使徒の働き 17
1 一行は、アムピポリスとアポロニヤとをとおって、テサロニケに行った。ここにはユダヤ人の会堂があった。
Кала онэ прожыле Амфиполи тай Аполония, авиле андэ Фесалоника, кай сас иудеёско синагога.
2 パウロは例によって、その会堂にはいって行って、三つの安息日にわたり、聖書に基いて彼らと論じ、
Павло, сар вов и терэлас всавори вряма, жыля кордэ и трин суботы сикавэлас лэнди андав Пистросаримос,
3 キリストは必ず苦難を受け、そして死人の中からよみがえるべきこと、また「わたしがあなたがたに伝えているこのイエスこそは、キリストである」とのことを、説明もし論証もした。
роспхэнэлас и допхэнэлас, со Христости трэбуй сас тэ грыжолпэ тай тэ жундёл андай мулэ. — Исусо, пала Саво мэ тумэнди пхэнав, исин Христосо, — пхэнэлас Павло.
4 ある人たちは納得がいって、パウロとシラスにしたがった。その中には、信心深いギリシヤ人が多数あり、貴婦人たちも少なくなかった。
Лэнди патяйле коискачи иудеёря, кадя ж бут грекоря, савэ тэлёнас лэ Дэвлэсти и бут жанглэ жувля. Ай всаворэ онэ жыле палав Павло и Сила.
5 ところが、ユダヤ人たちは、それをねたんで、町をぶらついているならず者らを集めて暴動を起し、町を騒がせた。それからヤソンの家を襲い、ふたりを民衆の前にひっぱり出そうと、しきりに捜した。
Авэр иудеёря холяйле пала када, онэ аракхле пэ тарго найлашэн манушэн, линэ лэн пэса, стидэ бут манушэн и вазгле всаворо форо. Онэ прастае кав чер Иасоноско, кай тэ родэн котэ Павлос и Силас тай тэ выандярэн лэн манушэндэ.
6 しかし、ふたりが見つからないので、ヤソンと兄弟たち数人を、市の当局者のところに引きずって行き、叫んで言った、「天下をかき回してきたこの人たちが、ここにもはいり込んでいます。
Нэ кала на аракхле лэн котэ, онэ поцырдэ Иасонос и аврэн пхралэн кай форостирэ пхурэдэра. — Кала мануша ваздэн лэ манушэн пай всавори люма, ай икхатар авиле и кардэ, — цыписавэнас онэ,
7 その人たちをヤソンが自分の家に迎え入れました。この連中は、みなカイザルの詔勅にそむいて行動し、イエスという別の王がいるなどと言っています」。
— ай Иасоно приля лэн андо пэско чер. Онэ отжан лэ императоростирэ упхэнимастар и пхэнэн, со исин авэр тхагар, Савэс акхарэн Исусо.
8 これを聞いて、群衆と市の当局者は不安に感じた。
Народо и форостирэ пхурэдэра ашундэ када тай здарайле.
9 そして、ヤソンやほかの者たちから、保証金を取った上、彼らを釈放した。
Онэ линэ лав и ловэ пав Иасоно и аврэн, ко сас лэса тай отмукле лэн.
10 そこで、兄弟たちはただちに、パウロとシラスとを、夜の間にベレヤへ送り出した。ふたりはベレヤに到着すると、ユダヤ人の会堂に行った。
Тунчи, сар качи авиля и рят, пхрала отбишалдэ лэ Павлос и Силас андэ Верия. Кала онэ авиле кордэ, жыле андэ иудеёндири синагога.
11 ここにいるユダヤ人はテサロニケの者たちよりも素直であって、心から教を受けいれ、果してそのとおりかどうかを知ろうとして、日々聖書を調べていた。
Верийцоря сас майотпхэрнадэ воденца, сар и фесалоникийцоря. Онэ всаворя зораса прилинэ кода, со пхэнэлас Павло, и кажно дес розлэнас Пистросаримос, кай тэ полэн, када чячимос чи нат.
12 そういうわけで、彼らのうちの多くの者が信者になった。また、ギリシヤの貴婦人や男子で信じた者も、少なくなかった。
Бут лэндар патяйле, кадя ж патяйле пативалэ гречянки и бут грекоря.
13 テサロニケのユダヤ人たちは、パウロがベレヤでも神の言を伝えていることを知り、そこにも押しかけてきて、群衆を煽動して騒がせた。
Нэ кала иудеёря андэ Фесалоника ужангле пала кода, со Павло роспхэнэл лав Дэвлэско андэ Верия, онэ авиле кордэ и ашыле тэ ваздэн и тэ холярэн лэ манушэн.
14 そこで、兄弟たちは、ただちにパウロを送り出して、海べまで行かせ、シラスとテモテとはベレヤに居残った。
Тунчи и пхрала бишалдэ лэ Павлос кай море, ай о Сила и Тимофеё ашылепэ андо форо.
15 パウロを案内した人たちは、彼をアテネまで連れて行き、テモテとシラスとになるべく早く来るようにとのパウロの伝言を受けて、帰った。
Кола, ко проандярэлас лэ Павлос, авиле лэса андэ Афиноря, ай тунчи жыле палпалэ, колэсти со Павло дя лэнди запхэнимос, соб о Сила и Тимофеё майсыго тэ авэн лэстэ.
16 さて、パウロはアテネで彼らを待っている間に、市内に偶像がおびただしくあるのを見て、心に憤りを感じた。
Кала Павло ажутярэлас лэн андэ Афиноря, вов дикхля, со кадя бут идолоря андэ кадва форо и калэстар лэсти сас наймишто по води.
17 そこで彼は、会堂ではユダヤ人や信心深い人たちと論じ、広場では毎日そこで出会う人々を相手に論じた。
Вов дэлас дума андэ синагога лэ иудеёнца и колэнца, савэ тэлёнас лэ Дэвлэсти, ай кадя ж кажно дес пэ тарго колэнца, ко авэлас кордэ.
18 また、エピクロス派やストア派の哲学者数人も、パウロと議論を戦わせていたが、その中のある者たちが言った、「このおしゃべりは、いったい、何を言おうとしているのか」。また、ほかの者たちは、「あれは、異国の神々を伝えようとしているらしい」と言った。パウロが、イエスと復活とを、宣べ伝えていたからであった。
Лэса дэнас дума коисавэ философоря — эпикурейцоря и стоикоря. Екх пушэнас: — Со кадва шыбало камэл тэ пхэнэл? Ай авэр пхэнэнас: — Вов пхэнэл амэнди пала авэр дэвла, — колэсти со Павло роспхэнэлас Радосаво Лав палав Исусо и Жундимос.
19 そこで、彼らはパウロをアレオパゴスの評議所に連れて行って、「君の語っている新しい教がどんなものか、知らせてもらえまいか。
Онэ андэ Павлос андо Ареопаго и мангле: — Роспхэн амэнди, со када за нэво сытяримос, саво ту дэс дума?
20 君がなんだか珍らしいことをわれわれに聞かせているので、それがなんの事なのか知りたいと思うのだ」と言った。
Ту роспхэнэс пала варисо, со амэ на полас, и амэнди камэлпэ тэ жанас, со када кацаво исин.
21 いったい、アテネ人もそこに滞在している外国人もみな、何か耳新しいことを話したり聞いたりすることのみに、時を過ごしていたのである。
Афиняноря и мануша авэр пхувьятар, савэ жувэнас котэ, майфэдэр камэнас тэ дэн дума чи тэ ашунэн варисо нэво.
22 そこでパウロは、アレオパゴスの評議所のまん中に立って言った。「アテネの人たちよ、あなたがたは、あらゆる点において、すこぶる宗教心に富んでおられると、わたしは見ている。
Тунчи Павло вщиля помашкар Ареопаго тай пхэндя: — Афиняноря! Мэ дикхав, со тумэ майбут всаворэндар тэлён лэ дэвлэнди.
23 実は、わたしが道を通りながら、あなたがたの拝むいろいろなものを、よく見ているうちに、『知られない神に』と刻まれた祭壇もあるのに気がついた。そこで、あなたがたが知らずに拝んでいるものを、いま知らせてあげよう。
Мэ аракхлем екх жэртвенико, пэ саво сас пистросардо: «НАЙЖАНГЛЭ ДЭВЛЭСТИ». Мэ роспхэнав тумэнди пала Калэс Дэвлэс, Савэс тумэ на жанэн, ай всаекх тэлён Лэсти.
24 この世界と、その中にある万物とを造った神は、天地の主であるのだから、手で造った宮などにはお住みにならない。
О Дэл, Саво тердя всавори люма и вся, со пэр латэ, исин Рай болыбнаско и пхувьяко. Вов на жувэл андэ храморя, савэ тердэ вастэнца мануша.
25 また、何か不足でもしておるかのように、人の手によって仕えられる必要もない。神は、すべての人々に命と息と万物とを与え、
Лэ Дэвлэсти на трэбуй, соб и мануша тэ терэн бути Лэсти пэстирэ вастэнца, сар наче Лэсти варисо на хутилэл. Вов Ежэно дэл всаворэнди манушэнди жувимос, зор и вся авэр.
26 また、ひとりの人から、あらゆる民族を造り出して、地の全面に住まわせ、それぞれに時代を区分し、国土の境界を定めて下さったのである。
Екхэ манушэстар Вов тердя всаворэ манушэн, соб онэ тэ жувэн пай всавори пхув, и пхэндя кай и кала онэ авэна тэ жувэн.
27 こうして、人々が熱心に追い求めて捜しさえすれば、神を見いだせるようにして下さった。事実、神はわれわれひとりびとりから遠く離れておいでになるのではない。
Вов тердя када, соб мануша тэ родэн тай тэ аракхэн Дэвлэс, нэ Вов чячес исин найдур кажнонэс амэндар.
28 われわれは神のうちに生き、動き、存在しているからである。あなたがたのある詩人たちも言ったように、『われわれも、確かにその子孫である』。
Акэ, андэр Лэстэ амэ жувас, пхирас тай исин андэ люма, сар пхэнэн коисавэ тумарэ поэторя: «Ай амэ исин Лэско родо».
29 このように、われわれは神の子孫なのであるから、神たる者を、人間の技巧や空想で金や銀や石などに彫り付けたものと同じと、見なすべきではない。
Ай кала амэ родо Дэвлэско, амэнди на трэбуй тэ гындосарас, со о Дэл мэзимэ пэ кода, со тердо сомнакастар, рупэстар чи барэстар вастэнца тай годяса манушэндиряса.
30 神は、このような無知の時代を、これまでは見過ごしにされていたが、今はどこにおる人でも、みな悔い改めなければならないことを命じておられる。
Майанглал мануша на жанэнас Дэвлэс и Вов запхандэлас пэ када якха, нэ икхатар Вов припхэнэл всаворэнди пай всавори пхув тэ каисавэн.
31 神は、義をもってこの世界をさばくためその日を定め、お選びになったかたによってそれをなし遂げようとされている。すなわち、このかたを死人の中からよみがえらせ、その確証をすべての人に示されたのである」。
Вов тховдя дес, кала Вов авэла тэ сындосарэл всавори люма пав чячимос, тай вытидя Манушэс, Саво и авэла сындомари. Вов допхэндя када всаворэнди, кала жундярдя Лэс андай мулэ!
32 死人のよみがえりのことを聞くと、ある者たちはあざ笑い、またある者たちは、「この事については、いずれまた聞くことにする」と言った。
Кала онэ ашундэ палай кода, со жундёна и мулэ, коисавэ лэндар ашыле тэ асан, ай авэр пхэндэ: — Пала када амэ поашунаса тут андэ авэр вряма.
33 こうして、パウロは彼らの中から出て行った。
Тунчи Павло жылятар котар.
34 しかし、彼にしたがって信じた者も、幾人かあった。その中には、アレオパゴスの裁判人デオヌシオとダマリスという女、また、その他の人々もいた。
Коискачи манушэн екхпатив патяйле тай жыле лэ Павлоса. Машкар лэндэ сас Дионисиё, мануш андав Ареопаго, инке жувли, савя акхарэнас Дамарь, и авэр.
