Proverbi 22

1 La buona riputazione è da preferirsi alle molte ricchezze; e la stima, all’argento e all’oro.

نیکنامی برتر از ثروت هنگفت است و محبوبیت گرانبهاتر از طلا و نقره.

2 Il ricco e il povero s’incontrano; l’Eterno li ha fatti tutti e due.

دارا و ندار یک وجه مشترک دارند: هر دوی آنها را خداوند آفریده است.

3 L’uomo accorto vede venire il male, e si nasconde; ma i semplici tirano innanzi, e ne portan la pena.

شخص زیرک خطر را پیش‌بینی می‌کند و از آن اجتناب می‌نماید ولی آدم جاهل به سوی آن می‌رود و خود را گرفتار می‌سازد.

4 Il frutto dell’umiltà e del timor dell’Eterno è ricchezza e gloria e vita.

ثمرهٔ تواضع و خداترسی، ثروت و احترام و عمر طولانی است.

5 Spine e lacci sono sulla via del perverso; chi ha cura dell’anima sua se ne tien lontano.

راه اشخاص فاسد از خارها و دامها پوشیده است، پس اگر جان خود را دوست داری از رفتن به راه آنها خودداری کن.

6 Inculca al fanciullo la condotta che deve tenere; anche quando sarà vecchio non se e dipartirà.

بچه را در راهی که باید برود تربیت کن و او تا آخر عمر از آن منحرف نخواهد شد.

7 Il ricco signoreggia sui poveri, e chi prende in prestito è schiavo di chi presta.

فقیر اسیر ثروتمند است و قرض گیرنده غلام قرض دهنده.

8 Chi semina iniquità miete sciagura, e la verga della sua collera è infranta.

هر که ظلم بکارد مصیبت درو خواهد کرد و قدرتش در هم خواهد شکست.

9 L’uomo dallo sguardo benevolo sarà benedetto, perché dà del suo pane al povero.

شخص سخاوتمندی که غذای خود را با فقرا تقسیم می‌کند، برکت خواهد یافت.

10 Caccia via il beffardo, se n’andranno le contese, e cesseran le liti e gli oltraggi.

مسخره کننده را بیرون بینداز تا نزاع و مجادله و فحاشی خاتمه یابد.

11 Chi ama la purità del cuore e ha la grazia sulle labbra, ha il re per amico.

اگر کسی پاکی قلب را دوست بدارد و سخنانش دلنشین باشد، حتی پادشاه نیز دوست او خواهد شد.

12 Gli occhi dell’Eterno proteggono la scienza, ma egli rende vane le parole del perfido.

خداوند آدمهای درستکار را محفوظ نگه می‌دارد، اما نقشه‌های بدکاران را باطل می‌کند.

13 Il pigro dice: “Là fuori c’è un leone; sarò ucciso per la strada”.

آدم تنبل در خانه می‌ماند و می‌گوید: «اگر بیرون بروم شیر مرا می‌خورد.»

14 La bocca delle donne corrotte è una fossa profonda; colui ch’è in ira all’Eterno, vi cadrà dentro.

سخنان زن بدکار مانند یک دام خطرناک است و هر که مورد غضب خداوند باشد در آن می‌افتد.

15 La follia è legata al cuore del fanciullo, ma la verga della correzione l’allontanerà da lui.

حماقت در وجود کودک نهفته است، ولی چوب تأدیب آن را از او بیرون می‌کند.

16 Chi opprime il povero, l’arricchisce; chi dona al ricco, non fa che impoverirlo.

کسی که به خاطر نفع خودش به فقرا ظلم کند و به ثروتمندان هدیه دهد، عاقبت گرفتار فقر خواهد شد.

17 Porgi l’orecchio e ascolta le parole dei Savi ed applica il cuore alla mia scienza.

به این سخنان مردان حکیم که به تو یاد می‌دهم گوش فرا ده و با تمام وجود از آنها پیروی کن؛

18 Ti sarà dolce custodirle in petto, e averle tutte pronte sulle tue labbra.

زیرا حفظ کردن آنها در دل و قرار دادن آنها بر زبان، کار پسندیده‌ای است.

19 Ho voluto istruirti oggi, sì, proprio te, perché la tua fiducia sia posta nell’Eterno.

این سخنان را امروز به تو تعلیم می‌دهم تا اعتماد تو بر خداوند باشد.

20 Non ho io già da tempo scritto per te consigli e insegnamenti

این کلمات گزیده را که مملو از حکمت و اندرز است، برای تو نوشته‌ام

21 per farti conoscere cose certe, parole vere, onde tu possa risponder parole vere a chi t’interroga?

تا حقیقت را آنچنان که هست به تو یاد دهم و تو نیز آن را به کسانی که از تو سؤال می‌کنند، بیاموزی.

22 Non derubare il povero perch’è povero, e non opprimere il misero alla porta;

اموال شخص فقیر را که حامی ندارند، غارت نکن و حق بیچارگان را در دادگاه پایمال ننما؛

23 ché l’Eterno difenderà la loro causa, e spoglierà della vita chi avrà spogliato loro.

زیرا خداوند به داد ایشان خواهد رسید و کسانی را که به ایشان ظلم کرده‌اند به سزای اعمالشان خواهد رسانید.

24 Non fare amicizia con l’uomo iracondo e non andare con l’uomo violento,

با اشخاص تندخو که زود خشمگین می‌شوند معاشرت نکن،

25 che tu non abbia ad imparare le sue vie e ad esporre a un’insidia l’anima tua.

مبادا مثل آنها شوی و زندگی خود را تباه کنی.

26 Non esser di quelli che dan la mano, che fanno sicurtà per debiti.

ضامن دیگری نشو و تعهد نکن که او قرض خود را پس خواهد داد،

27 Se non hai di che pagare, perché esporti a farti portar via il letto?

زیرا اگر مجبور به پرداخت قرض او شوی و نتوانی آن را بپردازی، رختخوابت را از زیرت بیرون می‌کشند.

28 Non spostare il termine antico, che fu messo dai tuoi padri.

حدود ملک خود را که اجدادت از قدیم آن را تعیین کرده‌اند، به نفع خود تغییر نده.

29 Hai tu veduto un uomo spedito nelle sue faccende? Egli starà al servizio dei re; non starà al servizio della gente oscura.

اگر کسی در کار خود ماهر باشد، بدان که جزو افراد گمنام نخواهد ماند، بلکه به دربار پادشاهان راه خواهد یافت.