Proverbi 24

1 Non portare invidia agli uomini malvagi, E non desiderare di esser con loro.

Ne sekvu malbonajn homojn, Kaj ne deziru esti kun ili;

2 Perciocchè il cuor loro macchina rapina, E le lor labbra parlano d'iniquità.

Ĉar ilia koro pensas pri perfortaĵo, Kaj ilia buŝo parolas malbonaĵon.

3 La casa sarà edificata per sapienza, E sarà stabilita per prudenza.

Per saĝo konstruiĝas domo, Kaj per prudento ĝi fortikiĝas;

4 E per conoscimento le camere saranno ripiene Di beni preziosi e dilettevoli, d'ogni maniera.

Kaj per sciado la ĉambroj pleniĝas Per ĉia havo grandvalora kaj agrabla.

5 L'uomo savio [è] forte; E l'uomo intendente è possente di forza.

Homo saĝa havas forton, Kaj homo prudenta estas potenca.

6 Perciocchè con prudenti consigli tu farai la guerra; E la salute [è posta] in moltitudine di consiglieri.

Kun pripenso faru militon; Kaj venko venas per multe da konsilantoj.

7 Le sapienze [son] troppo alte per lo stolto; Egli non aprirà la bocca nella porta.

Tro alta estas la saĝo por malsaĝulo; Ĉe la pordego li ne malfermos sian buŝon.

8 Chi divisa far male Sarà chiamato uomo malizioso.

Kiu intencas fari malbonon, Tiun oni nomas maliculo.

9 Il pensiero di stoltizia [è] peccato; E lo schernitore [è] l'abbominio degli uomini.

Malico de malsaĝulo estas peko; Kaj blasfemanto estas abomenaĵo por homo.

10 [Se] tu ti rallenti nel giorno della distretta, Le tue forze [saranno] corte.

Se vi montriĝis malforta en tago de mizero, Via forto estas ja malgranda.

11 Se tu ti rattieni dal riscuoter quelli che son tratti alla morte, E quelli che stanno in forse di essere uccisi,

Savu tiujn, kiujn oni prenis por mortigi, Kaj ne fortiriĝu de tiuj, kiuj estas kondamnitaj al morto.

12 Dicendo: Ecco noi non ne sappiamo nulla; Colui che pesa i cuori non [vi] porrà egli mente? E il guardiano dell'anima tua [non] lo conoscerà egli, E non renderà egli a ciascuno secondo le sue opere?

Se vi diras: Ni tion ne sciis, La esploranto de koroj ja komprenas, Kaj la gardanto de via animo ja scias, Kaj Li redonas al homo laŭ liaj faroj.

13 Figliuol mio, mangia pure del miele; Perciocchè [egli è] buono; E del favo [del miele, che è] dolce al tuo palato;

Manĝu, mia filo, mielon, ĉar ĝi estas bona; Kaj la mieltavolo estas dolĉa por via gorĝo;

14 Tal [sarà] la conoscenza della sapienza all'anima tua, Quando tu l'avrai trovata; e vi sarà premio, E la tua speranza non sarà troncata.

Tia estas por via animo la sciado de saĝo, se vi ĝin trovis, Kaj ekzistas estonteco, kaj via espero ne pereos.

15 O empio, non insidiar l'abitacolo del giusto, Non guastare il suo ricetto.

Ne insidu, ho malvirtulo, kontraŭ la domo de virtulo; Ne ataku lian ripozejon;

16 Perciocchè il giusto cade sette volte, e si rileva; Ma gli empi ruinano nel male.

Ĉar sep fojojn virtulo falos, kaj tamen leviĝos; Sed malvirtuloj implikiĝas en la malfeliĉo.

17 Non rallegrarti, quando il tuo nemico sarà caduto; E quando egli sarà ruinato, il cuor tuo non [ne] gioisca;

Kiam falas via malamiko, ne ĝoju, Kaj ĉe lia malfeliĉo via koro ne plezuriĝu;

18 Che talora il Signore nol vegga, e che [ciò] non gli dispiaccia, E ch'egli non istorni l'ira sua d'addosso a lui.

Ĉar eble la Eternulo vidos, kaj tio ne plaĉos al Li, Kaj Li returnos de li Sian koleron.

19 Non adirarti per li maligni; Non portare invidia agli empi.

Ne koleru kontraŭ malbonfarantoj, Kaj ne enviu la malvirtulojn;

20 Perciocchè non vi sarà premio alcuno per lo malvagio; La lampana degli empi sarà spenta.

Ĉar la malbonulo ne havos estontecon; La lumilo de malvirtuloj estingiĝos.

21 Figliuol mio, temi il Signore e il re; Non rimescolarti co' rapportatori.

Timu, mia filo, la Eternulon kaj la reĝon; Kun ribeluloj ne komunikiĝu.

22 Perciocchè in un momento sorgerà la loro calamità; E chi conosce la ruina [procedente] d'amendue loro?

Ĉar subite venos ilia pereo; Kaj kiu scias, kiam venos la puno de ambaŭ?

23 Queste cose ancora [son] per li Savi. Ei non [è] bene di aver riguardo alla qualità delle persone in giudicio.

Ankaŭ ĉi tio estas vortoj de saĝuloj: Konsideri personojn ĉe juĝado estas ne bone.

24 I popoli malediranno, [e] le nazioni esecreranno Colui che dice all'empio: Tu [sei] giusto.

Kiu diras al malvirtulo: Vi estas virtulo, Tiun malbenos popoloj, tiun malamos gentoj.

25 Ma quelli che lo gastigano saranno grati; E benedizione di bene verrà sopra loro.

Sed kiuj faras riproĉojn, tiuj plaĉas, Kaj sur ilin venos bona beno.

26 Chi risponde parole diritte Bacia le labbra.

Kiu respondas ĝustajn vortojn, Tiu kisas per la lipoj.

27 Ordina le tue faccende fuori, E mettile in assetto ne' tuoi campi; E poi edificherai la tua casa.

Plenumu vian laboron ekstere, Pretigu ĉion sur via kampo; Kaj poste aranĝu vian domon.

28 Non essere testimonio contro al tuo prossimo senza cagione; E vorresti tu subornare alcuno con le tue labbra?

Ne atestu sen kaŭzo kontraŭ via proksimulo; Ĉu vi trompus per via buŝo?

29 Non dire: Come egli ha fatto a me, così farò a lui; Io renderò a costui secondo l'opera sua.

Ne diru: Kiel li agis kontraŭ mi, tiel mi agos kontraŭ li; Mi redonos al la homo laŭ lia faro.

30 Io passai [già] presso al campo del pigro, E presso alla vigna dell'uomo scemo di senno;

Mi pasis tra kampo de homo maldiligenta Kaj tra vinberĝardeno de sensaĝulo;

31 Ed ecco, [amendue] erano tutti montati in ortiche, I cardi ne aveano coperto il disopra, E la lor chiusura di pietre era ruinata.

Kaj jen ĉie elkreskis urtiko, Ĉio estas kovrita de dornoj, Kaj la ŝtona muro estas detruita.

32 Ed io, riguardando [ciò, vi] posi mente; Veduto[lo, ne] presi ammaestramento.

Kaj kiam mi vidis, mi prenis ĝin en mian koron, Mi rigardis, kaj ricevis instruon:

33 Dormendo un poco, sonnecchiando un poco, Piegando un poco le mani per riposare;

Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;

34 La tua povertà verrà [come] un viandante, E la tua inopia come uno scudiere.

Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.