Proverbi 25

1 Ecco altri proverbi di Salomone, raccolti dalla gente di Ezechia, re di Giuda.

Edhe këto janë fjalë të urta të Salomonit, të transkriptuara nga njerëzit e Ezekias, mbretit të Judës.

2 E’ gloria di Dio nascondere le cose; ma la gloria dei re sta nell’investigarle.

Éshtë lavdi e Perëndisë të fshehësh një gjë, por është lavdi e mbretërve ta hetosh atë.

3 L’altezza del cielo, la profondità della terra e il cuore dei re non si possono investigare.

Qiejtë për lartësinë e tyre, toka për thellësinë e saj dhe zemra e mbretërve janë të panjohshëm.

4 Togli dall’argento le scorie, e ne uscirà un vaso per l’artefice;

Hiq zgjyrën nga argjendi dhe ka për të dalë një enë për argjendarin.

5 togli l’empio dalla presenza del re, e il suo trono sarà reso stabile dalla giustizia.

Largo të pabesin nga prania e mbretit dhe froni i tij do të bëhet i qëndrueshëm në drejtësi.

6 Non fare il vanaglorioso in presenza del re, e non ti porre nel luogo dei grandi;

Mos u përlëvdo në prani të mbretit dhe mos zër vendin e njerëzve të mëdhenj,

7 poiché è meglio ti sia detto: “Sali qui”, anziché essere abbassato davanti al principe che gli occhi tuoi hanno veduto.

sepse është më mirë të thuhet: “Ngjitu këtu lart”, se sa të të ulin përpara princit, që sytë e tu kanë parë.

8 Non t’affrettare a intentar processi, che alla fine tu non sappia che fare, quando il tuo prossimo t’avrà svergognato.

Mos bëj padi me tepër nxitim, sepse në fund nuk do të dish çfarë të bësh, kur i afërmi yt do të të ketë bërë me turp.

9 Difendi la tua causa contro il tuo prossimo, ma non rivelare il segreto d’un altro,

Diskutoje padinë tënde kundër të afërmit tënd, por mos e zbulo sekretin e një tjetri,

10 onde chi t’ode non t’abbia a vituperare, e la tua infamia non si cancelli più.

me qëllim që ai që të dëgjon të mos të të diskreditojë dhe nami yt të njolloset për gjithnjë.

11 Le parole dette a tempo son come pomi d’oro in vasi d’argento cesellato.

Një fjalë e thënë në kohën e duhur është si molla të arta mbi një enë argjendi.

12 Per un orecchio docile, chi riprende con saviezza è un anello d’oro, un ornamento d’oro fino.

Për një vesh të bindur, një i urtë që qorton është si një vath i artë, një zbukurim prej ari të kulluar.

13 Il messaggero fedele, per quelli che lo mandano, è come il fresco della neve al tempo della mèsse; esso ristora l’anima del suo padrone.

Një lajmëtar besnik është, për ata që e dërgojnë, si freskia e borës në kohën e korrjes, sepse ai e freskon shpirtin e zotit të tij.

14 Nuvole e vento, ma punta pioggia; ecco l’uomo che si vanta falsamente della sua liberalità.

Ai që mburret duke gënjyer se ka bërë një dhuratë është si retë dhe era pa shi.

15 Con la pazienza si piega un principe, e la lingua dolce spezza dell’ossa.

Me durimin i mbushet mendja një princi dhe gjuha e ëmbël thyen kockat.

16 Se trovi del miele, mangiane quanto ti basta; che, satollandotene, tu non abbia poi a vomitarlo.

Në rast se gjen mjaltë, ha aq sa të mjafton, me qëllim që të mos dendesh dhe pastaj të vjellësh.

17 Metti di rado il piede in casa del prossimo, ond’egli, stufandosi di te, non abbia ad odiarti.

Shko rrallë në shtëpinë e të afërmit tënd, që ai të mos mërzitet me ty sa të të urrejë.

18 L’uomo che attesta il falso contro il suo prossimo, è un martello, una spada, una freccia acuta.

Njeriu që deponon gënjeshtra kundër të afërmit të tij është si një topuz, një shpatë dhe një shigjetë e mprehtë.

19 La fiducia in un perfido, nel dì della distretta, è un dente rotto, un piede slogato.

Besimi te një njeri i pabesë ditën e fatkeqësisë është si një dhëmb i thyer dhe një këmbë e ndrydhur.

20 Cantar delle canzoni a un cuor dolente è come togliersi l’abito in giorno di freddo, e mettere aceto sul nitro.

Kush i këndon këngë një zemre të pikëlluar është si ai që heq rrobat e tij në një ditë të ftohtë dhe si uthulla mbi sodën.

21 Se il tuo nemico ha fame, dagli del pane da mangiare: se ha sete, dagli dell’acqua da bere;

Në qoftë se armiku yt ka uri, jepi bukë për të ngrënë, dhe në se ka etje, jepi ujë për të pirë,

22 ché, così, raunerai dei carboni accesi sul suo capo, e l’Eterno ti ricompenserà.

sepse kështu do të grumbullosh thëngjij mbi kokën e tij, dhe Zoti do të të shpërblejë.

23 Il vento del nord porta la pioggia, e la lingua che sparla di nascosto fa oscurare il viso.

Era e veriut sjell shiun, dhe gjuha që shpif tinëz e bën fytyrën të indinjuar.

24 Meglio abitare sul canto d’un tetto, che in una gran casa con una moglie rissosa.

Éshtë më mirë të banosh në cep të një çatie se sa në një shtëpi bashkë me një grua grindavece.

25 Una buona notizia da paese lontano è come acqua fresca a persona stanca ed assetata.

Një lajm i mirë nga një vend i largët është si ujë i freskët për një njeri të lodhur dhe të etur.

26 Il giusto che vacilla davanti all’empio, è come una fontana torbida e una sorgente inquinata.

I drejti që dridhet përpara të pabesit është si një burim i turbullt dhe një pus i ndotur.

27 Mangiar troppo miele non è bene ma scrutare cose difficili è un onore.

Të hash shumë mjaltë nuk është mirë, dhe të kërkosh lavdinë tënde nuk është lavdi.

28 L’uomo che non si sa padroneggiare, è una città smantellata, priva di mura.

Njeriu që nuk di të frenojë zemërimin e tij është si një qytet i shkrehur pa mure.