< ヨハネの福音書 11 >
1 ここに病める者あり、ラザロと云ふ、マリヤとその姉妹マルタとの村ベタニヤの人なり。
Og det var en syk mann, Lasarus fra Betania, den by som Maria og hennes søster Marta bodde i.
2 此のマリヤは、主に香 油をぬり、頭髮にて御足を拭ひし者にして、病めるラザロはその兄弟なり。
Det var Maria som salvet Herren med salve og tørket hans føtter med sitt hår; det var hennes bror Lasarus som var syk.
3 姉妹ら人をイエスに遣して『主、視よ、なんぢの愛し給ふもの病めり』と言はしむ。
Søstrene sendte da bud til ham og lot si: Herre! se, han som du elsker, er syk.
4 之を聞きてイエス言ひ給ふ『この病は死に至らず、神の榮光のため、神の子のこれに由りて榮光を受けんためなり』
Da Jesus hørte det, sa han: Denne sykdom er ikke til døden, men til Guds ære, forat Guds Sønn skal bli æret ved den.
5 イエスはマルタと、その姉妹と、ラザロとを愛し給へり。
Men Jesus elsket Marta og hennes søster og Lasarus.
6 ラザロの病みたるを聞きて、その居給ひし處になほ二日とどまり、
Da han nu hørte at han var syk, blev han ennu to dager på det sted hvor han var;
7 而してのち弟子たちに言ひ給ふ『われら復ユダヤに往くべし』
da først sa han til disiplene: La oss dra til Judea igjen!
8 弟子たち言ふ『ラビ、この程もユダヤ人、なんぢを石にて撃たんとせしに、復かしこに往き給ふか』
Disiplene sa til ham: Rabbi! nu nettop søkte jødene å stene dig, og du går atter dit?
9 イエス答へたまふ『一日に十二 時あるならずや、人もし晝あるかば、此の世の光を見るゆゑに躓くことなし。
Jesus svarte: Er det ikke tolv timer i en dag? Den som vandrer om dagen, støter sig ikke, fordi han ser denne verdens lys;
men den som vandrer om natten, han støter sig, fordi lyset ikke er i ham.
11 かく言ひて復その後いひ給ふ『われらの友ラザロ眠れり、されど我よび起さん爲に往くなり』
Dette talte han; og derefter sier han til dem: Lasarus, vår venn, er sovnet inn; men jeg går for å vekke ham.
Disiplene sa da til ham: Herre! er han sovnet inn, da blir han frisk igjen.
13 イエスは彼が死にたることを言ひ給ひしなれど、弟子たちは寢ねて眠れるを言ひ給ふと思へるなり。
Jesus hadde talt om hans død; men de tenkte at han talte om almindelig søvn.
14 ここにイエス明白に言ひ給ふ『ラザロは死にたり。
Da sa Jesus rent ut til dem: Lasarus er død,
15 我かしこに居らざりし事を汝 等のために喜ぶ、汝 等をして信ぜしめんとてなり。されど我ら今その許に往くべし』
og for eders skyld er jeg glad over at jeg ikke var der, forat I skal tro; men la oss gå til ham!
16 デドモと稱ふるトマス、他の弟子たちに言ふ『われらも往きて彼と共に死ぬべし』
Tomas, det er tvilling, sa da til sine meddisipler: La oss gå med, forat vi kan dø sammen med ham!
17 さてイエス來り見 給へば、ラザロの墓にあること既に四日なりき。
Da nu Jesus kom, fant han at han allerede hadde ligget fire dager i graven.
18 ベタニヤはエルサレムに近くして、二 十 五 丁ばかりの距離なるが、
Men Betania lå nær ved Jerusalem, omkring femten stadier derfra,
19 數多のユダヤ人、マルタとマリヤとをその兄弟の事につき慰めんとて來れり。
og mange av jødene var kommet til Marta og Maria for å trøste dem i sorgen over deres bror.
20 マルタはイエス來給ふと聞きて出で迎へたれど、マリヤはなほ家に坐し居たり。
Da nu Marta fikk høre at Jesus kom, gikk hun ham i møte; men Maria satt hjemme i huset.
21 マルタ、イエスに言ふ『主よ、もし此處に在ししならば、我が兄弟は死なざりしものを。
Marta sa da til Jesus: Herre! hadde du vært her, da var min bror ikke død;
22 されど今にても我は知る、何事を神に願ひ給ふとも、神は與へ給はん』
men også nu vet jeg at alt det du beder Gud om, vil Gud gi dig.
Jesus sier til henne: Din bror skal opstå.
24 マルタ言ふ『をはりの日、復活のときに甦へるべきを知る』
Marta sier til ham: Jeg vet at han skal opstå i opstandelsen på den ytterste dag.
25 イエス言ひ給ふ『我は復活なり、生命なり、我を信ずる者は死ぬとも生きん。
Jesus sa til henne: Jeg er opstandelsen og livet; den som tror på mig, om han enn dør, skal han dog leve,
26 凡そ生きて我を信ずる者は、永遠に死なざるべし。汝これを信ずるか』 (aiōn )
og hver den som lever og tror på mig, skal aldri i evighet dø. Tror du dette? (aiōn )
27 彼いふ『主よ然り、我なんぢは世に來るべきキリスト、神の子なりと信ず』
Hun sier til ham: Ja, Herre! jeg tror at du er Messias, Guds Sønn, han som skal komme til verden.
28 かく言ひて後、ゆきて竊にその姉妹マリヤを呼びて『師きたりて汝を呼びたまふ』と言ふ。
Og da hun hadde sagt dette, gikk hun bort og kalte i stillhet på sin søster Maria og sa: Mesteren er her og kaller på dig.
Da hun hørte det, stod hun hastig op og gikk til ham;
30 イエスは未だ村に入らず、尚マルタの迎へし處に居給ふ。
men Jesus var ennu ikke kommet inn i byen, han var på det sted hvor Marta hadde møtt ham.
31 マリヤと共に家に居りて慰め居たるユダヤ人、その急ぎ立ちて出でゆくを見、かれは歎かんとて墓に往くと思ひて後に隨へり。
Da nu de jøder som var hos henne i huset og trøstet henne, så at Maria stod hastig op og gikk ut, fulgte de med henne; de tenkte at hun gikk bort til graven for å gråte der.
32 かくてマリヤ、イエスの居給ふ處にいたり、之を見てその足下に伏し『主よ、もし此處に在ししならば、我が兄弟は死なざりしものを』と言ふ。
Da nu Maria kom dit hvor Jesus var, og så ham, falt hun ned for hans føtter og sa til ham: Herre! hadde du vært her, da var min bror ikke død.
33 イエスかれが泣き居り、共に來りしユダヤ人も泣き居るを見て、心を傷め悲しみて言ひ給ふ、
Da nu Jesus så henne gråte, og så de jøder gråte som var kommet med henne, blev han oprørt i sin ånd og rystet og sa:
34 『かれを何處に置きしか』彼ら言ふ『主よ、來りて見 給へ』
Hvor har I lagt ham? De sa til ham: Herre, kom og se!
36 ここにユダヤ人ら言ふ『視よ、いかばかり彼を愛せしぞや』
Jødene sa da: Se hvor han elsket ham!
37 その中の或 者ども言ふ『盲人の目をあけし此の人にして、彼を死なざらしむること能はざりしか』
Men nogen av dem sa: kunde ikke han som har åpnet den blindes øine, også ha gjort at denne ikke var død?
38 イエスまた心を傷めつつ墓にいたり給ふ。墓は洞にして石を置きて塞げり。
Jesus blev da atter oprørt i sin sjel, og kom til graven; det var en hule, og det lå en sten over den.
39 イエス言ひ給ふ『石を除けよ』死にし人の姉妹マルタ言ふ『主よ、彼ははや臭し、四日を經たればなり』
Jesus sier: Ta stenen bort! Marta, den dødes søster, sier til ham: Herre! han stinker allerede, for han har ligget fire dager.
40 イエス言ひ給ふ『われ汝に、もし信ぜば神の榮光を見んと言ひしにあらずや』
Jesus sier til henne: Sa jeg dig ikke at dersom du tror, skal du se Guds herlighet?
41 ここに人々 石を除けたり。イエス目を擧げて言ひたまふ『父よ、我にきき給ひしを謝す。
De tok da stenen bort. Men Jesus løftet sine øine mot himmelen og sa: Fader! jeg takker dig fordi du har hørt mig.
42 常にきき給ふを我は知る。然るに斯く言ふは、傍らに立つ群衆の爲にして、汝の我を遣し給ひしことを之に信ぜしめんとてなり』
Jeg visste jo at du alltid hører mig, men for folkets skyld som står omkring, sa jeg det, forat de skal tro at du har utsendt mig.
43 斯く言ひてのち、聲 高く『ラザロよ、出で來れ』と呼はり給へば、
Og da han hadde sagt dette, ropte han med høi røst: Lasarus, kom ut!
44 死にしもの布にて足と手とを卷かれたるまま出で來る、顏も手拭にて包まれたり。イエス『これを解きて往かしめよ』と言ひ給ふ。
Da kom den døde ut, bundet med liksvøp på føtter og hender, og om hans ansikt var bundet en svededuk. Jesus sier til dem: Løs ham og la ham gå!
45 かくてマリヤの許に來りて、イエスの爲し給ひし事を見たる多くのユダヤ人、かれを信じたりしが、
Mange av jødene, som var kommet til Maria og hadde sett det han gjorde, trodde da på ham;
46 或 者はパリサイ人に往きて、イエスの爲し給ひし事を告げたり。
men nogen av dem gikk avsted til fariseerne og sa dem hvad Jesus hadde gjort.
47 ここに祭司長・パリサイ人ら議會を開きて言ふ『われら如何に爲すべきか、此の人おほくの徴を行ふなり。
Yppersteprestene og fariseerne kalte da rådet sammen til møte og sa: Hvad skal vi gjøre? for dette menneske gjør mange tegn.
48 もし彼をこのまま捨ておかば、人々みな彼を信ぜん、而してロマ人きたりて、我らの土地と國人とを奪はん』
Lar vi ham holde ved således, da vil alle tro på ham, og romerne vil komme og ta både vårt sted og vårt folk.
49 その中の一人にて此の年の大 祭司なるカヤパ言ふ『なんぢら何をも知らず。
Men en av dem, Kaifas, som var yppersteprest det år, sa til dem:
50 ひとりの人、民のために死にて、國人すべての滅びぬは、汝らの益なるを思はぬなり』
I forstår ingenting, heller ikke tenker I på at det er til gagn for eder at ett menneske dør for folket og ikke hele folket går til grunne.
51 これは己より云へるに非ず、この年の大 祭司なれば、イエスの國人のため、
Dette sa han ikke av sig selv, men da han var yppersteprest det år, spådde han at Jesus skulde dø for folket,
52 又ただに國人の爲のみならず、散りたる神の子らを一つに集めん爲に死に給ふことを預言したるなり。
og ikke for folket alene, men for også å samle til ett de Guds barn som er spredt omkring.
Fra den dag av la de råd op om å slå ham ihjel.
54 されば此の後イエス顯にユダヤ人のなかを歩み給はず、此處を去りて、荒野にちかき處なるエフライムといふ町に往き、弟子たちと偕に其處に留りたまふ。
Jesus gikk derfor ikke lenger åpenlyst omkring blandt jødene, men drog derfra til landet nær ved ørkenen, til en by som heter Efraim, og han blev der med sine disipler.
55 ユダヤ人の過越の祭 近づきたれば、多くの人々 身を潔めんとて、祭のまへに田舍よりエルサレムに上れり。
Men jødenes påske var nær, og mange drog før påsken fra landet op til Jerusalem for å rense sig.
56 彼らイエスをたづね、宮に立ちて互に言ふ『なんぢら如何に思ふか、彼は祭に來らぬか』
De lette da efter Jesus, og talte sig imellem mens de stod i templet: Hvad tror I? kommer han slett ikke til høitiden?
57 祭司長・パリサイ人らは、イエスを捕へんとて、その在處を知る者あらば、告げ出づべく預て命令したりしなり。
Men yppersteprestene og fariseerne hadde påbudt at om nogen fikk vite hvor han var, skulde han melde det, så de kunde gripe ham.