< 使徒の働き 13 >
1 アンテオケの教會にバルナバ、ニゲルと稱ふるシメオン、クレネ人ルキオ、國守ヘロデの乳 兄弟マナエン及びサウロなどいふ預言者と教師とあり。
Krisiti nitaanli yaaba n ye Antiosa siiga den pia bi sawalpuaba yeni bi bangikaaba. Bi yela den tie Banabasa, Simeyono ke b gua yi u o nijeli yeni silena yua Lusiyusa yeni Manayema yua k bi bo taani ki wubi o yeni Herodi yeni Suoli.
2 彼らが主に事へ斷食したるとき、聖 靈いひ給ふ『わが召して行はせんとする業の爲に、バルナバとサウロとを選び、別て』
Ban bo loli u ñɔbu ki jaandi ya yogu, U Tieni fuoŋanma ṅ yedi: «Tugi mani Barnabasa yeni Sawuli ki piari ki seni ba bibá, ban ya tuuni min yini ba ya tuonli po.»
3 ここに彼ら斷食し、祈りて二人の上に手を按きて往かしむ。
Lane, ban gua den loli u ñɔbu ki jaandi ki mia U Tienu, b den maani b nui bi jaba yeni po ki cabi ba ke bi gadi.
4 この二人、聖 靈に遣されてセルキヤに下り、彼處より船にてクプロに渡り、
U Tienu Fuoma yua den sɔni Barnabasa yeni Solo yeni ke bi gadi Selusi dogu nni ki kua ku ñinbiagu nni ki duodi ki gadi Sipila kpendigili po.
5 サラミスに著きてユダヤ人の諸 會堂にて神の言を宣傳へ、またヨハネを助人として伴ふ。
Ban den pundi Salamina dogu nni, b den muandi U Tienu maama li balmaama bangma diena nni, Jufinba n den taagi naakani. Jan marika den tie b todka.
6 徧くこの島を經 行きてパポスに到り、バルイエスといふユダヤ人にて僞 預言者たる魔術 者に遇ふ。
Ban den gɔgɔgdi ke pan puodi li kpendigli yeni nni kuli hali ke pan pundi Pafoso dogu nni. Lankani, b den laa o lingdi o yua n tie Jufi ke b yi o Bali Jesu yua n tie o Sawolpuadaano.
7 彼は地方 總督なる慧き人セルギオ・パウロと偕にありき。總督はバルナバとサウロとを招き神の言を聽かんとしたるに、
O den ye gufeneeli ban yi yua Sejiyusa Polusa kani. Gufeneeli yeni den tie yanfodaano. O den yini Barnabasa yen Solo kelima o bua gbadi U Tienu maama.
8 かの魔術 者エルマ(この名を釋けば魔術 者)二人に敵 對して總督を信仰の道より離れしめんとせり。
O lingdo yeni ban gua yi yua E limasa den yie bipo ki muandi ke Gufeneeli n da tuo li dandanli.
9 サウロ又の名はパウロ、聖 靈に滿され、彼に目を注めて言ふ、
Lane Solo, Ban gua yi yua Polo k u gbie yeni U Tienu Fuoŋanma diidi o nangdi ki maadi o:
10 『ああ有らゆる詭計と奸惡とにて滿ちたる者、惡魔の子、すべての義の敵よ、なんぢ主の直き道を曲げて止まぬか。
«Fini Satana big, a gbie yeni u nunfanma yeni mi biadma, a tie mɔmɔnmaado kuli ya yibali, a kan ŋa ki da ŋmaadi ti Diedo sɔni nni?
11 視よ、いま主の御手なんぢの上にあり、なんぢ盲目となりて暫く日を見ざるべし』かくて立刻に朦と闇とその目を掩ひたれば、探り囘りて導きくるる者を求む。
Mɔlane diidi, o Diedo nu ma a po n yeni, a bu juani mɔlane mono ki ji kan ya nua hali lan waagi. Li ŋunli yeni li bɔnbɔnli n jiidi Elymas po, wan juani ki ji kpaani yua n ba ŋmagidi o.
12 ここに總督この有りし事を見て、主の教に驚きて信じたり。
Lan yogu canba Sergusa n la yaala tieni yeni, wan dugi U Tienu po g dugni u gbadi U Tienu maama ke li ya ki lidi o.
13 さてパウロ及び之に伴ふ人々、パポスより船出してパンフリヤのペルガに到り、ヨハネは離れてエルサレムに歸れり。
Paul yeni o yeglieba n ñaa halpaphos n ñinma po ki pan puodi Perisi dogu nni lan tie Panphylie ya diema. Ama Jan wan n ŋaaba ki lebdi Jerusalema.
14 彼らはペルガより進み往きてピシデヤのアンテオケに到り、安息 日に會堂に入りて坐せり。
Paul yeni o lieba ñani Perisi ke ban pundi Antiosa, Pisidi diema nni. Lan kani ban kua u jaandiogu nni SSba dualgi kaali.
15 律法および預言者の書の朗讀ありしのち、會堂 司たち人を彼らに遣し『兄弟たちよ、もし民に勸の言あらば言へ』と言はしめたれば、
Ban cogi U Tienu bali yeni a Sawalpuala maama ki gbeni ya yogu, u jaandieogu nni canba n cua ki maadi ba: «N ninjaba, li ya sua ke i pia maama yaala ṅ bu paani bi niba pala yin maadi.»
16 パウロ起ちて手を搖かして言ふ、『イスラエルの人々および神を畏るる者よ、聽け。
Pɔli ṅ fii ki doni u nu ki maadi: «Yim yaaba ṅ tie Israyeli yaaba yim yaaba ṅ dondi U Tienu kuli n cengi ne:
17 このイスラエルの民の神は、我らの先祖を選び、そのエジプトの地に寄寓せし時、わが民をおこし、強き御腕にて之を導きいだし、
U Tienu bo lugdi Israyeli buolu ki cedi k b poli Egipti dogu nni yeni u paalu po ke ti ŋanmi li dogu,
18 おほよそ四十 年のあひだ、荒野にて彼らの所作を忍び、
ki juuni yeni ba mi fanpiema nni ke li bua pundi bina piinaa.
19 カナンの地にて七つの民族をほろぼし、その地を彼らに嗣がしめて、
Lani ya puoli, o den buoni nilanbuoli lele kanana diema nni ki puni o nibuolu ke o diedi bi diema.
20 凡そ四 百 五 十 年を經たり。此ののち預言者サムエルの時代まで審判 人を賜ひしを、
Lani ya bina kuli cuali den bua pundi bina kobina n bina piimu. La ya puoli, U Tienu den lugdi a bujiala hali ke pan pundi o Sawalpuolo Samuel Yogu.
21 後に至りて彼ら王を求めたれば、神は之にキスの子サウロと云ふベニヤミンの族の人を四十 年のあひだ賜ひ、
Lani ya yogu ke u dɔngni yaaba mia k b bua u bad, ke U Tienu teni ba Kis bijua Solo ke u tie Binjamini ya cugln yua ke u kali li kpaali po bina piina.
22 之を退けて後、ダビデを擧げて王となし、且これを證して「我エッサイの子ダビデといふ我が心に適ふ者を見出せり、彼わが意をことごとく行はん」と宣給へり。
ke U Tienu bo fiini o k gɔ kaani Davidi k u tie b bado. Li bo tie wan Davidi po i ke U Tienu bo tuodi ki maadi: «N la Davidi, Esayi bijua, ke u tie n pali nni big ke u tie min bua yaali kuli.»
23 神は約束に隨ひて此の人の裔より、イスラエルの爲に救主イエスを興し給ひしが、
Wan ya yajanguni i ke Jesu mali nani U Tienu ṅ bo puoni maama yeni.
24 その來る前にヨハネ預じめイスラエルの凡ての民に悔改のバプテスマを宣傳へたり。
Li cili ya yogu ke Jan bo cili ki tundi b niba yaala n tie ti biidi gbiandma ke Jesu daa cua.
25 かくてヨハネ己が走るべき道程を終へんとする時「なんぢら我を誰と思ふか、我はかの人にあらず、視よ、我に後れて來る者あり、我はその鞋の紐を解くにも足らず」と云へり。
Jan n sɔni u tuonli ki gbeni ya yogu, ke o buali ba: «I mali ke n tie ŋma i? N ki tie wani ka ama n puoli po, o nulo baadi ke n ki dagdi min lodi o tacagbani.
26 兄弟たち、アブラハムの血統の子ら及び汝 等のうち神を畏るる者よ、この救の言は我らに贈られたり。
N ninjaba, Abrahama ya buona yen yaaba n ye siigi nni ki dɔndi U Tienu ne, b teni ti u paabu ya Laabaamanli.
27 それエルサレムに住める者および其の司らは、彼をも安息 日ごとに讀むところの預言者たちの言をも知らず、彼を刑ひて預言を成就せしめたり。
Kelima yaaba n kua Jerusalema yeni b yudaano kuli ki bandi o, b bo tieni ki yedi yaala ke b cogi nni a jaandiena nni ki gɔ jaligi o.
28 その死に當るべき故を得ざりしかど、ピラトに殺さんことを求め、
Yeni ban bo li ki la yaala ke b baa jalgo kuli, ama mia pilati ke wan kpagu.
29 彼につきて記されたる事をことごとく成しをへ、彼を木より下して墓に納めたり。
Ban pan tieni ki dugi yaala n bo li diani kuli, k b jiini o li dapɔnpɔnli po, g jiidi ki piigu li kakuli nni.
Ama yeni lani kuli, U Tienu yiedi o b kpienma siiga nni.
31 かくてイエスは己と偕にガリラヤよりエルサレムに上りし者に多くの日のあひだ現れ給へり。その人々は今、民の前にイエスの證人たるなり。
Yaaba n bo ñani Galile yeni ki doni Jerusalema, laa u dana ŋa kuli wan yiedi. Ban n ji tie siedanba b niba nungi nni.
32 我らも先祖たちが與へられし約束につきて喜ばしき音信を汝らに告ぐ、
Tim wani, ti ji baadi yeni ya Laabaamanli ke o bo puoni ti yajanba.
33 神はイエスを甦へらせて、その約束を我らの子孫に成就したまへり。即ち詩の第二 篇に「なんぢは我が子なり、われ今日なんぢを生めり」と録されたるが如し。
U Tienu cɔlni u puoni tim yaaba n tie b bidi yen po, ki yiedi Jesu bi kpienma siiga nni. Lani n cedi ke li Diani i biayeli tili nni dianjali a lie po ki maadi: «A tie n biga dinla, min n ji tie a ba.»
34 また朽腐に歸せざる状に彼を死人の中より甦へらせ給ひし事に就きては、斯く宣給へり。曰く「われダビデに約せし確き聖なる恩惠を汝らに與へん」
Wan gua yiedi o b kpiema siiga nni ke u gbanu n da bedi yeni i ke u ji maadi: «N ba teni Davidi yedŋanma yaala n ŋani.
35 そは他の篇に「なんぢは汝の聖者を朽腐に歸せざらしむべし」と云へり。
Lan yapo n cedi ke li gua den diani biayeli kadatiɔngu kani ki yedi«A kan cedi a nuŋamo n bedi.»
36 それダビデは、その代にて神の御旨を行ひ、終に眠りて先祖たちと共に置かれ、かつ朽腐に歸したり。
Kelima Davidi n bo sɔni U Tienu buama ki gbeni, o den kpe ke bi pii u o ba kani, ke u bedi.
37 然れど神の甦へらせ給ひし者は朽腐に歸せざりき。
Ama U Tienu ṅ bo yiedi yua wan bo ki bedi.
38 この故に兄弟たちよ、汝ら知れ。この人によりて罪の赦のなんぢらに傳へらるることを。
Lan wan yin bandi n ninjaba ke li tɔgni li jua kani k b muandi ti biidi piima.
39 汝らモーセの律法によりて義とせられ得ざりし凡ての事も、信ずる者は皆この人によりて義とせらるる事を。
Lan tɔgni u kani yeni, yua n dugi kuli ji tie yua n tiegi bonli kuli nni, yaala ke li bu kan fidi ki tieni yeni Moyisi yikodi kadaaɔgu.
40 然れば汝ら心せよ、恐らくは預言者たちの書に云ひたること來らん、
Lan wan yin ŋanmi ki diidi i yula po, ke a Sawalpuala n yedi yaala yeni n daa tieni ki dudi.
41 曰く「あなどる者よ、なんぢら視よ、おどろけ、亡びよ、われ汝らの日に一つの事を行はん。これを汝らに具に告ぐる者ありとも信ぜざる程の事なり」』
«Diidi mani, yim yaaba n nundi lan yagidi, yin bia, kelima n suani yeni dana le, ya tuonli ke b a nulo ya yedi ke li kan tuo ke li tie mɔmɔni.»
42 彼らが會堂を出づるとき、人々これらの言を次の安息 日にも語らんことを請ふ。
Paul yeni Barnabasa n maadi ke b gbeni ke ji kuni i, b niba n miaba sugli ki maadi ba, ke ban guani ya Saaba daali n ŋua ki gua tieni i tundi.
43 集會の散ぜし後、ユダヤ人および敬虔なる改宗者おほくパウロとバルナバとに從ひ往きたれば、彼らに語りて神の恩惠に止らんことを勸めたり。
Li tintaanli po n gbeni u jaandieli nni, b niba boncianli n naagi Pɔl yen Barnabasa kani, ban ŋanmi ke paani b pala ke maadi ba ke ban ŋanmi ki kuba U Tienu ŋalibalga.
44 次の安息 日には、神の言を聽かんとて殆ど町 擧りて集りたり。
Saaba daali yal ji den tuani i, b niba boncianli ji den naagni ki cengi U Tienu Laabaali.
45 されどユダヤ人はその群衆を見て嫉に滿され、パウロの語ることに言ひ逆ひて罵れり。
Jufinba wan n ji la ke nuwulugi tigdi yeni, ban ji fii ki yedi ki naagni ke ji maadi ti mabiidi Pɔl n tundi yaala yeni po, ke gɔ sugidi o.
46 パウロとバルナバとは臆せずして言ふ『神の言を先づ汝らに語るべかりしを、汝 等これを斥けて己を永遠の生命に相應しからぬ者と自ら定むるによりて、視よ、我ら轉じて異邦人に向はん。 (aiōnios )
Ama pɔl yeni Barnabasa n ŋanmi ki maadi ba: «Ke li nan bu buali bani n kpia ki gbadi U Tienu maama t la ki yie, ke gua diidi ki sua ke li ki dagdi yeni ya midn kan ban k gbeni eni, mɔlawani, t ba ŋmagdi b canma po i. (aiōnios )
47 それ主は斯く我らに命じ給へり。曰く「われ汝を立てて異邦人の光とせり。地の極にまで救とならしめん爲なり」』
ki dugi U Tienu bo maadi t niini nni: «N siena ke ŋan ya tie yaaba k bani U Tienu ya yinyenma, k gadi yeni u faabu hali ki tinga juogi.»
48 異邦人は之を聽きて喜び、主の言をあがめ、又とこしへの生命に定められたる者はみな信じ、 (aiōnios )
Yaaba n ki ban U Tienu n gbadi li maama ya yogu, k b pala mangi, k ji tieni U Tienu maama baliga. Boncianli yaaba n bo dagdi yeni ban kua U Tienu diema nni kuli daan ki dugi li maama po. (aiōnios )
U Tienu ñɔmaama ji den yadi li dingbana kuli nni.
50 然るにユダヤ人ら、敬虔なる貴女たち及び町の重立ちたる人々を唆かして、パウロとバルナバとに迫害をくはへ、遂に彼らを其の境より逐ひ出せり。
Ama Jufinba bɔndi b jaba yeni b puoba yaaba n bo tie numɔnkuli, k b fii ki siedi Pɔl yen Barnabasa po tud ki ñam b dogu nni.
51 二人は彼らに對ひて足の塵をはらひ、イコニオムに往く。
Ama ke Pɔl yeni Barnabasa piidi piidi b dogu nni tanbiini n taana po. Lan yo ki gadi Icone dogu nni.
ke b ŋɔdkaaba pala ji bo mani k b gbie yeni U Tienu Fuoŋanma.