Proverbi 6
1 Figliuol mio, se ti sei reso garante per il tuo prossimo, se ti sei impegnato per un estraneo,
И оғлум, әгәр достуңға борун болған болсаң, Ят кишиниң қәрзини төләшкә қол беришип вәдә бәргән болсаң,
2 sei còlto nel laccio dalle parole della tua bocca, sei preso dalle parole della tua bocca.
Әгәр өз сөзүңдин илинған болсаң, Өз вәдәң билән бағлинип қалсаң,
3 Fa’ questo, figliuol mio; disimpegnati, perché sei caduto in mano del tuo prossimo. Va’, gettati ai suoi piedi, insisti,
У йеқиниңниң қолиға чүшкәнлигиң үчүн, Амал қилип өзүңни униңдин қутқуз — Дәрһал йеқиниңниң йениға берип, өзүңни кәмтәр тутуп [шу иштин] халий қилишини өтүнүп сора.
4 non dar sonno ai tuoi occhi né sopore alle tue palpebre;
Җәрән шикарчиниң қолидин қутулушқа тиришқандәк, Қуш овчиниң қолидин чиқишқа тиришқандәк, Қутулмиғичә ухлап ятма, Һәтта үгдәп арамму алма.
5 disimpegnati come il cavriolo di man del cacciatore, come l’uccello di mano dell’uccellatore.
6 Va’, pigro, alla formica; considera il suo fare, e diventa savio!
И һорун, чөмүлиниң йениға берип [униңдин үгән], Униң тирикчилик йоллириға қарап дана бол.
7 Essa non ha né capo, né sorvegliante, né padrone;
Уларниң башлиғи, әмәлдари, һөкүмдари йоқ болсиму,
8 prepara il suo cibo nell’estate, e raduna il suo mangiare durante la raccolta.
Лекин улар язда жилниң еһтияҗи үчүн аш топливалиду, Һосул пәслидә озуқ тәйярливалиду.
9 Fino a quando, o pigro, giacerai? quando ti desterai dal tuo sonno?
И һорун, қачанғичә ухлап ятисән? Қачан орнуңдин турисән?
10 Dormire un po’, sonnecchiare un po’, incrociare un po’ le mani per riposare…
Сән: — Бирдәм көз жумувалай, бирдәм ухливалай, Бирдәм қолумни қоштуруп йетивалай, — дәйсән.
11 e la tua povertà verrà come un ladro, e la tua indigenza, come un uomo armato.
Лекин ухлап ятқанда, мискинлик қарақчидәк келип сени басиду, Йоқсуллуқ худди қураллиқ булаңчидәк һуҗумға өтиду.
12 L’uomo da nulla, l’uomo iniquo cammina colla falsità sulle labbra;
Әрзимәс, пәйли бузуқ адәм һәммила йәрдә ялған ейтип, пәсликни сөзләйду.
13 ammicca cogli occhi, parla coi piedi, fa segni con le dita;
У көз қисип, Путлири билән ишарә қилип, Бармақлири билән көрситиду;
14 ha la perversità nel cuore, macchina del male in ogni tempo, semina discordie;
Көңлидә алдамчилиқла ятиду, У дайим рәзилликниң койида болиду, Һәммила йәрдә җедәл-маҗира терийду.
15 perciò la sua ruina verrà ad un tratto, in un attimo sarà distrutto, senza rimedio.
Шуңа униңға бекитилгән балаю-қаза уни туюқсиз басиду, У бирақла давалиғусиз янҗилиду.
16 Sei cose odia l’Eterno, anzi sette gli sono in abominio:
Пәрвәрдигар нәпрәтлинидиған алтә нәрсә бар, Бәрһәқ, йәттә нәрсә Униңға жиркиничликтур.
17 gli occhi alteri, la lingua bugiarda, le mani che spandono sangue innocente,
Улар болса, Тәкәббурлуқ билән қарайдиған көз, Ялған сөзләйдиған тил, Бигуналарниң қенини төкүзидиған қол,
18 il cuore che medita disegni iniqui, i piedi che corron frettolosi al male,
Сүйқәст ойлайдиған көңүл, Яманлиқ қилишқа тез жүгүрәйдиған путлар,
19 il falso testimonio che proferisce menzogne, e chi semina discordie tra fratelli.
Ялған сөзләйдиған сахта гувачи, Бурадәр-қериндашлири арисиға бөлгүнчилик салғучи кишидур.
20 Figliuol mio, osserva i precetti di tuo padre, e non trascurare gl’insegnamenti di tua madre;
И оғлум, атаңниң әмригә әмәл қил; Анаңниң көрсәтмисидин чиқма.
21 tienteli del continuo legati sul cuore e attaccati al collo.
Уларниң сөзини қәлбиңгә теңип, Уларни бойнуңға марҗандәк қилип есивал.
22 Quando camminerai, ti guideranno; quando giacerai, veglieranno su te; quando ti risveglierai, ragioneranno teco.
Йолға чиққиниңда улар сени йетәкләйду, Ухлиғиниңда улар сени сақлайду, Уйқидин ойғанғиниңда улар сени хәвәрләндүриду.
23 Poiché il precetto è una lampada e l’insegnamento una luce, e le correzioni della disciplina son la via della vita,
Чүнки [Худаниң] пәрмани йоруқ чирақ, Униң муқәддәс қануни нурдур; Тәрбийәниң тәнбиһлири болса һаятлиқ йолидур.
24 per guardarti dalla donna malvagia dalle parole lusinghevoli della straniera.
Улар сени бузуқ хотундин сақлиғучи, Ят хотунниң шерин сөзлиридин жирақ қилғучидур.
25 Non bramare in cuor tuo la sua bellezza, e non ti lasciar prendere dalle sue palpebre;
Униң гузәллигигә көңлүңни бағлимиғин, Униң қаш-көз ойнитиши сени әсиргә алмисун.
26 ché per una donna corrotta uno si riduce a un pezzo di pane, e la donna adultera sta in agguato contro un’anima preziosa.
Чүнки бузуқ аяллар түпәйлидин адәмләр бир парчә нанғиму зар болиду, Ят адәмниң [зинахор] аяли болса кишиниң қиммәтлик җенини өзигә ов қиливалиду.
27 Uno si metterà forse del fuoco in seno senza che i suoi abiti si brucino?
Отни қойнуңға салсаң, Өз кийимиңни көйдүрмәмсән?
28 camminerà forse sui carboni accesi senza scottarsi i piedi?
Чоғниң үстидә дәссәп маңсаң путуңни көйдүрмәмсән?
29 Così è di chi va dalla moglie del prossimo; chi la tocca non rimarrà impunito.
Башқиларниң аяли билән бир орунда ятидиған киши шундақ болиду; Ким униңға тегип кәтсә ақивитидин қутулалмайду.
30 Non si disprezza il ladro che ruba per saziarsi quand’ha fame;
Ач қалғанда қосиғини тойғузуш үчүн оғрилиқ қилған кишини башқилар кәмситмәйду;
31 se è còlto, restituirà anche il settuplo, darà tutti i beni della sua casa.
Шундақ туруқлуқ у тутулуп қалса, Егисигә йәттини төләшкә тоғра келиду; У өз өйидики һәммә нәрсисини тапшуриду.
32 Ma chi commette un adulterio è privo di senno; chi fa questo vuol rovinar se stesso.
Һалбуки, башқиларниң хотуни билән зина қилғучи униңдинму [бәттәр болуп], толиму ғәпләтликтур; Ундақ қилғучи өз-өзини һалак қилиду.
33 Troverà ferite ed ignominia, e l’obbrobrio suo non sarà mai cancellato;
У зәхмәт йәйду, шәрмәндә болиду, Униң рәсваси һеч өчүрүлмәйду.
34 ché la gelosia rende furioso il marito, il quale sarà senza pietà nel dì della vendetta;
Чүнки күнләш оти әрни дәрғәзәпкә кәлтүриду, Интиқам алған күнидә у һеч рәһим қилмайду.
35 non avrà riguardo a riscatto di sorta, e anche se tu moltiplichi i regali, non sarà soddisfatto.
Төләм пули берәй десәңму у қобул қилмайду, Һәр қанчә соға-салам бәрсәңму уни бесиқтурғили болмайду.
