ଅନାପ୍ପାୟ୍ 7
1 ସିଲତ୍ତେ ମୁଡ଼ ରାଓଡ଼ାନ୍ ତିପାନନ୍ଆଡଙ୍ ବରେନ୍, “କେନ୍ ଆ କନାୟ୍କାୟ୍ଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଆଜାଡ଼ିନ୍ ପଙ୍?”
Da fragte ihn der Hohepriester: "Ist dem so?"
2 ତିପାନନ୍ ବର୍ରନେ, “ଏ ବୋଞାଙ୍ଜି, ଆପେୟ୍ଜି, ଅମ୍ଡଙ୍ବା । ଆପେୟ୍ଲେନ୍ ଅବ୍ରାମନ୍ ଆରଣ ଡେସାଲୋଙନ୍ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍ ଡକୋନେନ୍ ଆମ୍ମୁଙ୍, ଆନିନ୍ ମେସପଟାମିଆ ଡେସାଲୋଙନ୍ ଆଡ୍ରକୋଲନ୍ ଆଡିଡ୍ ଗନୁଗୁ ପନେମେଙନ୍ ଆଞ୍ରାଙ୍ତେନ୍ ଆ ଇସ୍ୱର ଆମଙନ୍ ଅବ୍ଗିୟ୍ତାଲନେ ।
Er antwortete: "Liebe Brüder und Väter, hört! Der Gott der Herrlichkeit ist unserem Vater Abraham in Mesopotamien erschienen, noch ehe er in Haran wohnte,
3 ଆରି ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବରେନ୍, ‘ଆମନ୍ ଅସିଂନମ୍ ଆ ମନ୍ରାଜି ଡ ଡେସାଡମ୍ନମ୍ ସିଲଡ୍ ଡୁଙ୍ଲନ୍ ଜିରାୟ୍ ଆରି ଞେନ୍ ଆମନ୍ ଅଙ୍ଗା ଡେସା ଅବ୍ତୁୟ୍ତମ୍ ତି ଆ ଡେସା ଜିରା ।’
und sprach zu ihm: 'Verlaß dein Vaterland und deine Verwandten und ziehe in das Land, das ich dir zeigen will!'
4 ସିଲତ୍ତେ ଆନିନ୍ କଲ୍ଦିଅଞ୍ଜି ଆ ଡେସା ସିଲଡ୍ ଜିର୍ରେ ଆରଣ ଡେସାନ୍ ଇୟ୍ଲେ ଡକୋନେ । ଆରି ଆ ବାପାନ୍ ଆର୍ରବୁଏନ୍ ସିଲଡ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ନମି ଆଙ୍ଗା ଡେସାଲୋଙ୍ ଏଡକୋତନ୍ ତି ଆ ଡେସା ଇସ୍ୱରନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଓରୋଙ୍ଲାୟ୍ ।
Darauf verließ er das Chaldäerland und nahm in Haran Wohnung. Von dort ließ ihn Gott nach seines Vaters Tod wandern in dies Land, wo ihr jetzt wohnt.
5 ଆରି ଇସ୍ୱରନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ତେତ୍ତେ ଇନ୍ନିଙ୍ଜା ଅଃତ୍ତିୟ୍ଲୋ, ବତାଲ୍ଜଙ୍ ଆଜଙ୍ଜଙ୍ ଆ ଲବ ନିୟ୍ ଅଃତ୍ତିୟ୍ଲୋ, ବନ୍ଡ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ବାସାଏନ୍ । ଅବ୍ରାମନ୍ଆଡଙ୍ ଅଙ୍ଗା ଡେସା ତିୟ୍ତାୟ୍ ତିଆତେ ଆନିନ୍ ଡ ଆ କେଜ୍ଜାମରଞ୍ଜିଆତେ ଡେତେ । ଇସ୍ୱରନ୍ ତିଆତେ ଆବ୍ରାସାଲନ୍ ଆଡିଡ୍ ଅବ୍ରାମନ୍ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍ କୋଡନେ ।
Doch gab er ihm darin nicht einen Fußbreit Erbteil. Aber er verhieß es ihm und seinen Nachkommen zum Besitz, obwohl Abraham noch keine Kinder hatte.
6 ଇସ୍ୱରନ୍ ଏନ୍ନେଲେ ବର୍ରନେ, ‘ଆ କେଜ୍ଜାମରଞ୍ଜି ବଡେସାନ୍ ଜିର୍ରେ ଇୟ୍ତେ ଡକୋନେଜି ଆରି ତି ଆ ଡେସା ଆ ମନ୍ରାଜି ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଉଞ୍ଜିସଅ ବର୍ସେଙ୍ ଜାୟ୍ କମ୍ୱାରିନ୍ ଡକ୍କୋଡାଲେ ଡଣ୍ଡାୟ୍ତାଜି ।
Und zwar sprach Gott: 'Seine Nachkommen werden in einem fremden Land heimatlos sein, und man wird sie vierhundert Jahre knechten und plagen.
7 ବନ୍ଡ ଅଙ୍ଗା ମନ୍ରାଜି ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ କମ୍ବାରିନ୍ ଡକ୍କୋତାଜି ଞେନ୍ ତି ଆ ମନ୍ରାଜିଆଡଙ୍ ବିସାରତାଜି, ଆନିଞ୍ଜି ତି ଆ ଡେସା ସିଲଡ୍ ଡୁଙ୍ଲନ୍ ତେନ୍ନେ ଞେନ୍ଆଡଙ୍ ଇୟ୍ତାୟ୍ ପୁରିଁୟ୍ଜି ।’
Aber das Volk, dem sie dienen werden, will ich strafen', sprach Gott; 'dann sollen sie ausziehen und mir an dieser Stätte dienen'.
8 ଆରି ଇସ୍ୱରନ୍ ଅବ୍ରାମନ୍ଆଡଙ୍ ଗନବ୍ରେଡ୍ କାବ୍ବାଡ଼ାନ୍ ଲନୁମନ୍ ଆସନ୍ ବରେନ୍; ତି ଆ ବର୍ନେ ଅନ୍ତମ୍ ଅବ୍ରାମନ୍ ଇସାକନ୍ ଆକ୍ରୋଡେନ୍ ସିଲଡ୍ ଆଟ ଡିନ୍ନାଲୋଙ୍ ଗବ୍ରେଡେନ୍; ଇସାକନ୍ ଜାକୁବନ୍ଆଡଙ୍ ଗବ୍ରେଡେନ୍ ଆରି ଜାକୁବନ୍ ଆଅନଞ୍ଜି ବାରଜଣଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଗବ୍ରେଡେନ୍ ।”
Darauf schloß Gott mit Abraham einen Bund, dessen Zeichen die Beschneidung war. So wurde Abraham der Vater Isaaks, den er am achten Tag beschnitt; Isaaks Sohn war Jakob, und Jakobs Söhne waren die zwölf Erzväter.
9 “ଆ ବୋଞାଙ୍ଡମଞ୍ଜି ଜୋସେପନ୍ଆଡଙ୍ ସଙ୍ଗତ୍ତାଡାଲେ ମିସର୍ ଡେସାବାଜି ଆମଙ୍ କମ୍ୱାରିନ୍ ତମେଞ୍ଜି । ବନ୍ଡ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆନିନ୍ ବୟନ୍ ଡକୋଲନ୍ ।
Die Erzväter aber verkauften Josef aus Neid nach Ägypten. Doch Gott war mit ihm:
10 ଆରି ଇସ୍ୱରନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଅଡ଼୍କୋ ଡଣ୍ଡନ୍ ସିଲଡ୍ ଡୋବେନ୍, ଆନିନ୍ ମିସର୍ ଡେସାନ୍ ଆ ରାଜା ପାରୋନ୍ ଆ ମୁକ୍କାଗଡ୍ ଆତ୍ରନଙେନ୍ ଆଡିଡ୍, ଇସ୍ୱରନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ସନାୟୁମନ୍ ଡ ବୁଡ୍ଡିନ୍ ତିୟେନ୍, ଆରି ପାରୋନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ମିସର୍ ଡେସା ରାଜାସିଙନ୍ ଆ ସୋଡ଼ାମର୍ ଅମ୍ମେଲେ ତବ୍ନଙେନ୍ ।
er errettete ihn aus allen seinen Trübsalen, verlieh ihm Weisheit und ließ ihn Gunst finden vor Pharao, dem König von Ägypten. Der setzte ihn als Gebieter über Ägypten und über sein ganzes Haus.
11 ତିକ୍କି ସମ୍ପରା ମିସର୍ ଡେସାନ୍ ଡ କିନାନ୍ ଡେସାଲୋଙନ୍ କାନ୍ତାରାନ୍ ଅଡ଼ୋଲାୟ୍ ଆରି ମନ୍ରାଞ୍ଜି ମାଡ୍ଡ ଡଣ୍ଡ ଡେଏଞ୍ଜି । ତିଆଡିଡ୍ ପୁର୍ବା ଜୋଜୋଲେଞ୍ଜି ଜନୋମନ୍ ଅଃଞାଙ୍ଲଜି ।
Da kam eine Hungersnot über ganz Ägyptenland und Kanaan; und das Elend war groß, daß unsere Väter keine Nahrung finden konnten.
12 ମିସର୍ ଡେସାଲୋଙନ୍ ଜନ୍ରୋମନ୍ ଡକୋ ଗାମ୍ଲେ ଜାକୁବନ୍ ଆରମ୍ଡଙେନ୍, ତେତ୍ତେ ଅନିୟନ୍ ଆସନ୍ ଆ ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଆପ୍ପାୟେଞ୍ଜି ।
Als nun Jakob hörte, in Ägypten sei Getreide zu haben, sandte er unsere Väter dorthin: das war ihre erste Reise.
13 ଆରି ଆନିଞ୍ଜି ବାଗୁତର ଇଙନ୍ ତେତ୍ତେ ଜନ୍ରୋମ୍ବାନ୍ ଆରିୟେଞ୍ଜି ଆଡିଡ୍ ଜୋସେପନ୍ ଆନିଞ୍ଜି ସରିନ୍ ସେକୁଲ୍ଲନେ, ଆରି ମିସର୍ ଡେସାନ୍ ଆ ରାଜା ପାରୋନ୍ ନିୟ୍ ଜୋସେପନ୍ ଆସିଂମର୍ଜି ଗାମ୍ଲେ ଜନାଏନ୍ ।
Bei ihrer zweiten Reise aber gab sich Josef seinen Brüdern zu erkennen: so erfuhr Pharao Josefs Herkunft.
14 ସିଲଡ୍ଲ୍ଲନ୍ ଜୋସେପନ୍ ଆ ବାପା, ଜାକୁବନ୍ ଡ ଆ କୁତ୍ତମ୍ମାଞ୍ଜି ଅଡ଼୍କୋନ୍ ୟାକୁଡ଼ି ପନ୍ଦରଜଣଞ୍ଜି ମିସର୍ ଡେସାନ୍ ଜିରାୟ୍ବା ଗାମ୍ଲେ ଓଡ୍ଡେଏଞ୍ଜି ।
Dann ließ Josef seinen Vater Jakob und alle seine Blutsverwandten holen, im ganzen fünfundsiebzig Seelen.
15 ଜାକୁବନ୍ ମିସର୍ ଡେସାନ୍ ଜିରେନ୍ ତେତ୍ତେ ଆନିନ୍ ଆରି ଆ ଅନଞ୍ଜି ଇୟ୍ଲେ ରବୁଏଜି ।
So zog Jakob nach Ägypten. Dort starben er und unsere Väter.
16 ଆମରାଞ୍ଜି ସିକିମ୍ ଡେସାନ୍ ପନାଙନ୍ ଡେଏନ୍, ତେତ୍ତେ ତରିଲ୍ନେନ୍ ଆସନ୍ ଆମୋରନ୍ ଆ ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନ୍ଜି ଆମଙ୍ ସିଲଡ୍ ଅବ୍ରାମନ୍ ରୁପାଡାବନ୍ ତିୟ୍ଲେ ତରିଲ୍ନେନ୍ ଆସନ୍ ଅବୟ୍ ମସାନ୍ନି ବସେଙନ୍ ଞିଏନ୍, ତେତ୍ତେ ଇୟ୍ଲେ ତିଲେଜି ।”
Man brachte sie nach Sichem und bestattete sie in dem Grab, das Abraham um Geld von den Söhnen Hemors in Sichem gekauft hatte.
17 “ଆଙ୍ଗାଆତେ ଇସ୍ୱରନ୍ ଅବ୍ରାମନ୍ ଆମଙ୍ ବାସାଲନେ, ତି ଆ ବର୍ନେ ତୁୟାୟ୍ଲେ ଆପ୍ରାଙ୍ଲାଞନ୍ ମନ୍ରାଲେଞ୍ଜି ମିସର୍ ଡେସାଲୋଙନ୍ ଗୋଗୋୟ୍ଲେ ପାଙେଞ୍ଜି ।
Als aber die Zeit herankam, wo sich die Verheißung erfüllen sollte, die Gott dem Abraham gegeben hatte, da mehrte sich das Volk in Ägypten und ward sehr zahlreich.
18 ଆତନିକ୍କି ମିସର୍ ଡେସାଲୋଙନ୍ ଆରି ଅବୟ୍ନେ ରାଜାଲନେ, ଆନିନ୍ ଜୋସେପନ୍ଆଡଙ୍ ଜନା ତଡ୍ ।
Das dauerte so lange, bis sich ein fremder König, der Josef nicht gekannt hatte, zum Herrscher über Ägypten erhob.
19 ଆନିନ୍ ପୁର୍ବା ଜୋଜୋଲେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅରିର୍ସୋୟମ୍ଡାନ୍ ଏମ୍ମେଏଞ୍ଜି, ଆରି ପୁର୍ବା ଜୋଜୋଲେଞ୍ଜି ଆ ରେସାସିୟ୍ଜିଆଡଙ୍ ରନବ୍ବୁନ୍ ଆସନ୍ ଡୁଆରାନ୍ ଅମ୍ରେଙ୍ବା ଗାମ୍ଲେ ମନ୍ରାଞ୍ଜି ବାଞେଞ୍ଜି ।
Der war voll Arglist gegen unser Volk und bedrückte unsere Väter so entsetzlich, daß er sie zwang, ihre neugeborenen Kinder auszusetzen, damit sie nicht am Leben blieben.
20 ତି ଆ ବନେଡ଼ା ମୋସାନ୍ ଜନମ୍ମୁ ଡେଏନ୍, ଆନିନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ଗନିୟ୍ଗିୟ୍ଲୋଙ୍ ମାଡ୍ଡ ମନଙ୍ ଡକୋଏନ୍ ଆରି ୟାଗି ଆଙ୍ଗାୟ୍ ଜାୟ୍ ଆନିନ୍ ଆପେୟନ୍ ଡ ଆୟୋଙନ୍ ଅସିଙନ୍ ଡକ୍କୋଡାଲେ ବନେଞ୍ଜି ଲୋଏଞ୍ଜି ।
In der Zeit wurde Mose geboren: ein wunderbar schönes Kind. Der ward drei Monate lang in seines Vaters Haus aufgezogen.
21 ଆନିନ୍ ଡୁଆରାନ୍ ଆରମ୍ରେଙେଞ୍ଜି ସିଲଡ୍ ପାରୋନ୍ ଆ ଡାଙ୍ଗଡ଼ିଅନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ପାଙେନ୍ ଆରି ଆଅନ୍ଡମନ୍ ଅନ୍ତମ୍ ଇୟ୍ଲେ ବନେ ।
Dann setzte man ihn aus. Aber Pharaos Tochter nahm ihn an Kindes Statt an und erzog ihn wie ihren eigenen Sohn.
22 ମୋସାନ୍ ମିସର୍ମରଞ୍ଜି ଆ ଞନଙ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଞଙ୍ଲନେ ଆରି ବର୍ନେଲୋଙନ୍ ଡ କାବ୍ବାଡ଼ାଲୋଙନ୍ ଆନିନ୍ ବୋର୍ସାଡମ୍ ଡେଏନ୍ ।”
So wurde Mose in aller Weisheit der Ägypter unterrichtet, und durch seine Rede und seine Taten war er ein einflußreicher Mann.
23 “ଆଙ୍ଗା ଆନିନ୍ ବାକୁଡ଼ି ବର୍ସେଙ୍ ଡେଏନ୍, ତିଆଡିଡ୍ ଆ ବୋଞାଙଞ୍ଜି ଡ ଇସ୍ରାଏଲ୍ମରଞ୍ଜି ଆମଙ୍ ବୁଲ୍ଲେଜାଙନ୍ ଅନିୟନ୍ ସାଜେନ୍ ।
Als er vierzig Jahre alt war, kam es ihm in den Sinn, sich nach seinen Brüdern, den Kindern Israel, umzusehen.
24 ତିଆଡିଡ୍ ଅବୟ୍ ମିସର୍ମରନ୍ ଅବୟ୍ ଇସ୍ରାଏଲ୍ମରନ୍ଆଡଙ୍ ଅରିର୍ସୋୟମ୍ଡାନ୍ ଆରେମ୍ମେଏନ୍ଆତେ ଗିୟ୍ଲେ, ମୋସାନ୍ ତି ଇସ୍ରାଏଲ୍ମରନ୍ଆଡଙ୍ ଡନେଡାଲେ ତି ମିସର୍ମରନ୍ଆଡଙ୍ ରବ୍ବୁଏନ୍ ।
Da war er Zeuge, wie einer von ihnen ungerecht behandelt wurde. Für den trat er ein und rächte seine Mißhandlung, indem er den Ägypter erschlug.
25 ଆନିନ୍ ଅମ୍ମେଲେ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ବୋଞାଙଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଡୋବ୍ତଜି, ଗାମ୍ଲେ ଆନିଞ୍ଜି ଜନାତଜି ଗାମ୍ଲେ ମୋସାନ୍ ଅବ୍ଡିସୟେନ୍, ବନ୍ଡ ଆନିଞ୍ଜି ଅଃଜ୍ଜନାଲଜି ।
Er glaubte aber, seine Brüder würden erkennen, daß ihnen Gott durch seine Hand Befreiung bringen wolle. Doch sie erkannten es nicht.
26 ତି ଆବାର୍ତାନ୍ ଇସ୍ରାଏଲ୍ମରଞ୍ଜି ଆରଲ୍ତିଡେଞ୍ଜି ଆଡିଡ୍ ମୋସାନ୍ ଇୟ୍ଲେ ରବାଙେଜି କି ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅନବ୍ମାୟ୍ମାୟନ୍ ଆସନ୍ ବରେଞ୍ଜି, ‘ଏ ମନ୍ରାଜି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ବନୋଞାଙ୍ ଡେତବେନ୍, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଇନିବା ତର୍ଡମ୍ ଏଗୋଡ଼େତନ୍ କି ଏଲ୍ତିଡ୍ତେ?’
Am folgenden Tag sah er, wie sich zwei von ihnen stritten. Da wollte er Frieden zwischen ihnen stiften und sprach: 'Ihr seid doch Stammesbrüder; warum tut ihr denn einander unrecht?'
27 ବନ୍ଡ ଅଙ୍ଗା ମନ୍ରା ଆରି ଅବୟ୍ନେଆଡଙ୍ ଅରିର୍ସୋୟମ୍ଡାନ୍ ଏମ୍ମେଏନ୍, ଆନିନ୍ ମୋସାନ୍ଆଡଙ୍ ରୁମ୍ପେଲ୍ଡାଲେ ବରେନ୍; ‘ଆନା ଆମନ୍ ଉପରେଙ୍ଲୋଙ୍ଲେନ୍ ଅବ୍ସୋଡ଼ାନେନ୍ ଆସନ୍ ଡ ପନ୍ସୁଆତିନ୍ ଆସନ୍ ତବ୍ନଙ୍ଲମ୍?
Aber der Mann, der seinen Nächsten schlug, wies ihn zurück und sagte: 'Wer hat dich zum Oberhaupt und Richter über uns gesetzt?
28 ରୁବନ୍ ଏଙ୍ଗାଲେ ତି ମିସର୍ମରନ୍ଆଡଙ୍ ସମ୍ୱବେନ୍, ଏତ୍ତେଲେ ମା ଞେନ୍ଆଡଙ୍ ସନମ୍ୱବନ୍ ସାୟ୍ତେ ପଙ୍?’
Möchtest du mich auch töten, wie du gestern den Ägypter getötet hast?'
29 ମୋସାନ୍ କେନ୍ ଆ ବର୍ନେ ଆରମ୍ଡଙେନ୍, ଆନିନ୍ ମିସର୍ ଡେସାନ୍ ଅମ୍ରେଙ୍ଲେ ମିଦିଅନ୍ ଡେସାନ୍ ଜିର୍ରେ ତେତ୍ତେ ଇୟ୍ଲେ ଡକୋନେ । ତେତ୍ତେ ବାଗୁ ଆ ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନଞ୍ଜି ଜନମ୍ମୁ ଡେଏଞ୍ଜି ।”
Das Wort erschreckte Mose, und er flüchtete. Er lebte als Fremdling in dem Lande Midian, wo er zwei Söhne bekam.
30 “ବାକୁଡ଼ି ବର୍ସେଙ୍ ଆ ତିକ୍କି ସିନୟ ବରୁନ୍ ଆରିଙ୍ରିଙ୍ଲୋଙନ୍ ଅବୟ୍ ପାଙ୍ଲଙ୍ବର୍ମରନ୍ ଅବୟ୍ ଆଡୁଡୁ ଜାଡ଼ିଆଲୋଙନ୍ ମୋସାନ୍ ଆମଙ୍ ଅବ୍ରାଙ୍ଡାଲନ୍ ।
Nach vierzig Jahren aber erschien ihm in der Wüste des Berges Sinai ein Engel in einer Feuerflamme in einem Dornbusch.
31 ମୋସାନ୍ ତିଆତେ ଗିୟ୍ଲେ ସାନ୍ନି ଡେଏନ୍, ଆରି ମନଙ୍ ଗିୟ୍ଗିଜନ୍ ଆସନ୍ ଜାଡ଼ିଆନ୍ ଆ ତୁୟାୟ୍ ଆରିୟେନ୍ ଆଡିଡ୍, କେନ୍ ଏନ୍ନେଲେ ପ୍ରବୁନ୍ ଆ ସର୍ରଙ୍ ଅଡ଼ୋଲାୟ୍;
Als Mose das sah, wunderte er sich über die Erscheinung. Wie er nun hinzutrat, um sie näher zu betrachten, da rief die Stimme des Herrn:
32 ‘ଞେନ୍ ପୁର୍ବା ଜୋଜୋନମ୍ ଆ ଇସ୍ୱର, ଅବ୍ରାମନ୍, ଇସାକନ୍ ଡ ଜାକୁବନ୍ ଆ ଇସ୍ୱର ।’ ସିଲତ୍ତେ ମୋସାନ୍ ବନ୍ତଙ୍ ମାଡ୍ଡ ମନଙ୍ ଗିୟ୍ଗିଜନ୍ ଆସନ୍ ଅଃନ୍ନୋମଙ୍ଲୋ ।
'Ich bin der Gott deiner Väter, der Gott Abrahams, Isaaks und Jakobs.' Darüber war Mose so erschrocken, daß er nicht wagte, weiter hinzusehen.
33 ତି ସିଲଡ୍ ପ୍ରବୁନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବରେନ୍, ‘ତାଲ୍ଜଙ୍ଲୋଙ୍ନମ୍ ଆ ପାଣ୍ଡୋୟ୍ ତବ୍ନା, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଅଙ୍ଗାଲୋଙ୍ ଆମନ୍ ଆତନଙ୍ ତି ତେତ୍ତେ ମଡ଼ିର୍ଡମ୍ ।
Da sprach der Herr zu ihm: 'Ziehe deine Schuhe von deinen Füßen! Denn die Stätte, worauf du stehst, ist heiliges Land.
34 ମନ୍ରାଞେଞ୍ଜି ମିସର୍ ଡେସାଲୋଙନ୍ ଡକୋଜି, ଞେନ୍ ଆ କାକୁର୍ତିଞ୍ଜି ଗିୟ୍ଲାୟ୍ ଆରି ଆ ୟନେଞ୍ଜି ଅମ୍ଡଙ୍ଲାୟ୍, ଆରି ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତେତ୍ତେ ସିଲଡ୍ ତବ୍ଲେ ଅନୋରୋଙନ୍ ଆସନ୍ ପଡ୍ଲନ୍ ଜିର୍ରାୟ୍, ଆରି ୟାଆ, ନମିଞେନ୍ ଆମନ୍ଆଡଙ୍ ମିସର୍ ଡେସାନ୍ ଆପ୍ପାୟ୍ତମ୍ ।’”
Ich habe das Elend deines Volkes in Ägypten gesehen und habe ihr Seufzen gehört; darum bin ich herabgekommen, um sie zu befreien. Komm nun her, ich will dich nach Ägypten senden!'
35 “ଆନା ଆମନ୍ ଉପରେଙ୍ଲୋଙ୍ଲେନ୍ ଅବ୍ସୋଡ଼ାନେନ୍ ଆସନ୍ ଡ ପନ୍ସୁଆତିନ୍ ଆସନ୍ ତବ୍ନଙ୍ଲମ୍ ଗାମ୍ଲେ ଆନିଞ୍ଜି ମୋସାନ୍ଆଡଙ୍ ବାସ୍ସେଏଞ୍ଜି, ଇସ୍ୱରନ୍ ଜାଡ଼ିଆଲୋଙନ୍ ମୋସାନ୍ ଆମଙ୍ ଅବ୍ରାଙ୍ଡାଲନ୍ ପାଙ୍ଲଙ୍ବର୍ମରନ୍ ଅମ୍ମେଲେ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ସୋଡ଼ାମର୍ ଆରି ପନ୍ସୁଆତିମର୍ ଅମ୍ମେଲେ ଆପ୍ପାୟେନ୍ ।
Diesen Mose, den sie verleugnet hatten mit den Worten: 'Wer hat dich zum Oberhaupt und Richter eingesetzt?' — den hat Gott als Führer und Befreier gesandt, und der Engel, der ihm in dem Dornbusch erschienen war, begleitete ihn mit seiner Hilfe.
36 କେନ୍ ଆ ମନ୍ରା ମିସର୍ ଡେସାଲୋଙନ୍, ସୁପ ସମେଁୟ୍ଣ୍ଡ୍ରାଲୋଙନ୍ ଡ ବାକୁଡ଼ି ବର୍ସେଙ୍ ଜାୟ୍ ଅରମ୍ମଡଞ୍ଜି ଡ ସାନ୍ନି କାବ୍ବାଡ଼ାଞ୍ଜି ଲୁମ୍ଲେ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅମ୍ଡୁଙ୍ଲେ ଓରୋଙ୍ଲାଜି ।
Dieser Mose hat sie weggeführt und dabei Wunder und Zeichen getan in Ägypten und am Roten Meer, dann weiter vierzig Jahre in der Wüste.
37 ମୋସାନ୍ ଇସ୍ରାଏଲ୍ମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, ‘ଇସ୍ୱରନ୍ ବୋଞାଙ୍ବେଞ୍ଜି ଆମଙ୍ ସିଲଡ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆସନ୍ ଞେନ୍ ଅନ୍ତମ୍ ଅବୟ୍ ପୁର୍ବାଃତେ ବର୍ନେମରନ୍ ତବ୍ନଙ୍ତେ ।’
Dieser Mose hat den Kindern Israel gesagt: 'Einen Propheten wie mich wird Gott euch zum Heil aus eurer Brüder Kreis auftreten lassen.'
38 କେନ୍ ଆ ମନ୍ରା ଆରିଙ୍ରିଙ୍ଲୋଙନ୍ ଇସ୍ରାଏଲ୍ମରଞ୍ଜି ସରିନ୍ ମାୟ୍ଲନ୍ ଡକୋଲନ୍ । ଆନିନ୍ ସିନୟ ବରୁଲୋଙନ୍ ପୁର୍ବା ଜୋଜୋଲେଞ୍ଜି ଡ ଆନିନ୍ ସରିନ୍ ଆକ୍ରଡାଡ଼ିଲନ୍ ଆ ପାଙ୍ଲଙ୍ବର୍ମର୍ ସରିନ୍ ମାୟ୍ଲନ୍ ଡକୋଲନ୍; ଆରି ଆନିନ୍ ଇନ୍ଲେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅନବ୍ଜନାନ୍ ଆସନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆମଙ୍ ସିଲଡ୍ ଅନମେଙ୍ବରଞ୍ଜି ଞାଙେନ୍ ।”
Dieser Mose ist es, der bei der Volksversammlung in der Wüste mit dem Engel, der am Berg Sinai zu ihm geredet hatte, und mit unseren Vätern verkehrt hat. Er empfing Lebensworte, um sie uns mitzuteilen.
39 “ବନ୍ଡ ପୁର୍ବା ଜୋଜୋଲେଞ୍ଜି ମୋସାନ୍ ଆ ବର୍ନେ ଅନ୍ତମ୍ ଞଣ୍ଡ୍ରମ୍ନେନ୍ ଆସନ୍ ଆଃଲ୍ଲଡୟ୍ଲଜି, ସିଲଡ୍ଲ୍ଲନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ବାସ୍ସେଏଞ୍ଜି, ଆରି ଆନିଞ୍ଜି ମିସର୍ ଡେସାନ୍ ୟର୍ନେନ୍ ସାଜେଞ୍ଜି ।
Unsere Väter aber wollten ihm nicht gehorchen, sondern stießen ihn von sich und wandten sich mit ihrem Herzen nach Ägypten.
40 ଆନିଞ୍ଜି ଆରୋଣନ୍ଆଡଙ୍ ବରେଞ୍ଜି, ‘ମୁକ୍କାବାଲେନ୍ ଆମ୍ମୁଙ୍ଡାଲନ୍ ଇନ୍ଲେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ତଙରନ୍ ଅନବ୍ତୁଜନ୍ ଆସନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ତୁବ୍ଲେ ତିୟ୍ଲେନ୍, ଇନିଆସନ୍ଗାମେଣ୍ଡେନ୍ ଅଙ୍ଗା ମୋସା ମିସର୍ ଡେସାନ୍ ସିଲଡ୍ ଇନ୍ଲେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅମ୍ଡୁଙ୍ଲେ ଓରୋଙ୍ଲଲେନ୍ ଆନିନ୍ ଇନି ଡେଏନ୍, ଇନ୍ଲେଞ୍ଜି ଜନା ତଡ୍ ।’
Denn sie sprachen zu Aaron: 'Mache uns Götter, damit sie vor uns hergehen! Wir wissen ja nicht, was diesem Mose widerfahren ist, der uns aus Ägyptenland geführt hat.'
41 ସିଲତ୍ତେ ଆନିଞ୍ଜି ଅବୟ୍ ଡାମ୍ୱୁଡ଼ିନ୍ ଆ କୋଙ୍ଡାୟ୍ ତୁବେଞ୍ଜି କି ତିଆତେ ଆସନ୍ ଅନମଙନ୍ ତିୟେଞ୍ଜି । ଆରି ଆନିଞ୍ଜି ଆତ୍ରୁବେଞ୍ଜି ଆ କୋଙ୍ଡାୟ୍ ଆସନ୍ ସର୍ଡାଲଞ୍ଜି ।
Sie machten damals einen Stier, brachten diesem Götzenbild Opfer dar und erfreuten sich an den Werken ihrer Hände.
42 ବନ୍ଡ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଅମ୍ରେଙ୍ଡାଲେ ରୁଆଙନ୍ ଡ ତୁତୁଜଞ୍ଜି ପୁର୍ପୁରନ୍ ଆସନ୍ ସୋରୋପ୍ପାୟେଞ୍ଜି, କେନ୍ ଆ ବର୍ନେ ପୁର୍ବାଃତେ ବର୍ନେମରନ୍ ଆ ସାସ୍ତ୍ରଲୋଙ୍ ଆଇଡିଡ୍, ‘ଏ ଇସ୍ରାଏଲ୍ମର୍ଜି, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ବାକୁଡ଼ି ବର୍ସେଙ୍ ଜାୟ୍ ଆରିଙ୍ରିଙ୍ଲୋଙନ୍ ଞେନ୍ ଆସନ୍ ଜନ୍ତୁଞ୍ଜି ଏଃର୍ରବ୍ବୁଲୋ ଆରି ଅନମଙନ୍ ଏଃତ୍ତିୟ୍ଲିଁୟ୍ ।
Da wandte sich Gott ab von ihnen und gab sie preis, dem Himmelsheer zu dienen, wie in dem Buch der Propheten geschrieben steht: Habt ihr mir denn Schlachtopfer und Speisopfer dargebracht dort in der Wüste vierzig Jahre lang, ihr vom Haus Israel?
43 ପୁର୍ପୁରନ୍ ଆସନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି କୋଙ୍ଡାଜଞ୍ଜି ଏତୁବେନ୍, ମୋଲକନ୍ ଆଡ୍ରକୋନେ ଡ ତୁତୁୟ୍ ଇସ୍ୱରବେନ୍ ରେମ୍ପାନ୍ ଆ କୋଙ୍ଡାୟ୍ ଏବୋୟେନ୍ । ତିଆସନ୍ ଞେନ୍ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ବଣ୍ଡିଡାଲେ ବାବିଲୋନ୍ ଡେସାନ୍ ଆ ଅଡିଗଡ୍ ଆପ୍ପାୟ୍ତବେନ୍ ।’”
Nein, ihr habt vielmehr das Zelt des Molochs mitgeführt und das Sternbild eures Gottes Rephan — die Götzenbilder, die ihr selbst gemacht habt, um sie zu verehren. Zur Strafe dafür will ich euch wegführen lassen, noch über Babylon hinaus!
44 “ଆମନ୍ ଏଙ୍ଗାଲେ ଅରବ୍ଜଙନ୍ ଗିଜେନ୍, ତି ଏତ୍ତେଗନ୍ ଅବୟ୍ ସାକି ତମ୍ୱୁନ୍ ତୁବା ଗାମ୍ଲେ ଇସ୍ୱରନ୍ ମୋସାନ୍ଆଡଙ୍ ବରେନ୍, ତି ଆ ବର୍ନେ ଅନ୍ତମ୍ ପୁର୍ବା ଜୋଜୋଲେଞ୍ଜି ଆରିଙ୍ରିଙ୍ଲୋଙନ୍ ସାକି ତମ୍ୱୁନ୍ ଞାଙେଞ୍ଜି ।
Unsere Väter hatten in der Wüste das Zelt des Zeugnisses. Das war erbaut nach dem Befehl dessen, der Mose geboten hatte, es nach dem Bild herzustellen, das er gesehen.
45 ପୁର୍ବା ଜୋଜୋଲେଞ୍ଜି ଆ ପୁର୍ବା ଜୋଜୋଞ୍ଜି ଆମଙ୍ ସିଲଡ୍ ଆଞ୍ରାଙେଞ୍ଜି ଆ ତମ୍ୱୁ ଜିଓସୟନ୍ ବୟନ୍ ବୋୟ୍ଲେ ଆମ୍ମୁଙ୍ଲନ୍ ଜିର୍ରେ ପାଙେଞ୍ଜି, ତିଆତେ ଦାଉଦନ୍ ଆବନେଡ଼ା ଜାୟ୍ ଆମଙଞ୍ଜି ଡକୋଏନ୍; ଆରି ଇସ୍ୱରନ୍ ଅଙ୍ଗା ଡେସା ଆ ମନ୍ରାଜି ଗଙ୍ତିଡେଞ୍ଜି, ଆନିଞ୍ଜି ତେତ୍ତେ ଜିର୍ରେ ଇୟ୍ଲେ ଡକୋନେଜି ।
Dieses Zelt ging dann über auf das folgende Geschlecht, und unter Josua führten es unsere Väter mit hinein (nach Kanaan), als sie das Land der Heiden in Besitz nahmen, die Gott vor ihnen vertrieb. So blieb es mit dem Zelt bis zu den Tagen Davids.
46 ଦାଉଦନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ଗନିୟ୍ଗିୟ୍ଲୋଙ୍ ସନାୟୁମନ୍ ଞାଙେନ୍ କି ଆନିନ୍ ଜାକୁବନ୍ ଆ ଇସ୍ୱର ଆସନ୍ ଅବୟ୍ ଡରକୋନେସିଙନ୍ ଗୁତାୟ୍ ଗାମ୍ଲେ ପାର୍ତନାଲନ୍ ।
Der fand Gnade vor Gott, und darum bat er ihn, dem Gott Jakobs eine Wohnstatt errichten zu dürfen.
47 ବନ୍ଡ ସୋଲମନନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆସନ୍ ଅବୟ୍ ଅସିଙନ୍ ଗୁଏନ୍ ।”
Aber erst Salomo erbaute ihm ein Haus.
48 “ଡେଲୋଜନଙ୍ଡେନ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ସିଲଡ୍ ସୋଡ଼ା ଇସ୍ୱରନ୍, ମନ୍ରାନ୍ ଆଗ୍ରୁତେନ୍ ଆ ସରେବାସିଂଲୋଙ୍ ଅଃଡ୍ଡକୋନେ; କେନ୍ ଆ ବର୍ନେ ପୁର୍ବାଃତେ ବର୍ନେମରନ୍ ବର୍ରନେ;
Doch der Höchste wohnt nicht in Gebäuden von Menschenhand, wie der Prophet spricht:
49 ‘ପ୍ରବୁନ୍ ଗାମ୍ତେ, ରୁଆଙନ୍ ତରଙ୍କୁମ୍ନେଞେନ୍, ପୁର୍ତିନ୍ ଡରକ୍କୋଜଙ୍ଞେନ୍ । ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଞେନ୍ ଆସନ୍ ଏଙ୍ଗାଗୋ ଆସିଂ ଏଗୁତେ? ଅଡ଼େ ଲରୋଲୋନେସିଂଞେନ୍ ଅଡ଼େଙ୍ଗା?
Der Himmel ist mein Thron, und die Erde ist der Schemel meiner Füße. Was für ein Haus wollt ihr mir da bauen, spricht der Herr, oder an welcher Stätte soll ich ruhen?
50 କେନ୍ ଅଡ଼୍କୋନ୍ ଅସିଞେନ୍ ବାତ୍ତେ ଞେନ୍ ଅଃଗବ୍ଡେଲାୟ୍ ପଙ୍?’”
Hat meine Hand nicht alles dies geschaffen?
51 “ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଡିଅଙ୍ଗା ଆ ପେଲ୍ଲାମର୍ଜି! ଉଗର୍ବେନ୍ ଡିଅଙ୍ଗା ଆ ରଡୋ! ଅଲୁଡ୍ବେନ୍ ଡିଅଙ୍ଗା ଆ କବୁଙ୍! ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆଏଡ଼ର୍ ମଡ଼ିର୍ ପୁରାଡ଼ାନ୍ ଏସଙ୍ଗତ୍ତାତେ; ପୁର୍ବା ଜୋଜୋବେଞ୍ଜି ଏଙ୍ଗାଗୋ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ନିୟ୍ ଏତ୍ତେଗୋଜି ।
Ihr Halsstarrigen, die ihr an Herz und Ohren unbeschnitten seid! Ebenso wie eure Väter widersteht auch ihr fort und fort dem Heiligen Geist.
52 ପୁର୍ବା ଜୋଜୋବେଞ୍ଜି ଅଡ଼୍କୋ ପୁର୍ବାଃତେ ବର୍ନେମରଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ଡଣ୍ଡାୟେଞ୍ଜି; ତି ଡରମ୍ମମରନ୍ ଆଜିର୍ତାଞନ୍ ଆ ବର୍ନେ ଆନାଜି ଇୟ୍ଲାୟ୍ ଅପ୍ପୁଙ୍ବରେଜି, ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍ ନିୟ୍ ପୁର୍ବା ଜୋଜୋବେଞ୍ଜି ରବ୍ବୁଏଞ୍ଜି; ଆରି ନମି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ବାଁୟ୍ସିଡାଲନ୍ ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଏରବ୍ବୁଏନ୍ ।
Wen von den Propheten haben eure Väter nicht verfolgt! Hingemordet haben sie alle, die das Kommen des Gerechten vorausverkündigt haben. Seine Verräter und Mörder seid ihr jetzt geworden!
53 ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ପାଙ୍ଲଙ୍ବର୍ମରଞ୍ଜି ଆମଙ୍ ସିଲଡ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ବନାଁୟ୍ବର୍ ଏଞାଙେନ୍, ବନ୍ଡ ତିଆତେ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏଃମ୍ମାନ୍ନେଲୋ ।”
Ihr habt das Gesetzt, weil es durch Engel verordnet wurde, angenommen; aber ihr habt es nicht gehalten...!"
54 ତିପାନନ୍ ଆମଙ୍ ସିଲଡ୍ କେନ୍ ଆ ବର୍ନେଜି ଅମ୍ଡଙ୍ଡାଲେ ଆନିଞ୍ଜି ଆକ୍ରାନ୍ ବରାବେଞ୍ଜି, ଆରି ଆନିନ୍ଆଡଙ୍ ଗିୟ୍ଲେ ରମ୍ରମ୍ଜିଲଞ୍ଜି ।
Als sie dies hörten, wurden sie in ihrem Herzen mit Wut erfüllt, und sie knirschten mit den Zähnen gegen ihn.
55 ବନ୍ଡ ଆନିନ୍ ମଡ଼ିର୍ ପୁରାଡ଼ାଲୋଙନ୍ ବରିୟ୍ ଡେଏନ୍ କି ରୁଆଙନ୍ ଆଙାଙ୍ଲେ ସେଡେନ୍, ଆରି ଇସ୍ୱରନ୍ ଆ ଗନୁଗୁ ପନେମେଙ୍ ଡ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆର୍ଜଡ଼ୋମ୍ଗଡ୍ ଜିସୁନ୍ ତନଙ୍ଲେ ଆଡ୍ରକୋଲନ୍ ଗିଜେନ୍ ।
Er aber blickte voll Heiligen Geistes zum Himmel auf und sah Gottes Herrlichkeit und Jesus zur Rechten Gottes stehen. Da rief er: "Ich sehe jetzt den Himmel offen und den Menschensohn zur Rechten Gottes stehen!"
56 ଆନିନ୍ ବର୍ରନେ, “ଗିୟ୍ବା, ରୁଆଙନ୍ ଆରୋରୋ ଆରି ମନ୍ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍ ଇସ୍ୱରନ୍ ଆର୍ଜଡ଼ୋମ୍ଗଡ୍ ତନଙ୍ଲେ ଆଡ୍ରକୋତନ୍ ଞେନ୍ ଗିୟ୍ତାୟ୍ ।”
Sie aber schrien laut auf, hielten sich die Ohren zu, stürmten wie ein Mann auf ihn los, schleiften ihn zur Stadt hinaus und steinigten ihn.
57 ବନ୍ଡ ଆନିଞ୍ଜି ଆକ୍ରାନ୍ ବାବ୍ବାବେଞ୍ଜି କି ଡୁବ୍ଡୁବ୍ଲୁଡ୍ଲଞ୍ଜି, ସିଲଡ୍ଲ୍ଲନ୍ ଆନିଞ୍ଜି ରୁମୁକ୍କେଲନ୍ ତିପାନନ୍ ଆମଙ୍ ଜିର୍ରାଜି,
Die Zeugen legten ihre Oberkleider ab und gaben sie einem Jüngling, mit Namen Saulus, in Verwahrung.
58 ଆରି ଆନିଞ୍ଜି ତିପାନନ୍ଆଡଙ୍ ଗଡ଼ାନ୍ ସିଲଡ୍ ଅମ୍ଡୁଙ୍ଡାଲେ ଅରେଙନ୍ ବାତ୍ତେ ତିଡ୍ଲେ ତିଡ୍ଲେ ରବ୍ବୁଏଞ୍ଜି । ଆରି ସାକିମରଞ୍ଜି ରମ୍ମଙ୍ ରମ୍ମଙ୍ ଆ ସିନ୍ରିଜି ସାଓଲ ଗାମ୍ଲେ ଅବୟ୍ ବେଣ୍ଡିଆମରନ୍ ଆମଙ୍ ଡକୋଏଞ୍ଜି ।
59 ଆନିଞ୍ଜି ତିପାନନ୍ଆଡଙ୍ ଅରେଙନ୍ ବାତ୍ତେ ଆତ୍ରିଡେଞ୍ଜି ଆଡିଡ୍ ଆନିନ୍ ପାର୍ତନାଲନ୍ ଗାମେନ୍, “ଏ ପ୍ରବୁ ଜିସୁ ପୁରାଡ଼ାଞେନ୍ ପାଙା ।”
60 ଆରି, ଆନିନ୍ ତୁଡ଼ୁମ୍ଡାଲେ ସୋଡ଼ା ସର୍ରଙନ୍ ବାତ୍ତେ ଓଡ୍ଡେଲେ ବର୍ରନେ, “ଏ ପ୍ରବୁ, କେନ୍ ଆ ଇର୍ସେଞ୍ଜି ଆମନ୍ ଡିଡିଡଙ୍ ।” କେନ୍ଆତେ ବର୍ରନ୍ କି ଆନିନ୍ ରବୁଏନ୍ ।
