Proverbi 19
1 Meglio un povero che cammina nella sua integrità, di colui ch’è perverso di labbra ed anche stolto.
Lepszy jest ubogi, który postępuje uczciwie, niż człowiek o przewrotnych wargach, który jest głupcem.
2 L’ardore stesso, senza conoscenza, non è cosa buona: e chi cammina in fretta sbaglia strada.
Nie jest też dobrze, by dusza nie miała wiedzy, a kto jest prędkich nóg, grzeszy.
3 La stoltezza dell’uomo ne perverte la via, ma il cuor di lui s’irrita contro l’Eterno.
Głupota człowieka wypacza jego drogę, a jego serce zapala się gniewem przeciwko PANU.
4 Le ricchezze procurano gran numero d’amici, ma il povero è abbandonato anche dal suo compagno.
Bogactwo przyciąga wielu przyjaciół, ale ubogi zostaje odłączony od przyjaciela.
5 Il falso testimonio non rimarrà impunito, e chi spaccia menzogne non avrà scampo.
Fałszywy świadek nie uniknie kary, a [kto] mówi kłamstwa, nie ujdzie.
6 Molti corteggiano l’uomo generoso, e tutti sono amici dell’uomo munificente.
Wielu uprasza o przychylność dostojnika i każdy jest przyjacielem człowieka hojnego.
7 Tutti i fratelli del povero l’odiano, quanto più gli amici suoi s’allontaneranno da lui! Ei li sollecita con parole, ma già sono scomparsi.
Wszyscy bracia ubogiego nienawidzą go, tym bardziej oddalają się od niego [jego] przyjaciele; ściga ich słowami, ale ich nie ma.
8 Chi acquista senno ama l’anima sua; e chi serba con cura la prudenza troverà del bene.
Kto zdobywa rozum, miłuje swoją duszę, a [kto] strzeże roztropności, znajdzie dobro.
9 Il falso testimonio non rimarrà impunito, e chi spaccia menzogne perirà.
Fałszywy świadek nie uniknie kary, a kto mówi kłamstwa, zginie.
10 Vivere in delizie non s’addice allo stolto; quanto meno s’addice allo schiavo dominare sui principi!
Głupiemu nie przystoi życie w rozkoszach, tym mniej słudze panować nad książętami.
11 Il senno rende l’uomo lento all’ira, ed egli stima sua gloria il passar sopra le offese.
Roztropność człowieka powściąga jego gniew, a jego chwałą [jest] darować wykroczenie.
12 L’ira del re è come il ruggito d’un leone, ma il suo favore è come rugiada sull’erba.
Gniew króla jest jak ryk lwa, a jego przychylność jak rosa na trawie.
13 Un figliuolo stolto è una grande sciagura per suo padre, e le risse d’una moglie sono il gocciolar continuo d’un tetto.
Głupi syn jest utrapieniem dla swego ojca, a kłótliwa żona jest jak nieustanne kapanie z dachu.
14 Casa e ricchezze sono un’eredità dei padri, ma una moglie giudiziosa è un dono dell’Eterno.
Dom i bogactwo [są] dziedzictwem po ojcach, ale roztropna żona jest od PANA.
15 La pigrizia fa cadere nel torpore, e l’anima indolente patirà la fame.
Lenistwo pogrąża w twardym śnie, a leniwa dusza będzie cierpieć głód.
16 Chi osserva il comandamento ha cura dell’anima sua, ma chi non si dà pensiero della propria condotta morrà.
Kto przestrzega przykazania, zachowuje swoją duszę, [ale] kto gardzi swymi drogami, zginie.
17 Chi ha pietà del povero presta all’Eterno, che gli contraccambierà l’opera buona.
Kto lituje się nad ubogim, pożycza PANU, a on mu odpłaci za jego dobrodziejstwo.
18 Castiga il tuo figliuolo, mentre c’è ancora speranza, ma non ti lasciar andare sino a farlo morire.
Karz swego syna, dopóki jest nadzieja, i niech twoja dusza mu nie pobłaża z powodu jego płaczu.
19 L’uomo dalla collera violenta dev’esser punito; ché, se lo scampi, dovrai tornare daccapo.
[Człowiek] wielkiego gniewu poniesie karę, a jeśli [go] uwolnisz, znowu będziesz musiał [to zrobić].
20 Ascolta il consiglio e ricevi l’istruzione, affinché tu diventi savio per il resto della vita.
Posłuchaj rady i przyjmij pouczenie, abyś był mądry u kresu swych dni.
21 Ci sono molti disegni nel cuor dell’uomo, ma il piano dell’Eterno è quello che sussiste.
Wiele jest zamysłów w sercu człowieka, ale rada PANA się ostoi.
22 Ciò che rende caro l’uomo è la bontà, e un povero val più d’un bugiardo.
Pragnienie człowieka to jego dobroczynność i lepszy jest ubogi niż kłamca.
23 Il timor dell’Eterno mena alla vita; chi l’ha si sazia, e passa la notte non visitato da alcun male.
Bojaźń PANA [prowadzi] do życia, a kto ją ma, spocznie syty i nie nawiedzi go zło.
24 Il pigro tuffa la mano nel piatto, e non fa neppur tanto da portarla alla bocca.
Leniwy kryje swą rękę pod pachę i do ust jej nie podnosi.
25 Percuoti il beffardo, e il semplice si farà accorto; riprendi l’intelligente, e imparerà la scienza.
Uderz szydercę, a prosty będzie roztropniejszy; strofuj rozumnego, a pojmie wiedzę.
26 Il figlio che fa vergogna e disonore, rovina suo padre e scaccia sua madre.
Kto trwoni [dobra] ojca i wypędza matkę, ten jest synem, który przynosi wstyd i hańbę.
27 Cessa, figliuol mio, d’ascoltar l’istruzione, se ti vuoi allontanare dalle parole della scienza.
Synu mój, przestań słuchać pouczeń, które cię odwodzą od słów rozumnych.
28 Il testimonio iniquo si burla della giustizia, e la bocca degli empi trangugia l’iniquità.
Nikczemny świadek naśmiewa się z sądu, a usta niegodziwych pożerają nieprawość.
29 I giudici son preparati per i beffardi e le percosse per il dosso degli stolti.
Sądy są przygotowane dla szyderców, a razy na grzbiet głupców.
