ତିଆତେଜି ଅସିଙନ୍ ଆ ତୋଣ୍ଡୋ ବିଲେଙ୍ଲୋଙନ୍ ବର୍ନେନ୍ ଡେତେ ।”
Therefore whatever you have said in the darkness will be heard in the light. What you have spoken in the ear in the inner chambers will be proclaimed on the housetops.
4 “ଏ ଗଡ଼ିଞେଞ୍ଜି, ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆନାଜି ଡଅଙନ୍ ସମ୍ୱବ୍ତଜି, ବନ୍ଡ ତି ସିଲଡ୍ଲ୍ଲନ୍ ଆରି ଇନ୍ନିଙ୍ ଅଃର୍ରପ୍ତିଲୁମେଜି, ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବତଙ୍ଡଙ୍ବେନ୍ ।
"I tell you, my friends, do not be afraid of those who kill the body, and after that have no more that they can do.
5 ବନ୍ଡ ଆନାଆଡଙ୍ ଏବତଙ୍ତେ, ତିଆତେ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅବ୍ଜନାତବେନ୍; ସନମ୍ୱବନ୍ ଆ ତିକ୍କି ତଗୋସିଂଲୋଙନ୍ ପନିଡନ୍ ଆସନ୍ ଅଙ୍ଗା ଇସ୍ୱର ଆସିଲୋଙ୍ ଅବ୍ସୋଡ଼ାନେନ୍ ଡକୋ, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବତଙ୍ବା; ଓଓ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଆଜାଡ଼ିଡମ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବତଙ୍ବା ।” (Geenna g1067)
But I will warn you whom you should fear. Fear him, who after he has killed, has power to cast into hell. Yes, I tell you, fear him. (Geenna g1067)
6 “ଇନି ମନ୍ଲୟ୍ ସୟ୍ସିଂତିଡନ୍ ବାଗୁ ତଙ୍କା ବାତ୍ତେ ଅଃତ୍ତମ୍ନେ ପଙ୍? ଡେଲୋଜନଙ୍ଡେନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଲୋଙ୍ ସିଲଡ୍ ଅବୟ୍ ଜାକିଁୟ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଅଃକ୍କରୋଡାଏ ।
"Are not five sparrows sold for two assaria coins? Not one of them is forgotten by God.
7 ବନ୍ଡ ଅବବ୍ଲୋଙ୍ବେନ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆ ଉଉ ଜାକିଁୟ୍ ଆଡିଡି, ବତଙ୍ଡଙ୍ବେନ୍; ସୟ୍ସିଂତିଡଞ୍ଜି ସିଲଡ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଗୋଗୋୟ୍ ମଡ଼ଗା ।”
But the very hairs of your head are all numbered. Therefore do not be afraid. You are of more value than many sparrows.
8 “ଆରି, ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆନା ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଆ ତେମଡ୍ଲୋଙ୍ ଞେନ୍ଆଡଙ୍ ଅଃମ୍ମୁର୍ସେଇଁୟ୍, ମନ୍ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ ନିୟ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ପାଙ୍ଲଙ୍ବର୍ମର୍ଜି ଆ ତେମଡ୍ଲୋଙ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଅଃମ୍ମୁର୍ସେଏ;
"I tell you, everyone who confesses me before people, him will the Son of Man also confess before the angels of God;
9 ବନ୍ଡ ଆନା, ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଆ ତେମଡ୍ଲୋଙ୍ ଞେନ୍ଆଡଙ୍ ମୁର୍ସେତିଁୟ୍, ମନ୍ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ ନିୟ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ପାଙ୍ଲଙ୍ବର୍ମର୍ଜି ଆ ତେମଡ୍ଲୋଙ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ମୁର୍ସେତେ ।”
but the one who denies me in the presence of people will be denied in the presence of the angels of God.
10 “ଆରି ଆନା, ମନ୍ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ ବର୍ତନେ, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ କେମାନ୍ ତନିୟନ୍ ଡେତେ; ବନ୍ଡ ଆନା, ମଡ଼ିର୍ ପୁରାଡ଼ାନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ ନିଣ୍ଡୟ୍ବରନ୍ ବର୍ତନେ, ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ କେମାନ୍ ତନିୟନ୍ ଅଃଡ୍ଡେଏ ।”
Everyone who speaks a word against the Son of Man will be forgiven, but those who blaspheme against the Holy Spirit will not be forgiven.
11 “ଆରି, ଅଙ୍ଗା ଆଡିଡ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ରନୁକ୍କୁସିଙନ୍, ରାଜ୍ୟପାଡ଼ନ୍ ଡ ସୋଡ଼ାମରଞ୍ଜି ଆମଙ୍ବା ଓରୋଙ୍ତବେଞ୍ଜି, ତିଆଡିଡ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଡନେଲୋଙ୍ବେନ୍ ଏଙ୍ଗାଡାଲେ ଇନି ଗାମ୍ଲେ ଏଜାଲଙ୍ତେ ଆରି ଇନି ଏଗାମ୍ତେ ତିଆସନ୍ ଏଇଃୟମ୍ଡଙ୍ ।
When they bring you before the synagogues, the rulers, and the authorities, do not be anxious how or what you will answer, or what you will say;
12 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଇନି ଗନାମନ୍ ଡେତେ, ତି ଆ ବନେଡ଼ା ମଡ଼ିର୍ ପୁରାଡ଼ାନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଞଙ୍ଞଙ୍ତବେନ୍ ।”
for the Holy Spirit will teach you in that same hour what you must say."
13 ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଆମଙ୍ଲୋଙ୍ ସିଲଡ୍ ଅବୟ୍ନେ ଜିସୁନ୍ଆଡଙ୍ ବରେନ୍, “ଏ ଞନଙ୍ତିୟ୍ମର୍, ଆପେୟ୍ଞେନ୍ ଆନର୍ଜେଜି ଞେନ୍ ବୟନ୍ ବନ୍ତାନେନ୍ ଆସନ୍ ବୋଞାଙ୍ଞେନ୍ଆଡଙ୍ ବରା ।”
And someone in the crowd said to him, "Teacher, tell my brother to divide the inheritance with me."
14 ବନ୍ଡ ଜିସୁନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଜାଲଙେନ୍, “ଏ ଗଡ଼ି, ଅମଙ୍ଲୋଙ୍ବେନ୍ ପନ୍ସୁଆତିନ୍ ଆସନ୍ ଡ ବନ୍ତାଡିଞନ୍ ଆସନ୍ ଆନା ଞେନ୍ଆଡଙ୍ ତବ୍ନଙ୍ଲିଁୟ୍?”
But he said to him, "Man, who made me a judge or an arbitrator over you?"
15 ଆରି, ଜିସୁନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ଗିୟ୍ଡମ୍ନାବା, ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆ ଗନିୟ୍ମଡ୍ ସିଲଡ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ଡମ୍ ସବ୍ଙାୟ୍ନାବା, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଅବୟ୍ ମନ୍ରାନ୍ ଆମଙ୍ ଡିଅଙ୍ଗା ଜାକିଁୟ୍ ଅନର୍ଜେନ୍ ଡକୋଏନ୍ ଡେନ୍, ତି ବାତ୍ତେ ଆନିନ୍ ପରାନ୍ନାନ୍ ଅଃଞାଙେ ।”
He said to them, "Beware. Keep yourselves from all covetousness, for a man's life does not consist of the abundance of the things which he possesses."
16 ଆରି, ଜିସୁନ୍, ମନ୍ରାଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅବୟ୍ ଅନବ୍ଜଙ୍ବରନ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ଅବୟ୍ ଗମାଙ୍ମରନ୍ ଆ ବସେଙ୍ଲୋଙ୍ ଗୋଗୋୟ୍ ଜନ୍ରୋମନ୍ ଏଲେନ୍ ।
He spoke a parable to them, saying, "The ground of a certain rich man brought forth abundantly.
17 ସିଲତ୍ତେ ତି ମନ୍ରାନ୍ ଇୟମେନ୍ ‘ଞେନ୍ ଇନି ଏଙ୍ଗାଆୟ୍? ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଜନ୍ରୋମ୍ଞେନ୍ ତର୍ତୁମ୍ଲେ ଡନକ୍କୋନ୍ ଆସନ୍ ଜାଗା ତଡ୍ ।’
He reasoned within himself, saying, 'What will I do, because I do not have room to store my crops?'
18 ଆରି, ଆନିନ୍ ଗାମେନ୍, ‘ଞେନ୍ ଏନ୍ନେଲେ ଲୁମ୍ତାୟ୍; ମରଁୟ୍ଞେନ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ପୁପ୍ପୁଃଡାଲେ ସୋଡ଼ାରାଡମ୍ ଅମ୍ମେଲେ ଗୁତାୟ୍, ଆରି ତେତ୍ତେ ଜନ୍ରୋମ୍ଞେଞ୍ଜି ଡ ଜନବ୍ଞେଞ୍ଜି ତର୍ତୁମ୍ଡାଲେ ଡକ୍କୋତାୟ୍,
He said, 'This is what I will do. I will pull down my barns, and build bigger ones, and there I will store all my grain and my goods.
19 ଆରି ଞେନ୍ ପରାନ୍ନାଞେନ୍ଆଡଙ୍ ବର୍ତାୟ୍, ଏ ପରାନ୍ନା, ଗୋଗୋୟ୍ ବର୍ସେଙ୍ ଆସନ୍ ଜନ୍ରୋମଞ୍ଜି ଆତର୍ତୁମ୍, ତିଆସନ୍ ଲୋଲୋନା, ଗାଆ, ଜୋମା, ସର୍ଡାନା!’
I will tell my soul, "Soul, you have many goods laid up for many years. Take your ease, eat, drink, be merry."'
20 ବନ୍ଡ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବରେନ୍, ‘ଏ ଏର୍ବୁଡ୍ଡି, ଲଙେ ଆ ତଗଲ୍ ଅମଙ୍ନମ୍ ସିଲଡ୍ ପରାନ୍ନାନମ୍ ପନାଙନ୍ ଡେତେ; ସିଲତ୍ତେ ଆମନ୍ ଇନିଜି ଇନିଜି ଆମନ୍ଡମ୍ ଆସନ୍ ଡକ୍କୋଏନ୍ ତି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆନାଆତେ ଡେତେ?’”
"But God said to him, 'You foolish one, tonight your soul is required of you. The things which you have prepared—whose will they be?'
21 ଜିସୁନ୍ ଆରି ବର୍ରନେ, “ଆନା ଆନିନ୍ଡମ୍ ଆସନ୍ ରନ୍ନାନ୍ ଡକ୍କୋତେ, ବନ୍ଡ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ଗନିୟ୍ଗିୟ୍ଲୋଙ୍ ଆନିନ୍ ଗମାଙ୍ମର୍ ତଡ୍, ଆନିନ୍ ଆସନ୍ କେନ୍ ଅନ୍ତମ୍ ଡେତେ ।”
So is he who lays up treasure for himself, and is not rich toward God."
22 ଜିସୁନ୍ ଆ ଞଙ୍ନେମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ତିଆସନ୍ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଇନି ଏଜୋମ୍ତେ, ଏନ୍ନେଲେ ଇୟମ୍ଡାଲେ, ପରାନ୍ନାବେନ୍ ଆସନ୍, ଅଡ଼େ ଇନି ଏଜିଜିତନେ, ଏନ୍ନେଲେ ଇୟମ୍ଡାଲେ ଡଅଙ୍ବେନ୍ ଆସନ୍ ନିୟ୍ ଏଇଃୟମ୍ଡଙେ ।
He said to his disciples, "Therefore I tell you, do not be anxious for your life, what you will eat, nor yet for your body, what you will wear.
23 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଜନୋମନ୍ ସିଲଡ୍ ପରାନ୍ନାନ୍ ଆରି ସିନ୍ରିନ୍ ସିଲଡ୍ ଡଅଙନ୍ ସୋଡ଼ା ।
Life is more than food, and the body is more than clothing.
24 କାକାଞ୍ଜି ଆ ବର୍ନେ ଇୟମ୍ଲେ ଗିୟ୍ବା, ଆନିଞ୍ଜି ଅଃବ୍ବୁଡେଜି କି ଅଃଗଡେଜି, ଆରି ଆନିଞ୍ଜି ଆସନ୍ ଜନ୍ରୋମ୍ସିଂ ତଡ୍ କି ତନିଲ୍ ତଡ୍, ଆରି ଇସ୍ୱରନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଜନୋମନ୍ ତିୟ୍ତଜି; ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଅନ୍ତିଡଞ୍ଜି ସିଲଡ୍ ଡିଅଙ୍ଗା ଆ ଗୋଗୋୟ୍ ସତଙ୍!
Consider the ravens: they do not sow, they do not reap, they have no warehouse or barn, and God feeds them. How much more valuable are you than birds.
25 ଆରି, ଅମଙ୍ଲୋଙ୍ବେନ୍ ସିଲଡ୍ ଆନା ଇୟମ୍ଡାଲେ ଅନମେଙନ୍ ଆସନ୍ ବସନ୍ତି ଅବ୍ଗୋଗୋୟ୍ଲେ ରପ୍ତିଏ?
Which of you by being anxious can add a cubit to his height?
26 ତିଆସନ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ସିଲଡ୍ ସନ୍ନା କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍ ନିୟ୍ ଲୁମ୍ଲେ ଏଃର୍ରପ୍ତିଲୋ ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଆନ୍ନା କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍ ଆସନ୍ ଇନିବା ଏଇଃୟମ୍ତେ?
If then you are not able to do even the least things, why are you anxious about the rest?
27 ତାର୍ବାଞ୍ଜି ଆ ବର୍ନେ ଇୟମ୍ଲେ ଗିୟ୍ବା, ତିଆତେଜି ଏଙ୍ଗାଲେ ତାଡ଼େରନ୍ ଅଃତ୍ତବେଜି କି ଅଃବ୍ବୁବୁଡ୍ନେଜି; ଡେଲୋଜନଙ୍ଡେନ୍ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ସୋଲମନ୍ ରାଜାନ୍ ଆମଙ୍ କେନ୍ଆତେଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଡକୋଏନ୍ ଜନଙ୍, ଆନିନ୍ କେନ୍ ଅନ୍ତମ୍ ଅବୟ୍ ଜାକିଁୟ୍ ଅଃର୍ରଲନେ ।
Consider the lilies, how they grow. They do not toil, neither do they spin; yet I tell you, even Solomon in all his glory was not arrayed like one of these.
28 ବନ୍ଡ ଅଙ୍ଗା ଅଜିଙ୍ ପଡ଼ିଆଲୋଙନ୍ ଲଙେ ଡକୋ, ଆରି ବିଅଡ଼େଃ କୋଡ଼ାତୁଡ୍ଲୋଙନ୍ ପନିଡନ୍ ଡେତେ, ତି ଆଜିଙ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଡିୟ୍ତେ ଆ ମନଙ୍ ଗବ୍ଡେଲ୍ତେ, ଏ ଅସୋୟ୍ ଡର୍ନେମର୍ଜି, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଡିଅଙ୍ଗା ଆ ଗୋଗୋୟ୍ ସିନ୍ରିନ୍ ଅରଃ ତିୟ୍ବେନ୍!”
But if this is how God clothes the grass in the field, which today exists, and tomorrow is cast into the oven, how much more will he clothe you, O you of little faith?
29 “ଆରି, ଇନି ଏଜୋମ୍ତେ ଆରି ଇନି ଏଗାତେ ତିଆତେ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ସାୟ୍ଲେ ଏବୁଲ୍ଲେଡଙ୍ କି ଏଇଃୟମ୍ଡଙ୍ ।
Do not seek what you will eat or what you will drink; neither be anxious.
30 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଏର୍ଡର୍ନେମରଞ୍ଜି ପୁର୍ତିଲୋଙନ୍ କେନ୍ଆତେ ସାୟ୍ଲେ ବୁଲ୍ଲେତଜି; ବନ୍ଡ କେନ୍ଆତେଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆସନ୍ ସନାୟ୍ସାୟ୍ ତିଆତେ ଆପେୟ୍ବେନ୍ ଜନା ।
For the nations of the world seek after all of these things, but your Father knows that you need these things.
31 ଆର୍ପାୟ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆ ରାଜ୍ୟନ୍ ସାୟ୍ବା, ଆରି କେନ୍ଆତେଜି ନିୟ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତନିୟନ୍ ଡେତେ ।”
But seek his kingdom, and these things will be added to you.
32 “ଏ ସନ୍ନା ଗୋସ୍ସା, ବତଙ୍ଡଙ୍ବେନ୍, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଆପେୟ୍ବେନ୍ ତି ଆ ରାଜ୍ୟ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତନିୟନ୍ ଆସନ୍ ଲଡୟ୍ତେ ।
Do not be afraid, little flock, for it is your Father's good pleasure to give you the kingdom.
33 ଆମ୍ୱେନ୍ଆତେ ଇନି ଡକୋ ତିଆତେ ତମ୍ଲେ ଡୋଲେୟ୍ମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତିୟ୍ବାଜି; ଅଙ୍ଗାତେ ଅଃନ୍ନଞିଡେ, ତିଅନ୍ତମ୍ ଆ ମୁନା ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ରମ୍ମଙ୍ ରମ୍ମଙ୍ ଆସନ୍ ଅବ୍ଜାଡାବା; ଅଙ୍ଗାଲୋଙ୍ ରାଉମରନ୍ ଅଡମନ୍ ଇୟ୍ଲେ ଅଃର୍ରପ୍ତିଏ ଆରି ବୋବ୍ବୋଡନ୍ ଅଃଜ୍ଜୋମେ, ତିଅନ୍ତମ୍ ଅଃନ୍ନଞିଡେନ୍ ଆ ରନ୍ନା ରୁଆଙ୍ଲୋଙନ୍ ତର୍ତୁମ୍ବା,
Sell that which you have, and give gifts to the needy. Make for yourselves purses which do not grow old, a treasure in the heavens that does not fail, where no thief approaches, neither moth destroys.
34 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଅଙ୍ଗାଲୋଙ୍ ଜନ୍ରୋମ୍ବେନ୍ ଡକୋତେ, ମନ୍ନବେନ୍ ନିୟ୍ ତେତ୍ତେ ଡକୋତନେ ।”
For where your treasure is, there will your heart be also.
35 “କୁଣ୍ଡୁବ୍ବେନ୍ ଆରେଡ୍ଡୁବ୍ ଡକୋନେତୋ ଆରି ପିଙ୍କନ୍ ଆତର୍ତର୍ ଡକୋନେତୋ ।
"Let your waist be girded and your lamps burning.
36 ଆରି, ସାଉକାରନ୍ ବିବାନ୍ ସିଲଡ୍ ୟର୍ରନ୍ ସନଙନ୍ ଡେବାଡେବା ଅବ୍ତାଡ଼ନ୍ ଆନିନ୍ ଆସନ୍ ସନଙନ୍ ରୋରୋନ୍ ଆସନ୍ ଅଙ୍ଗା ମନ୍ରାଜି ଜଗେଲେ ଡକୋତଞ୍ଜି, ଆନିଞ୍ଜି ଅନ୍ତମ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଡକୋନାବା ।
Be like people watching for their lord, when he returns from the marriage feast; that, when he comes and knocks, they may immediately open to him.
37 ସାଉକାରନ୍ ଜିର୍ରେ ଅଙ୍ଗା ଆ କମ୍ୱାରିମର୍ଜି ଆଜଗେଜି ଇୟ୍ତାୟ୍ ଗିଜେଜି ଆନିଞ୍ଜି ସନେନ୍ସେନ୍, ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଆଜାଡ଼ିଡମ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆନିନ୍ ରେଡ୍ଡୁବ୍ଡାଲନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅବ୍ତଙ୍କୁମ୍ଡାଲେ ଆମଙ୍ବାଞ୍ଜି ଜିର୍ରେ ଇୟ୍ତାୟ୍ ରୋଜୋମେଜି ।
Blessed are those servants, whom the lord will find watching when he comes. Truly I tell you, that he will dress himself, and make them recline, and will come and serve them.
38 ଆରି, ଆନିନ୍ ତୁଙାର୍ ତଗଲ୍ଇଂ ଅଡ଼େ କମ୍ସିମୋଲ୍ ବେଡ଼ାନ୍ ନିୟ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଏତ୍ତେଲେ ଇୟ୍ଲାୟ୍ ଗିଜେଜି ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ତି ଆ କମ୍ୱାରିମର୍ଜି ସନେନ୍ସେନ୍ ।
And if he comes in the second watch, or even in the third, and finds them so, blessed are they.
39 ବନ୍ଡ କେନ୍ଆତେ ଜନାବେନ୍ତୋ, ଅଙ୍ଗାବେଡ଼ା ରାଉମରନ୍ ଜିର୍ତାୟ୍, ତିଆତେ ଅସିଂମରନ୍ ଜନାଏନ୍ ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଆନିନ୍ ଆସିଙନ୍ ଆ ପରୁଆ ଅନ୍ନବ୍ପାଲ୍ପାଲେ ।
But know this, that if the master of the house had known in what hour the thief was coming, he would have watched and not have allowed his house to be broken into.
40 ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ନିୟ୍ ଅବ୍ଜାଡାଲନ୍ ଡକୋନାୟ୍ବା, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଅଙ୍ଗାବେଡ଼ା ଆନିନ୍ ଜିର୍ତାୟ୍ ଗାମ୍ଲେ ଆମ୍ୱେନ୍ ଏଃନ୍ନବ୍ଡିସୟେ, ତି ଆ ବନେଡ଼ା ମନ୍ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ ଜିର୍ତାୟ୍ ।”
Therefore be ready also, for the Son of Man is coming in an hour that you do not expect him."
41 ସିଲତ୍ତେ ପିତ୍ରନ୍ ବର୍ରନେ, “ଏ ପ୍ରବୁ, ଆମନ୍ ଇନ୍ଲେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତୁମ୍ ଅଡ଼େ ଅଡ଼୍କୋଞ୍ଜିଆଡଙ୍ କେନ୍ ଅନବ୍ଜଙ୍ବରନ୍ ବର୍ତଲେନ୍?”
And Peter said, "Lord, are you telling this parable to us, or to everyone?"
42 ପ୍ରବୁନ୍ ଗାମେନ୍, “ତିଆସନ୍ ଗିୟ୍ଲେ ଓୟୋଙନ୍, ଆ ମନ୍ରାଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ମନଙ୍ଡମ୍ ଗାଗାନେନ୍ ତନିୟନ୍ ଆସନ୍ ସାଉକାରନ୍ ଅଙ୍ଗା ମନ୍ରାଆଡଙ୍ ତବ୍ନଙ୍ତେ, ତିଅନ୍ତମ୍ ଡର୍ନେଡମ୍ ଆରି ବୁଡ୍ଡିଡମ୍ ଗୁମୁସ୍ତାନ୍ ଆନା?
The Lord said, "Who then is the faithful and wise steward, whom his lord will set over his household, to give them their portion of food at the right time?
43 ସାଉକାରନ୍ ୟର୍ରନ୍ ଅଙ୍ଗା କମ୍ୱାରିମର୍ ତିଅନ୍ତମ୍ ଆର୍ଲୁମ୍ତେନ୍ ଇୟ୍ତାୟ୍ ଗିଜେ, ଆନିନ୍ ସନେନ୍ସେନ୍ ।
Blessed is that servant whom his lord will find doing so when he comes.
44 ଞେନ୍ ଆଜାଡ଼ିଡମ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆନିନ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆନର୍ଜେନ୍ ଆ ତୋଣ୍ଡୋଲୋଙ୍ ତି କମ୍ୱାରିମରନ୍ଆଡଙ୍ ତବ୍ନଙ୍ତେ ।
Truly I tell you, that he will set him over all that he has.
45 ବନ୍ଡ ତି ଆ କମ୍ୱାରିମର୍ ସାଉକାରଞେନ୍ ଆ ଜନିର୍ ଡିଙ୍ତେ ଗାମ୍ଲେ ଅବ୍ଡିସୟ୍ଲେ, କମ୍ୱାରିମରଞ୍ଜି ଡ କମ୍ୱାରିବଜଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତନିଡନ୍ ଆସନ୍ ଉତନେ ଆରି ଗାଲେ ଜୋମ୍ଲେ ଆ ବନ୍ନୁଲନ୍ ଡକୋତନେ,
But if that servant says in his heart, 'My lord delays his coming,' and begins to beat the menservants and the maidservants, and to eat and drink, and to be drunk,
46 ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଅଙ୍ଗା ଡିନ୍ନା ଆନିନ୍ ଜଗେଲେ ଅଃଡ୍ଡକୋନେ ଆରି ଅଙ୍ଗାବେଡ଼ା ଆନିନ୍ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍ ଜନାଏ, ତି ଆ ଡିନ୍ନା ଆରି ତି ଆ ବନେଡ଼ା ସାଉକାରନ୍ ଜିର୍ତାୟ୍, ଆରି ସାଉକାରନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବାଗୁ ଡେୟ୍ଡେୟ୍ ଅମ୍ମେଲେ, ଏର୍ଡର୍ନେମରଞ୍ଜି ଆମଙ୍ଲୋଙ୍ ମାୟ୍ତେ ।”
then the lord of that servant will come in a day when he is not expecting him, and in an hour that he does not know, and will cut him in two, and place his portion with the unfaithful.
47 “ଆରି ଅଙ୍ଗା କମ୍ୱାରିମର୍ ଆ ସାଉକାରନ୍ ଆ ଇସ୍ସୁମ୍ ଜନାଡାଲେ ଅଃନ୍ନବ୍ଜାଡାନେ ଆରି ସାଉକାରନ୍ ଆ ଇସ୍ସୁମ୍ ଅନ୍ତମ୍ କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍ ଅଃଲ୍ଲୁମେ, ଆନିନ୍ ଗୋଗୋୟ୍ ତନିଡନ୍ ଞାଙ୍ତେ ।
That servant, who knew his lord's will, and did not prepare, nor do what he wanted, will be beaten with many stripes,
48 ବନ୍ଡ ଆନା ଏର୍ଜନନାନ୍ ତନିଡ୍ଜୋମନ୍ ଆ କାବ୍ବାଡ଼ା ଲୁମ୍ତେ, ଆନିନ୍ ଅସୋୟ୍ ତନିଡନ୍ ଞାଙ୍ତେ । ଆନାଆଡଙ୍ ଗୋଗୋୟ୍ ଆତିୟ୍ତିୟ୍, ଆମଙନ୍ ସିଲଡ୍ ଗୋଗୋୟ୍ ବନେଡନ୍ ଡେତେ; ଆରି ମନ୍ରାଞ୍ଜି ଆନା ଆମଙ୍ ଗୋଗୋୟ୍ ସୋରୋପ୍ପାୟେଞ୍ଜି, ଆମଙନ୍ ସିଲଡ୍ ଗୋଗୋୟ୍ ଡାବ୍ବିତଜି ।”
but he who did not know, and did things worthy of stripes, will be beaten with few stripes. To whomever much is given, of him will much be required; and to whom much was entrusted, of him more will be asked.
49 “ଞେନ୍ ପୁର୍ତିଲୋଙନ୍ ତଗୋନ୍ ସନେଡନ୍ ଆସନ୍ ଇୟ୍ଲାୟ୍, ତିଆତେ ନମି ଡୁଡୁଏନ୍ନି ଡେନ୍, ଏତ୍ତେଲ୍ଡେନ୍ ଞେନ୍ ଆରି ଇନି ଅଲ୍ସାଜିଁୟ୍?
"I came to throw fire on the earth. I wish it were already kindled.
50 ବନ୍ଡ ଞେନ୍ ଅବୟ୍ ତବ୍ବୁବ୍ଡାଲୋଙନ୍ ତବ୍ବୁବ୍ଡାତନାୟ୍; ଆରି ତିଆତେ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍ ସୁଜ୍ଜେଏନ୍ ଜାୟ୍ ଞେନ୍ ଏଙ୍ଗାଡାଲେ ଏର୍ବନ୍ତଙନ୍ ଡକୋନାୟ୍!
But I have a baptism to be baptized with, and how distressed I am until it is accomplished.
51 ଞେନ୍ ପୁର୍ତିଲୋଙନ୍ ସୟୁନ୍ ପଙ୍ ପାଙ୍ଲାୟ୍ ଗାମ୍ଲେ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏବ୍ଡିସୟ୍ତେ? ଇଜ୍ଜା ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଇଜ୍ଜା, ଆର୍ପାୟ୍ ତରଙ୍ଆନ୍ନା ଅନମ୍ମେନ୍ ଆସନ୍ ଇୟ୍ଲାୟ୍ ।
Do you think that I have come to give peace in the earth? I tell you, no, but rather division.
52 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ନମିନ୍ତାନ୍ ମିୟ୍ଲିନ୍ ମନ୍ଲୟ୍ ମନ୍ରା ଡକୋଏଞ୍ଜି, ବାଗୁ ମନ୍ରା ୟାଗି ମନ୍ରା ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍, ଆରି ୟାଗି ମନ୍ରା ବାଗୁ ମନ୍ରା ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ ତରଙ୍ଆନ୍ନା ଡେତଜି ।
For from now on, there will be five in one house divided, three against two, and two against three.
53 ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ ଆପେୟନ୍, ଆପେୟନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍, ଡାଙ୍ଗଡ଼ିଅନନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ ଅୟୋଙନ୍, ଅୟୋଙନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ ଡାଙ୍ଗଡ଼ିଅନନ୍, କଉନନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ କିନାରନ୍, କିନାରନ୍ ଆ ବିରୁଦଲୋଙ୍ କଉନନ୍ ତରଙ୍ଆନ୍ନା ଡେତଜି ।”
They will be divided, father against son, and son against father; mother against daughter, and daughter against her mother; mother-in-law against her daughter-in-law, and daughter-in-law against her mother-in-law."
54 ଜିସୁନ୍ ଆରି ମନ୍ରାଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, “ବରୁବ୍ୟୋଙ୍ଗଡ୍ ମେଗନ୍ ଡୋଲନ୍ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଗିୟ୍ଲୋଙ୍ ଗିୟ୍ଲେ ସିଲତ୍ତେମା ତରୁବନ୍ ଅଡ଼ୋତାୟ୍ ଏଗାମ୍ତେ, ଆରି ଏତ୍ତେଲେମା ଗଡେଲ୍ତେ ।
He said to the crowds also, "When you see a cloud rising from the west, immediately you say, 'A shower is coming,' and so it happens.
55 ଆରି ଅର୍ଜଡ଼ୋମ୍ଗଡ୍ ରିଙ୍ଗେନ୍ ଇଡେନ୍ ଡେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଗିୟ୍ଲୋଙ୍ ଗିୟ୍ଲେ ଗୋଗୋୟ୍ ଡାଗାତେ ଏଗାମ୍ତେ ଆରି ଏତ୍ତେଲେମା ଗଡେଲ୍ତେ ।
When a south wind blows, you say, 'There will be a scorching heat,' and it happens.
56 ଏ ଇସ୍କତ୍ତାମର୍ଜି, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ରୁଆଙନ୍ ଡ ପୁର୍ତିନ୍ ଆରମ୍ମଡ୍ଜି ରପ୍ତି ଏଜନାତେ ବନ୍ଡ ନମିଜି ଆରମ୍ମଡ୍ଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଏଙ୍ଗାଡାଲେ ରପ୍ତି ଏଃଜ୍ଜନାଏ?”
Hypocrites. You know how to interpret the appearance of the earth and the sky, but why do you not know how to interpret this time?
57 “ଆରି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ରମ୍ମଙ୍ ରମ୍ମଙ୍ ଇନିବା ଆଜାଡ଼ି ପନ୍ସୁଆତିନ୍ ଏଃଲ୍ଲୁମେ?
Why do you not judge for yourselves what is right?
58 ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ବନେରାବେନ୍ ସରିନ୍ ପନ୍ସୁଆତିମରନ୍ ଆ ମୁକ୍କାବା ଏଜିରେନ୍ ଆଡିଡ୍ ତଙର୍ଲୋଙନ୍ ଆନିନ୍ ସରିନ୍ ମାୟ୍ମାୟ୍ନାବା, ଅସମୟ୍ ଆନିନ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ ପନ୍ସୁଆତିନ୍ ଆସନ୍ ପନ୍ସୁଆତିମରନ୍ ଆମଙ୍ ଡିଙ୍ଲେ ଓରୋଙ୍ତବେନ୍, ଆରି ପନ୍ସୁଆତିମରନ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ ସିପ୍ପାୟଞ୍ଜି ଆସିଲୋଙ୍ ସୋରୋପ୍ପାୟ୍ତବେନ୍, ଆରି ସିପ୍ପାୟନ୍ ଆମ୍ୱେନ୍ଆଡଙ୍ ବଣ୍ଡିସିଂଲୋଙନ୍ ପିଡ୍ତବେନ୍ ।
For when you are going with your adversary before the magistrate, try diligently on the way to be released from him, lest perhaps he drag you to the judge, and the judge deliver you to the officer, and the officer throw you into prison.
59 ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବର୍ତବେନ୍, ଆତନିକ୍କି ଡାବ୍ବୋନ୍ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍ ଏସୁଜ୍ଜାୟ୍ନେନ୍ ଜାୟ୍ ତେତ୍ତେ ସିଲଡ୍ ଏଙ୍ଗାଲେଜନଙ୍ ଡୁଙ୍ଲନ୍ ଜିର୍ରେ ଏଃର୍ରପ୍ତିଆୟ୍ ।”
I tell you, you will by no means get out of there, until you have paid the very last penny."
