Uluka 11
1 Ure uganiya Yeso māzin in Biringara a are ahira, uye anyimo ahana utarsa umeme, magun me, “Ugomo-Asere, bezin duru uwana ubirgngara gusi Yahaya me sa mā sa mā bezi a unu tarsa umeme”.
一次，耶穌在一個地方祈禱，停止以後，祂的一個門徒對祂說：「主，請教給我們祈禱，如同若翰教給了他的門徒一樣。」
2 Yeso magun we, “Uganiya sa izin in biringara i gu, Acco, ackpici nizanu we me tigomo tiwome ti e,
耶穌給他們說：「你們時要說：父啊! 願你的名被尊為聖，願你的國來臨，
3 Nyam duru imumbe sa tide ree konde uya uwui.
我們的日用糧，求你天天賜給我們，
4 Kpicon duru madini marume, gusi ande sa ticensu we in muruba mu inde. Kati uhan haru anyimo uwuza umadini.
寬免我們的罪過，因為我們自己也寬免所有虧負我們的人；不要讓我們陷入誘惑。」
5 “Yeso magunwe, “Aveni anyimo ashi me inka mazin unu roni, madi haa ahira ameme ina tee niye, magun me, “Uroni, nyam ureme ubi mara immare inituru.
耶穌對他們說：「你們中間誰有一個朋友，半夜去他那裏，給他說：朋友，借給我三個餅罷!
6 Sa azi anime ure uroni mā aye a'ana me usuro atanu, abanna me izom mi mum be sa indi nyame,
因為我的朋友行路到了我這裏，我沒有什麼可以款待他。
7 Unuge sa maraa anyimo, makabirka, magu, kati-uwuzum dundung. Mamu kursa ana tukum am, in kuri inzi ina hana am ta mu totto. In daki in hiri inya we bi mana bi mare.
那人從裏面回答說：不要煩擾我了! 門己經關上，我的孩子們同我一起在床上，我不能起來給你。
8 Ma buka shi, sa daki mahira ma nya we immare ba, abinime sa mazi uroni ume, daki wa kunna mu e ba, ugusa unu tira utari time ne, madi hiri ma nyawe vat immare sa unyara.
我告訴你們：他縱然不為了他是朋友的緣故，而起來給他，也要因他恬不知恥地切求而起來，給他所需要的一切。
9 Mi in kuri ingusa shi, ikoni adi nya shi, nyara ni indi kem, kpotikon ana tukum adi poki shin.
所以，我告訴你們：你們求，必要給你們；你們找，必要找著；你們敲，必要給你們開門。
10 Barki vat de be sa mā iko ma ke makabi, vat de sa ma nyara madi kuri makem; vat de sa ma kpotiko ana tukum me, adi poki men.
因為凡求的，就必得到；找的，就必找到；敲的，就必給他開。
11 Ire imum ini anyimo ashi me, inki vana umeme ma ikome bi cere, madi nyame biwa anyo abi cere me?
你們中間那有為父親的，兒子向他求餅，反而給他石頭呢﹖或是求魚，反將蛇當魚給他呢﹖
12 Nyani inki ma iko me niwa, any me be bino?
或者求雞蛋，反將蝎子給他呢﹖
13 Sa azi shi sa iwuza we imum iburu irusa ya nya ahana ashi me umum irere. Ahana ahira Aco ushi me sa maraa uzezsere, madi bibe bilau ba sere bige sa wa tiri me tari?
你們縱然不善，尚且知道把好東西給你們的兒女，何況在天之父，有不更將聖神賜與求他的人嗎﹖」
14 Ure uganiya, sa ye mazinu suso agbērgene anipum ure ubabbana. Uganiya sa ugbergene masuri, unu me sa mazi ubabbana mā buki tize. Abini me ni ori nanu ni kunna biyyau!
耶穌驅逐一個魔鬼──他是使人瘖啞的魔鬼；他出去以後，啞吧便說出話來，群眾都驚訝不止。
15 Abanna me, aye anyimo anabu wa guana, “In nikara ni Ba'alzabuba ugomo wa gbergene mani māzinu suzo agbergene.
但是，其中有人說：「他是仗賴魔王貝則步驅魔。」
16 Aye wa masa me, wa nyara uguna wa bezi we uzina uire imum usuro azezsere.
另一些人試探耶穌，向他要求一個自天而來的徵兆。
17 Abini me sa Yeso marusa a buru awe me, “Vat tigomo be sa ta harzina kare, ina je adini, tamare ini inome, ikure in akura a harzina kare, ina je nan ani a rizo in nome.
耶穌知道了他們的心意，便給他們說：「凡是一國自相紛爭，必成廢墟，一家一家的敗落。
18 Inki bibe biburu ba harzina kare ina je nan bini nibin, adiwu aneni tigomo ti meme ti rusi utonno? Abanna ya guna agi in suzo agbergene in nikara ni Ba'alzabuba.
如果撒殫自相紛爭，他的國如何能存立呢﹖因為你們說我仗賴貝耳則步驅魔。
19 Inki ma suso agbergene usuro Ba'alzabuba, ahira ande sa wa tarsa shi wa suso agbergene me? Barki anime, we wani wadi cukuno shi anu yesi utize tini kobbi.
如果我仗賴貝耳則步驅，你們的子弟們是仗賴誰驅魔呢﹖為此，他們將是你們的裁判者。
20 Abanna me in ahira Asere ani in suzo agbergene, ya cukuno uguana tigomo tigomo-Asere ta aye ahira ashi me.
如果我是仗賴天主的手指驅魔，那麼，天主的國已來到你們中間了。
21 Inki unubu una nikara, una tirunga tinikono madi ke matonno a kura ame ani, tironga time me tidi suri.
幾時壯士配帶武器，看守自己的宅舍，他的財產必能安全。
22 Inki ure unu uge be sa mateki me in nikama ma aye mare nikara nime, madi zaki tironga timi kono ahira unu me, makuri ma humuko tironga me.
但是，如果有個比他強壯的來戰勝他，必會把他所依仗的一切器械都奪去，而瓜分他的贓物。
23 Desa zo me nigoo nan me, ishina ini mazin nan nan me; desa ma zome unu orso nan me, mazinu samara me uni.
不隨同我的，就是反對我；不同我收集的，就是分散。」
24 Inki bibe bizenze ba suro anyimo unubu, make matarsi ti hira ti huu mazinu nyara ahira be sa madi venken. Inki daki makem ba, aguana, 'Tonno in akura am sa ma suroni.
邪魔從人身上出去後，走遍乾旱之地，尋找一個安息之所，卻沒有找著；他於是說：我要回到我出來的那屋裏去。
25 Uganiya sa maze, makem a visa akura me, a kuri abarka ani lau.
他來到後，見裏面已打掃清潔，裝飾整齊，
26 Madusa mazika are gbergene wani sunare agebe sa wateki me ini imum iburu, wa ē wa cukuno ahira me. Umaska unu ugino uteki utuba me unu zenze.
就去，另外帶了七個比自己更惡的魔鬼來，進去，住在那裏；那人末後的處境，比先前就更壞了。」
27 Ya cukuno, uganiya sa māzin unboo timūmuū tigino, ure uneh mahira anyimo ani gura me mayeza nigmirang magun me, a buru sa a yoo arere ani ahira Asere, nan nihene sa wa hanzi.
耶穌說這些話的時候，人群中，有一個婦人高聲向他說：「懷過你的胎，及你所吮吸過的乳房，是有福的! 」
28 Me makuri magu ana rere wani ande sa kunna tize ta Asere wakuri wa tarsi tini.
耶穌卻說：「可是那聲天主的話而遵行的，更是有福的! 」
29 Uganiya sa anu waraa anyimo u eze ayimo u eze ahira ani ori, mahaa matubi maguana, uge cara me, u cara uzenze uni. Unyara uira ure imum, imum be sa unyara uguna anya uni une uni gusi uyunusa.
群眾合攏來的時候，耶穌開始說：「這一世代是一個邪惡的世代：它要求徵兆，除了約納的徵兆外，必不給它任何其他徵兆。
30 Barki gusi yunusa sa ma cukuno imum uira ahira anu neneba, animani ahira avana unuba madi cukuno imum be anyara sa u ira uge ucara me.
因為，有如約納為尼尼微人是個徵兆，將來人子為這一世代也是這樣的。
31 Korimo ukudi, madi tonno ma bui tize tini kobbo nan nabo ucar uge me, wadi kuri wa huzi we. Abanna me, ma aye ahira a put barki ma kunna urusa utize ti sulaimanu. Abanna me uye mayenne sa mateki Sulaimanu me.
南方的女王，在審判時，將同這一世代的人起來，定他們的罪，因為她從地極來，聽撒羅滿的智慧；看，這裏有一位大於撒羅滿的!
32 Anu Neneba wadi tonno atize tini kobbo nan nu ucara ugeme, wadi kuri wa huzi we. Abanna me wa kunna tize ti Ugomo-Asere ahira Yunusa wanno wa kabi abanna me uye ma yenne sa mateki yunusa me.
尼尼微人在審判時，將同這一代的人起來，定他們的罪，因為尼尼微人因了約納的宣講而悔改了；看，這裏有一位大於約納的! 」
33 Daki uye marani sa madi 'Ponsi' upitila ma hunze unin, nyani ma impi uni unu ucorom, abanna madi inki uni ahira aticukun ti uni barki vat de be sa ribe anyimo udenge me ama iri masaa me.
沒有人點燈放在窖中，或置於斗下的，而是放在燈台上，讓進來的人看見光明。
34 Aje ashi me ane ani upitila ushi me, inki aje ashi me ahira memerom, apum ashi me adi minca in masaa, abanna me inki aje ashi ada hira memorm ba, apum ashi me adi cukuno in mariu.
你的眼睛就是身體的燈。幾時你的眼睛純潔，你全身就光明；但如果邪惡，你全身就黑暗。
35 Wusani Seke, barki kati masaa me macukuno shi mariu.
為此，你要小心，不要叫你內裏的光成了黑暗。
36 Inki vat apum ashi me aminca in masaa, mariu mazoni ko cingilin, vat apum acukuno gusi upitila uge sa uzin in masaa ma uni ahira a “Shi me”.
所以，如果你全身光明，絲毫沒有黑暗之處，一切必要光明，有如燈光照耀你一樣。」
37 Uganiya sa māmari tize me ure ubafarise magu ame ma ē akura ameme mari imare, Yeso maribe macukono.
耶穌正說話的時候，有一個法利賽人請他到自己家中用飯，耶穌進去便入了席。
38 Ubafirse madusa makunna biyyau barki ma iri me ma dunkuno aree imare saarki ukpico utari.
那個法利賽人一看見，就怪異耶穌飯前不先洗手。
39 Abanna me ugomo-Asere magua me shi Afarisiya ikpicjo kamaru kisso nan u isso idang, abanna a nyimo me a ciki in madini nan mu mummu gbem amu ruba.
但主對他說：「你們法利賽人洗淨杯盤的外面，而你們心中卻滿是劫奪與邪惡。
40 Shi anabu anuu uzatu ubasa utize, debe sa mabara matara me daki memani mabara anyimo me ba?
糊塗人哪! 那造外面的，不是也造了裏面嗎﹖
41 Nyani imum be sa izi yanu dira abanna vat imumu idi cukuno shi lau.
只要把你們杯盤裏面的施捨了，那麼，一切對你們便都潔淨了。
42 Abanna me, kash ushi anu bezi urusa, ayenne ikapsa bi inde azezsere ukirau umu pene, nan ti tuni-tizuu nan kondi tiya titene tu nyinza u gmei, abanna me ya samirka imum ihuuma nan irere ya Asere. Gbas ini a wuzi imum irere, ti hem Asere, a wuzi ukasu ati roronga.
但是，禍哉，你們法利賽人! 因為你們把薄荷茴香及各種菜蔬捐獻十分之一，反而將公義及愛天主的義務忽略過去：這些固然該作，那些也不可忽略。
43 Kash ushi anurusa, barki inyara anya tihira titicukum tirere anyimo ati denge ta Asere, akuri a Issi shi a u usi shi ninonzo anyimo ukasuwa.
禍哉，你們法利賽人! 因為你們在會堂裏愛坐上座，在街市上愛受人致敬。
44 Kash ushi izi kasi mucau sa daki awuzi muni uraa amaru ba, anubo wanno wa haka azezsere amuni azo uguna warusa ba.
禍哉，你們! 因為你們就如同不顯露的墳墓，人在上面行走，也不知道。」
45 Ure unu bezizi anyimo anu rusa Ayahudawa mā kabirka magua we, unu bezizi imum be sa wa buka ya caran duru iriba cangi.
有一個法學士回答耶穌說：「師傅，你說這些話，連我們也悔辱了。」
46 Yeso magu, “Kash ushi anu bezizi utize! Abana ya cana unu ucira ugilak ugebe sa teki nikara vat. Abanna shi, in nipo ma daki ya dara tironga me ba.
耶穌說：「禍哉，你們這些法學士! 因為你們加給人不堪負荷的重擔，而你們自己對重擔連一個指頭也不肯動一下。
47 Kash ushi, abanna me ibara tiroronga ti ringizi amucau ma a dura Asere ayene unu uneze unu uneze ushi memani wa huu me.
禍哉，你們! 你們修建先知的墳墓，而你們的祖先卻殺害了他們，
48 Ya cukuno ane unu guna irusa inti hara tinu uneze-uneze ushi me, barki we wa huu ana kudura ka Asere sa iringizi in we.
可見你們證明，並讚成你們祖先所行的事，因為他們殺害了先知，而你們卻修建先知的墳墓。
49 Barki agino abanga urusa Asere wagu “Indi tumi ahana kadura nan ana dura ka Asere ahira aweme wadi kuri patti we, wa huuzi aye anyimo awe me.
為此，天主的智慧曾說過：我將要派遣先知及使者到他們那裏，其中有的，他們要殺死；有的，他們要迫害，
50 Ucara ugene me, udi ziki kaduma ka mayye mana kadura Asere sa ahuu datti utuba unee.
為使從創造世界以來，所流眾先知的血，都要向這一代追討，
51 Usuro amayye mattabila uhana ama Zakariya unuge sa ahuu atii hira utonzino unu tize ta Asere ti lau. Ee, mabuki shi adi nyari mayeje magino me ucara ugino me.
從亞伯爾的血，到喪亡在祭壇與聖所之間的則加黎雅的血，的確，我告訴你們：都要向這一代追討。
52 Kash ushi, anu bezizi urusa uti ze ta Yahudawa, barki ya zi kani imum ipoko ana tukumm urusa, shi acce ashime daki ya ribe ni ba, ya kuri ya kanti anu rie-uribe.
禍哉，你們法學士! 因為你們拿走了智識的鑰匙，自己不進去，那願意進去的，你們也加以阻止。」
53 Sa Yeso ma ceki abanna me, unu nyetike nan Farisayawa wa wuzi ni eru nan me, wa wuzi matara nan me ti roronga gbardang.
耶穌從那裏出來以後，經師們同法利賽人開始嚴厲追逼他，盤問他許多的事，
54 Wazin unu nyara uti nah be sa wadi maki me anyimo a gbarang sa mazinu uboo me.
窺伺他，要從他口中抓到語病。
